Dowody przed sądem pracy - ebook.pdf - Wiedza i Praktyka - q63

ISBN 978-83-7572-517-9

Prawo Pracy

w orzeczeniach Sądu Najwyższego

N UMER S PECJALNY

PECJALNY

Dowody przed sądem pracy

W TYM NUMERZE M.IN.:

Obowiązek wskazania

dowodów ............................. 2

Kto ma obowiązek wskazania dowodów?

Kto ma obowiązek

przedstawienia dowodów

w postępowaniu przed

sądem pracy?

SKŁADASZ POZEW – MUSISZ PRZEDSTAWIĆ DOWODY

Kodeks pracy nie zawiera żadnych re-

gulacji związanych z postępowaniem do-

wodowym w przypadku sporu sądowego

w sprawach pracowniczych. Stąd też postę-

powanie to toczy się na takich zasadach,

jak w innych sprawach cywilnych.

Generalnie w sporach sądowych pomię-

dzy pracownikiem i pracodawcą strona, która

występuje do sądu pracy z pozwem (powód),

musi wskazać dowody potwierdzające słusz-

ność jej żądania kierowanego pod adresem

drugiej strony (pozwanego). Zawsze jednak

pozwany może – a nawet, dla własnego do-

bra, powinien – przedstawiać dowody za-

świadczające o tym, że powód nie ma racji.

Pamiętaj też, że sąd pracy, co do zasa-

dy, nie będzie szukał za pracownika, a tym

bardziej za pracodawcę dowodów na to, iż

zgłaszane przez nich roszczenia są uzasad-

nione. Nie jest bowiem zadaniem sądu wy-

krywanie środków dowodowych mających

uzupełnić lub wyjaśnić i udowodnić twier-

dzenia stron procesu. Sąd pracy nie jest

również zobowiązany do przeprowadzenia

z własnej inicjatywy dowodów zmierza-

jących do wyjaśnienia okoliczności istot-

nych dla rozstrzygnięcia sporu pomiędzy

pracownikiem i pracodawcą (patrz: wyrok

Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 29 grudnia

2003 r., I ACa 1457/03 ). Może on bowiem

przeprowadzić z urzędu dowód niewskaza-

ny przez stronę tylko wyjątkowo.

A zatem jeśli chcesz wygrać proces są-

dowy z pracownikiem, to niezależnie od

tego, czy jesteś powodem czy pozwanym

– musisz być aktywny w zakresie przedsta-

wiania dowodów . W przeciwnym wypadku

sąd pracy może bowiem uznać za pewne

(prawdziwe) fakty udowadniane przez

pracownika, co do których Ty nie przedsta-

wiłeś żadnych dowodów przeciwnych.

Czy sąd pracy pomoże

stronom w szukaniu dowodów

na potwierdzenie ich

roszczeń?

5 przypadków odwrócenia

ciężaru dowodu w kierunku

pozwanego

Rodzaje dowodów ........ 3–7

Jakie dokumenty można

przedstawiać, jako dowody,

przed sądem pracy?

Które dokumenty są

najbardziej wiarygodne?

Jak przygotować dokument

do wysłania go do sądu?

Kogo warto powoływać

na świadka w sprawach

pracowniczych?

Podstawa prawna:

art. 6 Kodeksu cywilnego,

art. 230, art. 232 Kodeksu postępowania

cywilnego (dalej kpc).

Czym grozi „ustawianie”

zeznań świadka?

Szanowni Państwo,

staracie się Państwo w sprawach pracowniczych postępować zgod-

nie z prawem. Jak jednak pokazuje praktyka, nie uchroni to Państwa

w 100% od sytuacji konﬂ iktowych, które coraz częściej mają swój ﬁ nał

w sądzie pracy. No i wówczas wiadomo – wygrywa ten, kto ma moc-

niejsze argumenty. Sąd przecież nie uwierzy nikomu „na słowo”. Za-

żąda wiarygodnych dowodów. Trzeba zatem wiedzieć, jak je zawczasu zdobywać.

Dlatego też przygotowaliśmy dla Państwa specjalny numer miesięcznika „Prawo

pracy w orzeczeniach Sądu Najwyższego”, w całości poświęcony dowodom przed

sądem pracy. Sędzia sądu okręgowego oraz radca prawny radzą w nim, jak po-

stępować w kontaktach z pracownikami, abyście Państwo w razie ewentualnego

sporu mieli w ręku argumenty, które przekonają sąd pracy do Państwa racji.

Zapraszam do lektury

Kiedy sąd skorzysta z opinii

biegłego?

Czy opinia biegłego jest

„nietykalna”?

Czy billingi telefoniczne lub

e-maile mogą być dowodem

przed sądem pracy?

Wniosek dowodowy ......... 8

Dominik Wajda

ekspert z Sądu Najwyższego,

konsultant merytoryczny „Prawa pracy w orzeczeniach Sądu Najwyższego”

Co powinno się znaleźć we

wniosku dowodowym?

Co trzeba dołączyć do

takiego wniosku?

Kto powinien podpisać

wniosek dowodowy?

N UMER

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytaæ ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj .

Niniejsza publikacja mo¿e byæ kopiowana, oraz dowolnie

rozprowadzana tylko i wył¹cznie w formie dostarczonej przez

NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym mo¿na

nabyæ niniejszy tytuł w pełnej wersji . Zabronione s¹

jakiekolwiek zmiany w zawartoœci publikacji bez pisemnej zgody

NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siê jej

od-sprzeda¿y, zgodnie z regulaminem serwisu .

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym e-booksweb.pl - audiobooki, e-booki .

N UMER SPECJALNY

Obowiązek wskazania dowodów

Prawo Pracy w orzeczeniach Sądu Najwyższego

5 PRZYPADKÓW ODWRÓCENIA CIĘŻARU DOWODU W KIERUNKU POZWANEGO

Wprawdzie, co do zasady, to po-

wód musi przedstawić sądowi dowody

potwierdzające słuszność jego rosz-

czeń. Mogą się jednak zdarzyć sytuacje,

w których to pozwany będzie musiał

udowodnić, że powód się myli. W prze-

ciwnym razie na pewno przegra proces.

Dochodzi wówczas do tzw. odwrócenia

ciężaru dowodu .

2. Nieprawidłowości w prowadzeniu

dokumentacji pracowniczej

W związku z zatrudnianiem pracow-

ników musisz prowadzić m.in. ewidencję

czasu pracy, listy obecności, listy płac. Za-

niedbania w tym zakresie mogą postawić

Cię w trudnej sytuacji, gdy np. pracownik

pozwie Cię do sądu pracy o nadgodziny

czy o wypłatę zaległej premii.

Wprawdzie, co do zasady, to pra-

cownik (powód), który żąda od pra-

codawcy zapłaty za nadgodziny, musi

udowodnić, że faktycznie pracował

ponad normę w konkretnych dniach

i wymiarze. Jednak najpewniejszy do-

wód w tej sprawie – ewidencję czasu

pracy – posiada pracodawca i powinien

przedstawić go sądowi. Gdy zaś praco-

dawca nie prowadził ewidencji czasu

pracy lub niewłaściwie ją prowadził

– wówczas, aby wygrać spór z pracow-

nikiem, będzie on zobowiązany przed-

stawić dowody zaświadczające, że pra-

cownik nie pracował w nadgodzinach.

Bez posiadania prawidłowej ewidencji

czasu pracy może się to jednak okazać

bardzo trudne.

Podobnie – braki w dokumentacji

płacowej mogą narazić pracodawcę na

przegraną w sądzie wówczas, gdy pra-

cownik domaga się wypłaty zaległego

wynagrodzenia. Otóż jeśli pracodawca

zaniedbywał prowadzenie dokumen-

tacji płacowej, wówczas to on będzie

musiał wykazać, że pracownik otrzy-

mał wszystkie składniki dochodzone-

go przed sądem wynagrodzenia (patrz:

wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku

z 10 kwietnia 2003 r., III APa 40/02 ).

prowadzić ewidencję czasu pracy ,

z uwzględnieniem pracy w godzinach

nadliczbowych, którą udostępnia

na żądanie pracownika. Sąd powi-

nien zatem wymagać od pracodawcy

przedłożenia takiej dokumentacji,

a w przypadku jej braku uzyskać szcze-

gółowe wyjaśnienia odnośnie do zgła-

szanych przez pracowników roszczeń.

Z uzasadnienia wyroku SN z 23 listopada

2001 r., I PKN 678/00

1. Spory o dyscyplinarkę i wypowiedzenie

Do sądów pracy coraz częściej traﬁ a-

ją odwołania pracowników od zwolnie-

nia dyscyplinarnego z powodu ciężkiego

naruszenia przez pracownika obowiąz-

ków służbowych (art. 52 § 1 pkt 1 kp).

Obowiązek wskazania dowodów (ciężar

dowodu) spoczywa w takim przypadku

na pracodawcy, mimo że to pracownik

jest powodem. A zatem to pracodawca

musi udowodnić, że rozwiązując z pra-

cownikiem umowę o pracę, nie naru-

szył przepisów prawa pracy.

3. Spory dotyczące szkody w mieniu

powierzonym

W sprawach dotyczących odpowie-

dzialności materialnej pracowników

za powierzone im mienie pracodaw-

cy istnieje domniemanie, że pracow-

nik ponosi pełną odpowiedzialność

za szkodę w tym mieniu. Od tej od-

powiedzialności pracownik może się

uwolnić, jeśli wykaże (udowodni), że

szkoda powstała z przyczyn od niego

niezależnych (art. 124 kp).

A zatem gdy pozwiesz pracownika

do sądu pracy o wyrównanie szkody

powstałej w mieniu powierzonym,

nie musisz udowadniać, że pracownik

ponosi pełną odpowiedzialność za tę

szkodę. Przeciwnie – to pracownik,

przeciwko któremu kierowane jest

roszczenie o naprawienie szkody, aby

wygrać proces, musi udowodnić, że

szkoda powstała z przyczyn od niego

niezależnych, a zwłaszcza z powodu

niezapewnienia przez pracodawcę wa-

runków umożliwiających zabezpiecze-

nie powierzonego mienia .

Pracodawca powinien zaś jedynie

udowodnić, że mienie zostało pracow-

nikowi prawidłowo powierzone , oraz

powinien wykazać wysokość powstałej

szkody .

Zdaniem Sądu Najwyższego

Jeżeli pracownik zwolniony z pracy

w trybie dyscyplinarnym wystąpi do

sądu o odszkodowanie albo o przy-

wrócenie do pracy, ciężar udowodnie-

nia faktów potwierdzających ciężkie

naruszenie obowiązków przez pra-

cownika spoczywa na pracodawcy.

Pracodawca będzie musiał dodatko-

wo udowodnić winę umyślną lub co

najmniej rażące niedbalstwo pra-

cownika w naruszeniu jego podsta-

wowych obowiązków. Jest to warun-

kiem koniecznym do uznania przez

sąd, że pracodawca był uprawniony

do tego, aby rozwiązać z pracowni-

kiem umowę bez wypowiedzenia.

Wyrok SN z 6 lutego 1997 r., I PKN 68/96

Zdaniem Sądu Najwyższego

1. Pracodawca, który wbrew obowiąz-

kowi nie prowadzi list obecności, list

płac ani innej dokumentacji ewiden-

cjonującej czas pracy pracownika

i wypłacanego mu wynagrodzenia,

musi liczyć się z tym, że będzie na nim

spoczywał ciężar udowodnienia nie-

obecności pracownika, jej rozmiaru

oraz wypłaconego wynagrodzenia.

Wyrok SN z 14 maja 1999 r., I PKN 62/99

2. Nie można przyjąć, że ciężar do-

wodu w zakresie czasu pracy obarcza

wyłącznie pracownika, który docho-

dzi roszczeń z tym związanych. To

pracodawca jest bowiem obowiązany

Podobnie będzie, gdy pracownik od-

wołuje się do sądu pracy od rozwiąza-

nia przez pracodawcę za wypowiedze-

niem umowy o pracę zawartej na czas

nieokreślony, uznaje bowiem to wypo-

wiedzenie za nieuzasadnione. Wówczas

to pozwany pracodawca musi udowod-

nić, że wskazane przez niego przyczy-

ny wypowiedzenia faktycznie istniały

i wystarczająco uzasadniały rozwiązanie

umowy o pracę. Pracownik zaś powi-

nien udowodnić, że wypowiedzenie jest

mimo to nieuzasadnione (patrz: wyrok

SN z 8 marca 1977 r., I PRN 17/77 ).

Przykład z sali sądowej:

W jednej ze spraw pozwany o odszko-

dowanie pracownik sklepu przedsta-

wił, jako dowód mający uwolnić go

od odpowiedzialności materialnej,

zeznanie świadka, który słyszał, jak

pracodawca odmówił pozwanemu

pracownikowi przeprowadzenia in-

wentaryzacji towaru w sklepie przed

jego powierzeniem. Sąd uznał to za

dowód wystarczający do przyjęcia, że

pracodawca nie przekazał pracowni-

kowi powierzonego mienia w sposób

Strona 2 | www.orzeczeniakadrowe.pl