Wykład 3
- cholesterol + cholesterol wolny CHW 30%
+ estry cholesterolu CHE 70%
- triacyloglicerole triglicerydy TG
estry glicerolu (alkoholu triwodorotlenowego) i długołańcychowych nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych
- fosfolipidy FL estry glicoerolu lub sfingozyny (aminoalkohol) i kwasu ortofosforowego
zawierają kwasy tłuszczowe i zasady azotowe
+ fosfolipidy glicerolowe
= lecytyny (fosfatydylocholiny)
= kefaliny (fosfatydyloetanoloaminy, fosfatydyloseryny)
= plazmalogeny
+ sfingolipidy
= sfingomieliny
- wolne kwasy tłuszczowe WKT
+ nasycone
= palmitynowy (C16:0)
= stearynowy (C18:0)
+ nienasycone
= jednonienasycone: oleinowy (C18:1) ω-9
= wielonienasycone: linolowy (C18:2) ω-6
alinolenowy (C18:3) ω-3
arachidowy (C20:4) ω-6
ω – położenie wiązania podwójnego pierwszego od strony metylowej
1. Lipoproteiny
hydrofobowe
apoproteiny
fosfolipidy
wolny cholesterol
triacyloglicerole
estry cholesterolu
lipofilowe
Gęstość lipoprotein: zawartość białka
Wielkość lipoprotein zależy od gęstości: im mniejsza gęstość, tym większe
a) frakcje lipoproteinowe osocza
- chylomikrony
- lipoproteiny o bardzo małej gęstości VLDL
- lipoproteiny o pośredniej gęstości IDL
- lipoproteiny o małej gęstości LDL
- lipoproteiny o dużej gęstości HDL
b) zawartość lipidów
- chylomikrony - głównie triglicerydy egzogenne
- VLDL - głównie triglicerydy endogenne
- LDL - frakcje cholesterolu
- przenosi z wątroby do tkanek obwodowych
- miażdżycogenne
- HDL - frakcje cholesterolu
- z tkanek obwodowych do wątroby
- antymiażdżycowe
Frakcja
Gęstość g/ml
Składki lipidowe
Białko
TG
CHOL
FL
%
CHM
<0,95
egzogenne 83%
2
AI, AIV, B48, CI, CII, CIII, E
VLDL
0,95-1,006
endogenne 53%
10
B100, CII, E
IDL
1,006-1,019
endogenne 30%
28%
18
LDL
1,019-1,063
45%
22
B100, C, E śladowo
HDL
1,063-1,21
18%
24%
52
AI, AII, CI CII, CIII
c) apoproteiny
- białka strukturalne
- aktywatory enzymów
- ligandy receptorów wiążących lipoproteiny
d) frakcje lipoprotein
- apo AI
+ aktywator LCAT
+ białko strukturalne HDL
+ ligand receptora HDL
- apo AII
- apo AIV
+ transport lipidów
- apo B48
+ białko strukturalne VLDL, IDL, LDL
+ ligand receptora apo B/E (duży)
- apo B100
- apo CI
- apo CII
+ aktywator LPL (lipazy lipoproteinowej)
- apo CIII
+ inhibitor LPL
- apo E
+ ligand receptora apo B/E i opo E
e) enzymy przemiany lipoprotein
- enzymy lipolityczne - lipazy
TG + 3H2O ® (lipaza) 3 kwas tłuszczowy + glicerol
- enzymy estryfikacji cholesterolu
LCAT – acylotransferaza lecytyna: cholestrol
CHW + lecytyna ® (LCAT) CHE + lizolecytyna
ACAT – acylotransferaza acyloCoA: cholestrol
f) rodzaje lipaz
- lipaza lipoproteinowa - LPL
...
MMikulicz