Socjologia, wykład 6

Temat: Procesy społeczne

Proces społeczny – proces złożony ze zjawisk społecznych (dotyczy osobowości, postaw, zachowań, kultury itp.) dotyczy jednostek bądź zbiorowości

Proces zachodzący w społeczeństwie jest pojęciem szerszym od procesu społecznego, obejmuje szereg różnych zjawisk zachodzących w społeczeństwie które nie koniecznie muszą być procesami społecznymi, np. przystosowanie ucznia do ławki

Grypy procesów społecznych

-          procesy przystosowania

-          procesy współpracy

-          procesy współzawodnictwa

-          procesy konfliktu

-          procesy dezorganizacji

-          procesy reorganizacji

-          procesy ruchliwości społecznej

Podział wg kryterium charakteru skutków na

n        integracyjne (łączne)

n        dezintegracyjne (dzielące)

Podział wg kryterium podmiotowego na

n        interpersonalne – międzyosobowe

n        intrapersonalne – dotyczą tylko danej jednostki; np. proces konfliktu wewnętrznego, samokształcenie

CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH PROCESÓW

1)     PRZYSTOSOWANIE – jako proces społeczny

-          występuje zawsze wtedy gdy zaczynamy funkcjonować w nowym środowisku społecznym

-          ten proces wpływa na przebieg innych procesów (jeżeli ktoś się nie przystosuje to…)

Etapy:

Ø       etap reorientacji psychologicznej – rozpoznanie nowej sytuacji

Ø       etap tolerancji – jesteśmy dość ostrożni w nowym środowisku, jeszcze nie utożsamiamy się z nowym środowiskiem, jesteśmy jakby z boku

Ø       akomodacja – tolerancja, ale z pewnymi ustępstwami, z czasem zgadzam się z zasadami; ustalane są wspólne zasady w pewnych dziedzinach, powstają powoli wspólne wzorce

Ø       asymilacja – jako pełna forma przystosowania, przystosowanie całkowite

Od czego zależy przebieg?

-          sytuacja – niezależna od człowieka

-          postawa danego człowieka (czynnik indywidualny) – osoba o postawie pozytywnej będzie chętnie podchodziła do procesu przystosowania (proces integracyjny); osoba o postawach negatywnych – będzie to proces dezintegracyjny

2)     PROCES WSPÓŁPRACY

-          polega na realizacji celów, zadań, nie przez jednostkę, lecz przez kilka jednostek bądź grupę

Warunki powstania i funkcjonowania współpracy

·         postawy – negatywne lub pozytywne

·         korzyści

Jakby nie było korzyści, a same postawy negatywne to współpraca zapewne szybko by się skończyła

3)     KONFLIKT

Konflikt – 1. sprzeczność (w szerokim znaczeniu) 2. sprzeczność, której towarzyszą postawy negatywne skłaniające do zachowań zmierzających do podporządkowania, wyeliminowania, a czasem nawet do zniszczenia innych jednostek, innych grup, które mają inne cele lub utrudniają realizację innych celów, inaczej konflikt antagonistyczny

Antagonizmy – takie sytuacje w których występują negatywne postawy mimo braku sprzeczności

Umiarkowany poziom konfliktu – kiedy przebieg konfliktu wiąże się z przyczynami, osoby są skłonne rozwiązać konflikt

METODY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTU

·         Metoda dominacji – konflikty rozwiązuje się poprzez narzucenie rozwiązania, stosowanie zasady większości; prowadzi to do tłumienia konfliktu a nie jego rozwiązania

·         Metoda kompromisu

o        Kompromis klasyczny – obustronne ustępstwa, nie daje do końca obustronnego zadowolenia

o        Arbitraż – (np. sądowy) rozjemca, ktoś trzeci decyduje o rozwiązaniu

o        Rozwiązanie losowe – np. rzut monetą, kostką itp.

·         Metoda twórczego rozwiązania konfliktu – można wyróżnić dochodzenie do porozumienia na drodze negocjacji; poszukiwanie rozwiązania; rozwiązanie poprzez cele nadrzędne; konfrontacje – (można porównać z negocjacjami) strony spotykają się w celu znalezienia rozwiązania (a negocjacje to pójście na ustępstwo a nie wspólne jednorodne rozwiązanie)

1