SOCJOLOGIA ORGANIZACJI
Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych
w Katowicach
Semestr: I
Wykładowca: Dr Władysław Anysz
KATOWICE 2000
SPIS TREŚCI
1. POWSTANIE I ROZWÓJ SOCJOLOGII 3
2. ŻYCIE SPOŁECZNE I JEGO CZYNNIKI 4
3. KATEGORIA SPOŁECZNA 5
4. WIĘZI SPOLECZNE 5
4.1 Podstawowe pojęcia 5
4.2 Dezintegracja społeczna 6
4.3 Integracja społeczna 7
5. JEDNOSTKI SPOŁECZNE 7
5.1 Grupa społeczna 7
5.2 Warstwy społeczne i inteligencja 8
5.3 Kasta, plemię, klan 8
5.4 Klasy społeczne 8
6. PAŃSTWO 9
7. PARTIA POLITYCZNA 10
8. MAŁŻEŃSTWO 10
9. WARTOŚĆ 11
9. RODZINA 12
10. NARÓD 12
11. ORGANIZOWANIE PRZEDSIĘBORSTW 13
11.1 Organizowanie małych przedsiębiorstw 13
11.2 Biznes plan 13
11.3 Własność przedsiębiorstwa 14
12. MENADŻER 14
13. EKONOMIZACJA DZIAŁAŃ 16
14. ORGANIZOWANIE PRACY 17
15. ORGANIZOWANIE 19
16. TERMINY UZPEŁNIAJĄCE 21
Socjologia jest nauką o społeczeństwie, prezentuje przejawy życia społecznego, grup społecznych oraz stosunków społecznych, ukazuje relacje zachodzące miedzy ludźmi i instytucjami. Jest nauka opisującą rzeczywistość.
Socjologia bada społeczne zachowania się człowieka, organizacje społeczeństw oraz zachodzące w nich interakcje.
Termin socjologia został zaczerpnięty z języka łacińskiego z elementem zaczerpniętym z języka greckiego i oznacza socjo - nauka, logia-społeczeństwo.
Ma związek z życiem każdego z nas ponieważ dostarcza narzędzi służących zrozumieniu gdzie leżą źródła ograniczeń w naszym myśleniu, postrzeganiu i działaniu.
Socjologia uznana za dyscyplinę naukowa była przedmiotem odrębnych wykładów, utworzenie pierwszych katedr socjologii na wyższych uczelniach przypada na koniec XIX wieku.
Socjologia powstała w czasach przemian wywołanych:
a) upadkiem feudalizmu i rozwojem handlu, przemysłu oraz urbanizacji
b) ruchem intelektualnym znanym pod nazwa oświecenie, który umożliwił rozkwit nauki oraz świeckiej myśli w odniesieniu do świata materialnego, biologicznego i społecznego
c) szokiem spowodowanym niszczycielską siłą rewolucji francuskiej w 1798 roku oraz gwałtownymi przemianami jakie wywołała.
Nazwa pojawiła się w 1836 roku.
Można zatem zauważyć że jest to dyscyplina bardzo młoda, wyodrębniona niedawno z filozofii, dynamicznie się rozwijająca, różniąca się od innych nauk przedmiotem zainteresowania, pojęciami, językiem.
Celem socjologii jest usystematyzowanie i ściślejsze określenie codziennych, społecznych doświadczeń po przez poszerzenie i pogłębienie naszego indywidualnego świata wyjścia po za doświadczenia jednostkowe.
W ramach socjologii wyróżnia się zjawiska takie jak:
- teorie struktur społecznych (szuka praw społecznych, chce odkryć prawa rządzące społeczeństwem)
- teoria w zakresie rozwoju społecznego (kierunek rozwoju, prawidłowości prowadzące do zmian o przeobrażeń, poszukiwanie naukowych praw charakteryzujący rozwój społeczny)
- teoria zachowań jednostek i grup społecznych (imperatyw zachodzący między jednostką a grupą)
- teoria zachowań grup i zbiorowości społecznych (można sterować zachowaniem ludzkim)
Socjologia jest niezwykle szeroka dyscyplina albo wiem bada wszystkie kulturowe symbole które ludzie tworzą i wykorzystują do kontaktowania się ze sobą, odkrywa i bada wszystkie społeczne struktury które porządkują życie społeczne, poddaje także badaniom wszystkie procesy takie jak: dewiacja, zbrodnia, migracje itp., dąży także do zrozumienia transformacji które owe procesy wywołują w kulturze i strukturach społecznych.
Nazwę socjologia zaproponował myśliciel francuski August Comte, który uważał że nauka o społeczeństwie może iść w parze z naukami przyrodniczymi. Był również przekonany że odkrycie praw rządzących organizacją społeczeństw ludzkich pomoże stworzyć bardziej humanistyczne społeczeństwo.
Taktyka jaką przyjął dla uprawomocnienia socjologii polegała na sformułowaniu prawa trzech faz, przez którą przechodzi ewoluując myślą ludzką:
a) teologiczna (myślenie o świecie zdominowane jest przez rozważania o tym co nadprzyrodzone, religijne i boskie)
b) metafizyczna (filozoficzne przemyślenia nad istotą zjawisk oraz rozwój matematyki, logiki i innych naturalnych systemów myślenia)
c) pozytywistyczna (obserwacja faktów empirycznych i usystematyzowana weryfikacja teorii)
W socjologii teoria nie jest tak dobrze rozwinięta jak w naukach przyrodniczych. Obecnie wyróżnić w niej można cztery najważniejsze podejścia:
a) funkcjonalne które polega na zrozumieniu w jaki sposób zjawiska społeczne zaspakajają potrzeby większych struktur społecznych w których funkcjonują
b) teorię konfliktu która kładzie nacisk na konfliktorodne skutki nierówności
c) teorię instrukcji która zwraca uwagę na posługiwanie się gestami w bezpośredniej komunikacji oraz w dostosowaniu się ludzi nawzajem do siebie
d) teorie utylitarna w których podkreśla się rachunek kosztów i zysków w dążeniu do osiągnięcia celu
Socjologia podobnie jak inne nauki zanim przybrała charakter nauki teoretycznej była inspirowana przez konieczność rozwiązywania określonych zadań praktycznych.
Subdyscypliny socjologii (przykłady obecnie socjologia ma około 40 subdyscyplin)
Ø socjotechnika to nauka praktyczna formułująca lub przygotowująca na podstawie twierdzeń formułowanie dyrektyw jak przez oddziaływanie społeczne osiągnąć zamierzone cele
Ø ontologia jest nauką o bycie składa się z dwóch słów on-byt, logia-nauka. Otologia społeczna ma odpowiedzieć na pytanie Jak istnieją wszelkie zjawiska społeczne?, Jak istnieje społeczeństwo?, Czym jest istnienie społeczeństwa?, Co jest istotą bytu społecznego?, Jaka jest geneza bytu społecznego?, Jakie są kryteria klasyfikacji bytu?, Jakie właściwości posiada byt społeczny?. Wyróżnia się cztery koncepcje ontologii:
§ nominalizm mówi że rzeczywistość jest wytworem wyobraźni
§ funkcjonalizm mówi że świat i społeczeństwo jest fikcją
§ modalizm (genetyczny) mówi że społeczeństwu ani grupie społecznej nie przyznaje się realnego istnienia
§ realizm socjologiczny zakłada że społeczeństwo, grupa społeczna, zjawiska społeczne istnieją realnie
Ø antropologia mówi o człowieku
Ø fitosocjologia mówi o społeczeństwie przyrody
Prawo interakcji podmiotu. Oznacza to, że podmiot wywołuje podobne zachowanie wobec innego podmiotu.
Socjologia charakteryzuje się specyficzną strukturą, ma określone działy
1. Socjologia teoretyczna
2. Socjologia empiryczna
3. Socjologia stosowana; socjotechnika
4. Metodologia badań socjologicznych
Ad 2.
Socjologia empiryczna oznacza rozbudowaną dziedzinę badań rozbudowanych wycinków szczegółowego przejawiania się rzeczywistości.
Socjologia kultury polityki, pracy, świadomości, wojska, wsi, miasta itp.
Ad 3.
Socjotechnika – inżynieria społeczna
Socjotechnika to nauka praktyczna formułująca lub przygotowująca na podstawie twierdzeń formułowanie dyrektyw jak przez oddziaływanie społeczne osiągnąć zamierzone cele
Nakierowana na analizę skuteczności działań
Socjotechnika używana w polityce (manipulacja faktami), jednostkami, masami społecznymi.
Ad 4.
Dziedzina naukowa - badania i analiza rzeczywistości społecznej
Na tę metodę składają się:
- dyrektywy badawcze
- dobór technik badawczych
- dobór metod i typów wnioskowania
- metoda weryfikacji hipotez
- dokładność stawianych pytań
- zasada reakcji jaka zachodzi pomiędzy teorią społeczną a praktyką
Metody badawcze są wzorcami rozumienia (procedury badawcze) to ogół czynności poznawczych w czasie badania.
Metody badawcze – ogół czynności procesów poznawczych w procesie badań
Przeprowadzanie badania:
§ Określenie przedmiotu badań
§ Określenie problemu badawczego
§ Formułowanie hipotez
§ Planowanie operacji
§ Planowanie narzędzi badawczych
§ Przeprowadzenie badań
§ Analiza danych empirycznych
§ Opracowanie wyników badań
§ Opracowanie wniosków z zakresu badań
Techniki badawcze –sposoby i umiejętności wykorzystania i zastosowania odpowiednich narzędzi badawczych.
Techniki badawcze w naukach społecznych są następujące:
1. metoda biograficzna
2. analiza treści i komunikatów językowych
3. kwestionariusz
4. wywiad
5. obserwacja
6. techniki archiwalne (analiza dokumentów, tekstów naukowych, dokumentów osobistych urzędowych, statystycznych)
...
Koteciek