Pschyrembel-ginekologia.pdf
(
40896 KB
)
Pobierz
22
22
I
Srom
Dwoinki rzeżączki
dla zapaleń sromu mają znaczenie tylko wtórne, ponieważ objawy
podrażnienia sromu powstają wskutek wypływania drażniącej wydzieliny z wewnętrz-
nych narządów płciowych.
b. R zęsistki i drożdżaki
(candida albicans):
rzesistkowe i grzybicze zapalenie sromu jest
zwykle objawem towarzyszącym rzęsistkowemu i grzybiczemu
zapaleniu pochwy.
Inne
grzybicze zapalenia skóry, jak łupież rumieniowy
(erythrasma),
łupież pstry
(pityriasis
yersicolor)
lub grzybica strzygąca
(trichophytiasis)
nie odgrywają praktycznie żadnej roli
w
zapaleniach sromu.
c. Pa s ożyty: owsica
(oxyuriasis)
jako
przyczyna zapaleń
sromu
wchodzi
w
rachubę
najczęściej u dzieci i u kobiet, które zawodowo mają kontakt z dziećmi (nauczycielki,
przedszkolanki).
Wesz łonowa
(pediculus pubis)
występuje w warunkach ogólnego brudu, zwłaszcza
w ciężkich bytowo czasach.
Świerzb
(scdbies)
na sromie pojawia się rzadko.
2. Urazy
Istotnym warunkiem wtargnięcia drobnoustrojów do tkanek są uszkodzenia nabłonka.
Mogą one powstać wskutek defloracji, zbyt intensywnego współżycia, masturbacji
(onanizmu), wskutek drapania, szorowania, pocierania w przypadku świądu, lub też
tarcia szorstkich wkładek podczas miesiączki lub szorstkiej bielizny (zbyt ciasnej), a także
w wyniku działania narzędzi, urazu, upadku i także w czasie jazdy konnej itp.
3. Czynniki chemiczno-termiczne
Należą do nich: podmywanie nadmiernie stężonymi lub zbyt gorącymi roztworami
odkażającymi; uszkodzenia sromu przez ropne lub krwiste upławy w przypadku raka albo
wydzielinę z powstałych przetok moczowych lub kałowych; stosowanie dezodorantów.
B. Przyczyny endogenne
1. Zaburzenia hormonalne
W tym przypadku istotne znaczenie ma
niedobór estrogenów.
W wieku starczym wskutek
zmian zanikowych dochodzić może do nadmiernych zmian wstecznych skóry sromu
(dystrofia — marskość — najczęściej z towarzyszącym świądem), a także pochwy, czemu
towarzyszy zmniejszone ukrwienie i zwiększona podatność na zakażenia. Szczególnie
świąd przyczynia się do występowania urazów, spowodowanych drapaniem, i — wtórnie
— do zapaleń sromu.
2. Choroby wewnętrzne
Choroby przemiany materii.
W rachubę wchodzi przede wszystkim
cukrzyca.
Nie
wyjaśnione jest, czy do powstania zapalenia sromu prowadzą ogólne zaburzenia
przemiany materii, czy też zawierający znaczne ilości glukozy mocz zwilżający srom.
Ponadto znaczenie mają
choroby nerek, wątroby i krwi
(niedokrwistość złośliwa,
białaczka, ziarnica złośliwa).
1 Stany zapalne sromu
23
C.
Choroby typowo dermatologiczne
Do chorób dermatologicznych należą: łuszczyca, liszaj płaski lub czerwony, łupież
rumieniowy, uczulenia i wyprysk
(eczema)
— wyprysk łojotokowy, kontaktowy,
świerzbiączka ogniskowa
(neurodermitis circwnscripta).
V. celu rozpoznania i leczenia
tych chorób należy porozumieć się z dermatologiem.
D. Szczególne postacie zapaleń sromu
Chodzi
tu
głównie
o
zapalenia wywołane
przez:
—
swoiste choroby zakaźne,
—
choroby wirusowe (często przenoszone drogą płciową),
—
i choroby przenoszone drogą płciową w węższym znaczeniu.
1.2 Leczenie zapaleń sromu
Zasadniczym zadaniem jest ustalenie przyczyny zapalenia sromu. W niektórych przypad-
kach może to być łatwe, w innych zaś bardzo trudne zadanie. Uwzględnić przy tym należy
najistotniejsze i najczęstsze przyczyny, które wymagają swoistego leczenia. Są to:
•
Rzesistek pochwowy • Cukrzyca • Robaki
•
Drożdzaki • Urazy • Wszy łonowe
Do innych przyczyn zaliczyć trzeba stany, w których następuje stałe podrażnianie sromu,
jak:
—
rzeiączkowe zapalenie szyjki,
—
spływanie
wydzieliny
z rozpadających się raków (szyjka — pochwa — srom),
—
przetoki moczowe i kałowe.
