praca Obrona życia wg Jana Pawła II.doc

Obrona życia wg Jana Pawła II na podstawie Encykliki Evangelium Vitae

Papież Jan Paweł II 25 marca 1995 opublikował encyklikę Evangelium vitae (Ewangelia życia). Podtytuł jej brzmi : O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego W tym dziele Jan Paweł II ukazuje absolutną wartość i świętość życia człowieka w każdej sytuacji ,w czasie zdrowia i choroby, przed narodzeniem,  w obliczu śmierci. Potępia wszelkie zamachy na życie jako ciężkie przestępstwa przeciw człowiekowi, którego pierwszym i niezbywalnym prawem jest prawo do życia.

W naszych czasach, gdy mnożą się błędne opinie dotyczące życia ludzkiego, papież chce obudzić w sumieniach wrażliwość na jego głęboki sens i wartość. Ojciec Święty zwraca Siudo wszystkich ludzi: wierzących, do wyznawców innych religii i i niewierzących, aby wszyscy wspólnie kształtowali w dzisiejszym świecie nową „kulturę życia”, zdolną przeciwstawić się „kulturze śmierci”. „Obrona i promocja życia – pisze Papież – nie są niczyim monopolem, ale zadaniem i odpowiedzialnością wszystkich. Wyzwanie, przed którym stajemy u progu trzeciego tysiąclecia, jest trudne, tylko zgodna współpraca wszystkich, którzy wierzą w wartość życia, pozwoli uniknąć klęski cywilizacji i jej nieobliczalnych konsekwencji” (Evangelium vitae, 91).

Jan Paweł II zaznacza, że człowiek jest powołany do życia, by czynić sobie ziemię poddaną. Ma być panem życia, które jest najwyższą wartością, daną nam przez Boga. Życie ludzkie jest święte i zawsze jest zależne od Boga. Bóg jest panem życia i śmierci i tylko on może decydować o jego początku, przebiegu i końcu. Według papieża, Bóg sam będzie sędzią każdego przekroczenia V przykazania. Wymienia  grzechy, które godzą w świętość życia: zabójstwo, samobójstwo, aborcja, eutanazja. Są to grzechy szczególnie ciężkie.

Papież w szczególny sposób pochyla się nad problemem aborcji (abortus provocatus od łac. abortio – tzn. poronienie) – dokonanie celowego, przedwczesnego, sztucznego zakończenia ciąży i usunięcie zarodka, który powinno się traktować jak pełnoprawnego człowieka. Ojciec święty dowodzi, iż świadomość tego zła stopniowo się zaciera w sumieniach wielu ludzi. Aborcja jest nazywana zabiegiem, aby ukryć prawdziwą naturę tego grzechu. Jan Paweł II uważa, że przerywanie ciąży, jest świadomym i bezpośrednim zabójstwem istoty ludzkiej w początkowym stadium jej życia. Dziecko musi być uważane za człowieka już od chwili poczęcia. Aborcja to zamordowanie istoty bezbronnej, nie mającej możliwości obrony. Dziecko nienarodzone jest od początku powierzone opiece tej, która nosi go w łonie. Ale często właśnie matka domaga się zabójstwa tej istoty. Nie ważne jest to czy decyzja podjęta jest w celu ratowania zdrowia lub godziwy poziom życia dla dziecka, które może być chore. Te i podobne racje, poważne i dramatyczne nie mogą usprawiedliwić umyślnego pozbawienia życia niewinnej istoty ludzkiej. Papież potępia również wszystkich, którzy zmuszają lub namawiają kobietę do tego strasznego czynu. Odpowiedzialność za ten czyn ponoszą również lekarze i pracownicy służby zdrowia, którzy przyrzekali bronić życia.

Nie mniej ważny poruszany przez papieża to problem eutanazji. Nie jest eutanazją zaprzestanie działań gdy choroba zbliża się ku śmierci i nie można temu przeszkodzić. Nie jest też eutanazją podawanie choremu środków znieczulających, które mogą skrócić życie, jeśli mogą one ulżyć choremu, a śmierć jest nieuchronna. Śmierć która przecina życie w chwili aktywności uznawana jest przez wszystkich za bezsensowną, staje się natomiast upragnionym wyzwoleniem, gdy dalsze ludzkie życie zostaje pozbawione sensu, ponieważ pogrążone jest w bólu i nieuchronnie wystawiane na coraz dotkliwsze cierpienie. Dzięki wykorzystaniu niezwykle skomplikowanych metod i urządzeń współczesna wiedza i praktyka medyczna są w stanie skutecznie działać w przypadkach dawniej beznadziejnych i łagodzić lub usuwać ból, a także podtrzymywać i przedłużać życie. Często coraz silniejsza staje się pokusa eutanazji, czyli spowodowanie śmierci człowieka chorego lub cierpiącego. Papież pisze, że eutanazja jest poważnym naruszeniem Prawa Bożego. Jest to forma fałszywej litości nad drugim człowiekiem. Jan Paweł II oddzielił zjawisko eutanazji od rezygnacji z uporczywej terapii. Takie zaprzestanie, gdy nie ma większych szans na wrócenie pełni życia chorego, nie można nazwać eutanazją, jest ono dopuszczalne. Odrzuca eutanazję bezpośrednią: „Eutanazja bezpośrednia, niezależnie od motywów i środków polega na położeniu kresu życiu osób upośledzonych, chorych lub umierających. Jest ona moralnie niedopuszczalna”. Od eutanazji należy odróżnić decyzję o rezygnacji z tak zwanej "uporczywej terapii", to znaczy z pewnych zabiegów medycznych, które przestały być adekwatne do realnej sytuacji chorego, ponieważ nie są już współmierne do rezultatów, jakich można by oczekiwać, lub też są zbyt uciążliwe dla samego chorego i dla jego rodziny. W takich sytuacjach, gdy śmierć jest bliska i nieuchronna, można w zgodzie z sumieniem "zrezygnować z zabiegów, które spowodowałyby jedynie nietrwałe i bolesne przedłużenie życia, nie należy jednak przerywać normalnych terapii, jakich wymaga chory w takich przypadkach". Istnieje oczywiście powinność moralna leczenia się i poddania się leczeniu, ale taką powinność trzeba określać w konkretnych sytuacjach: należy mianowicie ocenić, czy stosowane środki lecznicze są obiektywnie proporcjonalne do przewidywanej poprawy zdrowia. Rezygnacja ze środków nadzwyczajnych i przesadnych nie jest równoznaczna z samobójstwem lub eutanazją; wyraża raczej akceptację ludzkiej kondycji w obliczu śmierci.

Autor Evangelium Vitae szczególnie potępia wszelką formę samobójstwa, a eutanazja na prośbę chorego uważa za samobójstwo. Tradycja Kościoła niezmiennie odrzuca je jako czyn zdecydowanie zły. Człowiek ma wrodzoną skłonność do zachowania życia, a samobójstwo jest aktem głęboko niemoralnym, ponieważ oznacza odrzucenie miłości do samego siebie. Papież potępia tu wszystkich, którzy popierają i pomagają w samobójstwie. Kościół traktuje samobójstwo jako grzech, przez wieki traktował je nawet jako grzech śmiertelny — skazując samobójcę na wieczne potępienie. W świetle współczesnej nauki Kościoła samobójcy mogą osiągnąć zbawienie, jeżeli samobójstwo jest wynikiem działania diabła, silnego stresu czy depresji lub innego zaburzenia czynności psychicznych. W takiej sytuacji może w ogóle nie dojść do popełnienia grzechu śmiertelnego.

Papież dokonuje też porównania prawa cywilnego z prawem moralnym. Pisze, że często te dwa rodzaje prawa nie współgrają ze sobą, lecz się zupełnie różnią. Państwo nie może pozwalać na dopuszczenie przerywania ciąży i eutanazji. Prawo cywilne powinno kierować się sumieniem każdego człowieka i prawem moralnym. Prawo cywilne musi zapewnić wszystkim członkom społeczeństwa poszanowanie pewnych podstawowych praw, które należą do natury osoby i które musi uznać i chronić każde prawo stanowione. Wśród nich pierwszym i podstawowym jest nienaruszalne prawo do życia każdej ludzkiej istoty. Prawa, które dopuszczają oraz ułatwiają przerywanie ciąży i eutanazję, są sprzeczne nie tylko z dobrem jednostki, ale także z dobrem wspólnym i dlatego są całkowicie pozbawione rzeczywistej mocy prawnej. Nieuznanie prawa do życia, właśnie dlatego, że prowadzi do zabójstwa osoby, której społeczeństwo ma służyć, gdyż to stanowi rację jego istnienia, przeciwstawia się zdecydowanie i nieodwracalnie możliwości realizacji dobra wspólnego.

Cała Encyklika niesie przesłanie, że człowiek ma za zadanie chronić życie swoje i innych ludzi. Stwórca powierzył życie człowieka jego odpowiedzialnej trosce nie po to, by nim samowolnie dysponował, ale by go strzegł i zarządzał nim wiernie z miłością. Bóg powierzył życie każdego człowieka drugiemu człowiekowi, a my mamy wzajemnie siebie dawać drugiemu człowiekowi. Jesteśmy wezwani, aby kochać i szanować życie każdego człowieka. Mamy dążyć „wytrwale i z odwagą do tego, by w naszej epoce, w której mnożą się coraz liczniejsze oznaki śmierci, zapanowała wreszcie nowa kultura życia, owoc kultury prawdy i miłości”. Tylko Bóg może decydować o momencie śmierci człowieka. Papież porusza również zagadnienie moralnego nauczania Kościoła na temat poszanowania ludzkiego życia. Wystąpił w niej jednoznacznie przeciw karze śmierci. Potępił aborcję i eutanazję, określając je jako okrutne zbrodnie.

Jan Paweł II pisze, iż „wszystko, co godzi w samo życie, jak wszelkiego rodzaju zabójstwa, ludobójstwa, spędzanie płodu, eutanazja i dobrowolne samobójstwo; wszystko, cokolwiek narusza całość osoby ludzkiej, jak okaleczenia, tortury zadawane ciału i duszy, próby wywierania przymusu psychicznego; wszystko, co ubliża godności ludzkiej, jak nieludzkie warunki życia, arbitralne aresztowania, deportacje, niewolnictwo, prostytucja, handel kobietami i młodzieżą; a także nieludzkie warunki pracy, w których traktuje się pracowników jak zwykłe narzędzia zysku,: wszystko to jest czymś haniebnym.".