WIRUSOWE CHOROBY WYSYPKOWE

·         Wysypka na skórze exanthema.  

·         Wysypka na błonach śluzowych enanthema.

 ODRA  -   MORBILLI

·         Ostra choroba wirusowa dzieci i młodzieży, przebiega z gorączka i wysypką.

Etiologia

·         RNA wirus, sklasyfikowany jako Morbillvirus z rodziny Paramyxoviridae.

·         Wirus szerzy się drogą kropelkową, źródłem zakażenia chory człowiek.

·         95% przypadków dotyczy dzieci do 15 roku życia, choć na odrę jest wrażliwy każdy człowiek niezależnie od wieku.

·         Okres zaraźliwości praktycznie od 5 dnia przed wystąpieniem wysypki, a kończy w 5 dniu od jej wystąpienia.

Obraz kliniczny

·         9 – 11 dni bezobjawowy (okres wylęgania).

·         Nieżyt spojówek, łzawienie światłowstręt, nieżyt błon śluzowych nosa, suchy kaszel.

·         Na błonie śluzowej policzków, na łukach podniebiennych, tylnej ścianie gardła pojawia się wysypka – enanthema (okres zwiastunów).

·         Na 2 – 3 dni przed wystąpieniem wysypki pojawiają się tzw. Plamki Fiłatowa -  Koplika  - patognomoniczne dla rozpoznania odry – białe plamki na czerwonym tle na bocznych ścianach błony śluzowej jamy ustnej na wysokości zębów trzonowych i przedtrzonowych – czasem bardzo obfite – utrzymują się 1 – 3 dni.

·         Wysypka pojawia się 14 dni po zakażeniu, zwykle za uszami i twarzy koło ust, na brodzie  - potem przesuwa się  na tułów i kończyny (okres wysypkowy).

·         Wysypka początkowo grudkowa, ciemnoróżowa, potem ceglasta, rozlewa się łącząc się z innymi plamami i pokrywa całą skórę, pozostawiając tylko gdzieniegdzie pasma białej skóry.

·         W 3 – 4 dniu ustępowanie w tej samej kolejności w jakiej się pojawiła pozostawiając brudno brązowe podbarwienia.

·         Po ustąpieniu wysypki samopoczucie dziecka poprawia się (okres zdrowienia).

Powikłania

·         Układ oddechowy – zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli.

·         Ośrodkowy układ nerwowy – encephalomyelitis, podostre stwardniające zapalenie mózgu.

·         Przewód pokarmowy – zapalenie żołądkowo – jelitowe, zapalenie wątroby.

Leczenie

·         Nie ma swoistego leczenia – leczenie objawowe, światłowstręt – przyciemnienie, leki przeciwgorączkowe i uśmierzające kaszel.

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·          

·         W powikłaniach płucnych antybiotyki.

Zapobieganie

·         Chorzy nie podlegają hospitalizacji.

·         Dzieci ze styczności, które nie chorowały na odrę i nie były szczepione mogą być zaszczepione w ciągu pierwszych  72 godzin od momentu kontaktu, co chroni je przed zachorowaniem i zapobiega szerzeniu się epidemii.

·         Zgodnie z programem szczepień ochronnych przeciw odrze szczepi się dwukrotnie: pierwsza dawka w 13-14 miesiącu życia, druga dawka w 7 roku życia.

·         Szczepionka zawiera żywy atenuowany wirus.

·         Zamiast monowalentnej szczepionki przeciw odrze można stosować szczepionkę skojarzoną przeciw odrze, śwince i różyczce – MMR.

·         Plan eradykacji odry na świecie  -  eradykacja odry w Europie do 2007 roku.

RÓŻYCZKA   -    RUBELLA 

·         Jest wywoływana przez wirus różyczki, należący do togawirusów.

·         Przenosi się bezpośrednio z człowieka na człowieka , jak i z matki na płód przez łożysko.

·         Pacjent jest zakaźny od 7 dnia przed pojawieniem się wysypki do 14 dnia po jej ustąpieniu.

·         Niemowlęta z zespołem różyczki wrodzonej mogą wydalać wirusa nawet do roku.

Przebieg kliniczny

·         Okres inkubacji około 18 dni.

·         Umiarkowana gorączka do 38,3 oC, szybko pojawiająca się żywo różowa wysypka grudkowo-plamista- najpierw pojawia się na policzkach ( najbardziej obfita), a następnie na tułowiu i na kończynach.

·         Wysypka najszybciej znika na twarzy, a najdłużej utrzymuje się na kończynach.

·         Występuje umiarkowane złe samopoczucie i objawy nieżytu nosa.

·         Występuje znaczne powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, zausznych i podpotylicznych.

·         Zakażenie jest często bezobjawowe – u ponad 20% osób, które miały kontakt z chorym, stwierdza się podwyższony poziom przeciwciał, bez wystąpienia wysypki.

Zespół różyczki wrodzonej

·         Jest skutkiem wewnątrzmacicznego zakażenia płodu, w przebiegu pierwotnej infekcji ( również bezobjawowej) u nieodpornionej ciężarnej.

·         Może to prowadzić do wystąpienia mnogich wrodzonych wad rozwoju u płodu i przyczynia się do częstszych poronień, martwych urodzeń oraz wczesnych zgonów niemowląt.

Powikłania

·         Przemijające zapalenie stawów

·         Skaza małopłytkowa

·         Zapalenie mózgu – rzadko

Rozpoznanie

·         Obraz kliniczny, leukopenia z limfocytozą.

·         Pewne rozpoznanie – izolacja wirusa z krwi lub z wymazów z jamy nosowo-gardłowej.

