GOTYK - ARCHITEKTURA.pdf - Nauka - pusiaczka91

A r c h i t e k t u r a g o t y c k a w P o l s c e

n a p o d s t a w i e J . K ę b ł o w s k i e g o „ P o l s k a s z t u k a g o t y c k a ”

b y m a d z i a i r m

D O M I N I K A N I E

• k. w Sandomierzu (1226-1241)

— wydłużony chór

— lektorium oddzielające nawę od chóru

— ściany przeprute dużymi oknami

— sklepienia żebrowe

— budowla opięta szkarpami

— najwyższy poziom budownictwa ceglanego i ceramicznej dekoracji

— znani wykonawcy: Johannes, Nicolaus, Danihel – warsztat północnowłoski

• k. we Wrocławiu (1244-1272)

— założony na planie krzyża

— wydłużony chór i przeciwległe ramię

— budowla jednoprzestrzenna

— lektorium oddzielające nawę od chóru

— ściany przeprute dużymi oknami

— sklepienia żebrowe

— budowla opięta szkarpami

— fryz z motywem lilii

• k. w Krakowie (2 i 3 ćw. XIII w.)

— trójnawowa pseudohala z wydłużonym chórem

— fragmenty lektorium z XIII w.

— ściany przeprute dużymi oknami

— sklepienia żebrowe

— budowla opięta szkarpami

— fryz z motywem lilii

• k. w Poznaniu (1244-1253)

— dwunawowa hala

— lektorium oddzielające nawę od chóru

— ściany przeprute dużymi oknami

— sklepienia żebrowe

— budowla opięta szkarpami

— fryz z motywem lilii

F R A N C I S Z K A N I E

• k. w Zawichoście (do 1257)

— wydłużony chór

— nieco szersza nawa nakryta stropem

• proste kościoły halowe z niewyodrębnionym chórem: Żagań, Lwówek, Gniezno, Pyzdry

• k. w Głogowie (do 1257)

— nieco szersza nawa na osi wydłużonego chóru

— od strony południowej do nawy otwierała się węższa i niższa nawa boczna

• k. w Krakowie (1269)

— plan równoramiennego krzyża, z wieżą na skrzyżowaniu naw

- 1 -

A r c h i t e k t u r a g o t y c k a w P o l s c e

n a p o d s t a w i e J . K ę b ł o w s k i e g o „ P o l s k a s z t u k a g o t y c k a ”

b y m a d z i a i r m

— „memoria” św. Krzyża i kościół grobowy Bolesława Wstydliwego (zm. 1279), fundatora oraz jego siostry, Salomei

• k. w Szczecinie i Wrocławiu

— wzbogacone wielobocznym zamknięciem chóru

C Y S T E R S I

• Oliwa (rozbudowa poł. XV w.)

— oryginalna fasada z wielobocznymi, smukłymi wieżami, osadzonymi blisko siebie

— poligonalnie zamknięte prezbiterium

— niezwykle wydłużone wnętrze bazylikalne

Opactwo cystersów w Oliwie (poł. XV w.)

• Pelplin (1380-1472, sklepienie 1558)

— dekoracyjnie uformowane sklepienie sieciowe i kryształowe

— bazylika o trójnawowym chórze i nawowym korpusie tej samej długości

— halowy, dwunawowy transept, silnie występujący z bryły

— filary międzynawowe przedłużone aż po nasadę sklepienia

— w zachodniej i wschodniej elewacji pary wielobocznych wieżyczek

Opactwo cystersów w Pelplinie (1380-1472)

- 2 -

A r c h i t e k t u r a g o t y c k a w P o l s c e

n a p o d s t a w i e J . K ę b ł o w s k i e g o „ P o l s k a s z t u k a g o t y c k a ”

b y m a d z i a i r m

K A T E D R Y

• Wrocław (1244-1272)

— wschodnia część uważana jest za pierwsze, w pełni gotyckie dzieło w Polsce

— plan oparty na wariancie kościoła klasztornego z Henrykowa

— prosto zamknięty, wysoki chór z obejściem z trzech stron

— sześciodzielne sklepienie wsparte na strzelistych nadwieszonych służkach

— wysmukłe proporcje wnętrza

— wertykalne elementy konstrukcyjne

— wprowadzenie dużych okien

— zastosowanie systemu przyporowo-szkarpowego

Katedra we Wrocławiu (1244-1272)

• Kraków (pocz. 1320, fund. Władysław Łokietek)

— chór do 1346 r.

— korpus nawowy do 1364 r.

— prosto zamknięte prezbiterium z filarem na osi, z obejściem z wieńcem kaplic

— krótki korpus oddzielony transeptem

— bazylikowe wnętrze

— poziomy gzyms poniżej okien, przecinający wiotkie służki, z których wyrastały wiązki żeber sklepiennych

— proste sklepienia krzyżowo-żebrowe

— we wschodnim przęśle prezbiterium sklepienie trójdzielne, powtórzone później w kaplicy Mariackiej

— wprowadzenie szkarp nawy głównej do wnętrza, wzdłuż filarów naw bocznych, lekkie łuki przyporowe pod da-

chami

Katedra na Wawelu, Kraków (1320-1364, fund. Władysław Łokietek)

- 3 -

A r c h i t e k t u r a g o t y c k a w P o l s c e

n a p o d s t a w i e J . K ę b ł o w s k i e g o „ P o l s k a s z t u k a g o t y c k a ”

b y m a d z i a i r m

• Gniezno (pocz. 1342, bp Jarosław Skotnicki, korpus od 1370)

— trójprzęsłowy chór zamknięty siedmiobocznie, otoczony ambitem z wieńcem jednolitych kaplic (pierwotnie za-

mknięte poligonalnie)

— ostrołukowe blendy w przestrzeniach międzyarkadowych w chórze

— dekoracyjny fryz, pozioma artykulacja wnętrza

— smukłe, linearne służki o wklęsłych profilach

— filary o surowym kształcie i prostokątnym przekroju, gęsto ustawione

— arkady w nawie głównej oparto na wielobocznych filarach, obudowanych gzymsami impostowymi, z płaskimi lize-

nami do ziemi

— wprowadzono bogatą dekorację rzeźbiarską na gzymsy i żebra sklepienne,portale,podłucza kaplicy

— koronacyjny kościół królów polskich

Katedra w Gnieźnie (pocz. 1342)

• Poznań (1346-1410)

— wyraźne powiązania z architekturą Śląska

— chór z obejściem i 3 otwierającymi się do niego kaplicami

— uproszczona galeria triforyjna

— wieloboczne wieżyczki-latarnie nad przykaplicowymi przęsłami obejścia

Katedra w Poznaniu (1346-1410)

- 4 -

A r c h i t e k t u r a g o t y c k a w P o l s c e

n a p o d s t a w i e J . K ę b ł o w s k i e g o „ P o l s k a s z t u k a g o t y c k a ”

b y m a d z i a i r m

• Frombork (1329-1388)

— trójnawowa budowla halowa

— wydłużony chór i korpus

— wąskie, bazylikowe nawy

— całość przesklepiona gwieździście z tzw. żebrem przewodnim wzdłuż całego wnętrza

— smukłe, wieloboczne wieżyczki flankujące korpus od zachodu i wschodu

Katedra we Fromborku (1329-1388)

• Kwidzyn (od ok. 1360)

— kształt pseudohalowy

— nad nieco niższymi nawami bocznymi kondygnacje warowne z otworami strzelniczymi

— połączona bezpośrednio z zamkiem, ważny element warowny

Zamek i katedra w Kwidzynie (od ok. 1360)

Prezbiterium katedry w Kwidzynie (od

ok. 1360)

- 5 -

GOTYK - ARCHITEKTURA.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: