Prezentacja dorobku zawodowego Chociaż minęło już pięć lat od chwili wprowadzenia awansu zawodowego, wciąż wzbudza on wśród nauczycieli wiele emocji.Jednym z elementów budzących żywe zainteresowanie ze strony nauczycieli kontraktowych jest prezentacja dorobku zawodowego. Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli komisja egzaminacyjna przeprowadza egzamin(§ 12.1.2), w czasie którego nauczyciel kontraktowy ubiegający się o awans na stopień nauczyciela mianowanego dokonuje prezentacji dorobku zawodowego oraz odpowiada na pytania członków komisji dotyczące wymagań określonych w § 7 ust.2. Jak zaprezentować wyczerpująco i interesująco dorobek? W jaki sposób? Na co zwrócić uwagę? Spróbujmy odpowiedzieć na te i wiele innych pytań związanych z przygotowaniem prezentacji. Musimy przede wszystkim pamiętać, że w komisji, oceniającej dorobek zawodowy nauczyciela kontraktowego, zasiadają również osoby wykonujące ten sam zawód. Świadomość tego wpływa stresująco i chociaż na co dzień występujemy przed dużo większą widownią to sytuacja ta bezsprzecznie jest trudna. Przygotowując się do prezentacji pamiętać należy przede wszystkim o ustosunkowaniu się do spełnienia wymagań. Zadaniem nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela mianowanego jest przekonanie komisji, że wszystkie wymagania wynikające z rozporządzenia zostały przez niego spełnione w jak najlepszy sposób. Niezwykle ważny jest tu stopień realizacji planu rozwoju zawodowego. Umiejętność planowania i realizowania zaplanowanych działań jest istotnym elementem i świadczy o rozwoju naszych umiejętności i konsekwencji w działaniu. Z prezentacji wynikać powinna istota koncepcji rozwoju indywidualnego jak i również rozwoju w kontekście potrzeb szkoły: dlaczego taką ścieżkę rozwoju zaplanowałam, dlaczego takie zadania, jak odnosi się to do potrzeb szkoły? Prezentacja powinna zostać oparta na konkretnych przykładach, można sporządzić plan według wymagań paragrafów rozporządzenia i krok po kroku zapoznać komisję z realizacją poszczególnych punktów. Umiejętność przedstawienia najważniejszych działań, dokonanie samooceny, odniesienie się do dalszego rozwoju zawodowego, chęć kontynuacji zadań, które przyczyniły się w szczególny sposób do rozwoju zawodowego, umiejętność składnej wypowiedzi bez zbędnych szczegółów, wypowiedzi ciekawej i co istotne nieprzedłużającej się w czasie – to sztuka przedstawienia siebie jako osoby wartościowej, komunikatywnej i świadomej efektów systematycznej pracy nad sobą i własnego rozwoju . Jak zaplanować taką wypowiedź? Przede wszystkim należy zebrać wszelkie materiały, dokonać selekcji, hierarchii wartości, zaplanować wstęp, rozwinięcie, zakończenie. Dobrze jest zrobić wstępny plan, można również napisać całą prezentację, w trakcie jej przedstawiania zawsze możemy podeprzeć się własnymi notatkami. Jeśli zależy nam, aby komisji nie umknęły rzeczy istotne, można przygotować szkic dla członków komisji. Starajmy się budować zdania w sposób zwięzły i fachowy, przekonujący i jasny. Nauczyciel ma wykazać, że w trakcie stażu zyskał wiele doświadczenia, które posłuży mu w dalszej pracy, powinien przedstawić mocne strony rozwoju, wykazać zaradność, umiejętność wychodzenia z trudnych sytuacji, sposób nowoczesnego działania, wartość osiągniętych celów. Nie należy przy tym koloryzować czy podawać informacji nieprawdziwych - nie warto narażać własnego wizerunku. W trakcie zadawania przez komisję pytań egzaminacyjnych dojdzie do weryfikacji wiedzy i umiejętności. Trafna, rzeczowa i wyczerpująca prezentacja, a także nowatorska i przyciągająca uwagę jest już połową sukcesu. Może to być również nowatorstwo w sposobie przedstawienia prezentacji. Jeśli warunki lokalowe na to pozwolą, co należy wcześniej sprawdzić, aby uniknąć nieprzyjemnych sytuacji i stresu, można pokusić się o przygotowanie prezentacji multimedialnej czy wykorzystanie foliogramów. Jednak jest to tylko dodatek to naszej prezentacji, element wzbogacający nasze wystąpienie, dzięki któremu możemy zaakcentować ważniejsze fragmenty prezentacji. A przy okazji wizualizacji nie należy zapominać o wizualnej stronie prezentującego. Nie bez znaczenia jest fakt, jak się przedstawimy, pierwsze wrażenie oraz dobry wstęp mają niebagatelne znaczenie. Elegancki ubiór, sposób bycia, gestykulacja, barwa głosu, kontakt wzrokowy, zdecydowana postawa, panowanie nad emocjami, uśmiech, pewność siebie to istotne zachowania w niewerbalnym procesie komunikowania się. Dobrym ćwiczeniem jest tutaj obserwacja uczniów zdających ustny egzamin. Jak my odbieramy zachowania uczniów? Co przeszkadza w dobrej prezentacji? A jaką wiedzę przekazujemy uczniom na lekcjach wychowawczych na temat rozmowy kwalifikacyjnej? Nauczyciele przedsiębiorczości z pewnością mogą w ramach dzielenia się wiedzą przeprowadzić szkolenie na tematumiejętnej prezentacji. Wspomniałam wyżej o przeszkodach w przedstawieniu dobrej prezentacji. Z całą pewnością odwoływanie się do treści ogólnie znanych, monotonne mówienie, powtarzanie się, brak zaangażowania, nadmierne okazywanie emocji wpływają negatywnie na całość prezentacji. Inne czynniki zakłócające prawidłowy odbiór prezentacji przez komisje to brak przygotowania egzaminowanego, nadmierny stres obniżający poziom prezentacji dorobku, brak synchronizacji między językiem ciała a językiem werbalnym. I język werbalny i język ciała muszą być zgodne, aby prezentujący mógł przedstawić się jako osoba wiarygodna. A przecież o to chodzi, należy być wiarygodnym i zaprezentować się tak, jak inni chcieliby nas widzieć, oto zadanie dla nauczyciela. Podsumowując:
· pamiętaj o pierwszym wrażeniu; pierwsze minuty kontaktu mają z psychologicznego punktu widzenia ogromne znaczenie,
· zadbaj o efektywną prezentację; wizualizacja pomoże podkreślić ważne elementy prezentacji,
· zadbaj o kompozycję prezentacji:
o kim jestem, jak się przedstawię,
o jak realizowałam wymagania:
§ dotyczące umiejętności i doskonalenia własnego warsztatu pracy,
§ dotyczące umiejętności uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego,
§ dotyczące umiejętność wykorzystywania w swojej pracy TI i K,
§ dotyczące znajomości zagadnień z psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych problemów oświatowych,
§ dotyczące umiejętności posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich,
o jakie korzyści odniosłam w procesie doskonalenia zawodowego, moje refleksje
o jakie mam plany, które działania chcę kontynuować,
· zadbaj o wizerunek osoby kompetentnej; język mowy i ciała, ubiór,
· panuj nad emocjami, nie pozwól, aby stres wpłynął negatywnie ma efekt końcowy twoich kilkuletnich działań,
· zadbaj o zgodność dorobku z wymaganiami formalno-prawnymi,
· zadbaj o poprawność merytoryczną prezentacji,
· wykaż się twórczym myśleniem i wysoką skutecznością pedagogiczną.
Joanna Strzelczyk Jajczak
szyszunia2050