dermatologia_egzamin_ver2.pdf

(819 KB) Pobierz
1
PYTANIA EGZAMINACYJNE Z DERMATOLOGII WERSJA 2
1. Podział pokrzywek (Urticaria).
Pokrzywka – niejednolity zespół chorobowy, w którym wykwitem pierwotnym jest bąbel pokrzywkowy,
cechujacy się:
- obrzękiem
- zabarwieniem różowum lub porcelanowobiałym
- szybko powstający
- ustępujący po kilku, kilkunastu godzinach bez pozostawienia śladu
- zmianom zazwyczaj towarzyszy świąd
1) IgE-zależne - I i III mechanizm reakcji immunologicznej, objawy kliniczne w postaci bąbli pokrzywkowych lub
wstrząsu anafilaktycznego.
a) Związane z konkretnym alergenem:
- leki
- ag.wziewne
- ag.pokarmowe
- ag.mikrobowe
- inne
b) Fizykalne:
- p. wywołana mechanicznie (dermatographisumus)
- p. kontaktowa, tu zalicza się tez ukonczenie owadów (charakter immunologiczny bądż nie)
- p. cholinergiczna
- p. na zimno (mech alergiczy - metabolit wyzwalany w skórze pod wpływem zimna, lub niealergiczny
– występuje rodzinnie dziedziczony autosomalnie dominujaco)
- p. na fale elektromagnetyczne
- p. światło słoneczne
2) Niealergiczne:
a) Czynniki powodujące bezpośrednią degranulację komórek tucznych:
- opiaty
- antybiotyki
- kurara
- środki kontrastowe
- na ciepło
b) Czynniki zmieniające metabolizm kw. Arachidowego Aspiryna i NLPZ, barwniki azowe i benzoesany
Podział pod względem klinicznym:
- ostra - do 6 tygodni. Najczęściej alergiczna, występuje po lekach lub produktach żywnościowych. Także
toksyczna
- przewlekła - ponad 6 tygodni. Częciej mech. niealergiczny. Alergrny głównie pokarmowe lub wziewne,
niekiedy związane z ogniskiem zakażnym wewnątrzustrojowym, zaburzeniami p. pokarmowego (kandydoza,
robaczyce), rzadziej uczulenie na własne hormony. Może mie ć związek z OUN (wyzwalają czynniki
psychiczne) oraz wegetatywnym(tzw. Wegetatywna pokrzywka z zaburzeniami krążenia, migrenami itp.).
Autoimmunologiczny podtyp pokrzywki. Wykwity są mniej obfite jak w ostrej.
2. Bąbel - definicja, przykłady urtica
Cechuje się:
- obrzękiem
- zabarwieniem różowum lub porcelanowobiałym
- szybko powstający
- ustępujący po kilku, kilkunastu godzinach bez pozostawienia śladu
- zmianom zazwyczaj towarzyszy świąd
3. Pokrzywka świetlna (Urticaria solaris. Photourticaria)
Jest to rzadkaodmiana pokrzywki, powstaje pod wpływem promieni słonecznych o różnej długości fal.
Etiopatogeneza: Czynnikiem wywołującym jest promieniowanie o rozmaitej długości fal, od 290 nm do widma
widzialnego. Mechanizm powstawania zmian jest immunologiczny. Fotoalergen ma masę cząsteczkową od 25 do
1000 kD w zależności od spektrum promieniowania.
Objawy i przebieg:
- w kilka minut po naświetlaniu pojawiają się bąble, zajmują również skórę osłoniętą, mają wszystkie cechy
pokrzywki na innym tle.
- bąble utrzymują się kilka hh
- częstsze u kobiet,
- rozpoczyna się w wieku 10-50 lat
- Przebieg jest przewlekłe
Leczenie:
- leki przeciwhistaminowe – działają w bardzo wysokich dawkach i nie zawsze są skuteczne,
- „odczulanie”- przyzwyczajanie skóry do wzrastających dawek promieniowania odpowiedniej długości fal UV.
Wytworzenie tolerancji na wzrastające dawki UVA, lub UVB. Ekspozycje powtarza się co 2-3 dni- powoduje
zjawisko tachyfilaksji, czyli zmniejszonej odpowiedzi skóry na wyzwalane pod wpływem naświetlania
mediatory
- plazmafereza - usuwa bliżej nie scharakteryzowany czynnik zawartego w surowicy
4. Pokrzywka ostra - co ją wywołuje (Urticaria acuta)
Czynniki wywołujące:
- pokarmy - objawy pojawiają się w kilka hh po spożyciu i są to:
- nudności
- wymioty
- bóle brzucha
- biegunki
- leki
- alergeny wziewne
- alergeny mikrobowe
Czas trwania wysiewu wynosi kilka, kilkanaście godzin; nie przekracza 6 tyg. Wysiewy mogą nawracać przez
wiele mieięcy lub lat.
5. Pokrzywka autoimmunologiczna
Pokrzywka autoimmunologiczna jest związana z wystąpieniem przeciwciał przeciw receptorowi IgG Fcε R-1.
Występują one w różnych chorobach autoimmunologicznych, np. Pęcherzycy, SLE i in. Różnica jednak polega na
tym, że przeciwciała te w pokrzywce należa głownie do klas IgG1 i IgG3, a więc mają zdolnośc aktywacji
dopełniacza i powodowania wzmożonego wydzielania histaminy.
6. Mechanizm powstawania pokrzywki aspirynowej
Mechanizm jest niealergiczny, a mediatorem są leukotrieny. W wyniku zablokowania cyklooksygenazy-1
dochodzi do zahamowania produkcji prostaglandyn i nasilenia tworzenia leukotrienów. W wielu przypadkach
współistnieje nadwrażliwość na: benzoesany, azobarwniki i NLPZ.
W związku z rozprzestrzenieniem tych sustancji w produktach spożywczych chory może mieć ciągły wysiew
bąbli. Cechą charakterystyczną jest szybkie ustępowanie zmian po usunięciu z diety czynnika sprawczego.
7. Pokrzywka, diagnostyka, nieswoisty wzrost IgE w ch. pasożytniczych
Rozpoznanie pokrzywki opiera się na:
1) stwierdzeniu jednopostaciowej osutki bąblowej
2) krótkotrwałym utrzymywaniu się poszczególnych wykwitów
3) ustępowania bez pozostawienia ślad
4) występowaniu świądu
5) danych z wywiadu
W pokrzywce w której podejrzewamy mechanizm immunologiczny:
- wyłączania poszczególnych alergenów lub test prowokacji
- odczyny skórne: prick test, test skaryfikacyjny, śródskórne wstrzyknięcie Ag
www.lek2002.prv.pl
2
- RIST - określenie stężenia IgE
- RAST - wykrywa swoiste Ab IgE przeciw określonym Ag: kurz, Ag pokarmowe, leki.
- ELISA - wykrywa swoiste Ab
W pokrzywce przewlekłej aspirynowej:
Dieta ziemniaczano- ryżowa (eliminacja alergenów, usunięcie objawów), a następnie wykonujemy test
prowokacji (podajemy we wzrastających dawkach co 2h 50-1000mg ASA). W podobny sposób za pomocą
mniejszych dawek benzoesanów czy barwników azowych i in. dokonuje się doustne testy prowokacyjne.
Pokrzywka wywołana:
Mocne pociągnięcie szpatułki i notuje czas wystąpienia dermografizmu- czerwonego i białego.
Pokrzywka kontaktowa:
Test płatkowy, który pozostaje na skórze 20 min., a odczytywany powinien być odczytywany po 30 min. od
zdjęcia płatka.
Pokrzywka z zimna:
Dodatni odczyn na miejscowe działanie zimna w ciągu kilku min. (strumień zimnej wody), odczyn występuje po
10-12 min.
Pokrzywka cieplna:
Przyłożenie do skóry cylinderka z wodą o temp. 34-44°C. Odczyn występuje po 5-10 min..
Pokrzywka cholinergiczna:
Wysiłek fizyczny prowadzący do pocenia się powoduje wysiew drobnych zmian pokrzywkowych.
Pokrzywka świetlna pytanie 2.
8. Obrzęk naczynioruchowy - diagnostyka, leczenie (Oedema angioneuroticum. Angioedema)
Odmiana pokrzywki przewlekłej o głębszym umiejscowieniu, tj.dotyczący tkanki podskórna, skóry właściwej,
błon śluzowych jamy ustnej i jamy nosowo-gardłowej. Może jej towarzyszyć wysiew bąbli pokrzywkowych.
Etiopatogeneza:
a) alergiczny - typ I reakcji
- leki
- pokarmy
- substancje wziewne
- ukąszenia owada
b) niealergiczny:
- wyzwalacze histaminy
- nietolerancja leków, NP. salicylany
- czynniki psychiczne
Objawy i przebieg:
- występuje gwałtownie
- utrzymuje się kilkanaście hh do kilku dni
- nie towarzyszą mu objawy zapalne ani świąd
- najczęstrze umiejscowienie: twarz – głównie wargi, okolica oczodoły, błony śluzowe jamy ustnej, krtani, gardła,
oraz kończyny - części odsiebne,a także narządy płciowe
- przebieg jest przewlekły, nawrotowy – w przpadku częstych nawrotów w tym samym miejscu może dojść do
zwiodczenia i zwisania skóry
- niekiedy objawy ogólne: bóle głowy, biegunki, wymioty
Rozpoznanie:
- obrzęk tkanki podskórnej i skóry
- nagłe występowanie, krótki okres trwania
- nawrotowy przebieg
- często zajmowanie błon śluzowych
- niewystępowanie świądu
Leczenie:
- jak pokrzywka przewlekła
- duze dawki korykosteroidów i leków przeciwhistaminowych
www.lek2002.prv.pl
3
- należy poszukać czynników przyczynowych
9. Choroba posurowicza
Definicja:
- zmiany skórne o charakterze pokrzywki
- towarzyszące bóle stawowe
- podniesiona temperatura
- niekiedy duszność, bóle brzucha
- nudności, wymioty
- przejśćiowy białkomocz
- objawy występują po ok.6-12 dniach od wprowadzenia surowicy
Etiopatogeneza:
- typ III reakcji immunologicznej
- kompleksy tworzą się w wyniku utrzymującego się tam antygenu
- czynniki wywołujące są surowice podawane w celach profilaktycznych- np. przeciwtężcowa, znacznie rzadziej
przez leki, głównie penicylinę
Objawy i przebieg:
- przy pierwszym podaniu występują po ok.10 dniach, przebieg jest łagodniejszy
- przy ponownym podaniu zmiany pojawiają się już po kilku dniach, a przebieg jest gwałtowny i może być ciężki
Leczenie:
- GKS - początkowo i.m., później p.o. do ustąpienia objawów
- postępowanie przeciwalergiczne jak w pokrzywce innego pochodzenia
10. Mechanizm wyprysku kontaktowego (Contact dermatitis)
Alergiczny wyprysk kontaktowy jest związany z IV mechanizmem odpowiedzi immunologicznej.
Wyróżnia się 2 fazy:
1) Indukcyjna:
- penetracja prostych związków chemicznych (haptenów)w głąb naskórka, wiążą się z różnymi białkami i
powstaje kompleks immunogennego.
- prezentacja tego kompleksu przez kom. Langerhansa wedrujące do okolicznych węzłów chłonnych
pomocniczym limfocytom T.
- limf.Th 1 wytwarzają IL-2, pobudzającą limfocytów do proliferacji
2) Wyzwalania reakcji:
- po ponownym kontakcie z Ag (po 5-7dniach po uczuleniu) dochodzi do powstania odczynu
wypryskowego
Czynniki wzmagające procesy zapalne:
- występowanie na keratynocytach cząsteczki adhezyjnej- ICAM1- ligand dla rec. LFA-1 na leukocytach
- keratynocyty (na nich pojawiają się Ag MHC II) wytwarzają prozapalne cytokiny IL-1 i TNFα, który jest
jednym z głównych,mediatorów odczynu zapalnego
- Limfocyty Th 1 wytwarzają:
a) IL-2- stymuluje dalszą proliferację limfocytów- wzmożenie odczynu zapalnego (max po 48h)
b) INFγ- powoduje dalszą syntezę Ag MHC na keratynocytach
Klasyczna reakcja typu wyprysku kontaktowego występuje w przypadku, gdy liczba i czynność komórek
Langerhansa w naskórku są prawidłowe.
11. Typ nadwrażliwości w kontaktowym zapaleniu skory
Związany z IV mechanizmem immunologicznym, zwany alergią opóźnioną lub komórkową. Związany z
czynnym udziałem limfocytów T. Od chwili powtórnego wniknięcia Ag do skóry do wystąpienia objawów mija
kilka, kilkadziesiąt minut.
Patrz pytanie 9.
