Panna Izabela Łęcka to młoda arystokratka, która żyje poza czasem, a prawie całymjej światem jest jej pokój, pełen bibelotów, drobiazgów, katalogów mody. Ten pokójjest doskonałym wcieleniem jej prywatnej przestrzeni. Jednak naprawdę Izabela jestcórką bankruta, przekwitającą pięknością na próżno czekającą na nowych zalotników.Znaczenie postaciIstnieją dwie Izabele: ta, którą poznajemy poprzez opowiadanie narratora (próżnapłytka snobka) i ta wyidealizowana (niezwykle doskonała), postrzegana przez Wokulskiego.Izabela staje się „motorem” poczynań Wokulskiego, działa na niego stymulująco,wszystko co robi Stanisław, robi dla niej. Jest mu niezbędna. Może jestona animą Wokulskiego? (Czyli archetypową postacią „obrazu duszy” reprezentującąkomplementarną, odmiennopłciową część psychiki). Według teorii animistycznejkażdy mężczyzna nosi w sobie Ewę, a każda kobieta Adama. Należy zwrócićuwagę na to, że Izabela jest idealnym przeciwieństwem Stacha, wszystko ich dzieli,począwszy od pochodzenia a skończywszy na pojmowaniu miłości. Według niej miłośćprzychodzi tylko za to, że się jest, a według niego za to, że coś się robi. Izabelajest niedostosowana do rzeczywistości i jest skazana na klęskę. Ta piękna, uwodzicielskakobieta jest naszą polską „femme fatale”. Doprowadza do klęski swego adoratoraStanisława Wokulskiego, swego ojca, ale i samą siebie.CV – biografiaIzabela Łęcka jest córką przedstawiciela jednego ze sławnych rodów arystokratycznych,kobietą obytą w świecie. Przed rokiem 1870 bywała z ojcem na dworach: francuskim,wiedeńskim, włoskim, miała nawet wielu znakomitych wielbicieli, np. WiktoraEmanuela. Jednak nie miała ochoty wychodzić za mąż. Gdy poznajemy Izabelęjej sytuacja nie jest już tak korzystna, jej ojciec stracił wiele pieniędzy– ona samamusiała sprzedać srebro rodzinne i serwis, ich kamienica miała zostać zlicytowana.Nie bywała już na zagranicznych salonach i pozostało jej niewielu adoratorów gotowychdo ożenku– pewien marszałek i baron (bardzo bogaci i bardzo starzy). Wtedyw jej życiu pojawia się Wokulski. To on nawiązuje spółkę z jej ojcem, potajemniewykupuje weksle, srebra i serwis, a później także kamienicę.Izabela wciąż go spotyka: na koncercie, w teatrze, w jego sklepie (Iza flirtujetam z Mraczewskim), podczas kwesty w Wielką Sobotę, w pierwszy dzień świąt w pałacuhrabiny Karolowej, na wyścigach konnych, w Łazienkach…Wszyscy też o nimmówią: ojciec, prezesowa, kuzyn Ochocki. Wokulski jest dla niej zagadką, ciekawiją. Czasem jest dla niej nikczemnym dorobkiewiczem, który chce ją kupić, a czasemma wrażenie, że jest on rodzajem jej wiernego sługi i że ją czci.Na wyścigach Wokulski staje w jej obronie, gdy baron Krzeszowski publicznie jąobraża. Pojedynkują się, jednak Izę niezbyt to wzrusza. Ojciec Izabeli w jej imieniuzaprasza Stanisława na obiad. Jednak w życiu Beli istnieją też inni. W dniu wizytyWokulskiego odwiedza ona ciotkę, gdzie oczekuje przybycia Rosssiego– włoskiegoaktora, w którym była kiedyś zakochana. Później Izabela prosi Stacha, by ten zająłsię urządzeniem odpowiedniej owacji dla aktora (martwi ją chłodne przyjęcie Włochaprzez warszawską publiczność), Stach spełnia oczywiście jej prośbę. Izabelazaczyna ufać, że Wokulski zapewni jej i ojcu spokój, nawet kiedy na jaw wychodziwysokość ich długu (po sprzedaży kamienicy zgłosili się liczni wierzyciele). Jednakod ciotki dowiaduje się o przyjeździe jej dawnego adoratora– Kazimierza Starskiego.Iza planuje wyjazd do Paryża razem z ojcem i Wokulskim, lecz na proszonym obiedzie wyraźnie go ignoruje i konwersuje po angielsku ze Starskim. Wokulskichłodno się z nią żegna i mówi, że już wyjeżdża do Paryża.Izabela na zaproszenie ciotki jedzie do Zasławka (gdzie jest Wokulski). Jej sytuacjauległa zmianie: dowiaduje się, że prezesowa zamierza zapisać swemu ciotecznemuwnukowi– czyli Starskiemu– co najwyżej tysiąc rubli dożywotniej renty, a drugikonkurent– baron zaręczył się z panną Eweliną. Izabela spędza na wsi dużo czasuz Wokulskim: spacerują, pływają łódką, Stanisław wyznaje jej miłość.W karnawale sytuacja Łęckich poprawia się (dzięki interesom prowadzonym zaradą i pomocą Wokulskiego)– znów przyjmują gości, przybywa adoratorów. Izabelapragnie poznać słynnego skrzypka Molinariego, chce by Stach jej to ułatwił. Jest zachwyconai kokietuje artystę. Wkrótce (po jego przeprosinach!) dostaje od Wokulskiegopodarek– medalion z blaszką Geista (jedyną rzeczą, która mogła być jej rywalką).Iza „bierze w niewolę” Stanisława, staje się on jej narzeczonym. Jadą razemz Łęckim i Starskim do Krakowa. W pociągu Izabela flirtuje ze Starskim, rozmawiająpo angielsku myśląc, że ten kupiec ich nie rozumie… Oszołomiony Stach wysiada nieżegnając się z Izą– to już koniec, zdradziła go i jego marzenia (zgubiła blaszkę).Niestety losy Izabeli nie kończą się dobrze: opuszcza ją ostatni pretendent do jejręki, umiera jej ojciec, a ona wstępuje do klasztoru.Najważniejsze momenty w życiu Izabeli Łęckiej• utrata majątku (to zmusza ją do zmiany dotychczasowego życia, pewnych ograniczeń,no i szukania bogatego męża)• zainteresowanie nią Wokulskiego (to on pomaga rodzinie Łęckich we wszystkim,wspiera ich finansowo, a także spełnia wszelkie zachcianki panny Izabeli)• spotkanie Starskiego (Izabela wciąż z nim flirtuje)• wyjazd do Zasławka (tam spędza dużo czasu ze Stachem)• wyjazd do Krakowa (podczas tej podróży przez swoje nietaktowne zachowanie traciWokulskiego)• utrata ostatniego konkurenta – starego marszałka (opuszcza ją, bo spaceruje ona zbytczęsto z pewnym inżynierem, Iza nie ma możliwości bogato wyjść za mąż i nie ma teżpieniędzy)• śmierć ojca (nie ma już przy niej człowieka, który zawsze przy niej był)• decyzja o wstąpieniu do klasztoruIzabela o sobie samejZagustować we mnie? (…) Tego nawet nie myślałabym mu bronić. Nie jestem ani takanaiwna, ani tak fałszywie skromna, ażeby nie wiedzieć, że się podobam… mój Boże!Nawet służbie (…) ten człowiek po to jeździł na wojnę, ażeby mnie zdobyć. I ledwiewrócił, już mnie ze wszystkich stron osacza… Ale niech się strzeże!… Chce mnie kupić?dobrze, niech kupuje!… przekona się, że jestem bardzo droga…(tom I, rozdział V)O utworze źródłowymLalka to panorama polskiego społeczeństwakońca XIX wieku, to najpełniejszyobraz życia ludzi tegoczasu. To powieść o mieście, miłościi społeczeństwie. Miasto jestmiejscem spotkania odmiennychkultur, zachęca do praktycznychcelów, w mieście zaczyna się nowoczesność,to teren działania(handel, przemysł, interesy). Miastoto także kontrasty: różne warstwyspołeczne, nędza i bogactwo,żebracy i kwestujące damy, bogatewarszawskie salony i sypiące siębudynki. „Lalka” ukazuje namszczegółowo konkretny czas końcaXIX wieku i historie żyjącychwtedy ludzi, ale tak naprawdę towszystko mogłoby dziać się i dziś,bo tematami, które porusza Prussą: marzenia, miłość, stawianiepytań o to, co nas pcha do przodu,do czego dążymy, co nas motywujei jak wpływają na nas inni.Ważne słowa IzabeliGdyby ten człowiek zamiast sklepu posiadałduże dobra ziemskie – byłby bardzo przystojnym;gdyby urodził się księciem – byłby imponującopiękny.I nie ma szczęścia w małżeństwach.Tak, droga Belciu, musisz przyznać, że popełniłaśkilka błędów nie do darowania.(…) Alewypuścić czy– jeśli chcesz– odrzucić hrabiegoSaint– Auguste, to już daruj!(hrabina Karolowa, rozdział V)Uwielbiam twój rozum i takt, Belu!(Pan Tomasz, rozdział XIV)Panna Izabela?… Cóż to, czy ma zamiar nawetPana Boga kokietować, czy tylko chce po wzruszeniachodpocząć, ażeby pewniejszym krokiemwyjść za mąż?(Szuman, tom III)
karol4689