Seksuologia kulturowa – wykład 17.04.2013
Miłość i seks w kulturze chrześcijańskiej
Geneza chrześcijaństwa
· Palestyna – połowa I w. n .e – od nauk Jezusa, Syna Bożego, i jego uczniów, jako tradycja ustna
· Wpływ judaizmu i religii pogańskich
· System rozwijany przez wiele wieków
· Trzy zasadnicze odłamy:
o Prawosławie
o Katolicyzm
o Protestantyzm
Geneza Kościoła – I
· Przełom Ii i III w. – jako zinstytucjonalizowana forma chrześcijaństwa:
o Hierarchia: biskup, kapłan, diakon, świeccy, in laicy
o Początki doktryny religijnej
o Standaryzacja kultu
· IV w. – ojcowie Kościoła – pierwsze dogmaty
Geneza Kościoła – II
· Główny ośrodek – Rzym
· 313 r. – Konstantyn edyktem mediolańskim uznaje chrześcijaństwo za legalne
· 382 r. – Teodozjusz Wielki uznaje religie państwową na terenie Cesarstwa Rzymskiego
· XI w. – rozdział na Kościół Wschodni i Zachodni
· XVI w. – pierwsze Kościoły protestanckie
Mit Adama i Ewy – I
· Zjedli owoc z drzewa poznania, tj. uzyskali wiedze, co jest dobre a co złe.
· A więc wcześniej żyli jak we śnie, mając tylko miłość/przyjaźń Boga
· Teraz doznali miłości erotycznej do siebie, znaleźli sens istnienia, zaczęli życ pełnią życia
· Pierwszy grzech = złamanie nakazu posłuszeństwa Bogu
Mit Adama i Ewy – II
· Rola Szatana: ukazywał ludziom, ale bardziej Ewie, korzystne skutki jedzenia owocu z drzewa poznania
· A wiec kobieta była bardziej inteligentna – dała się przekonać, bardziej wrażliwa na dobro i wartości duchowe
Mit Adama i Ewy – III
· Zjedzenie owocu poznania = akt erotyczny
· Akt erotyczny = odkrycie nagości swych ciał i ukrywanie się przed Bogiem
· Przedtem nie byli świadomi swej cielesności i nie wstydzili się jej – jak zwierzęta
· Teraz uzyskali świadomość swej cielesności, a ponieważ Bóg im tego zabronił, zaczęli się wstydzić przed Bogiem – jako ludzie
Mit Adama i Ewy – IV
· Bóg utrudnił ludziom dalsze poznawanie się, wyganiając ich z raju i każąc ciężko pracować, przez co zostawało im mało czasu na miłość
· Sens ludzkiego istnienia: człowiek może tworzyć dobro i przezywać miłość, ale może tez tworzyć i upowszechniać zło i nienawiść
Skutki grzechu pierworodnego
· Gdyby nie było tego grzechu, nie byłoby ludzkości, bo to sposób jej reprodukcji
· Grzech pierworodny obciąża wszystkich ludzi poprzez akt seksualny, w którym się poczynają
· Grzeszna staje się rozkosz seksualna, stosunek seksualny dopuszcza się tylko dla reprodukcji ludzkości
· Miłość między mężem i żona uszlachetnia grzeszne stosunki seksualne w małżeństwie
Stanowisko wczesnego chrześcijaństwa
· Dominacja mężczyzny nad kobietą
· Skojarzenie kobiety ze złem i rozkoszą seksualna
· Potępienie kobiety jako nosicielki zła, postawy antykobiece
· 220 r. – dopuszczono konkubinat kobiet szlachetnych z mężczyzną chrześcijaninem niewolnikiem lub wyzwoleńcem, o ile był jedynym związkiem (398 r. sobór w Toledo)
· Małżeństwo zostało podporządkowane prawu własności, każdy miał prawo do ciała współmałżonka. Wspólnota seksualna: „ oboje będą jednym ciałem” – św. Mateusz
· Małżeństwo zostało ogłoszone, jako nierozerwalne
· Małżeństwo i seksualność zostały połączone w jedność, przedtem były rozłączne
· Kult czystości seksualnej: wyższość ascezy seksualnej nad miłością małżeńską
· Mniejsze zło to kontakt seksualny w małżeństwie niż poza nim (św. Paweł).
· Małżeństwo instytucją prokreacyjną, ale zarazem ochrona przed popełnieniem grzechu nieczystości
· Na przełomie II i III w. pojawiły się pierwsze dziewice i wdowy kanoniczne
Społeczność nauk Jezusa i stanowiska chrześcijańskiego
· Jezus ogłosił miłość, przebaczenie i tolerancję
· Przejęto judaistyczny mit Adama i Ewy: idea grzesznego ciała
· Tło społeczne: chrześcijanie kontra rozpustny Rzym, walka z pogańską wolnością seksualną
· Wpływ manicheizmu
· Papież Grzegorz Wielki w VI w. - stosunek seksualny, nawet w małżeństwie, jest grzeszny
Reglamentacja seksualności
· Zakaz cudzołóstwa
· Zakaz kontaktów seksualnych przedmałżeńskich
· Zakaz kontaktów erotycznych niewiodących do zapłodnienia
· Nakaz monogamicznego nierozerwalnego małżeństwa
· Nakaz celibatu kapłanów i zakonników/zakonnic
Stosunek do prostytucji
· Starożytny Rzym – legalizacja
· Karol Wielki – kara śmierci
· Święty Ludwik – legalizacja
· Sobór w Bazylei XV w. – legalizacja prostytucji jako uzasadnienie dla nierozerwalności małżeństwa
Stosunek do homoseksualizmu
· Męskie zachowania homoseksualne sa wyklęte, kobiece tolerowane jako „nieczyste”
· Kodeks Justyniana VI w. – kara śmierci dla uwodziciela hs., konfiskata połowy majątku – dla uwiedzionego
· Zachowania hs. Kobiet nie były karane
Stosunek do przerywania ciąży
· Starożytny Rzym – dozwolone
· Stary testament – zabrania
· Nowy testament – nic nie mówi
· Św. Augustyn – zabrania, bo dusza dziecka nieochrzczonego szła do piekła
Poradniki dla spowiedników
· Zabraniają następujących aktywności seksualnych:
o Masturbacja
o Seks oralny
o Różnorodność pozycji seksualnych
o Pocałunki z językiem
o Przeżywanie przez kobiety orgazmu
Jan XXIII i Sobór Watykański II
· 03.1963 r. papież powołuje Papieską Komisję ds. Kontroli Urodzin
· 11.10.1963 r. – otwarcie obrad: kościół potrzebuje odnowy – „aggiornamento”.
· Komisja w trakcie soboru opowiedziała się za planowaniem rodziny i dopuszczeniem środków antykoncepcyjnych (60:5).
· 28.06.1966
Konstytucja Gaudium et spes
· 12.1965 r.
· Określa stosunki seksualne w małżeństwie jako „uczciwe i godne”, nawet jeśli nie prowadzą do zapłodnienia, ale nie wolno stosować środków prewencyjnych
· Potępione jest przerywanie ciąży, nawet ze względów leczniczych, więc Kościół ustanawia priorytet ratowania życia dziecka kosztem życia matki. I tak w polskim Kodeksie Etyki Lekarskiej!
· Wolno odczuwać radość z fizycznego kontaktu
Argumenty przeciwko antykoncepcji
· Niezmienność nauki Kościoła!!!
· Droga do niewierności małżeńskiej, bo brak strachu przed nieślubnym dzieckiem
· Brak szacunku dla kobiet sprowadzonych do roli przedmiotu dostarczającego mężczyźnie przyjemności
· Państwa totalitarne mogłyby nakazywać ich ogólne stosowanie
KasiekJay