Polskie motocykle 1918-1939.pdf

Polskie motocykle

1918 - 1939

CWS M55

Pierwszym motocyklem produkowanym seryjnie w naszym kraju był CWS M 55 ,

konstrukcji por. inż. Bolesława Fuksiewicza. (Motocykle ,,Lech" z Opalenicy Wlkp. , których

wytwarzanie - jednakże na mniejszą skalę - rozpoczęto nieco wcześniej, zostaną omówione w

grupie serii informacyjnych i motocykli prototypowych ). Inż. Fuksiewicz, zatrudniony w

Centralnych warsztatach Samochodowych w Warszawie, otrzymał do swych władz polecenie

zaprojektowania ciężkiego motocykla na wzór znanych konstrukcji amerykańskich - Indian

(silnik) i Harley-Davidson (podwozie). W myśl otrzymanych wytycznych prace projektowe

polegały na dokładnym zwymiarowaniu wszystkich elementów wymienionych pojazdów, z

niewielkimi tylko zmianami wymiarów zewnętrznych, co stwarzać miało pozory

oryginalności konstrukcji. Nie przeprowadzono żadnych badań wytrzymałościowych i

technologicznych , tolerancja pasowań miała być dobierana przy montażu.

Prototypowe motocykle zbudowano w 1929 roku (jest to data najbardziej prawdopodobna,

chociaż inne źródła podają rok 1928) i rozpoczęto produkcję pierwszych 50 pojazdów, tzw.

serii S-O.

Tymczasem badania drogowe ujawniły cały szereg wad silnika i podwozia. Najczęstszym

defektem było urywanie się zaworów, wybijanie gniazd zaworowych, ścieranie się

powierzchni krzywek rozrządu, pękanie sprężyn przedniego zawieszenia i łącznika

mocującego boczny wózek. Do drobnych, lecz istotnych wad należało także niewłaściwe

umiejscowienie dzwigni rozrusznika nożnego - między wózkiem a motocyklem - co było

przyczyną częstych urazów stopy o łącznik przyczepki i kolana o jej krawędź.

Odbiorcy wojskowi (bowiem motocykle przeznaczone były głownie dla armii ) zaczęli

składać reklamacje, ujawniając nieufność co do dalszej ich produkcji. W Centralnych

Warsztatach Samochodowych zaczęto zastanawiać się nad wstrzymaniem produkcji, a nawet

nad złomowaniem wykonanych już pojazdów. Zrealizowano jednakże inną koncepcję.

Postanowiono usunąć najważniejsze błędy i kontynuować produkcję, aby uzyskać choćby

zwrot zainwestowanych sum. Analizę podatnych na uszkodzenia zwłaszcza detali silnika,

powierzono młodemu pracownikowi z dużą praktyką krajową i zagraniczną - inż.

Stanisławowi Malendowiczowi. Po jej dokonaniu wprowadzono do silnika istotne zmiany,

min. W zespole rozrządu, co usprawniło pracę silnika i zapewniło minimum jego trwałości.

Nowa, zmodernizowana seria (do której zaliczano także poprawione egzemplarze poprzedniej

) nosiła oznaczenie S-III.

Można przypuszczać, że do momentu zakończenia produkcji ( w 1931 r. ) fabrykę opuściło

100 silników CWS M 55 obu serii i 11 kompletów części zamiennych.

Silnik CWS 55 S-III

Motocykle wykonywane były głównie z materiałów krajowych, z importu pochodziły tylko:

instalacja elektryczna, ogumienie, gaźnik oraz łożyska i szybkościomierz. Większość

elementów produkowano na miejscu w Centralnych Warsztatach Samochodowych, lecz

korzystano także z usług kooperantów. Koła dostarczała Fabryka Rowerów i Motocykli

B.Wahren a zbiorniki paliwa Zakłady przemysłowe „Bielany" S.A.

Motocykle CWS M 55 serii III, wyposażone w wózki boczne o specjalnej konstrukcji

(podobno 50 szt.) zakupiła na przełomie 1931/1932 roku warszawska poczta. Pojazdy z

Centralnych Warsztatów Samochodowych uczestniczyły także w licznych rajdach na terenie

kraju, m.in. w rajdzie „Dookoła Polski" na trasie 1300 km i brały udział w wystawach i

konkursach piękności. Nieliczne egzemplarze przetrwały do dnia dzisiejszego i znajdują się

wyłącznie w rękach prywatnych właścicieli.

Dane techniczne motocykla CWS M 55

Silnik czterosuwowy, czterocylindrowy w układzie widlastym, dolnozaworowy:

napędza tylne koło za pomocą łańcucha.

Pojemność skokowa 995,4 cm3.

Stopień sprężania 4 :1.

Moc - 13,2 KM przy 2000 obr./min. (14 KM przy 2500 obr./min.).

Sprzęgło mokre, wielotarczowe, sterowane pedałem .

Skrzynka biegów o trzech przełożeniach, sterowana ręcznie.

Zapłon iskrowy.

Rama rurowa, podwójna, zamknięta.

Zawieszenie przednie: widelec trapezowy typu H-D.

Zawieszenie tylne: sztywne.

Ogumienie: 27" x 3,85" (fartuchowe).

Masa własna 200 kg (z wózkiem bocznym 260 kg).

Prędkość maksymalna 100 km /h (wózkiem bocznym - 75 km /h).

Zużycie paliwa - ok. 10 l./ 100 km.

CWS M111 - Sokół 1000

W państwowych Zakładach Inżynierii w Warszawie - jednym w branży motoryzacyjnej

przedsiębiorstwie państwowym II Rzeczpospolitej - budowano na przełomie lat dwudziestych

i trzydziestych ciężkie motocykle CWS M 55. Pojazdy te były jednak nieudane. Jeszcze w

okresie produkcji CWS M 55 rozpoczęto w Biurze Studiów prace projektowe nad nowym

typem motocykla tej samej klasy.

Głównym konstruktorem nowego typu motocykla został inż. Zygmunt Okołów, zaś w skład

zespołu konstruktorskiego wchodzili m.in. inżynierowie Mordasewicz i Bidziński oraz

dyplomowani technicy: Poraziński, Raczek i Gebler. Nowy motocykl, nazwany CWS M 111,

tylko zewnętrznie przypominał swego poprzedniego nieudacznika, natomiast konstrukcyjnie i

technologicznie był prawidłowo opracowany. Warto tu dodać, że właściwe opracowanie

charakterystyki rozrządu przyniosło istotny wzrost mocy silnika.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: