ADMINISTRACJA PUBLICZNA W WYBRANYCH KRAJACH.
Plan wykładu
Specyficzne uwarunkowania administracji publicznej
Administracja publiczna w wybranych krajach:
- Wielka Brytania,
- Francja,
- Niemcy,
- Szwecja,
- Stany Zjednoczone Ameryki Północnej.
Uwarunkowania administracji publicznej
Historyczne,
Ustrojowe,
Kulturowe,
Polityczne,
Międzynarodowe,
Społeczne,
……,
Wielka Brytania
1)Cechy charakterystyczne ustroju:
a) Tradycja rządów ograniczony,
b) Funkcjonowanie samorządu lokalnego,
c) Instytucja rządu parlamentarnego,
d) Brak konstytucji w sensie formalnym,
e) Brak rozróżnienia pomiędzy prawem publicznym i prywatnym.
Inne cechy ustroju
1) Najważniejszym organem państwa jest Parlament złożony z niewybieralnej Izby Lordów i wybieralnej w wyborach większościowych Izby Gmin,
2) Izba Lordów jako sąd konstytucyjny i najwyższy organ kontroli,
3) Unitarność z istotnymi różnicami w systemach administracyjnych i prawnych poszczególnych części składowych państwa,
4) „Monarcha panuje a nie rządzi”,
5) Szefem rządu jest Premier.
Kształtowanie się administracji brytyjskiej
1) Tajna Rada przekształcona z Rady Królewskiej,
2) Opinie Tajnej Rady udzielane królowi dotyczyły przede wszystkim administrowania i realizacji polityki władcy,
3) Wprowadzenie systemu komitetowego w Tajnej Radzie,
4) Ukształtowanie się Rady Gabinetowej/Gabinetu,
5) Przejęcie funkcji Tajnej Rady przez Radę Gabinetową za czasów dynastii hanowerskiej,
6) Ukształtowanie się Gabinetu Wewnętrznego.
Rząd brytyjski
1) W ramach Gabinetu Wewnętrznego najważniejszą rolę pełnił premier, którym pierwotnie był z urzędu Lord Skarbu,
2) Lord Skarbu był strażnikiem finansów państwa i nadzorował system patronażu- synekur państwowych,
3) Reforma prawa wyborczego z 1832 roku doprowadziła do zwiększenia roli Izby Gmin i utrwalenia suwerenności politycznej narodu,
4) Na przełomie XIX i XX wieku zmniejszała się rola monarchy na rzecz premiera i ministrów,
którzy de facto rządzili, zaś monarcha podejmował działania za ich radą,
5) Premiera mianuje monarcha,
6) Premier przewodniczy posiedzeniom rządu, powołuje ministrów, ma prawo interwencji we
wszystkie działania resortów,
7) Premier „musi być przywódcą charyzmatycznym”
Współczesny Gabinet
1) Sformalizowane ciało składające się z ministrów seniorów,
2) Decyduje o ostatecznym kształcie polityki rządu,
3) Nadzoruje działania rządu,
4) Koordynuje pracę ministrów,
5) Podejmuje uchwały w procedurze niejawnej,
6) Kolektywnie odpowiada za działania rządu,
7) Ministrowie są zobowiązani do publicznego popierania polityki rządu
8) Liczba członków Gabinetu uzależniona jest od woli premiera,
9) Obowiązuje wewnętrzny system komitetowy,
10) Waga decyzji komisji jest taka sama jak waga decyzji rządu,
11) O składach członkowskich komisji decyduje premier,
12) Głównymi instrumentami realizującymi politykę rządu są resortowe ministerstwa
zatrudniające przede wszystkim urzędników służby cywilnej,
13) Najważniejszą rolę w strukturze relacji Premier-Gabinet-Ministerstwa odgrywa Urząd Szefa
Rządu:
a) Odpowiada za utrzymywanie bieżących kontaktów pomiędzy ministerstwami,
b) Zapewnia doradztwo w szczególnie istotnych kwestiach,
c) Komunikuje się z mediami,
d) Pełni funkcję Sekretariatu,
Służba cywilna
1) Zwierzchnikiem służby cywilnej jest Premier będący jednocześnie ministrem służby cywilnej,
2) Premier odpowiada za całościową organizację i pozafinansowe aspekty zarządzania służbą cywilną, co jest realizowane przez Urząd Usług Publicznych i Nauki,
3) Obecna struktura służby cywilnej ukształtowana została w 1968 roku,
4) Wprowadzono wówczas:
a) Elastyczne zasady rekrutacji,
b) Nowe zasady awansowania urzędników,
c) W latach 70-tych XX w. podzielono wszystkich urzędników na 3 grupy:
• Osoby podlegające bezpośrednio resortom,
• Osoby nie podlegające żadnym ministerstwom (Grupa Administracyjna),
• Specjaliści (prawnicy, naukowcy, doradcy medyczni, etc.)
Agencje wykonawcze
1) Stanowią specyficzną cechę brytyjskiego systemu administracji publicznej,
2) Czuwają nad podnoszeniem poziomu świadczonych usług publicznych oraz poprawą zarządzania administracyjnego.
