81_84.pdf

S P R Z Ê T

Nowoczesne akumulatory

czêæ 1

Sposoby ³adowania i obs³uga

Dostajemy wiele pytañ zwi¹zanych z ³adowaniem

wspó³czesnych akumulatorów ró¿nego typu. Zagadnienie jest

rzeczywicie z³o¿one, poniewa¿ ró¿norodnoæ dostêpnych na

rynku odnawialnych róde³ zasilania jest ogromna, a

dostêpnych informacji stosunkowo niewiele.

W artykule odpowiemy na pytania pojawiaj¹ce siê najczêciej

w listach nadsy³anych do redakcji.

Pytanie o dobór, warunki eksploata-

cji i sposoby ³adowania akumulatorów

powraca systematycznie w ró¿nych wa-

riantach. Odpowied na nie jest o tyle

istotna, ¿e sposób traktowania wp³ywa

na trwa³oæ ogniw a ta przek³ada siê

bezporednio na wymierne koszty ich

stosowania.

Opracowuj¹c poni¿sze wyjanienia

korzysta³em z materia³ów aplikacyj-

nych kilku znanych producentów.

Trzeba jednak zauwa¿yæ, ¿e publiko-

wane zalecenia, jakkolwiek s¹ zgodne

w sprawach podstawowych, to mog¹

siê istotnie ró¿niæ w szczegó³ach pod-

krelaj¹cych technologiczne osi¹gniêcia

danej firmy. Dlatego ten tekst nale¿y

traktowaæ jako próbê omówienia pe-

wnego standardu. Natomiast projektu-

j¹c urz¹dzenie przeznaczone do pro-

dukcji seryjnej lub przewidziane do

pracy w ekstremalnych warunkach

warto szczegó³owo przeledziæ noty

aplikacyjne udostêpnione przez produ-

centa posiadanych ogniw.

Na wstêpie jeszcze kilka s³ów wy-

janienia. Otó¿ w technice akumulato-

rowej powszechnie przyjê³o siê poda-

wanie pr¹dów ³adowania/roz³adowania

jako wielkoci wzglêdnej, odniesionej

do znamionowej pojemnoci ogniwa.

St¹d oznaczenie 1C oznacza pr¹d

w [mA] liczbowo równy pojemnoci a-

kumulatora w [mAh] (tzw. pr¹d jedno-

godzinny). Analogicznie C/10 oznacza

pr¹d dziesiêciogodzinny itp. Przy-

mknijmy oko na istniej¹c¹ tu niezgod-

noæ jednostek.

Rodzaje akumulatorów

Mo¿na przyj¹æ ¿e do zasilania urz¹-

dzeñ elektronicznych stosuje siê

obecnie wy³¹cznie ogniwa

szczelnie zamkniête, nie

uwalniaj¹ce w trakcie

normalnej eksploatacji,

¿adnych substancji mog¹-

cych dzia³aæ korozyjnie

na otoczenie. Sporód ro-

dzajów, dostêpnych dla zwyk³ego

miertelnika, nale¿y zatem wzi¹æ pod

uwagê akumulatory:

- zasadowe, niklowo-kadmowe (Ni-Cd)

i niklowo-wodorkowe (Ni-MH),

- kwasowe, o³owiowe (Pb, Lead-Acid)

z elektrolitem ¿elowanym lub absor-

bowanym na separatorach z w³ókna

szklanego,

- alkaliczne, cynkowo-manganowe, ³a-

dowalne, wykonane w technologii

RAM ( Rechargeable Alkaline Modu-

les ),

- litowo-jonowe (Li-Ion) z elektrolitem

ciek³ym, oraz najm³odsze na rynku

akumulatory litowo-polimerowe (Li-

Po) z elektrolitem w postaci sta³ego

polimeru.

natomiast elektrody ujemnej. W ogni-

wach Ni-Cd substancje aktywne (kadm

i jego zwi¹zki) maj¹ postaæ pasty za-

prasowanej na perforowanym metalo-

wym noniku. Natomiast w ogniwach

Ni-MH elektrodê ujemn¹ tworzy stop

metali charakteryzuj¹cy siê wysok¹

zdolnoci¹ absorbcji wodoru. Sk³ad

stopu zosta³ tak dobrany, aby proces

wi¹zania wodoru by³ neutralny ener-

getycznie (tzn. ani endo- ani egzoter-

miczny) i zachodzi³ samoistnie w tem-

peraturze pokojowej. Obecnie s¹ naj-

czêciej stosuje siê stopy niklu z rzad-

kimi metalami z grupy lantanowców

(np. LaNi 5 ).

Z punktu widzenia elektrochemii,

w ca³kowicie roz³adowanym ogniwie

elektroda dodatnia sk³ada siê

z wodorotlenku niklawego - Ni(OH) 2

zawieraj¹cego nikiel w stopniu utlenie-

nia Ni 2+ . Natomiast elektrodê ujemn¹

tworz¹:

-w ogniwie Ni-Cd: wodorotlenek kad-

mowy Cd(OH) 2 ,

-w ogniwie Ni-MH: stop metali - nie-

wysycony wodorem.

Podczas ³adowania, na elektrodzie

dodatniej wodorotlenek niklawy

Ni(OH) 2 przechodzi w tlenowodorotle-

nek niklowy NiO(OH) co odpowiada

utlenieniu niklu ze stopnia Ni 2+ do

Ni 3+ .

Natomiast na elektrodzie ujemnej:

- Ni-Cd: wodorotlenek kadmowy

Cd(OH) 2 ulega redukcji do metalicz-

nego kadmu (redukcja Cd 2+ do Cd 0 )

- Ni-MH: wydzielaj¹cy siê gazowy wo-

dór jest poch³aniany przez materia³

elektrody tworz¹c wodorki metali.

Akumulatory Ni-Cd i Ni-MH

Ze wzglêdu na podobieñstwo kon-

strukcji oraz warunków eksploatacji

oba rodzaje mo¿na omówiæ jednocze-

nie, podkrelaj¹c istotne ró¿nice, wy-

stêpuj¹ce m.in. w sposobie ³adowania.

Pod wzglêdem budowy, akumulato-

ry cylindryczne - a z takimi spotyka-

my siê najczêciej - maj¹ postaæ zwij-

ki z³o¿onej z dwóch elektrod przedzie-

lonych separatorem nasyconym

elektrolitem.Rolêelektrolitupe³nistê-

¿ony wodorotlenek potasowy z dodat-

kami uszlachetniaj¹cymi. W obydwu

typach ogniw elektroda dodatnia (+)

ma postaæ porowatego spieku z meta-

licznego niklu wi¹¿¹cego w³aciwe

substancje aktywne (zwi¹zki niklu).

Zasadnicza ró¿nica w budowie dotyczy

£adowanie i roz³adowanie

£adowanie nie mo¿e jednak trwaæ

w nieskoñczonoæ. W pewnym momen-

cie nastêpuje wyczerpanie materia³ów

aktywnych z elektrod. Utrzymywanie

dalszego przep³ywu pr¹du powoduje

ju¿ tylko elektrolizê wody z wydziele-

Elektronika Praktyczna 4/2003

S P R Z Ê T

Rys. 1. Szybki wzrost temperatury

ogniwa wynika z faktu, ¿e moc ab-

sorbowana w ogniwie zaczyna byæ

w ca³oci zamieniana na ciep³o

w tym przypadku dane podawane

przez ró¿nych producentów ró¿ni¹ siê

dosyæ istotnie. W praktyce in¿ynier-

skiej mo¿na jednak za³o¿yæ, ¿e po

trzech miesi¹cach przechowywania

z akumulatora uda siê odzyskaæ nie

wiêcej ni¿ 50% pierwotnej energii.

Z ogniwami Ni-Cd wi¹¿e siê legen-

darne pojêcie efektu pamiêciowego.

Polega on na utracie pojemnoci

w wyniku niepo¿¹danej rekrystalizacji

kadmu na elektrodzie ujemnej. Aku-

mulator eksploatowany powtarzalnie

w niepe³nych cyklach przyzwyczaja

siê do wykorzystywanego zakresu po-

jemnoci. Zjawisko to jest w du¿ym

stopniu odwracalne i ustêpuje po

kilkakrotnym wykonaniu pe³nego cyk-

lu roboczego. Z natury rzeczy efekt

pamiêciowy nie mo¿e zaistnieæ w og-

niwach Ni-MH. Natomiast wspólne

dla obu typów jest inne zjawisko

zwane efektem leniwej baterii ( volta-

ge depression ). Polega ono, na nie-

wielkim obni¿eniu napiêcia przy nie-

zmienionej pojemnoci ogniwa. Spa-

dek ten wynosi przeciêtnie zaledwie

kilkadziesi¹t mV jednak, wobec sto-

sunkowo p³askiej charakterystyki roz-

³adowania, jest przez uk³ady kontroli

napiêcia interpretowany jako przed-

wczesne roz³adowanie - mimo, ¿e nie

zosta³a jeszcze wykorzystana ca³a do-

stêpna pojemnoæ. Okresowe wykona-

nie pe³nego cyklu roz³adowania/³ado-

wania ma za zadanie rozruszanie

akumulatora i (przynajmniej czêcio-

we) przywrócenie jego pierwotnych

parametrów.

Wra¿liwoæ na prze³adowanie udaje

siê ograniczyæ dziêki specjalnej kon-

strukcji akumulatora. Otó¿ elektroda u-

jemna jest zawsze nieco przewymiaro-

wana wzglêdem elektrody dodatniej.

Dziêki temu, w momencie wyczerpania

pojemnoci elektrody niklowej, gdy za-

czyna siê wydzielaæ na niej gazowy

tlen, elektroda ujemna dysponuje jesz-

cze pewn¹ rezerw¹ pojemnoci. Wy-

dzielony tlen dyfunduje w kierunku

elektrody ujemnej gdzie zostaje zneu-

tralizowany. Mechanizm ten skutecz-

nie zapobiega uszkodzeniu akumulato-

ra, jednak¿e tylko przy prze³adowywa-

niu niewielkim pr¹dem - co najwy¿ej

0,1C w ogniwach Ni-Cd a nawet 0,05C

w Ni-MH. Wed³ug zapewnieñ jednego

z producentów w ogniwach testowych

Ni-Cd ³adowanych pr¹dem 0,1C jesz-

cze po dwóch latach nie stwierdzono

istotnych uszkodzeñ. Jednak, przy

wiêkszych pr¹dach ³adowania, resorb-

cja tlenu zachodzi ze zbyt ma³¹ wy-

dajnoci¹ aby zapewniæ jego 100%

neutralizacjê. St¹d nasuwa siê wnio-

sek, ¿e nale¿y ci¹gle kontrolowaæ stan

ogniwa, tym precyzyjniej im szybciej

odbywa siê ³adowanie, po czym prze-

rywaæ je natychmiast po wyst¹pieniu

pierwszych oznak prze³adowania. Nie-

stety w praktyce rozpoznanie stanu na-

³adowania okazuje siê byæ dosyæ trud-

ne. W odró¿nieniu od ogniw innych

rodzajów, bezwzglêdne napiêcie panu-

j¹ce na zaciskach akumulatora Ni-Cd

lub Ni-MH nie niesie jednoznacznej

informacji o stanie na³adowania. Dlate-

go, zale¿nie od przyjêtego trybu, za-

zwyczaj korzysta z jednej lub kilku na-

stêpuj¹cych przes³anek:

- Up³yw za³o¿onego z góry czasu ³ado-

wania.

- Szybki wzrost temperatury ogniwa

wynikaj¹cy z faktu, ¿e moc dotych-

czas absorbowana w ogniwie zaczy-

na byæ w ca³oci zamieniana na

ciep³o ( rys. 1 ). Uk³ady kontroli ³a-

dowania wyznaczaj¹ szybkoæ nara-

stania temperatury (dT/dt) przerywa-

j¹c ³adowanie po osi¹gniêciu warto-

ci progowej (rzêdu 1...2 o C/min).

Jednoczenie, w wielu pakietach a-

kumulatorowych montuje siê bez-

pieczniki termiczne maj¹ce zapewniæ

dodatkow¹ ochronê w razie przegrza-

nia podczas ³adowania lub w wyni-

ku zwarcia.

- Napiêcie ³adowania. Podczas ³ado-

wania nastêpuje stopniowy, nielinio-

wy wzrost napiêcia ogniw ( rys. 2 ).

Z chwil¹ osi¹gniêcia stanu na³ado-

wania pochodna dV/dt zmienia

znak, po czym nastêpuje niewielki

spadek napiêcia (15...20 mV/ogniwo

w Ni-Cd, 5...10 mV/ogniwo w Ni-

MH). Jako kryterium przyjmuje siê

(w kolejnoci wystêpowania): szybki

wzrost nachylenia krzywej napiêcia

(metoda d 2 V/dt 2 ), zmianê znaku po-

chodnej (metoda dV/dt) lub - z pe-

wnym opónieniem - wykrycie spad-

ku napiêcia w wyniku prze³adowa-

nia (-

niem gazowego tlenu i wodoru

a w konsekwencji wzrost cinienia we-

wnêtrznego. ¯eby unikn¹æ deformacji

lub rozerwania obudowy stosuje siê

zawory wentylacyjne otwieraj¹ce siê

przy za³o¿onym nadcinieniu. Niestety

utrata wody z elektrolitu jest nie-

odwracalna, dlatego te¿ prze³adowywa-

nie powoduje szybk¹ degradacjê aku-

mulatora.

Podobnie szkodliwe jest g³êbokie

roz³adowanie, a¿ do odwrócenia pola-

ryzacji ogniwa. Sugestie producentów

ró¿ni¹ siê jednak pod tym wzglêdem

dosyæ istotnie. Wiêkszoæ z nich kate-

gorycznie zaleca unikanie inwersji,

aczkolwiek np. firma Energizer w od-

niesieniu do jednej z serii akumulato-

rów Ni-Cd dopuszcza odwrotne prze-

³adowanie ³adunkiem siêgaj¹cym a¿

50% pojemnoci znamionowej. Ogólnie

jednak odwrócenie polaryzacji nale¿y

uznaæ za zjawisko niepo¿¹dane, pro-

wadz¹ce potencjalnie do nieodwracal-

nych uszkodzeñ. Zwróæmy uwagê, ¿e

inwersja mo¿e nast¹piæ równie¿

w sposób ca³kowicie niezamierzony.

Ogniwa po³¹czone szeregowo w jednej

baterii zawsze ró¿ni¹ siê rzeczywist¹

pojemnoci¹. W czasie g³êbokiego roz-

³adowania najs³absze z nich zostan¹

ca³kowicie roz³adowane a nastêpnie

na si³ê odwrócone przez pozosta³e

ogniwa z pakietu. Dlatego zaleca siê u-

nikanie roz³adowania baterii N ogniw

poni¿ej napiêcia koñcowego wynosz¹-

cego (wed³ug zaleceñ firmy Panaso-

nic):

N=1...6 N x 1,0 [V]

N=7...20 (N-1) x 1,2 [V]

£adunek zgromadzony w ogniwie

roz³adowanym do poziomu 1,0 V ma

ju¿ wartoæ szcz¹tkow¹ i w praktyce

mo¿e byæ pominiêty.

Wspóln¹ wad¹ cechuj¹c¹ oba rodza-

je ogniw jest stosunkowo du¿y wspó³-

czynnik samoroz³adowania wynosz¹cy

ok. 1%/dobê w ogniwach Ni-Cd i ok.

1,5%/dobê w ogniwach Ni-MH. Ponad-

to wspó³czynnik samoroz³adowania

wzrasta wraz z temperatur¹. Równie¿

V). Jako dodatkowe zabezpie-

czenie wykrywa siê przekroczenie

napiêcia 1,8 V/ogniwo wiadcz¹ce

o wyst¹pieniu uszkodzenia ( rys. 3 ).

Zjawiska zwi¹zane ze zmian¹ tempe-

ratury i napiêcia wystêpuj¹ w obu ty-

pach akumulatorów. Zwróæmy jednak

uwagê, ¿e ich wyrazistoæ zale¿y od

Rys. 2. Podczas ³adowania nastêpu-

je stopniowy, nieliniowy wzrost na-

piêcia poszczególnych ogniw

Elektronika Praktyczna 4/2003

S P R Z Ê T

2) uzupe³niaj¹ce, pr¹dem 0,025C

przez za³o¿ony czas (2...3 h),

3) konserwuj¹ce, pr¹dem o bardzo

niewielkiej wartoci (<0,01C).

Z drugiej strony firma Panasonic o-

strzega przed nadmiernym (powy¿ej

10...20h) przed³u¿aniem ³adowania

konserwuj¹cego, zalecaj¹c jedynie o-

kresowe do³adowywanie ogniw (0,1C

przez 16 h) po stwierdzeniu spadku

napiêcia poni¿ej progu 1.3V. Z kolei

GP Batteries w karcie katalogowej jed-

nego z akumulatorów Ni-MH (AA,

1500 mAh) informuje, ¿e d³ugotrwa³e

prze³adowanie pr¹dem 0,1C nie powo-

duje uszkodzeñ.

Jak widaæ z powy¿szego ³adowanie a-

kumulatorów Ni-Cd, a tym bardziej Ni-

MH jest procesem z³o¿onym i trudnym

w realizacji bez u¿ycia specjalizowa-

nych uk³adów. Sporód ca³ej gamy ofe-

rowanych scalonych kontrolerów ³ado-

wania wymieniê jedynie kilka typów -

dosyæ popularnych, a jednoczenie do-

brze ilustruj¹cych powy¿szy opis:

- U2400B (Temic) - stosuje prost¹ me-

todê ³adowania polegaj¹c¹ na ³ado-

waniu sta³ym pr¹dem, przez, z góry

za³o¿ony, sta³y czas (12h, 1h, 0,5h).

W celu unormowania stanu ogniwa

mog¹ zostaæ wstêpne roz³adowanie.

Nadzór akumulatora obejmuje jedy-

nie wykrywanie przekroczenia do-

puszczalnego napiêcia i dopuszczal-

nej temperatury. Po zakoñczeniu ³a-

dowania nastêpuje przejcie do try-

bu konserwuj¹cego.

- U2402B (Temic) - zaawansowany u-

k³ad kontrolera ³adowania Ni-Cd

Rys. 3. Punkty charakterystyczne na krzywej ³adowania Ni-Cd i Ni-MH

szybkoci ³adowania. £adowanie zbyt

ma³ym pr¹dem (poni¿ej 0,5C) mo¿e za-

k³óciæ dzia³anie uk³adów nadzoruj¹-

cych a w konsekwencji nadmiernie wy-

d³u¿yæ czas trwania procesu i spowo-

dowaæ zniszczenie ogniw. Dlatego

w ka¿dym przypadku powinno siê sto-

sowaæ dodatkowe zabezpieczenia

w postaci kontroli temperatury, napiê-

cia i ograniczenia maksymalnego cza-

su ³adowania.

£adowanie akumulatorów niklowo-

wodorkowych (w odró¿nieniu od nik-

lowo-kadmowych) jest procesem egzo-

termicznym, co powoduje stopniowy

wzrost temperatury ju¿ od pocz¹tku

³adowania i maskuje interesuj¹cy nas

przyrost koñcowy. Jednoczenie mniej-

sza wartoæ koñcowego spadku napiê-

cia (-

nia trwa³oci, ale trudniejszy w rea-

lizacji warunek dT/dt (prze³adowa-

nie w granicach 0...10%).

- D³ugotrwa³e ³adowanie konserwuj¹ce

( trickle charge ). Ma za zadanie m.in.

uzupe³nianie utraty ³adunku wynikaj¹-

cej z samoroz³adowania. W zale¿noci

od rodzaju urz¹dzenia stosuje siê pr¹d

³adowania w zakresie 0,02...0,05C.

V) sprawia, ¿e podjêcie decyzji

o zakoñczeniu ³adowania Ni-MH jest

znacznie trudniejsze ni¿ w przypadku

akumulatorów niklowo-kadmowych.

Akumulatory Ni-MH

O ile zalecenia dotycz¹ce ogniw Ni-

Cd s¹ raczej zbie¿ne, to szczegó³owe

opisy ³adowania ogniw Ni-MH ró¿ni¹

siê znacznie w zale¿noci od produ-

centa. Dlatego nastêpuj¹cy opis jest je-

dynie wypadkow¹ zaleceñ pochodz¹-

cych z ró¿nych róde³:

- £adowanie szybkie ( fast charge ) pr¹-

dem z zakresu 0,5...1C. Ze wspo-

mnianych wy¿ej powodów zaleca siê

nie przekraczanie tych granic (ró-

wnie¿ w dó³!). Je¿eli temperatura og-

niwa wykracza poza zakres 0...40 o C

nale¿y zrezygnowaæ w trybu szybkie-

go. £adowanie koñczy

siê po spe³nieniu które-

gokolwiek z warunków:

przekroczeniu napiêcia

1,8 V/ogniwo, spadku

napiêcia (-

Zalecane tryby ³adowania

Znaj¹c metody kontroli stanu ogni-

wa mo¿emy przejæ do zalecanych try-

bów ³adowania.

Akumulatory Ni-Cd

- £adowanie standardowe ( standard

charge ) - sta³ym pr¹dem o wartoci

0,1C w czasie 14 h. Nawet bior¹c

pod uwagê ograniczon¹ sprawnoæ

procesu ³adowania, a tak¿e nie zna-

j¹c pocz¹tkowego stanu ogniwa mo-

¿emy mieæ pewnoæ ¿e zostanie ono

ca³kowicie na³adowane. Z drugiej

strony, prze³adowanie pr¹dem 0,1C

nie grozi uszkodzeniem, dlatego wy-

starczaj¹cym kryterium zakoñczenia

jest up³yw zadanego czasu.

- £adowanie szybkie ( fast charge ) -

sta³ym pr¹dem w zakresie od 0,5C

do 1C (w czasie ok. 2...1 h). Jako

kryteria zakoñczenia ³adowania naj-

czêciej stosuje siê warunek -

V) o wartoci

5...10 mV/ogniwo, wzro-

stu temperatury w tem-

pie 0,8...2 o C/min, prze-

kroczenia dopuszczalnej

temperatury (45...50 o C)

lub przekroczenia

maxksymalnegoczasu³a-

dowania (np. 90 minut

w trybie 1C).

- £adowanie konserwuj¹ce

( trickle charge ) pr¹dem

0,033...0,05C.

Wspomniane zró¿nicowa-

nie mo¿e to wiadczyæ

o ci¹g³ym rozwoju techno-

logii i umiejêtnym pod-

krelaniu zalet w³asnych o-

pracowañ. Przyk³adowo,

V (po-

woduje prze³adowanie w granicach

10...20% pojemnoci znamionowej)

lub korzystniejszy z punktu widze-

Rys. 4. Przyk³adowy schemat automatycznej

³adowarki akumulatorów Ni-Cd i NiMH

Elektronika Praktyczna 4/2003

firma Energizer proponuje ³adowanie

trójstopniowe:

1) szybkie - pr¹dem 1C do momen-

tu spe³nienia warunku dT/dt lub -

S P R Z Ê T

V. Dodatkowo nadzo-

rowi podlega czas ³adowania i mak-

symalna temperatura ogniwa. Po

spe³nieniu pierwszego warunku pier-

wotny pr¹d ³adowania zostaje ogra-

niczony do 1/4, po czym nastêpuje

spokojne do³adowanie ogniwa, a¿ do

osi¹gniêcia drugiego z warunków

(lub ograniczenia czasowego).

- MAX712/MAX713 (Maxim - rys. 4 )

- podobny do poprzedniego uk³ad

kontrolera Ni-Cd i Ni-MH monitoru-

j¹cy wartoæ dV/dt. Zakoñczenie ³a-

dowania nastêpuje po osi¹gniêciu

zadanego nachylenia krzywej U(t),

przekroczeniu temperatury lub do-

puszczalnego czasu procesu.

- LM3647 (National Semiconductors) -

uniwersalna ³adowarka akumulato-

rów Ni-Cd, Ni-MH oraz Li-Ion. Jako

kryterium zakoñczenia ³adowania

wykorzystuje metodê -

oferuj¹ wiêksz¹ pojemnoæ jednostko-

w¹, nie zawieraj¹ toksycznego kadmu

i skutecznie wypieraj¹ poprzedników

z rynku. Otó¿ jak dotychczas, jedynie

ogniwa Ni-Cd toleruj¹ ekstremalne

warunki eksploatacji. Standardowe

wykonania akumulatorów Ni-Cd po-

dobnie jak Ni-MH pozwalaj¹ na pra-

cê z obci¹¿eniem siêgaj¹cym 3C. Na-

tomiast Ni-Cd w wykonaniach spe-

cjalnych, u¿ywanych np. do zasilania

napêdu modeli lataj¹cych, dopuszcza-

j¹ ³adowanie 15-minutowe pr¹dem

4C i roz³adowanie w ci¹gu pojedyn-

czych minut pr¹dami znacznie prze-

kraczaj¹cymi 10C. Dla przyk³adu - o-

ferowane przez GP ogniwa 130SCK

(1300 mAh) i 200SCK (2000 mAh)

o rozmiarze SC (nieznacznie mniejsze

od rozmiaru C odpowiadaj¹cego R14)

pozwalaj¹ na roz³adowanie pr¹dem

ci¹g³ym o natê¿eniu 29 A i chwilo-

wym siêgaj¹cym 58 A (sic!).

Marek Dzwonnik, AVT

marek.dzwonnik@ep.com.pl

Odnoniki

Na zakoñczenie przytoczê garæ odnoników do

najciekawszych materia³ów internetowych

zawieraj¹cych informacje na poruszone tematy:

Ogólne

http://www.batteryuniversity.com

Ni-Cd/Ni-MH

http://www.panasonic.com/industrial/battery/

oem/chem/niccad/index.html

http://data.energizer.com/batteryinfo/

application_manuals/nickel_cadmium.htm

http://www.panasonic.com/industrial/battery/

oem/chem/nicmet/index.html

http://data.energizer.com/batteryinfo/

application_manuals/nickel_metal_hydride.htm

Lead-Acid

http://www.mkbattery.com/pdf/GelBattery-

Charging.pdf

http://www.mkbattery.com/pdf/AGMBattery-

Charging.pdf

RAM

http://www.rayovac.com/busoem/oem/specs/

ren7.shtml

http://web.tin.it/rms_international/guide-

page.html

Li-Ion/Li-Po

V oraz opcjo-

nalnie - nachylenie charakterystyki

temperaturowej dT/dt.

http://www.panasonic.com/industrial/battery/

oem/images/pdf/Panasonic_LiIon_-

Overview.pdf

Podsumowanie

Mo¿na zadaæ pytanie dlaczego po-

wiêcam tyle uwagi akumulatorom

Ni-Cd? Zw³aszcza, ¿e ogniwa Ni-MH

Reklama czo³owego producenta aku-

mulatorów i ogniw zasilaj¹cych -

firmy GP Batteries - znajduje siê na

stronie 74.

http://www.batteryuniversity.com/partone-

12.htm

http://www.ulbi.com/whitepapers/UBI-

5112_Li-ion_Li-Poly_Precautions.pdf

Elektronika Praktyczna 4/2003

i Ni-MH wykorzystuj¹cy metody

d 2 V/dt 2 oraz -

http://www.emu.com.pl/infosla.html

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: