NR 25 ANTROPOMOTORYKA 2003
SPIS TREŚCI
OD REDAKCJI
INFORMACJA DLA AUTORÓW
ROZPRAWY I ARTYKUŁY
Elżbieta Rostkowska, Lechosław B. Dworak, Krzysztof Kmiecik, Jolanta Kokoszko Siła maksymalna kończyn oraz umiejętność różnicowania jej parametrów w ruchu wiosłującym u pływaków
Jerzy Januszewski, Edward Mleczko Analiza czynnikowa w świetle badań porównawczych
Adam Haleczko Różnice międzypłciowe w sprawności motorycznej po wyeliminowaniu przewagi somatycznej mężczyzn
Janusz Iskra, Zbigniew Waśkiewicz, Bogdan Bacik Próba zastosowania analizy czynnikowej do oceny parametrów kinematycznych kroku płotkowego
Iveta Boržikova, Michal Belej Zastosowanie modelu Rascha do standaryzacji testu Iowa-Brace
Ewa Dybińska Znaczenie wybranych czynników somatyczno-funkcjonalnych w uczeniu się i nauczaniu czynności pływackich 10-letnich dziewcząt
PRACE PRZEGLĄDOWE
Władysław Mynarski Przegląd koncepcji strukturalizacji koordynacyjnego potencjału motorycznego (Implikacje dla diagnostyki motorycznej)
POLEMIKI I DYSKUSJE
Zbigniew Czajkowski “Łatwiej tysiąc miast obrócić w perzynę niż obalić jakiś przesąd”, czyli o dziwacznych zjawiskach w działalności trenerów i w nauce o sporcie
RECENZJE
Edward Mleczko “Jeszcze raz – może nie ostatni – o skoczności” – krótka refleksja nad książką Marioli Radzińskiej i Włodzimierza Starosty, wydaną w serii Biblioteki Międzynarodowego Stowarzyszenia Motoryki Sportowej (IASK)
Janusz Zdebski Recenzja książki Ryszarda Botwiny i Włodzimierza Starosty “Mentalne wspomaganie sportowców. Teoria i praktyka.”,
INFORMACJE
XII ZJAZD Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy. VI Krakowskie sympozjum osteoporozy 9-11 października 2003.
Międzynarodowa Konferencja Naukowa “Społeczno-kulturowe i biomedyczne aspekty piłkarstwa młodzieżowego w kontekście integracji europejskiej”, Kraków, kwiecień 29 maja 2004
STRESZCZENIA W JĘZYKU POLSKIM
KU LEPSZEMU:
NIE TYLKO SZATA GRAFICZNA ANTROPOMOTORYKI
Na pewno trudno uważać za wyjątkowy sukces wydanie 25-ciu numerów Antropomotoryki. Jednak śledząc losy czasopism naukowych na światowym i polskim rynku wydawniczym można uważać, że nasz periodyk mocno trzyma się na wzburzonych falach zaistniałej sytuacji ekonomicznej i – co tu skromnie ukrywać – jest nadal lubiany i poważany przez coraz liczniejszą grupę wiernych czytelników. Niewątpliwie w pierwszym przypadku trudno byłoby liczyć na pokonanie przeszkód bez finansowego wsparcia działalności wydawniczej przez Komitet Badań Naukowych oraz przez Akademię Wychowania Fizycznego w Krakowie, głównego sponsora, użyczającego schronienie czasopismu w zawsze gościnnych swych murach. Poza tym od lat jego Redakcja z powodzeniem współpracuje z Uczelnianym Działem Wydawnictw przygotowując półrocznik do druku w uczelnianej poligrafii pod względem edytorskim i korektorskim.
Wydaje się, że świadczona różnego rodzaju pomoc nie była ongiś i na pewno nie jest obecnie bezinteresowna. Szczególnie w zaistniałej sytuacji społeczno-politycznej naszego kraju KBN i polskie uczelnie wyższe zdobywają nawet bardzo skromne środki finansowe z dużymi trudnościami. Nic też dziwnego, że wydają je z niezwykłą rozwagą, licząc na wymierny efekt. Można go oceniać z wykorzystaniem różnych kryteriów. Dla zespołu redakcyjnego Antropomotoryki, który w większości jest odporny na zmęczenie wywołane pracą społeczną, najważniejszym wskaźnikiem efektywności działania było zawsze osiągniecie wysokiego poziomu naukowego kolejnych numerów czasopisma.
Po latach należy stwierdzić, że był to trafny wybór. Czasopismo utrzymało się na rynku wydawniczym i co pół roku ukazuje się – bardziej lub mniej tęgie – zawsze w tych samych białych okładkach z brązowym paskiem w szerz. Dawniej oznaczał on przynależność do serii periodyków naukowych wydawanych w PWN. Jak wiadomo, Antropomotoryka wyruszyła w 1989 r. drogą królewską na szlak popularyzacji wiedzy naukowej z bram krakowskiego oddziału wymienionego wydawnictwa. Ku zaskoczeniu sceptyków, wysoki poziom prac empirycznych i artykułów przeglądowych, polemik i dyskusji oraz recenzji nie odstraszał nigdy wymagających jej czytelników. Wręcz przeciwnie, są na to dowody, że coraz większą ich rzeszę zachęcał do sięgnięcia na półkę, gdzie leżał biało-brązowy półrocznik.
Krąg odbiorców czasopisma tworzyli – i tworzą obecnie – przede wszystkim przedstawiciele nauk o kulturze fizycznej, począwszy od studentów odbywających seminaria magisterskie oraz ćwiczenia z przedmiotu antropomotoryka i nauka o ruchu, a skończywszy na samodzielnych pracownikach nauki, aktualizujących w publikacjach stan wiedzy naukowej z szeroko pojętych zagadnień działalności ruchowej człowieka. To dzięki nim, po krótkiej przerwie, spowodowanej próbą adresowania jej do odbiorców zagranicznych pod zmienioną nazwą Journal of Human Kinnetics, została w nie tak odległej przeszłości reaktywowana polska wersja Antropomotoryki o ogólnopolskim zasięgu wydawniczym.
Dotychczasowa działalność Kolegium Redakcyjnego i nowej Międzynarodowej Rady Redakcyjnej, zwłaszcza w zakresie kryteriów kwalifikacji prac do druku, spotkała się z uznaniem i poparciem wybitnych polskich i zagranicznych naukowców, czego dowodem były nie tylko ich opinie wyrażane przy różnych okazjach, ale nade wszystko uzyskanie zgody na reprezentowanie przez czasopismo nie tylko Komitetu Nauk o Kulturze PAN, ale także międzynarodowego stowarzyszenia pod nazwą International Association of Sport Kinetics (IASK). Efekty Antropomotoryki w promowaniu wartościowych prac naukowych sprawiły, że została ona dostrzeżone przez Komitet Badań Naukowych wśród innych periodyków istniejących na polskim rynku wydawniczym i umieszczono ją na liście liczących się czasopism w polskiej nauce oraz przyznano jej miejsce w istniejącym od niedawna rankingu pn. “INDEX COPERNICUS”.
Redakcja miała jednak świadomość tego, że pomimo dotychczasowych osiągnięć w utrzymywaniu wysokiego poziomu naukowego publikacji, można jeszcze coś zrobić dla poprawy wizerunku periodyku naukowego na rynku wydawniczym, co powinno przyczynić się do zwiększenia się zasięgu potencjalnych odbiorców w kraju i zagranicą oraz do wzrostu notowań na liście KBN. Takie możliwości upatrywano przede wszystkim w poprawie jakości i staranności edytorsko- technicznej własnego produktu wydawniczego.
W związku z tym podjęto decyzję, że już 25-ty numer Antropomotoryki ukaże się w nowej szacie graficznej. Efektem tego jest zmiana na stałe koloru okładki. Pozostawiono na niej jednak brązowy pasek, jako symbol przynależności do dziedzictwa naukowych czasopism, które były wydawane PWN. Poza tym Antropomotoryka będzie mieć większy format, inną czcionkę oraz liczbę szpat. W znacznym stopniu formę prezentacji publikowanych materiałów z badań empirycznych dostosowano do standardów i norm międzynarodowych (Uniform Reguirements for Manuscripts Sumitted to Bio-Medical Journals, Nejm, 1997, 336:309-315). Zwrócono szczególną uwagę na konieczność przedstawiania w sposób systematyczny, a zarazem wyczerpujący, metodologii przeprowadzonych badań oraz posługiwania się narzędziami statystycznymi. Zgodnie ze standardem Index Medicus wprowadzono słowa kluczowe. Wyraźniej zaakcentowano podstawowe działy publikowanych prac oraz streszczeń, które na stałe będą podawane na początku prac w języku polskim i angielskim. Zapoczątkowano także wymóg podawania w obu językach: głównych działów czasopisma, tytułów zamieszczonych publikacji, podpisów oraz opisów treści tabel i rycin. Istnieje możliwość prezentacji cennych, oryginalnych materiałów w całości w języku angielskim ze streszczeniami w języku polskim. Zainteresowanych publikacją rozpraw w nowym formacie “Antropomotoryki” zachęcamy do przestudiowania polsko-angielskiej informacji dla potencjalnych autorów prac. Redakcja zwraca szczególnie uwagę na konieczność zamieszczania w nich zgodnie ze standardem Vancouver: cytowań, przypisów oraz piśmiennictwa (powinno być ono sporządzone wg kolejności cytowania!).
Należy dodać, że oryginalne prace były podwójnie anonimowo recenzowane. Taki sposób postępowania będzie kontynuowany w przyszłości. Utrzyma się również zasadę, że ww. publikacje będą stanowić 75% objętości każdego voluminu. W przyszłości planuje się zwiększyć objętość czasopisma przy zachowaniu powyżej zaprezentowanych proporcji prac oryginalnych i pozostałych. Sądzi się, że przejście na dwujęzyczny sposób podawania streszczeń oraz prezentacji graficznej i tabelarycznej wyników badań empirycznych przyczyni się nie tylko do wzrostu poczytności czasopisma zagranicą, ale także do zwiększenia się zainteresowania możliwością publikacji w nim wartościowych materiałów z badań empirycznych przez zagranicznych naukowców. Dotychczasowy ich udział w dorobku publicystycznym. czasopisma wynosi około 20%. Warto jednak podkreślić, że chociaż Antropomotoryka jest redagowana w AWF Kraków pod auspicjami Międzynarodowego Stowarzyszenia Motoryki Sportowej (IASK), to pragnie świadczyć usługi na rzecz promocji polskiej nauki. W związku tym były i będą w niej drukowane głównie materiały polskich autorów z ośrodków akademickich naszego kraju, w których podejmowane są badania nad szeroko pojętą problematyką motoryczności człowieka. Przykładem tego może być zawartość niniejszego numeru czasopisma.
Zamieszczono w nim, 6 oryginalnych prac badawczych autorów z czterech polskich ośrodków naukowych AWF oraz w jednym przypadku z uniwersytetu zagranicznego. Objętość numeru uzupełniają cenne prace przeglądowe i dyskusyjne oraz dwie recenzje ciekawych monografii, wydanych w Bibliotece Międzynarodowego Stowarzyszenia Motoryki Sportowej (IASK), a także komunikaty o konferencjach naukowych. W kierowanym do rąk odbiorcy numerze Antropomotoryki znalazły się w przewadze oryginalne materiały zawierające cenne informacje z penetracji naukowej obszaru motoryczności sportowej.
Artykuł pt. “Siła maksymalna kończyn oraz umiejętność różnicowania jej parametrów w ruchu wiosłującym u pływaków”, powstały we współpracy naukowej biomechaników i praktyków sportu poznańskiej AWF, prezentuje materiały z badań uwarunkowań sprawności technicznej określonych czynności ruchowych. Ich analiza pozwoliła m.in. stwierdzić, że na efektywność pływania mogą w większym stopniu mieć wpływ zdolności koroordynacyjne (wrażliwość kinestetyczna i różnicowanie kinestetyczne ) niż zdolności siłowe. Na duże znaczenie zdolności koordynacyjnych w nauczaniu i doskonaleniu techniki sportowej pływania zwracają także uwagę autorzy dwóch innych publikacji z krakowskiego i katowickiego ośrodka naukowego AWF, zatytułowanych: “Znaczenie wybranych czynników somatyczno-funkcjo- nalnych w uczeniu się i nauczaniu czynności pływackich 10-letnich dziewcząt” oraz “Próba zastosowania analizy czynnikowej do oceny parametrów kinematycznych kroku płotkowego.”
W publikacji pt. “Analiza czynnikowa w świetle badań porównawczych”, do napisania której bodźcem stało się ciągłe rozpowszechnianie wątpliwych poglądów naukowców z byłego ZSRR, znajdzie czytelnik dowody na odrzucenie dość powszechnego przekonania, że analiza czynnikowa jest najlepszym sposobem postępowania przy ustalaniu prawidłowości przyrodniczych. Poza tym analiza wyników badań dostarczyła wielu argumentów na poparcie tezy, że problem zmienności ontogenetycznej motoryczności człowieka i zagadnienie podejścia metodologicznego do jego opracowania są ciągle otwarte.
Pracę pt. “Różnice międzypłciowe w sprawności motorycznej po wyeliminowaniu przewagi somatycznej mężczyzn”, autorstwa już emerytowanego, ale ciągle aktywnego pracownika naukowego z Wrocławia można zaliczyć do kontynuacji serii jego publikacji na temat uwarunkowań somatycznych sprawności motorycznej, ze szczególnym uwzględnieniem zdolności siłowych. Analizując w niej oryginalne wyniki badań własnych oraz opracowane już we wcześniejszych pracach z wykorzystaniem graficznej ilustracji różnic międzypłciowych, autor dokonał wyboru z trzech metod oceniających dymorfizm płciowy – sekwencyjną metodę dyskryminacji Fishera w modyfikacji Olekiewicza. Spośród wielu interesujących spostrzeżeń, jakie znaleźć można w artykule, za szczególnie istotne należy uznać to, że czynnikiem somatycznym najsilniej dyskryminującym sprawność motorycznym jest odsetkowa wartość tłuszczu w ogólnej masie ciała. Jednak stopień i kierunek jego oddziaływania zależą od płci i charakteru próby ruchowej.
W artykule pary słowackich naukowców pt. “Zastosowanie modelu Rascha do standaryzacji testu IOWA-BRACE” uwaga czytelnika zostanie skierowana na problem możliwości pomiarowych ważnego aspektu uzdolnień ruchowych, nazywanego w Polsce szybkością uczenia się, a na Słowacji określanego zapożyczoną nazwą “motoryczna docilita”. Celem podjętych badań było przystosowanie znanego testu do potrzeb badawczych dzieci w młodszym wieku szkolnym. Jak dotąd był on wykorzystywany do testowania uzdolnień motorycznych dzieci starszych. Do opracowana podjętego zadania wykorzystano interesująca metodę statystyczną (Model Rascha). Przeprowadzona analiza zebranych materiałów pozwoliła na krytyczna ocenę dotychczasowych propozycji przeprowadzenia testu i zaproponowano własną koncepcję jego wykorzystania w badaniach dzieci w młodszym wieku szkolnym.
Wydaje się, że już tak bardzo lakoniczna prezentacja oryginalnych opracowań efektów badań empirycznych może być zachęta do ich głębszej analizy, której wyniki staną się impulsem do dalszych prac w myśl ciągle żywych, dialektycznych zasad rozwoju wiedzy. Na takie samo przeżycie intelektualne może liczyć odbiorca treści niniejszego numeru Antropomotoryki czytając artykuły śląskich naukowców: o charakterze przeglądowym pt. “Przegląd koncepcji strukturyzacji koordynacyjnego potencjału motorycznego (implikacje dla diagnostyki motorycznej”, oraz polemicznym, zatytułowany literacko: “Łatwiej tysiąc miast obrócić w perzynę, niż obalić jakiś przesąd”, czyli o dziwacznych zjawiskach w działalności trenerów i w nauce o sporcie, bo i rozprawa jest również napisana z literacka swadą. Można mieć nadzieję, że recenzje profesorów z Krakowa dwóch monografii: “Znaczenie, rodzaje i struktura skoczności oraz jej uwarunkowania” oraz “Mentalne wspomaganie sportowców” pozwolą nie tylko zarekomendować pozycje do przeczytania, ale również poznać określony pogląd na temat przedstawionych w nich problemów. Zachęcamy więc do przyjemnej i pożytecznej lektury.
Na zakończenie wystąpienia redakcyjnego godzi się podkreślić, że intencją podjętych innowacji jest to, aby zbliżyć polskie czasopismo do współczesnych standardów światowych i równocześnie nie spowodować utraty polskiego czytelnika. W związku z tym będzie ono wydawane jeszcze przez kilka lat w języku polskim z wartościowymi merytorycznie streszczeniami w języku angielskim oraz dwujęzycznymi opisami tabel i rycin. Redakcja pragnie wyrazić podziękowanie AWF Kraków oraz KBN za dotychczasową współpracę i pomoc finansową w zakresie podjętych działań zmierzających do poprawy wizerunku czasopisma. Żywi równocześnie nadzieję, że mogą one tylko wzbogacać zawsze żywą i wartościową treść wiedzy, która była publikowana na łamach Antropomotoryki i będzie tak samo przekazywana przez dalsze lata. Świadczyć o tym może treść przygotowywanego do druku 26 numeru Antropomotoryki. Zamieszczona w nim będzie m.in. oryginalna praca niemieckich badaczy na temat nauczania czynności ruchowych człowieka oraz artykuł dyskusyjny z koncepcją schematów ruchowych. Po co kierujemy uwagę na rzecz, która ma się ukazać dopiero w przyszłości? Bo o przyszłości myślimy i ku lepszemu będziemy dążyć publikując wiedzę z zakresu antropomotoryki. Poza tym regularność wydawania kolejnych numerów musi być przestrzegana, aby utrzymać się w orbicie zainteresowania KBN i naszych czytelników, a drugie półrocze jest tuż tuż i ma tylko 6 miesięcy.
Naczelny Redaktor Antropomotoryki
“Antropomotoryka” (Studies in Human Motoricity) jest oficjalnym, recenzowanym półrocznikiem naukowym Międzynarodowego Stowarzyszenia Motoryki Sportowej, wydawanym w Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie pod patronatem Komitetu Nauk o Kulturze Fizycznej PAN. W czasopiśmie przedstawiane są wyniki oryginalnych badań i doświadczeń w dziedzinie motoryczności człowieka oraz dziedzin pokrewnych. Zamieszczane również prace przeglądowe, poglądy i dyskusje oceniających obecny stan i perspektywy rozwoju dorobku badawczego szeroko pojętej antropomotoryki.
Materiały przeznaczone do druku (dwa egzemplarze wydruków komputerowych) należy przesyłać łącznie z dyskietką pod adresem: Redakcja “Antropomotoryki”, Akademia Wychowania Fizycznego, al. Jana Pawła II 78, 31-571 Kraków, tel./fax. (012) 683 10 76, e-mail: wkmleczk@cyf-kr.edu.pl
Warunki ogólne
Zgłoszenie pracy do druku w “Antropomotoryce” jest jednoznaczne z przekazaniem przez autora (autorów) prawa własności pracy Redakcji “Antropomotoryki”. Prace zakwalifikowane do wydrukowania stają się wyłączną własnością Redakcji “Antropomotoryki” i nie można ich publikować w całości lub w części w innych czasopismach lub mediach cyfrowych bez pisemnej zgody Redakcji. Autor, w razie umieszczenia w pracy rycin lub tabel itp., pochodzących z opracowań opublikowanych w innych czasopismach, ma obowiązek uzyskania zgody na przedruk.
Radakcja “Antropomotoryki” przyjmuje do druku prace poglądowe, oryginalne, doświadczalne, opracowania historyczne, komunikaty konferencyjne, sprawozdania ze zjazdów i konferencji o tematyce antropomotorycznej oraz krótkie streszczenia prac wydrukowanych w czasopismach zagranicznych i recenzje książek z zakresu teorii motoryczności człowieka. Prace przeglądowe i oryginalne będą zredagowane w języku polskim. Artykuły o wyjątkowej wartości mogą być publikowane w języku angielskim.
Praca złożona do druku w “Antropomotoryce” nie może być wcześniej ani równocześnie złożona w innym czasopiśmie, co stwierdza autor w pisemnym oświadczeniu. Prace przedstawiające dużą wartość naukową, zakwalifikowane wcześniej do wydrukowania w czasopiśmie zagranicznym, mogą być również zgłoszone do druku w “Antropomotoryce”, jednak pod warunkiem uzyskania przez autora pisemnej zgody Wydawcę czasopisma, w którym teksty zostały lub zostaną opublikowane.
Objętość artykułu nie może przekraczać arkusza autorskiego, czyli 40 000 znaków typograficznych.
Zasady konstrukcji pracy
W liście towarzyszącym prosimy podać dokładne adresy (zarówno prywatny, jak i miejsca pracy), z zaznaczeniem gdzie należy przesyłać korespondencję.
Na pierwszej stronie opracowania należy zamieścić w kolejności: jego tytuł w języku polskim i angielskim, imię i nazwisko autora (ów), zwięzłe streszczenie po polsku i angielsku (nie więcej niż 20 wierszy), wstęp, a na dole stopień naukowy autora (ów) oraz miejsce zakładu pracy.
Słowa kluczowe powinny liczyć od 3-15 wyrazów.
Prace empiryczne powinny mieć następujący układ: tytuł, imię (imiona) i nazwisko autora (ów), słowa kluczowe w języku polskim i angielskim, zwięzłe streszczenie w języku polskim i angielskim, wstęp, materiał i metody, wyniki badań i dyskusja, wnioski oraz wykaz piśmiennictwa.
Streszczenie musi zawierać: cel pracy, materiał, metody lub materiał i metody, wyniki, wnioski.
Spis piśmiennictwa należy wydrukować na osobnej stronie. Prosimy wymienić w nim jedynie pozycje, na które autor powołuje się w tekście. Powinny być one numerowane cyframi arabskimi i uszeregowane w kolejności cytowania ich w pracy (a nie w kolejności alfabetycznej). Każdą pozycję piśmiennictwa należy zapisywać od nowego wiersza. Po nazwisku autora (lub wszystkich autorów) cytowanej pracy należy podać pierwsze litery imion, a następnie tytuł pracy w brzmieniu oryginalnym oraz nazwę czasopisma, z którego praca pochodzi. Skrót tytułu czasopisma należy podać zgodnie z jego brzmieniem w Index Medicus (patrz również: International Committee of Medical Journal Editors: Uniform requirements for manuscripts submitted to biomedical journals. N Engl J Med 1997; 336; 309-315).
Przykłady:
a) prace wydrukowane w czasopismach:
Casella R, Bubendorf L, Sauter G, Moch H, Michatsch MJ, Gasser TC: Focal neuroendocrine differentiation lacks prognostic significiance in prostate core needle biopsies. J Urol, 1998; 160: 406-410
b) monografie:
Matthews DE, Farewell VT: Using and Understanding Medical Statistics, ed 3, revised. Basel, Karger, 1996.
c) rozdziały w książkach:
Parren PWHI, Burton DR: Antibodies against HIV-1 from phage display libraries; Mapping of an immune response and progress towards antiviral immunotherapy; in Capra JD (ed): Antibody Engineering. Chem Immunol. Basel, Karger, 1997, 65: 18-56.
Kokot F: Fizjologia nerek; w Zieliński J, Leńko J (red): Urologia, Warszawa, PZWL, 1992, 1: 9-20.
Materiał ilustracyjny musi mieć bardzo dobrą jakość. Powinien być wykonany na białych kartkach. Reprodukcje zdjęć oraz fotografie należy przygotować na błyszczącym papierze fotograficznym. Na odwrocie fotografii trzeba napisać miękkim ołówkiem jej kolejny numer oraz zaznaczyć strzałką, gdzie znajduje się jej górny brzeg. Redakcja drukuje jedynie zdjęcia czarno-białe. Podpisy pod rycinami i nad tabelami należy kolejno numerować cyframi arabskimi oraz zamieszczać na oddzielnych stronach.
Przykład:
Rycina 1., Tabela 1. Prosimy używać nawiasów okrągłych. Wzory muszą być napisane czytelnie, szczególnie wskaźniki i wykładniki potęg.
Artykuł może być napisany na edytorze od Word 6.0 do 2000 lub Star Office 5 PL, Open Office 1.0 PL, najlepiej w formacie DOC lub RTF (preferowane). Ilustracje, tabele i wykresy powinny być zamieszczone w osobnych plikach, a na wydrukach, na marginesie zaznaczone ołówkiem ich miejsce w tekście. Wykresy należy wykonać w kolorze czarnym. Można stosować tinty szare o różnym natężeniu lub tekstury. W opisach, ze względów estetycznych, należy stosować czcionkę jednoelementową (np. arial), unikając czcionki większej niż 10 pkt. Nie należy nadużywać wyróżnień (bold, italic). Przy skanowanych ilustracjach rozdzielczość musi wynosić co najmniej 300 dpi. Ilustracje czarno-białe (line art.) powinny być w formacie TIFF, a zdjęcia (grey) w formacie TIFF lub JPEG (w niskim stopniu kompresji, do 10%). Wszystkie pliki mogą być spakowane RAR-em lub ZIP-em. Po skopiowaniu na dyskietkę należy sprawdzić, czy wszystkie pliki się kopiują. Najlepiej skopiować pliki na świeżo sformatowaną dyskietkę.
Spis piśmiennictwa powinien być sporządzony według kolejności cytowania:
[1] Żekoński Z, Wolański N: Warunki społeczno-bytowe jako czynniki rozwoju człowieka; w Wolański N (red.): Czynniki rozwoju człowieka. Warszawa, PWN, 1987; 68-88.
[2] Malarecki I: Zarys fizjologii wysiłku i treningu sportowego. Warszawa, Sport i Turystyka, 1975.
[3] Bouchard C, Malina R M: Genetics of physiological fitness and motor performance. Exerc Sport Sc Rev, 1983; 11: 112-115.
[4] Szopa J: W poszukiwaniu struktury motoryczności: analiza czynnikowa cech somatycznych, funkcjonalnych i prób sprawności fizycznej u dziewcząt i chłopców w wieku 8-19 lat. Wyd. Monograficzne, Kraków, AWF, 1988; 35.
Powołując się w tekście na daną pozycję piśmiennictwa należy podać w nawiasie kwadratowym tylko cyfrę arabską. Przytaczając dwie lub większą ich liczbę należy podawać w nawiasie kwadratowym kolejność chronologiczną ich wydania.
5. Uwagi redakcji
Wszystkie prace podlegają ocenie i są anonimowo recenzowane.
Redakcja zapoznaje autora z uwagami recenzentów.
Odbitka szczotkowa pracy jest wysyłana do Autora. Po niezbędnej korekcie i akceptacji pracy do druku należy ją odesłać w terminie do 10 dni pod adresem Redakcji “Antropomotoryki”. Przetrzymywanie korekty może spowodować przesunięcie artykułu do następnego numeru.
Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania poprawek w zakresie ujednolicenia nazewnictwa i skracania tekstu.
Autor otrzymuje bezpłatnie jeden numer “Antropomotoryki”. Dodatkowe odbitki lub pełne numery czasopisma można zamówić odpłatnie przy zwrocie korekty autorskiej.
Pełne numery bieżące i archiwalne “Antropomotoryki” można zamówić odpłatnie w Krakowskiej Księgarni Kultury Fizycznej, al. Jana Pawła II 78, 31-571 Kraków, tel/fax (0...12) 681 36 22.
Słowa kluczowe: pływanie, różnicowanie kinestetyczne, siła maksymalna, czucie siły.
Umiejętność różnicowania kinestetycznego jest bardzo ważną cechą u zawodników tych dyscyplin sportu, w których nie działa się maksymalną siłą mięśniową, lecz określoną jej częścią. Taką dyscypliną sportu jest między innymi pływanie. W pływackim ruchu napędowym oddziałuje się na środowisko wodne jedynie pewną częścią siły maksymalnej. Dlatego używa się w pływaniu nie tylko pojęcia czucia wody, ale również terminu czucia siły.
Celem pracy jest określenie maksymalnych sił oddziaływania wybranymi powierzchniami wiosłującymi kończyn na środowisko wodne w ruchu imitującym ruch wiosłujący w pływaniu, w warunkach laboratoryjnych, oraz określenie umiejętności działania zadaną częścią siły maksymalnej.
Badaniom poddano 40 pływaków (25 chłopców i 15 dziewcząt). Mierzono siłę oddziaływania kończynami na urządzenie pomiarowe (tensometryczny czujnik siły). Rejestrowano najpierw siłę maksymalną, a następnie 75 i 50% tej siły w odczuciu zawodnika, oraz siłę, z jaką – według oceny zawodnika – działa on podczas rzeczywistego ruchu pływackiego.
Zaobserwowano, że różnice pomiędzy siłą maksymalną kończyn lewych i prawych są zaskakująco niskie. Oceniając trafność zadziałania zadaną siłą stwierdzono, że jest ona większa przy poleceniu zawodnikowi zastosowania 75% siły maksymalnej niż w przypadku 50%. W ruchu, w którym zalecano zawodnikowi zadziałanie taką samą siłą jak w rzeczywistym pływaniu, notowano bardzo dużą rozbieżność wyników badań kończyn górnych. Analiza statystyczna wskazuje na większe skupienie wokół średniej arytmetycznej wyników badań u chłopców niż u dziewcząt, a podobne u obojga płci w badaniach kończyn dolnych. U dziewcząt zauważono znaczne obniżenie siły kończyny górnej lewej w fazie odepchnięcia w ruchu kraulowym, co stanowi poważny błąd techniki ruchu.
Słowa kluczowe: rozwój ontogenetyczny, płeć, analiza czynnikowa, struktura motoryczności
Opierając się na badaniach 19 parametrów – obejmujących wybrane cechy somatyczne, ich wskaźniki antropomotoryczne, wydolność wysiłkową oraz zdolności motoryczne – 480 dziewcząt i 480 chłopców z Małopolski (w trzech grupach wiekowych: 7-8 lat, 11-12 lat i 15-16 lat), próbowano zweryfikować wyniki badań Filipowicza i Turowskiego (1977), z zastosowaniem analizy czynnikowej oraz metody Warda.
Stwierdzono, że rezultaty badań ww. Autorów (dotyczące liczby otrzymanych czynników oraz istotnych statystycznie powiązań między obserwowanymi cechami, a także podobieństw otrzymanych struktur korelacyjnych między dziewczętami i chłopcami) nie są zgodne – z małymi wyjątkami – z wynikami analiz, otrzymanymi przez autorów niniejszej pracy. Na tej podstawie sądzi się, że analiza czynnikowa nie jest najlepszym sposobem postępowania przy ustalaniu właściwości przyrodniczych.
Słowa kluczowe: sprawność motoryczna, cechy somatyczne, dymorfizm płciowy.
W opracowaniu wykorzystano wyniki pomiarów podstawowych cech somatycznych i składu ciała oraz sprawdzianu praktycznego osób starających się o przyjęcie na studia w Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu w roku 1997.
Spośród 654 kandydatów wyłoniono na zasadzie doboru parami grupy kobiet i mężczyzn o podobnych wymiarach wysokości ciała, masy ciała, obu zbieżnych tych parametrach, zbliżonych wartościach tłuszczu oraz porównywalnej masie ciała szczupłego. Sprawność motoryczną kandydatów określono za pomocą siedmiu prób. Do oceny różnic w ich wynikach zastosowano metody: Mollisona, dyskryminacji Fishera oraz indeksu Penrose'a. Różnice w wartościach wymienionych kryteriów, występujących między pięcioma badanymi grupami, przedstawiono na tle całego materiału.
Słowa kluczowe: bieg przez płotki, biomechanika, kinematyka, analiza czynnikowa.
Bieg przez płotki należy do trudnych konkurencji lekkoatletycznych o charakterze techniczno-sprawnościowym. Badania techniki biegu przez płotki obejmują głównie analizę czasową kolejnych fragmentów biegu lub średnie wartości wybranych parametrów kinematycznych ruchu. Głównym celem tych badań jest określenie struktury ruchu w oparciu o pomiary czasów w wybranych stawach podczas pokonywania płotka.
Analiza objęła 7 czołowych polskich płotkarzy biegnących na dystansie 110 m, których najlepsze wyniki wynosiły od 13,40 do 14,07 s. Filmowano 4 płotek, wykorzystując 2 kamery wideo firmy Hitachi, ustawione pod kątem 90o. Parametry kinematyczne ruchu uzyskano dzięki komputerowemu systemowi trójwymiarowej analizy ruchu VIDANA firmy Stucke (DSHS Köln, Germany). Wszystkie parametry przestrzenne ruchu (tj. zmiany kątów w stawach skokowych, kolanowych, biodrowych nóg atakującej i zakrocznej, zmiany kątów w stawach barkowych i łokciowych rąk “atakującej” i “zakrocznej” oraz kąt absolutny pochylenia tułowia) poddano analizie czynnikowej Hottelinga z modyfikacją Tuckena, z rotacją Varimax, zaproponowanej przez Kaisera.
Badania wykazały, że dzięki analizie czynnikowej możliwa jest ocena techniki biegu przez płotki z równoczesnym uwzględnieniem ruchu w kilku stawach. W efekcie 84 parametry zredukowano do 3 czynników:
...
chomiii