Administracja samorządowa
1) Silna i niezależna władza lokalna,
2) Samorząd odpowiada za wiele spraw, które w innych państwach unitarnych stanowią kompetencję rządu centralnego,
3) Wybory lokalne są większościowe,
4) Występuje dwuszczeblowy samorząd lokalny: hrabstwa i dystrykty,
5) Samorząd jest finansowo ograniczony przez władzę centralną,
6) Współcześnie koncentruje się na zapewnianiu usług publicznych a nie ich świadczeniu.
Cechy ustroju francuskiego
1) Posiada formalną konstytucję,
2) System rządów parlamentarnych z silną pozycją głowy państwa (prezydenta), który zwany jest systemem semiprezydenckim,
3) Władza wykonawcza sprawowana jest przez prezydenta i premiera (dualizm egzekutywy),
4) Specyfiką rządów jest to, iż prezydent popierany przez większość parlamentu jest faktycznym szefem rządu. W przeciwnym wypadku szefem rządu jest premier - kohabitacja
Kształtowanie się administracji francuskiej
1) Zręby francuskiej administracji publicznej ukształtowane zostały za rządów Ludwika XIV,
2) Państwo było wówczas silnie scentralizowane, co miało zmniejszyć istniejące podziały społeczne i tendencje separatystyczne,
3) Rozwiązania wprowadzone przez Ludwika XIV stanowiły podstawę organizacji państwa za Napoleona Bonapartego.
Rola Napoleona w kształtowaniu administracji francuskiej
1) Wprowadził podstawowe organy centralne i urzędy, m.in.:
a) Rada ministrów,
b) Rada stanu,
c) Izba obrachunkowa,
d) Urząd prefekta,
e) Wielkie korpusy,
2) Wprowadził nowy podział terytorialny państwa:
a) Departament,
b) Okręg,
c) Gmina.
Francuska administracja publiczna
1)Rząd składa się z ministrów i sekretarzy stanu:
a) Minister i ministrowie seniorzy,
b) Ministrowie z teką,
c) Młodsi ministrowie,
d) Sekretarze stanu.
2) W praktyce, rząd nie podejmuje decyzji bez obecności prezydenta.
3) Ciałem pomocniczym premiera jest Sekretariat Generalny. Sekretarz jest głównym doradcą premiera.
Administracja francuska w terenie
1) Na poziomie regionalnym i departamentalnym kluczową rolę w administracji rządowej odgrywa prefekt,
2) Prefekt jest przedstawicielem rządu w terenie, kieruje działalnością funkcjonariuszy państwowych, stoi na straży legalności działań władz samorządowych i jest organem administracji ogólnej. Realizuje politykę państwa w regionie i departamencie oraz dba o zgodność działań administracji samorządowej z kierunkami polityki państwowej.
Administracja samorządowa we Francji
1) Podstawową jednostką władzy lokalnej jest gmina,
2) Organem uchwałodawczym i kontrolnym w gminie jest Rada Gminy,
3) Organem wykonawczym jest burmistrz wybierany przez radę,
4) Państwo kontroluje jedynie legalność działań gminy,
5) Departament został przekształcony w jednostkę samorządową przez powierzenie władzy wykonawczej przewodniczącemu rady departamentu
6) Region jest także jednostką samorządu terytorialnego o charakterze regionalnym,
7) Region zarządzany jest przez Radę Regionu w składzie: przewodniczący (organ
wykonawczy), komitet zarządzający i jednostki konsultacyjne.
8) Regiony i departamenty mają podwójny status: są jednostkami administracji samorządowej i
szczeblami zdekoncentrowanej administracji państwowej reprezentowanej przez prefektów.
Zadania gmin, departamentów regionów
1) Zadania gmin dotyczą przede wszystkim zaspokajania potrzeb społeczności lokalnych (świadczenie podstawowych usług publicznych),
2) Departamenty odpowiadają za tworzenie infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich i świadczenie pomocy społecznej,
3) Regiony odpowiadają za rozwój społeczno-gospodarczy oraz zarządzanie przestrzenne.
1) Obowiązuje podział na korpusy, których jest ponad 1500,
2) Najważniejszymi korpusami są:
a) Korpus dyplomatyczny,
b) Korpus rady stanu,
c) Korpus inspekcji finansów.
Kontrola administracji publicznej we Francji
1) Francja jako pierwsza stworzyła system sądownictwa administracyjnego rozpatrując skargi na nielegalne decyzje administracyjne,
2) Do 1926 roku członkowie Rady Stanu wykonywali zadania Najwyższego Trybunału Administracyjnego,
3) Od 1954 roku działają we Francji:
a) Trybunały administracyjne,
b) Administracyjne sądy apelacyjne.
Podstawowe cechy ustroju Niemiec
1) Niemcy są republiką federalną, w skład której wchodzi 16 landów (państw związkowych),
2) Każdy land posiada własną konstytucję, parlament, rząd i administrację.
3) Głową państwa jest prezydent.
4) Władzę wykonawczą sprawuje kanclerz i jego rząd,
5)&#x...
Bahera