sciaga z cykli.doc

CYKL GLISTY LUDZKIEJ:

Zapłodnione jaja wydostają się wraz z kałem na zewnątrz, po tygodniu rozwijają się larwy(drugie stadium larwalne), w niezmienionej postaci czekają na połknięcie przez żywiciela zazwyczaj krowę. Larwy te nazywane są jajami inwazyjnymi. Z jaja inwazyjnego po wniknięciu do przewodu pokarmowego uwalniają się larwy, przenikają przez ścianę jelita i dostają się do układu krwionośnego. Do dalszego rozwoju potrzebują tlenu. Z prądem krwi trafiają do wątroby. Następnie w dalszym ciągu drogą krwionośną po przejściu prawego przedsionka serca trafiają do płuc gdzie dostają się do pęcherzyków płucnych. Tam, w procesie dojrzewania, przechodzą kolejne linienia. Larwy po przebiciu się do dróg oddechowych mogą drażnić gardło i krtań powodując odruchowe ich połknięcie. Larwy w ten sposób ponownie dostają się do przewodu pokarmowego, gdzie przechodzą ostanie linienie i osiągają dojrzałość płciową. Samica w ciele człowieka w ciągu doby może wytworzyć 200 tys. jaj.

CYKL PRZYWRY KRWI:

Pierwszym stadium rozwoju jest miracidium. Larwa ta żyje ok. 48 godzin. W tym czasie wnika do organizmu ślimaka. Tam przekształca się w sporocystę. Sporocysta rozmnaża się partenogenetycznie dając drugie pokolenie sporocyst, a następnie cerkarie, które opuszczają ciało ślimaka i wwiercają się w skórę żywiciela ostatecznego. Wędrują z krwią do płuc, potem do serca a na koniec do dużego obiegu krwi. Tam osiągają dojrzałość. Po kopulacji samice wędrują do naczyń włosowatych pęcherza moczowego i tam składają jaja. Jaja posiadają kolec, dzięki któremu dostają się do wnętrza pęcherza moczowego, a potem z moczem do wody, gdzie wykluwa się z nich miracidium.

CYKL MOTYLICY:

Żywiciel pośredni - ślimak - błotniarka moczarowa
Żywiciel ostateczny – bydło

Jaja pasozyta dostają się do przewodu pokarmowego wraz z żółcią a następnie są wydalane razem z kałem. Poza organizmem żywiciela zachowują żywotnosc od 2 do 6-ciu miesięcy. W zbiornikach wodnych z jaja wykluwa się larwa zwana miracidium atakująca ślimaki wodne (błotniarkę moczarowa, będące żywicielem pośrednim. W ślimaku larwa przekształca się w sporocystę, z której namnaża się kolejne stadium larwalne - redia, a następnie cerkarie. Cały proces trwa ok. 2 miesiące.

Cerkarie aktywnie opuszczają ślimaka i przymocowują się do roślin wodnych. Następnie cerkarie tracą ogony, otorbiają się i przekształcają w formę inwazyjną - metacerkarię. W tej postaci są w stanie przetrwać nawet przez kilka tygodni/miesięcy.

Cykl życiowy zamyka się z chwilą zjedzenia metacerkarii przez żywiciela ostatecznego.

CYKL MOTYLICZKI:

Ślimak zaraża się, zjadając jaja zawierające miracidium. W jego jelicie larwa wykluwa się i wędruje do trzustko-wątroby, gdzie przekształca się w sporocystę. Sporocysta romnaża się partenogenetycznie, dając kolejne pokolenie sporocyst, a potem cerkarie. Cerkarie dostają się do jamy płucnej ślimaka, a następnie są usuwane z jego organizmu ze śluzem. Są zjadane razem z roślinami, na których się osadzą, przez mrówki. W organizmach mrówek wędrują do zwojów podprzełykowych. Wpływają na ich zachowanie, powodując, że mrówki wchodzą na szczyty źdźbeł traw, co zwiększa szanse zarażenia następnego żywiciela. W postaci metacerkarii są zjadane razem z trawą przez przeżuwacze. Osiedlają się w ich przewodach żółciowych. Są obojnakami, po zapłodnieniu krzyżowym składają jaja.

CYKL  TASIEMCA NIEUZB.:

Wypełnione jajami człony tasiemca są wydalane wraz z kałem z organizmu żywiciela ostatecznego (człowieka). Następnie jaja są zjadane przez żywiciela pośredniego (bydło). W jelicie krowy z jaja wylęga się pierwsza postać larwalna - kulista onkosfera. Później larwa przedostaje się przez ścianki jelita do naczyń krwionośnych i wędruje wraz z krwią do mięśni. Onkosfera przekształca sie w następną larwę - wągra (cysticerkus). Wągry przedostają się do żywiciela ostatecznego, kiedy ten

np. zje surową albo półsurową zarażoną wołowinę.

CYKL TASIEMCA UZB.:

Celem ostatecznym tego tasiemca jest jelito człowieka. Dojrzałe człony tasiemca, wypełnione  zapłodnionymi komórkami jajowymi, usuwane są z kałem na zewnątrz żywiciela. Uwolnione jaja mogą zarażać w środowisku zewnętrznym innych żywicieli  przez kilka miesięcy. Kolejnym żywicielem umożliwiającym dalszy rozwój jest np. świnia.

W przewodzie pokarmowym świni, z połkniętego jaja wydostaje się larwa, tzw. onkosfera. Larwa zaopatrzona w 6 haczyków przebija ścianki jelita żywiciela i z krwią dociera do mięśni świni, gdzie przekształca się w specyficzną postać - wągra. Wągry umiejscawiają się m.in. w mięśniach żuchwy, szyi, lędźwi, przepony i sercu. Wągier ma postać pęcherzyka wypełnionego płynem, zawierającego główkę tasiemca. Człowiek zaraża się najczęściej wągrami tasiemca, spożywając zakażone nimi niedogotowane lub surowe mięso wieprzowe. W przewodzie pokarmowym żywiciela ostatecznego, jakim wobec wągrów tasiemca jest człowiek strawieniu ulega osłona wągra. Uwolniona główka tasiemca przyczepia się do ścianki jelita i rozpoczyna przyrost. Po dwóch miesiącach wągier przekształca się w jelicie cienkim w dojrzałego tasiemca.

CYKL TASIEMCA BĄBLOWCOWEGO:

Jaja tasiemca po dostaniu się do żywiciela pośredniego, jakim jest zwykle pies zakażają jego układ pokarmowy. Z jaj wylęgają się larwy - tzw. onkosfery, które naczyniami krwionośnymi dostaje się do narządów wewnętrznych żywiciela. Po okresie rozwoju, rozwój larw w stadium zwane bąblowiec, są one wydalane z kałem. Drogą pokarmową dostają się  do żywiciela ostatecznego, jakim jest bydło, kozy oraz człowiek.

CYKL BRUZDOGŁOWCA SZEROKIEGO:

Bruzdrogłowiec szeroki dla swego rozwoju musi przeniknąć z ludzkiego kału do wody, aby dostać się kolejno do dwóch żywicieli pośrednich – zanim dokona inwazji żywiciela ostatecznego, czyli ponownie człowieka. Z jaja tasiemca w wodzie wylęga się koracidium (I forma larwalna), która zostaje  połknięta przez I żywiciela pośredniego - oczlika (raczek słodkowodny). W oczliku przekształca się w II formę larwalną – tzw. procerkoid. Po zjedzeniu raczka słodkowodnego przez ryby, które są II żywicielem, procerkoid przekształca się w III formę larwalną (plerocerkoid). Tą III formą larwy zaraża się ponownie żywiciel ostateczny– człowiek (jak też liczne ssaki gł. mięsożerne).

Przyczyną zakażenia jest spożywanie przez ludzi niedogotowanego lub niedosmażonego mięsa rybiego.