Do czasu rozpoznania przyczyny i rozpoczęcia swoistego leczenia może niekiedy upłynąć
kilka dni. Nie powinno się jednak zwlekać z podjęciem objawowego leczenia najbardziej
dokuczliwych dolegliwości (głównie świądu i pieczenia).
1.
W przypadku rozległego zapalenia sromu zaleca się
wypoczynek w łóżku.
2.
Konieczne jest zachowanie bezwzględnej
czystości
(zmieniać bieliznę co najmniej
2 razy dziennie, nie stosować bielizny syntetycznej — wyłącznie bawełnianą lub
lnianą).
Zmienionego zapalnie sromu nie wolno myć wodą i mydłem, lecz trzeba stosować:
3. Nasiadówki
(letnie)
a) nasiadówki z rumianku:
najprościej z preparatu Kamillosan (podobny w składzie do
preparatu Azulan-Herbapol — przyp. tłum.) w rozcieńczeniu 1:20 — 1:40;
b) nasiadówki
z
kory dębu:
około 1000 g kory dębu
(cortex ąuercus)
zagotować
w 2 — 3 1 wody lub użyć gotowych preparatów, jak Silvapin-Eichenrindenextrakt.
Działa ściągaj ąco.
4. Wilgotne okłady:
najlepiej z użyciem rozcieńczonego preparatu Kamillosan.
24
I Srom
Nasiadówki są lepsze niż wilgotne okłady,
ponieważ powodują równomierne zwilżanie
sromu. Po nasiadówkach lub okładach srom należy osuszać nie przez pocieranie, lecz
przez przykładanie
miękkiego ręcznika lub waty. W celu uniknięcia maceracji należy
dążyć do
całkowitego osuszenia
wszystkich części sromu. Natychmiast po osuszeniu
trzeba
5. Stosować puder,
którego zadaniem jest w okresach miedzy nasiadówkami lub
okładami utrzymanie sromu w stanie suchości. Puder rozprowadza się cienką
warstwą, np. preparaty Vasenol, Lenicet, Fissanpuder. W przypadku cuchnącej
ropnej wydzieliny pokrywającej srom lepiej jest zastosować preparat Kamillosan
lub Xeroformpuder, lub też podjąć
6.
Leczenie maściami:
głównie zawierającymi glikokortykosteroidy lub antybiotyki,
albo też oba te składniki, jak preparaty Delmesan, Scherosan, Ficortril, Locacorten,
Volon A-Salbe (zawiera antybiotyk) i podobne. Ich zastosowanie
często
powoduje
natychmiastową poprawę.
W razie szczególnie silnego świądu poleca się stosowanie
preparatów: Euraxil, Pruralgan lub Pantocain-Salbe, a także tetrakainę (Panto-
cain) z Tumenol-Ammonium według poniższej recepty:
Rp.
Pantocain
0,15-0,3
Tumenol-Ammonium
1,0
Lanolini
20,0
Vaseliniflavi ad
30,0
M.f. ung. D.S.
Zewnętrznie
7. U starszych pacjentek należy dodatkowo prowadzić
doustne
leczenie sprzężonymi
estrogenami lub estriolem, albo też
miejscowe
leczenie za pomocą preparatów
Ortho-Gynest Vaginalcreme, Óstromon-Salbe itp.
Po
ustaleniu przyczyny zapalenia sromu
leczenie objawowe uzupełnia się
swoistym
postępowaniem.
Rzęsistkowe zapalenie sromu
jako objaw towarzyszący rzęsistkowemu zapaleniu
pochwy leczymy swoistymi chemioterapeutykami (p. str. 71). Zawsze należy leczyć także
partnera.
Drożdżakowe zapalenie sromu
(Candida albicans):
p. też grzybicze (drożdżakowe)
zapalenie pochwy.
Drożdżakowe zapalenie sromu i pochwy
spotykamy głównie u:
—
ciężarnych
—
chorych na cukrzycę
—
małych dziewcząt
(często łącznie z drożdżakowym zapaleniem jamy ustnej)
Poza tym drożdżakowe zapalenie sromu występuje dość często u dorosłych kobiet, także
starszych. Nie zawsze w przebiegu tego zapalenia obserwuje się typowe białawe naloty
(przylegające do powierzchni lub w postaci grudek). Skutecznie działają preparaty
Canesten, Gyno-Daktar, Gyno-Pevaryl, Tercospor itp.
Jednocześnie należy leczyć
partnera.
W leczeniu drożdżakowego zapalenia pochwy bardzo dobrych efektów należy
spodziewać się po pędzlowaniu fioletem goryczki lub roztworem Castellaniego.
1 Stany zapalne sromu
25
W razie
nawrotów,
które zdarzają się często, należy pamiętać o odkażeniu przewodu
pokarmowego za pomocą tabletek do ssania, np. Ampho-Moronal (p. str. 74).
Cukrzycowe zapalenie sromu:
Jeśli w opornym na leczenie zapaleniu sromu jako przyczyna wykluczone zostaną
rzęsistki, drożdżaki, urazy Lun pasożyty, to należy zawsze myśleć o
cukrzycy,
chyba
że nie zostanie ona potwierdzona badaniami.
W celu rozpoznania cukrzycy nie można ograniczać się do stwierdzenia
glikoznrii,
lecz
należy także oznaczyć
stężenie glukozy w surowicy
oraz określić dobowy profil glikemii,
ewentualnie wykonać test obciążenia glukozą. W przypadku stwierdzenia cukrzycy
(także utajonej) należy skierować pacjentkę do internisty.
Urazy
sromu
(p. str. 22) leczy się odpowiednio.
Robaczyce
Znaczny świąd w okolicy sromu i odbytu powodują głównie owsiki. Świąd z kole
prowadzi do
uszkodzeń wskutek drapania z następczym zakażeniem
przez drobnoustroje
chorobotwórcze' W leczeniu robaczyc stosuje się typowe preparaty, jak Molevac
Vermizym, Oxymors i inne. Spośród wymienionych szczególnie dwa pierwsze nadają si<
do leczenia owsicy. Większość pozostałych preparatów przeciwrobaczych jest skuteczni
także w leczeniu zakażeń glistą ludzką
(Ascaris lumbricoides).
Dawkowanie lekóv
— odpowiednio do zaleceń producenta. Podczas leczenia zakażeń robakami bardz(
ważne jest zachowanie bezwzględnej czystości — skrócić paznokcie! Po każdym oddanii
stolca należy zmienić majteczki.
Zapamiętaj: Rzęsistki pochwowe
Drożdżaki
{
Cukrzyca
{ świądu podczas zapalenia sromu.
Robaki
Wszawicę łonową
(pedicułosis puhis)
leczy się heksachlorocykloheksanem
(Jacutii
emulsja lub puder w aerozolu) lub wcierając preparat Cuprex (nie stosować na błon
śluzowe); owłosienie łonowe nie musi być usuwane.
Świerzb
na sromie występuje wyjątkowo rzadko. W leczeniu stosuje się preparaty Mitigi
lub Jacutin.
26
I Srom
1.3 Szczególne postacie zapaleń sromu
Zapalenie mieszków włosowych sromu
Najczęściej jest to mnogie ropne zapalenie mieszków włosowych na owłosionej części
sromu.
Leczenie.
Należy usunąć owłosienie; stosuje się okłady z 1 — 3% spirytusowego roztworu
rezorcyny. Pęcherzyki jodynuje się. Przemywa się roztworami odkażającymi (Phiso-Hex,
Betaisadona i inne).
Czyraczność sromu
(furunculosis vulvae)
Mniejsze lub większe czyraki, najczęściej w obrębie warg sromowych większych,
towarzyszą uogólnionej czyraczności, lub też występują jako choroba ograniczona do
sromu.
Należy wykluczyć cukrzycę!
Leczenie.
W początkowym okresie choroby można czasem uzyskać poprawę stosując
maści zawierające kortykosteroidy i antybiotyki. Jeśli poprawa nie następuje, to za
pomocą wilgotnych okładów, ciepłych nasiadówek z nadmanganianem potasu należy
doprowadzić do upłynnienia czyraków (nie wygniatać!); ponadto wskazane jest unie-
ruchomienie pacjentki w łóżku. Po upłynnieniu czyraków podjąć leczenie chirurgiczne
przez nacięcie ropni.
Ropowica i ropnie sromu
Mogą występować podczas ciężkich zakażeń połogowych i w przypadku zakażeń
okolicznych tkanek (np. ropień powłok po cięciu nadłonowym sposobem Pfannenstiela).
Przyczyną są gronkowce i paciorkowce lub zakażenia mieszane. Obserwowana bywa
także róża
(erysipelas).
Leczenie.
Prowadzi się je według zasad chirurgii. Ponadto po uzyskaniu wyniku
antybiogramu należy podawać antybiotyki.
Zgorzel
sromu, powiązana z ciężkimi chorobami zakaźnymi, występuje bardzo rzadko.
1.4 Swoiste bakteryjne i wirusowe zapalenia sromu
Błonica sromu
(diphteria vulvae)
Może występować — najczęściej u dzieci — łącznie z błonicą gardła lub samodzielnie.
Charakterystyczne są białoszare mocno przylegające naloty. Należy potwierdzić
występowanie maczugowca błonicy w rozmazie. W rozpoznaniu różnicowym trzeba
uwzględnić drożdżaki.
Leczenie.
Podaje się surowicę przeciwbłoniczą i penicylinę.
Owrzodzenia sromu, choć bardzo rzadko, mogą występować także podczas
duru
brzusznego
lub
czerwonki.
Leczenie polega na zwalczaniu choroby podstawowej.
Plik z chomika:
fioletowa007
Inne pliki z tego folderu:
Pschyrembel-ginekologia.pdf
(40896 KB)
Inne foldery tego chomika:
studia
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin