CIECIE I FORMOWANIE DRZEW
Ciecie uruchamia- przekaźnik infor o podłożu hormonalnym, że ta część musi być odnowiona, im większe tym wieksza reakcja
Ciecie ma wpływ na :*wzrost pedów- zależy od wieku drz, terminu cięcia, typu cięcia(skracane czy ciętcie)
Najdłuższe przyrosty daje drz gdy pęd skrócony o 2/3 dł.*cięcie jest procesem skamlającym drz *im pęd silniejszy tym po ścięciu rośnie silniej- słaby pęd słaby przyrost
Dominacja wierzch- pąk szczytowy *dominuje nad pozostałymi pędami *źródłem prod auksyn *po jego usunięciu auksyny będą przechodzić w dół i wtedy uaktywnienie pędów i pąków bocznych
Zmiany hormonalne- pod wpływem cięcia tworzą się duże ilości subst chem
Cytokininy- uaktyw pąków bocznych, zwiększenie wiązek sitowych, pędy zaczynają rosnąć
Giber. i auksyny- wzrost elongacyjny wydłużeniowy pędów
Wpływ cięcia na fotosynt- wzrasta, gdy warstwa mezofilu i chlorofilu wzrasta= zima. Cięcie w lecie sprzyja fotosynt, odnowienie liści.
Wpływ cięcia na formowanie się pąków kwiat i wejście w owocowanie- mł drzsię nie tnie bo opóźnia owocowanie, przy cięciu wzrasta ilość długopędówna których nie tworzą się ow, dopiero później pąki kwiat tworzą się na krótkopędach (jabłonie), brzoskwinie i morele zawiązują pąki na 1-rocznych długopędach(wiśnie)
Termin cięcia: LETNIE- zmniejsza liczbę pąków kwiat, ZIMOWE- im wcześniej przeprowadz tym większy wpływ na zakład pąków.przez cięcie latnie zmniejsza liczbę pąków kw niż zimowe.
Wpływ cięcia na wielkość plonu i regularność owocow zależy: na jakich drz , zmniejszenie plonu ale lepsza jakość ow.
Silne cięcie ma sens gdy mamy problem z jakością, sprzyja cięcie regularności owocowania.
Zdrowotność i mrozoodporność:
- zdrowotn-+usuwanie pędów porażonych przez raki drzow, mączniak +cięcie zwiększa „przewietrzenie” korony, lepsza cyrkulacja pow li nie są wilg –rany-możliwość infek:zaraza ogniowa, srebrzystość li, szarka(zabezp ran po cięciu Funaben 03 OP sam środki Topsin 2% albo z gr śr miedzian Miedzian 2%r-r/1l dod 20 ml Topsinu lub miedzianu- farba emuls+ środek, opryskiwanie Funaben 50 0,1% Topsin 0,1% Benlate 0,1% stęż
- mrozoodp- cięcie zwiększa wrażliwość ( jabłonie grusze wiśnie czereśnie), okres późnej jesieni i wczesnej wiosny, zalecane jest po zbiorach bo rany szybko się goją rany, nie należy ciąć zbyt wcześnie k. I- p. II
Cięcie po posadzeniu: można ciąć gdy: *bdb gleba *bdb jakości mat szkółkarski *trzeba zapewnić odpowiednią pielęgnację* muszą być dość gęsto sadzone, usuwamy pędy rosnące pionowo w górę od ziemi do 0,5m wys *usuwać gałęzie połamane * usuwanie pędów konkurencyjnych. Umożliwia b. szybkie wchodzenie w owocowanie
Cięcie po posadzeniu:* przywrócenie równowagi, zbudowanie silnej korony lub przewodnika, nadanie drz pożądanego kształtu.cięcie zależy od jakości użytego mater, jakości GL i późniejszej pielęgnacji, kształt korony
CIĘCIE FORMUJĄCE: kształtowanie korony 3-4 rok w zależnośći od typu korony
Cięcie drz owocujących:* prześwietlające * odnawiające *odmładzające. Ma char stymulujący wzrost- jaśli gałąź przytniemy, to wybijają silniejsze przyrosty, im później je wykonamy tym ta siła maleje. Ma za zadanie dopuścić światło do środka korony, usuwa się wrastające do wewn pionowe gałęzie, krzyżujące się, jedna leżąca na drugiej. Jego intens zależy od stopnia zagęszczenia korony sprowadza się :- rozrzedzenie korony,- zmniejszenie objętości,- obniżenie wys,- spłaszczenie koron( db dla uliczki rabatowej) Spłaszczenie korony-„prostokąt”, polega na wycinaniu gałęzi, które idą do międzyrzędzi, poszerzenie uliczki rabatowej.
Cięcie odnawiające- odnowienie gałęzi, jedynym stałym elementem jest konar i przewodnik, po 2krotnym owocow gałązkę się wycina, max 3-4-letnie zostawia się, a później je usuwamy. Najgorzej owoc części najstarsze, obserw się zanik owocow.
A<1/2 B jeśli śred konaru jest większa niż połowa śred przewodnika, to konar usuwamy
A>=1/2 B usunąć
Stosuje się przy brzoskwiniach i wiśniach-owocuję na pędach 1rocznych, stymuluje powst dużej ilości pąków kwiat.
Stos się gdy drzewa są b.uszkodzone przez mróz-cięcie zimowe, cięcie odnawiające
Cięcie letnie – poprawia owocow, usuwa się tylko pędy 1roczne, ale tylko u jabłoni wilki, które zasłaniają owoce. Wykonuje się 4-5tyg przed zbiorem ow od VII-IX- wyk się tylko 1x. Nie zwiększa li pąków kw, nie zmniejsza owocow, asymilaty z wilków nie są transportow do owoców. Zmniejsza się podatność rośl na GPP, podczas cięcia letniego większość Ca wędruje do ow a nie do li.
Cięcie można zastąpić innymi metodami *uszczykiwanie- tylko na mł drz, wyk latem, gł celem ogranicz zwrostu, pędy uszczyknięte czasami zmieniają się na pędy owocuj *cięcie na obrączkę oraz cięcie na czop * cięcie pędów podczas formowania koron- wykorz się formy: 1) cięcie przewodnika –zakończenie wzrostu, przewod usuw się nad gałązką owocuj 2) osłabienie wzrostu pędów zbędnych- skręcanie-przerwanie tk pęd oocuje, a po owocow można usunąć=zaham silnego wzrostu- nadpiłowywanie-gdy pędy są niepotrzebne lub potrzebne ale za silnie rosną- wyrywanie wilków- wyrywamy go z całą piętką, z pąkami śpiącymi, rany po wyrywaniu lepiej się goją niż po cięciu *usuwanie i skracanie starych konarów *regeneracja koron-szuka się pąka, z którego mógłby wyrosnąć i nad pąkiem wyk się cięcie, pod tym wpływem wybija pęd, nacięcie w kształcie lit V, drzewa stare czasami konar odłamuje się od przewodnika, można skręcać liną stalową lub śrubami *obrączkowanie- nacina się drzewa silnie rosnące i słabo owocuj ściąga się pasek kory, ale nie całkowicie co zmniejsza wzrost i sprzyja owocow *wyłupywanie pąków- w trakcie proc formowania przycina się przewodnik
Przyginanie pędu- osłabia siłę wzrostu drzewa, jeśli nie są stos podkładki karłowe, zabieg ten zastępuje cięcie, bo osłabia wzrost młod drzew i jest bezpieczny, oparte jest na grawimorfizmie, w zależności od kąta gałęzi rowna będzie jego siła wzrostu. Jeśli pęd się przegina to tk przewodz tez ulega deformacji, wiązka zmienia swój pokrój, strumień zw hormonalnych i asymilatów nie może odpłynąć do pnia, bo jest to utrudnione przez zwężenie światła wiąz przewodz i prowadzi to do „extra” zawiązywania pąków kw, pęd owocuj i wycina się go.
Przygina się aby: zbudować koronę, osłabić wzrost zbędnych pędów, których usuwanie osłabiłoby młode drzewa, a dodatk dadzą one nowe owoce
Obecnie przyginanie do dołu traci sens, bo pojawiły się podkładki karłowe. Przyginanie robi się przez cały okres wegt-oprócz zimy, stos się obecnie gdy rozstawa w rzędzie jest mniejsza niż 1m.
Formowanie korony- wygina się młode, ziel pędy dług 10cm, wpływa to na il zawiąz pędów- będzie ich więcej.
Zabiegi regulujące wzrost drzewa:
I. zabiegi agrotechn-1.podkładki 2wysoka okulizacja- im podkładka dłuższa tym drz rośnie słabiej 3głębokość sadzenia drz- im płycej tym rośnie słabiej 4.poziom owoc- im wyższe ow tym to drz słabiej rośnie 5. cięcie korzeni:* ograniczenie dopływu wody i soli miner do drz *stos do drz o silnym wzroście i gęst posadzonych *wyk za pomocą noża zaczepionego na ramie podczepionej do ciągnika *hamuje to wzrost drz przynajmniej na 1 rok *głęb do 30cm 50-70cm od pnia *zwykle wczesną wiosną- nie po kwitn bo to wpływa na jakość ow *cięcie z 2 stron osłabia bardziej *jeżeli odległość cięcia od pnia to maleje efekt cięcia *najlepszy efekt na podkł karłowych 6.nadpiłowywanie pni 7.nadpiłowywanie gałęzi 8.nadłamywanie gałęzi 9.wyłupywanie pądów 10.ograniczenie narażenialub jego przejściowa eliminacja 11.przyginanie pędów
II. Zabiegi chemiczne: 1.ograniczenie wyrastania wilków (ABROSOL- NAA)* na drz starszych usuwa się dużo wilków, które odrastają, aby temu zapobiec stos Abrosol *usuwanie odrostów korzeniowych, które podczas stos, np. Roudopu-pobierają go i narażają drzewo- Abrosolem- działa lokalnie 2. ograniczenie wyrastania cierni (podkładka w szkółce)-Stomp- hamuje ich wzrost- zabieg ten jest skuteczny, gdyone zaczynają wyrastać, bo gdy już są to wtedy już się nie da- to zabieg lokalny 3.Ograniczenie wzrostu całego drz: =retrandanty-Regalis dla jabłoni *zmniejsza siłe wzrostu całego drz *gdy pęd ma 10cm-poł V * może być stos 2 razy *okres karencji przez 55 dni =centygibereliny-zostaje zahamowany 1 z etapów (działa subst czynna probeksadian Ca) jego skuteczność zależy od dawki- to preparat systemiczny =Ard, Kultur 4.Przerzedzanie FLORDIMEX /ETHREL/- hamuje wzrost ale stos gł do zakładania pąków na rok następny i przyspieszenie dojrzewania, np. czarnej poerzecz do zbioru kombajnem 5.Stymulowanie bocznych rozgałęzień-gł w szkółkach np. Paturyl /BA/ cytokinina przełamuje dominację wierzchołkową- środek również do przerzedzania *ARBOLINY /BA + GA3 / Pol preparat, ma cytokininy i gibereliny *PROMALIN /BA + GA4+7/ do przerzedzania 6.Stymulowanie wzrostu /szkółki/ GIBRESKOL /GA3/
FORMOWANIE KORON
W celu takiego ukształtowania drzewa, aby przy min nakładu, otrzymać duży zysk, może być: -przewodnik, -korona bez przewodnika, -korony rozpinane /specjalne rusztowanie/
TYPY KORON 1.kor prawie natura-zbliżona do kształtu natura,nie wymaga dużo cięcia *dla jabł na podkład półkarł, dla gruszy na siewkach *wiśnie, czereśnie, morele, brzoskwinie. Drzewa w tym typie szybko wchodzą w okres owocow, bo ogranicz jest cięcie, jednak korony tniemy po 4roku, by korona nie była zbyt gęsta 2. kor wrzecionowata *jabł na podkł karłowych i półkarł *grusze na pigwie *śliwy, czerśnie, morele, brzoskwinie. To korona przewodnikowa, najpowszechniejsza dla jabłoni trzeba formować-więcej cięcia, gł dla drzew na podkł karł i półkarł, bo lepiej znoszą cięcie. Kształt korony gałęzie niższe są dłuższe niż wyższe co rzutuje na jakość ow nie zacieniająsię wzajemnie +super wrzecionowata – sadzone w rzędzie gęstsze co 1m, są to b.wąskie drzewa przy formowaniu koron wyst przyginanie pędów 3.kor osiowa- b.prosta i łatwa w formowaniu praktycznie nie ma tu konarów, elem stałym jest tylko pień-stos jest tu cięcie odmładzające na czop, pędy są krótkie, po 1-2 owocowaniu usuwa się i pojawiają się kolejne-rotacja. *jabłonie w b.gęstym nasadzeniu *śliwy wiśnie 4.korona szpalerowa- polecana do jabł na podkła półkarłowych, grusze na siewkach, wiśnie, czereśnie, morele, brzoskwinie-stwarza możliwość gęstego sadzenia. Gdy drzewa są na podkł karłowych wym są podpory, gł jabłonie, czasami potrzebne są rusztowania
ZASADY CIĘCIA PO POSADZENIU
Konieczne przy wiśniach, brzoskw, gruszach *usunąć pędy do wys 50cm od ziemi /wszystkie drzewa/ *uszkodzone pędy usuwać /chore/ *wybrać 3-5 pędów w okółku i przyciąć o 1/3 do 2/3 początkowej długości, aby drzewo po przycięciu przybrało kształt choinki +wiśnia- zostawiamy 8 pędów i skracamy na tą samą dług m.w. 10-15cm –formowanie osiowe /przewodnika się nie przycina/. Po owocow co kilka lat by były pędy 1-3letnie, owocują na pędach 1rocznych tak samo jak u brzoskwini.
Drzewa po posadz słabe to trzeba ciąć silnie, a rosnące silnie to słabe cięcie, żyzna gleba słabe cięcie, gleba ciężka – mocne.
Przy koronach prawie natur jedyne cięcie to prześwietlające, a później odmładzające.
Korona szpalerowa- to prostokąt, wyraźna ściana prowadzona na rusztowania, gałęzie prowadzone tylko w 1 kierunku, dla większości podkładki karłowe, półkarłowe, owoce b.łatwo się zbiera, bdb jakości, dostępność słońca.
Zalecane do moreli w Pol –korona kotłowa=kielichowa =pucharowa- nie ma przewodnika, w środku jest pusta + nasłonecznienie – wym dużych odstępów między rzędami. Dla odm prowadzonych na podkł silnie rosnących /czereśnie- wyraźny przewodnik, ale przesuwa się w bok/.zalecane u nektaryny, brzoskwini, moreli. Zabezpieczenie gałęzi 2-3 rzędów są plecione między sobą i się zrastają.
Korony rozpinane zw mikado, zamiast 4 drz -1 drz.1-drz ma b krótki pień, wyprowadza tylko 4 korony, każdy z konarów był traktowany jak oddzielne drz, bdb jakość ow.
Korony rozpinane : Tatura- drz przycinane nad ziemią 30-40cm, wyprowadz są 2-pędy tylko odległ między rzęd 1m, stosowane dla wszystkich gat, każdy pęd- oddzielne tak jakby korony, do zbioru mechać, pracochłonny, ok. 15 tys ha na świecie, każde drz ma 2- korony, czereśnie, morele, drz co 1m, drz jest więcej i są w bdb nasłonecznieniu
Lincoln C : odl między rzędami 6m, jeden poziom konarów ”parasolowate”, 2-konary i dzielą się, mała odległość.
MACHANIZACJA CIĘCIA
Sekatory:2-ostrzowe, 1-ostrzowe/ lepsze/. Najlepsze są Felko- firma szwajcarska. Sekatory pneumatyczne. Piły mechaniczne- tzw konturowe- służą do cięcia pod jakimś kątem, drz się silnie zagęszcza, stos się w sadach gdzie nie liczy się jakość a ilość, w sadach tow gdzie jest bdb jakość ow musi być uzupełnione cięciem ręcznym. Urządzenie do przywiązywania drz, drabiny, sanki sadownicze, wiewiórka-pojazd samojezdny, ma wysięgnik do cięcia, równy teren
Wycinanie gałęzi: b.grube się odrzuca, cienkie do międzyrzędzi *zgarnianie gałęzi i wywożenie ich oraz palenie *rozdrabniacz do gałęzi- stos jak kosiarki- mieli je
Zabezpieczenie ran po cięciu: 1.pestkowe- cięcie pozbiorowe, gł czereśnie, wiśnie- chodzi o infekcje, choroby rakowe, w lecie mają mniejszą aktywność, rany szybciej wysychają 2. ziarnkowe-mogą być śliwy: cięcie zimowe, pII- i może trwać do kwitnienie, im bardziej opóźniamy cięcie tym mniej silnie rosną.
Środki : Funaben 0,3 PA /miesza się albo z Topsin M albo z Miedzianem w stężeniu 2%, farba emulsyjna/ opryskiwanie Funaben 50, Topsin M , Benlate w stęż 0,1 %.
nie__dla__acta