·         Materiał genetyczny wirusa można wykryć za pomocą reakcji łańcuchowej polimerazy PCR.

Zapobieganie

·         W roku 1969 zatwierdzono bardzo skuteczna, żywą szczepionkę.

·         W Polsce od 1987 roku obowiązkowo szczepi się 13 – letnie dziewczynki.

·         Zaleca się stosowanie poliwalentnej szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce zamiast obowiązkowego podstawowego szczepienia przeciw odrze preparatem monowalentnym.

 Leczenie

·         Nie ma leczenia przyczynowego.

OSPA  WIETRZNA  -  VARICELLA

·         Wywoływana przez wirus ospy wietrznej – półpaśca, należący do rodziny Herpesviridae.

·         Choroba przenosi się z człowieka na człowieka i jest bardzo zakaźna w okresie od pojawienia pierwszej zmiany, aż do czasu gdy ostatni pęcherzyk pęknie i pokryje się strupem – 5-6 dni.

Przebieg kliniczny

·         Rozpoczyna się nagle pojawieniem się rumieniowych plamek o średnicy 2-3 mm, zwykle początkowo na tułowiu lub owłosionej skórze głowy, a następnie rozprzestrzenia się na twarz i na kończyny.

·         U prawie 50% chorych dzieci pęcherzyki lub owrzodzenia pojawiają się również w jamie ustnej lub gardle.

·         W ciągu kilku godzin w środkowej części plamek powstają przeźroczyste pęcherzyki, które następnie mętnieją i pękają, stając się pępkowato zagłębionymi sączącymi zmianami, które szybko przysychają tworząc strup.

·         Strupy mogą się utrzymywać nawet przez kilka tygodni.

·         U chorych obserwuje się jednocześnie różne stadia rozwojowe wykwitów ospy wietrznej – od pojawienia się do wytworzenia strupów ( w ospie prawdziwej wszystkie zmiany pojawiają się jednocześnie).

·         Gorączka może się pojawić od początku, ale szczyt osiąga w czasie największego nasilenia wysypki -  3-4 dzień choroby.

Leczenie

·         Objawowe – leki przeciwgorączkowe i przeciwświądowe.

·         Podawanie acyklowiru jest kontrowersyjne – ale może być u osób z zaburzeniami odporności- dzieci z białaczką i innymi chorobami rozrostowymi na lekach cytostatycznych, na przewlekłej kortykoterapii, po radioterapii.

Zapobieganie

·         Stosuje się szczepionkę zawierającą atenuowane wirusy Varicella zoster – szczep OKA.

PÓŁPASIEC  -  HERPES ZOSTER

·         Jest wywoływany przez wirus ospy wietrznej – półpaśca i stanowi reaktywacje zakażenia, które przez lata pozostawało utajone w komórkach nerwowych – od czasu, gdy pacjent chorował na ospę wietrzną.

·         Półpasiec u dzieci nie jest rzadką chorobą, jednak znacznie częściej występuje u dorosłych i jest u nich bardziej bolesny.

Objawy kliniczne

·         Wysypkę tworzą twarde napięte zmiany pęcherzowe, grupujące się wzdłuż przebiegu nerwu czuciowego.

·         Nietypowe jest zajęcie więcej niż jednego nerwu.

·         Wyjątek stanowią chorzy z zaburzeniami odporności, u których może być zaatakowanych kilka dermatomów.

·         Wykwity utrzymują się 10 –28 dni.

·         Po odpadnięciu strupów mogą pozostać niewielkie powierzchowne blizny.

·         U dzieci ból jest niewielki lub go nie ma  -  u dorosłych natomiast ból może być bardzo silny.

Leczenie

·         Acyklowir podawany i.v. może być skutecznym lekiem – szczególnie u osób z upośledzoną odpornością.

Zapobieganie

·         Zachorowania na półpasiec są znacznie rzadsze u dzieci, które otrzymały żywą atenuowaną szczepionkę przeciw ospie wietrznej.

Powikłania

·         W przypadku zajęcia gałęzi ocznej nerwu czaszkowego V może się rozwinąć zapalenie rogówki i naczyniówki.

HERPANGINA

·         Wywołują zwykle wirusy Coxsackie A i B oraz ECHO.

·         Wirusy przenoszą się z człowieka na człowieka przez kontakt bezpośredni, albo za pośrednictwem wody, głównie latem i jesienią.

·         Okras inkubacji  -  2-4  dni.

Objawy kliniczne

·         Początkowo gorączka, ból głowy, czasami pojawiają się nudności i wymioty.

·         Drugiego dnia pojawiają się pęcherzyki na podniebieniu miękkim, zwykle w pobliżu migdałków.

·         Rzadko zajęta jest błona śluzowa na przedniej części jamy ustnej lub dziąseł, co pozwala odróżnić od  zakażenia wirusem opryszczki zwykłej.

·         Herpangina różni się też krótszym trwaniem zmian 2 – 4 dni, a nie 7 – 10 dni jak w opryszczce.

Leczenie  

·         Objawowe

Powikłania  

·         Rzadko

ZAKAŻENIA WIRUSEM OPRYSZCZKI ZWYKŁEJ

HERPES SIMPLEX

·         Wirus opryszczki zwykłej  Herpes hominis  - HSV -1,  HSV – 2  jest szeroko rozpowszechniony w populacji ludzkiej.

·         Zakażenie zarówno pierwotne jak i wtórne – może wyzwalać bogatą symptomatologię kliniczną – ze strony skóry, błon śluzowych, OUN,  rzadziej narządów wewnętrznych.

· &#...