12. Wymień 6 związków będących alergenami kontaktowymi
www.lek2002.prv.pl
4
- Chrom – Zapałki, popiół, barwniki do materiałów, proszki do prania, cement, beton, oleje przemysłowe
- Nikiel i kobalt – oszdoby, guziki, suwaki, klamki, armatura
- Guma – obuwei, ubrania, rękawiczki, kable
- Barwniki – farby do włosów kosmetyki, ubrania – głównie parafenylodiamina
- Formalina – ubrania, niektóre szampony i kosmetyki
- Terpenyna
- Tworzywa sztuczne
- Kosmetyki
13. Definicja wyprysku ( Eczema)
Powierzchniowy stan zapalny skóry, którego pierwotnym wykwitem jest grudka wysiękowa i pęcherzyk, a
histologicznie stan gąbczasty naskórka. Są niewyrażnie ograniczone od otoczenia, zwykle towarzyszy im świąd,
ustępują bez pozostawienia śladu. Mogą go wywoływać alergiczne jak i niealergiczne- drażniące.
14. Etiopatogeneza wyprysku alergicznego - co to są idy.
Patrz pytanie 10.
Kontakt z metalem np. z niklem często daje wykwity w miejscach odległych czyli tzw. idy niklowe.
15. Testy punktowe- prick test- zalety i wady w AZS
Testy punktowe polegają na umieszczeniu na skórze kropli alergenu i nakłuciu skóry wystandaryzowanym
lancetem w jej obrębie.
- Odległość między testowanymi alergenami powinna wynosić przynajmniej 3 cm, aby unikać nakładania się
sąsiednich odczynów, co utrudniłoby ocenę.
- Jednocześnie wykonuje się testy kontrolne z histaminą 1/1000 (substancja alergizująca) oraz rozpuszczalnikiem
(substancja obojętna).
- Do każdej kropli używa się nowego nożyka.
- Na jednym przedramieniu u dorosłego można wykonać od 10 do 12 testów.
- Przy ocenie wyników testów punktowych istotnym jest przestrzeganie odpowiedniego czasu odczytu.
- Dla histaminy odpowiedź osiąga szczyt po 8 -9 minutach a dla alergenów po upływie 12 -15 minut.
- Oceniając testy skórne bierze się pod uwagę wyłącznie wielkość powstałego bąbla,
1) bąbel jest efektem reakcji natychmiastowej
2) powstałe wokół niego zaczerwienienie jest wynikiem reakcji neurogennej zależnej od obecności w skórze
zakończeń nerwowych.
3) Wielkość powstałego bąbla zależy od ilości uwolnionej histaminy.
4) Oceniając siłę reakcji porównuje się powstały bąbel alergenowy z bąblem histaminowym, czyli tzw.
kontrola pozytywną.
- Oceniając wielkość bąbli mierzy się za pomocą przeźroczystej linijki ich średnicę najdłuższą i średnicę
prostopadłą do niej a następnie oblicza się średnią średnicę. Uzyskane w ten sposób wartości porównuje się ze
średnią średnicą bąbla histaminowego i dopiero wtedy wynik wyraża się za pomocą skali plusowej tzn. od 0 do
++++.
- Skala plusowa oceny testów skórnych wykonywanych metoda "prick"
1) ++++ - średnia średnica bąbla alergenowego jest co najmniej dwukrotnie większa od średniej średnicy
bąbla histaminowego lub każdy odczyn z "nibynóżkami",
2) +++ - średnia średnica bąbla alergenowego jest równa średniej średnicy bąbla histaminowego.
3) ++ - średnia średnica bąbla alergenowego równa lub większa od połowy średniej średnicy bąbla
histaminowego,
4) + - średnia średnica bąbla alergenowego większa od odczynu na płyn kontroli negatywnej. a mniejsza od
połowy średnicy bąbla histaminowego.
5) 0 - odczyn alergenowy równy odczynowi kontroli negatywnej.
W przypadku dodatniego odczynu na płyn kontroli negatywnej należy powtórzyć test na drugim przedramieniu.
16. Duże objawy w AZS ( Dermatitis atopica):
Zapalenie atopowe skóry jest uwarunkowane genetycznie, u chorych oraz i członków ich rodzin często
występują rozmaite objawy atopii.
Choproba charakteryzuje się:
- Zmiany wypryskowe z wybitnie nasilonym świądem i leichenizacją
www.lek2002.prv.pl
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin