Dariusz Charkiel projekt.doc

Akademia Górniczo – Hutnicza
im. Stanisława Staszica w Krakowie

Wydział Wiertnictwa Nafty i Gazu

Systemy geoinformatyczne

Opracował:

Dariusz Charkiel

II rok SUM Inżynieria Gazownicza

Kraków, styczeń 2010

A.    Scharakteryzować dowolnie wybrany przez siebie system GIS – Należy podać miejsce użytkowania i przeznaczenie systemu, określić zakres tematyczny prezentowanych danych, wymienić warstwy wchodzące w skład mapy itp. Opis słowny należy uzupełnić obrazkami ekranowymi. Przygotować dokument w wersji elektronicznej.

System Informacji Geograficznej (GIS, ang. Geographic Information System) – system informacyjny służący do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania oraz wizualizacji danych geograficznych, którego jedną z funkcji jest wspomaganie procesu decyzyjnego. Każdy system GIS składa się z: bazy danych geograficznych, sprzętu komputerowego, oprogramowania oraz twórców i użytkowniców GIS. W przypadku, gdy System Informacji Geograficznej gromadzi dane opracowane w formie mapy wielkoskalowej (tj. w skalach 1:5000 i większych), może być nazywany Systemem Informacji o Terenie (LIS, ang. Land Information System).

Na terenie działania Wielkopolskiej Spółki Gazownictwa jest obecnie wprowadzany system GIS firmy INTERGRAPH o nazwie G/Technology.

System ten jest dopiero w fazie początkowej. Zawiera szczątkowe dane z zakresu obszaru działania Wielkopolskiej Spółki Gazownictwa. W systemie tym dostępne są aktualne dane miasta Piły
i Szczecinka, oraz niewielka ilość informacji z obszarów z gazociągami wysokiego ciśnienia. Dane te wraz z początkiem 2010 roku będą uzupełniane przez powołany do tego celu zespół pracowników WSG.

Obszar działania Wielkopolskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o.

Zakres informacji obecnie dostępnych w omawianym systemie GIS.

G/Technology jest Systemem Informacji Geograficznej przeznaczonym dla przedsiębiorstw sieciowych, służącym do wspomagania realizacji zadań związanych z dokumentowaniem, planowaniem, projektowaniem i eksploatacją infrastruktury technicznej. System ten wykorzystuje relacyjną bazę danych do przechowywania informacji graficznej i opisowej o elementach infrastruktury. Zapewnia możliwość gromadzenia, analizowania i udostępniania informacji zarówno na pojedynczych stanowiskach jak i na wielu stanowiskach połączonych siecią komputerową oraz stanowiskach przenośnych.

Informacje graficzne w systemie (infrastruktura techniczna)

Informacje opisowe w systemie.

Program daje możliwość wprowadzenia wielu informacji na temat infrastruktury technicznej
z dokumentacją fotograficzną włącznie.

Istnieje możliwość powiązywania poszczególnych części sieci ze związanymi z nimi innymi elementami infrastruktury.

Możliwe jest także tworzenie zestawień wyników np. podział sieci ze względu na średnicę, materiał, ciśnienie robocze itp.

Warstwy wchodzące w skład mapy

Zmiana odwzorowania współrzędnych geograficznych

Z poziomu podglądu do systemu GIS ( takie mam uprawnienia) można wykonywać szkice na mapach które zapisuje się na odrębnych plikach i przekazuje do pracowników wprowadzających dane do systemu.

B.     Opisać wybraną przez siebie geologiczną bazę danych tematycznych (przygotowano sześć baz danych tematycznych - wykłady). Scharakteryzować dane przechowywane w bazie (rodzaj, ilość itp.), podać miejsce użytkowania systemu (właściciela) i jego przeznaczenie. Opis uzupełnić obrazkami ekranowymi (w miarę możliwości). Przygotować dokument w wersji elektronicznej.

Tematyczna baza danych geograficznych jest związana z określonym zagadnieniem lub zjawiskiem o charakterze ogólno geograficznym. W połowie lat 90-tych XX wieku w Polsce przystąpiono do opracowania sześciu baz tematycznych:

Ø      Mapa sozologiczna Polski, baza SOZO (GUGiK).

Ø      Mapa hydrograficzna Polski, baza HYDRO (GUGiK).

Ø      Mapa geologiczna Polski MGP (PIG).

Ø      Mapa geologiczno-gospodarcza Polski MGGP (PIG).

Ø      Mapa geośrodowiskowa Polski MGP (PIG).

Ø      Mapa hydrogeologiczna Polski MHP (PIG).

Ø      Mapa podziału hydrograficznego Polski (IMGM).

Mapa geologiczno-gospodarcza Polski MGGP (PIG).

Mapa geologiczno-gospodarcza Polski MGGP zawiera informację o występowaniu kopalin użytecznych w strefie przypowierzchniowej i wgłębnej (www.pgi.gov.pl/mapy/dane/mggp/). Obejmuje informacje o zasięgu występowania złóż, ich klasyfikację i dane o eksploatacji (np. szyby, kopalnie, zwały itp.).

Pierwszymi mapami geologiczno-gospodarczymi wykonywanymi w Państwowym Instytucie Geologicznym były szkice surowcowe opracowywane w ramach sporządzania Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Arkusze promocyjne Mapy geologiczno-gospodarczej ark. Kielce i Chęciny ukazały się w 1990r. Od 1997 roku na podstawie "Instrukcji opracowania Mapy geologiczno-gospodarczej w skali 1:50 000" rozpoczęto realizację programu sporządzania tej mapy.

Mapa jest kartograficznym odwzorowaniem występowania kopalin w strefie przypowierzchniowej
i wgłębnej oraz gospodarki złożami na tle wybranych elementów górnictwa i przetwórstwa kopalin, hydrogeologii, geologii inżynierskiej, przyrody, krajobrazu i zabytków kultury. Mapa opracowywana jest w układzie "1942" Celem mapy jest przedstawienie:

Ø       perspektyw i prognoz występowania kopalin,

Ø       stanu zagospodarowania i klasyfikacji złóż kopalin,

Ø       rzeczywistych i potencjalnych zagrożeń środowiska przyrodniczego związanych
z występowaniem złóż oraz eksploatacją i przeróbką kopalin,

Ø       wybranych elementów hydrogeologicznych w celu ochrony wód i podziemnych przed nieracjonalnym zagospodarowaniem,

Ø       obiektów przyrodniczych i obszarów chronionych,

Ø       obiektów dziedzictwa kulturowego,

Ø       warunków podłoża budowlanego.

Mapa przeznaczona jest głównie dla potrzeb planowania przestrzennego do wykorzystania przez regionalne oraz lokalne samorządy i organy administracji państwowej.

Mapa składa się z:

Ø       planszy głównej, obszernego tekstu objaśniającego wraz z tabelami i mapami uzupełniającymi (arkusz na tle: jednostek fizjograficznych, budowy geologicznej, głównych zbiorników wód poziemnych i europejskich przyrodniczych systemów ochrony przyrody w skali 1:5000 000)

Ø       komputerowej bazy danych o złożach kopalin.

Głównym wykonawcą MGGP jest Państwowy Instytut Geologiczny, który koordynuje całość prac i zajmuje się ostateczną redakcją arkuszy MGGP realizują wszystkie liczące się przedsiębiorstwa geologiczne w Polsce oraz kilka mniejszych firm, a także jednostki naukowe. Mapa wykonywana jest w systemie firmy INTERGRAPH.

Merytoryczny nadzór, kontrolę projektowania i sporządzania MGGP sprawują w ramach PIG:

Ø       Główny Koordynator MGGP,

Ø       Zespół redakcyjny,

Ø       Zespół obróbki cyfrowej,

Ø       Koordynatorzy regionalni w Warszawie i Oddziałach PIG

Mapa geologiczno - gospodarcza Polski przyjmowana jest przez Komisję Opracowań Kartograficznych w wersji autorskiej i ostatecznie redagowana w zespołach redakcji i obróbki cyfrowej.

Zestawienie obiektów zamieszczonych w objaśnieniach do MGGP:

Ø       OGÓLNE: ramka mapy; granica państwa; granica województwa; granica gminy, miasta; siedziba urzędu gminy, miasta;

Ø       KOPALINY: kopaliny energetyczne; kopaliny metaliczne; kopaliny chemiczne; kopaliny skalne;

Ø       KLASYFIKACJA ZŁÓŻ: mało konfliktowe dla środowiska; konfliktowe; bardzo konfliktowe; GÓRNICTWO I PRZETWÓRSTWO KOPALIN: granica obszaru perspektywicznego; granica obszaru prognostycznego; granica obszaru o negatywnych wynikach rozpoznania; miejsca wystąpienia kopalin (wybrane wyrobiska lokalne, dla których sporządza się kartę informacyjną występowania kopalin); granica złoża o zasobach udokumentowanych w kat. A+B+C1; granica złoża o zasobach udokumentowanych w kat. C2 ; granica złoża o zasobach zarejestrowanych; kopalnia odkrywkowa i jej nazwa; szyb kopalni podziemnej i jej nazwa; szyb eksploatacyjny gazu ziemnego; szyb eksploatacyjny ropy naftowej; szyb eksploatacyjny soli kamiennej; kopalnia; granica obszaru górniczego; granica terenu górniczego; zakłady przeróbki kopalin; zwały odpadów mineralnych;

Ø       WODY; źródło; źródło objęte systematycznymi obserwacjami; obszar źródliskowy; granica działu wodnego; ujęcie wód powierzchniowych; ujęcie wód podziemnych; ujęcie wód leczniczych i mineralnych; ujęcie wód termalnych; granica zbiornika retencyjnego; klasa czystości wód w rzekach; miejsce zrzutu wód kopalnianych; granica głównego zbiornika wód podziemnych; granica obszarów o zdegradowanej jakości wód podziemnych; granica leja depresyjnego; uzdrowisko; granica strefy ochronnej "C" uzdrowiska; granica obszaru górniczego wód leczniczych i mineralnych; granica strefy ochrony pośredniej ujęcia wód;

Ø       WARUNKI PODŁOŻA BUDOWLANEGO: podłoże o warunkach korzystnych; podłoże o warunkach niekorzystnych; obszar występowania szkód górniczych;

Ø       OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I ZABYTKÓW: grunty orne klasy I-IVa; łąki; lasy ochronne; lasy gospodarcze; zieleń urządzona; granica parku narodowego (istniejącego i projektowanego); granica strefy ochronnej parku narodowego; granica parku krajobrazowego (istniejącego i projektowanego); granica strefy ochronnej parku krajobrazowego; granica obszaru chronionego krajobrazu; granica strefy przyrodniczo-krajobrazowej; granica rezerwatu przyrody (istniejącego i projektowanego); aleja drzew pomnikowych; pomnik przyrody żywej (istniejący i projektowany); pomnik przyrody nieożywionej (istniejący i projektowany); użytek ekologiczny; park wiejski; stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej (istniejące i proponowane); głazy narzutowe o średnicy >1.5 m; jaskinie; stanowisko archeologiczne; granica zabytkowego zespołu architektonicznego; zabytkowe obiekty chronione; miejscowość letniskowa; Obszary Natura 2000 (od 2005 r.).

Ø       STREFA WYBRZEŻA MORSKIEGO: osady delt rzecznych; osady stożków napływowych; osady plaż; wydmy nadmorskie; granica strefy redepozycji osadów dennych; granica strefy o przewadze abrazji osadów dennych; kierunek przemieszczania się osadów; brzeg klifowy: ustabilizowany, abradowany; brzeg wydmowy: ustabilizowany, abradowany; sztuczne zasilanie brzegu; zabudowa hydrotechniczna; granica wód wewnętrznych; kilometraż linii brzegowej; izobaty (co 5 m); tory wodne; granica strefy o średniej liczbie dni z lodem; granica strefy tworzenia się zwałów lodowych; granica strefy występowania wód zasolonych w obrębie użytkowego poziomu wodonośnego; granica wyrobisk porefulacyjnych granica czynnych klapowisk i pól refulacyjnych; granica starych pól refulacyjnych (rok zakończenia składowania); stacje pomiarowe IMiGW: porty morskie; przystanie morskie; latarnie morskie.

Poniżej przedstawiony jest przykładowy arkusz mapy geologiczno – gospodarczej w skali 1 : 50 000.

C.     Korzystając z Centralnej Bazy Danych Geologicznych PIG (http://baza.pgi.gov.pl/) utworzyć tabele z informacjami na temat:

1. 1. Otworów wiertniczych na wybranym terenie.
   2. Otworów wiertniczych na wybranym terenie z geofizyką.
   3. Złóż surowców naturalnych na wybranym terenie.

Tabela otworów wiertniczych Miasto Sieradz i okolice.

Ze względu na dużą ilość wyników zawężono analizę do obszaru o promieniu 25 km.

Po przeanalizowaniu w/w obszaru korzystając z Centralnej Bazy Danych Geologicznych PIG znaleziono 249 otworów wiertniczych o zakresach głębokości o 2,9 m do 3393,5 m.

Przykładowy wycinek tabeli otworów wiertniczych Miasto Sieradz i okolice.