E Mikroekonomia, Telep Kandefer.pdf

Przedmiot: MIKROEKONOMIA

Katedra: Ekonomii

Opracowanie: dr hab. Jerzy Telep, dr Krzysztof Kandefer

Temat: Konkurencja monopolistyczna

Zagadnienia:

założenia modelu konkurencji monopolistycznej

równowaga w krótkim okresie

równowaga w długim okresie

porówanianie konkurencji monopolistycznej z konkurencją doskonałą

Konsulatacje: dr hab. Jerzy Telep

dr Krzysztof Kandefer

Literatura:

1. Samuelson P.A., Nordhaus W.D.: Ekonomia 1, Ekonomia 2, PWN, Warszawa 2007.

2. Begg D., Fischer S., Dornbusch: Mikroekonomia, PWN, Warszawa 2007

3. Praca zbiorowa pod red. Romana Milewskiego: Elementarne zagadnienia ekonomii, wyd. 2,

PWN, Warszawa 2005.

4. Varian H.R.: Mikroekonomia, PWN, Warszawa 2005.

5. Praca zbiorowa pod red. Romana Milewskiego: Podstawy ekonomii, PWN, Warszawa 2007.

6. Praca zbiorowa pod red. Romana Milewskiego: Podstawy ekonomii, ćwiczenia, zadania,

problemy, PWN, Warszawa 2006.

KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA

Jest to taka struktura rynku, w której istnieje duże zróżnicowanie produktu oraz wiele

elementów monopolistycznych i wiele elementów konkurencji doskonałej.

Struktura ta jest monopolistyczna w tym sensie, że każda firma napotyka opadającą krzywą

popytu na swój produkt, oznacza to, że firma posiada pewną siłę rynkową, ponieważ więcej

ustala cenę swojego produktu niż akceptuje cenę rynkową.

Struktura taka ma cechy konkurencji doskonałej w tym sesje, że musi konkurować z innymi o

pozyskanie konsumentów, zarówno jeśli chodzi o cenę jak i rodzaj sprzedawanego produktu.

Przykładem konkurencji monopolistycznej tzn. takiej struktury, która ma cechy i konkurencji i

monopolu, jest branża, w której istnieje wiele firm wytwarzających podobne, ale nie

identyczne produkty np. przemysł wyrobów bezalkoholowych.

Porównanie różnych form konkurencji

Rodzaj konkurencji

Liczba producentów i

stopień zróżnicowania

produktów

Przykłady rynków

Stopień

kontroli

cen

Metody konkurencji

handlowej

Konkurencja

doskonała

• liczni producenci

• identyczne produkty

Niektóre rynki

płodów rolnych

(ziemniaki, pszenica,

buraki),

Układy scalone,

Złoto,

Akcje

żaden

Sprzedaż na

zorganizowanym

rynku lub na

giełdach

Konkurencja

niedoskonała

1. Konkurencja

monopolistyczna

• liczni producenci lub

sprzedawcy

• produkty

zróżnicowane

będące bliskimi

substytutami

Pasta do zębów,

Podręczniki,

Zeszyty,

Długopisy,

Handel detaliczny

znaczący

Konkurencja przy

pomocy jakości,

reklamy; ceny

administrowane

2. Oligopol

/Duopol/

• nieliczni producenci

• niewielkie

zróżnicowanie

produktów

Rynek usług telefonii

komórkowej i

stacjonarnej,

Przemysł

samochodowy,

Przemysł wyrobów

tytoniowych,

Rynek pasażerskich

przewozów

lotniczych,

Rynek

międzynarodowych

firm kurierskich

znaczący

Monopol pełny

• jedyny producent

• jedyny produkt nie

posiadający bliskich

substytutów

Niektóre usługi

publiczne

ogromny

Reklama i tworzenie

tzw. stosunków

(układów)

społecznych

Założenia budowy konkurencji monopolistycznej

produkty są bliskimi substytutami ale nie są identyczne i odznaczają się cechami,

których nie posiadają inne produkty, a cechy te czynią je bardziej atrakcyjnymi dla

większej liczby odbiorców.

istnieje dość duża swoboda wchodzenia na rynek i opuszczania go.

jest wielu sprzedających i kupujących. Liczba firm w konkurencji monopolistycznej

jest dosyć duża ale nie aż tak duża jak w konkurencji doskonałej. Przyjmuje się, że

każda firma w konkurencji monopolistycznej dostarcza od 1% do 10% całego

zaopatrzenia rynku (może być od 10 do 100 firm).

w ustalaniu cen i ilości towaru dostarczający na rynek sprzedający nie biorą zazwyczaj

pod uwagę cen i ilości towarów dostarczanych przez konkurentów.

istnieje doskonała informacja o rynku.

Jest to taka struktura rynku przy której spełnione są jednocześnie wszystkie poniższe

warunki:

1. Stosunkowo duża liczba sprzedających i kupujących:

_ mały udział w rynku pojedynczej firmy,

_ ograniczony wpływ na cenę produktu,

_ brak korzyści z kooperacji z innymi firmami.

2. Zróżnicowanie produktów i istnienie bliskich substytutów:

_ możliwość konkurowania ceną (w ograniczonym stopniu),

_ możliwość konkurencji pozacenowej (np. reklama, jakość, marka).

3. Niewielkie i równe dla wszystkich bariery wejścia i wyjścia :

_ brak możliwości zyskownej kooperacji np. zmowy cenowej.

4. Duża przejrzystość rynku i dostęp do informacji.

Konkurencja monopolistyczna

• Podobieństwa do konkurencji doskonałej: istnienie wielu małych firm oraz swoboda

wejścia i wyjścia z gałęzi.

• Różnice od konkurencji doskonałej: każde z przedsiębiorstw ma do czynienia z

opadającą krzywą popytu. Produkty różnych firm tworzących daną gałąź są bowiem mniej

lub bardziej zindywidualizowane i zróżnicowane.

Cechy konkurencji monopolistycznej:

Wchodzenie na rynek nowych konkurentów powoduje przesuwanie się krzywej popytu w

lewo.

Popyt całkowity gałęzi dzieli się na coraz większą liczbę konkurentów.

Nowych konkurentów przybywa aż do momentu kiedy krzywa popytu jest styczna do krzywej

kosztów przeciętnych.

Przedsiębiorstwo na rynku konkurencji monopolistycznej nie produkuje przy minimalnych

kosztach przeciętnych→ nadwyżka zdolności produkcyjnej

Produkując więcej można obniżyć koszty przeciętne → utarg całkowity niższy od kosztów

całkowitych, ze względu na konieczność obniżenia ceny.

Cena jest wyższa od kosztu krańcowego → przedsiębiorstwu opłaca się sprzedać więcej, ale

po dotychczasowej cenie.

Sprzedaż po dotychczasowej cenie większej ilości wyrobów może być wynikiem:

‐ zabrania klientów konkurencji

‐ namówieniem klientów do większych zakupów (zwiększeniem popytu całej gałęzi).

Dochodzenie do równowagi na rynku konkurencji monopolistycznej:

W długim okresie konkurencja między istniejącymi producentami oraz możliwość pojawienia

się nowych konkurentów eliminują możliwość osiągania zysku nadzwyczajnego. Przy

optymalnej skali produkcji (MR = MC) następuje zrównanie utargu przeciętnego z kosztem

przeciętnym (AR=P=AC).

Jest to tzw. równowaga w punkcie styczności:

W konkurencji monopolistycznej głównym sposobem walki jest różnicowanie produktu (a nie

konkurencja cenowa).

Możliwość wpływu przedsiębiorstwa na krzywą popytu

‐ reklama oraz różnicowanie jakości → przesunięcie krzywej popytu w prawo

‐ Producenci wytwarzają i sprzedają produkty zróżnicowane pod względem jakości,

opakowania i marki

‐ Dzięki promocji, reklamie i różnicowaniu produktów starają się przechwycić popyt

skierowany na produkty konkurentów

‐ Wyższa cena i mniejsza oferta rekompensowana przez zróżnicowanie oferty →większe

możliwości zaspokojenia zróżnicowanych potrzeb kupujących

Konkurencja monopolistyczna w długim okresie

‐ Bariery broniące wejścia na rynek mogą być pokonane

→ rynek zostanie podzielony między większą liczbę producentów

→krzywa popytu przesunie się w dół i stanie bardziej elastyczna

‐ Równowaga długookresowa zostanie osiągnięta kiedy krzywa popytu firmy stanie się

styczna do krzywej długookresowego kosztu przeciętnego firmy /zysk = 0/

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: