2010.4(1).pdf

Dlaczego warto

założyć

spółdzielnię

socjalną?

C EZARY M IŻEJEWSKI

Zachodniopomorska Biblioteka Ekono-

mii Społecznej

Zespół redakcyjny serii:

Antoni Sobolewski, Paweł Klimek, Jarema Piekutowski

Szczecin 2010

Zachodniopomorska Biblioteka Ekonomii Społecznej

Autor:

Cezary Miżejewski

Zespół redakcyjny serii:

Antoni Sobolewski, Paweł Klimek, Jarema Piekutowski

Projekt okładki:

Krzysztof Drumiński, Code2

Drukarnia:

P.P.H.ZAPOL Dmochowski, Sobczyk sp. j.

al. Piastów 42 | 71-062 Szczecin

Wydawca

Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość

www.cpt.org.pl

ISBN 978-83-930122-3-7

Publikacja powstała w ramach projektu profesjonalizacja przedsiębiorstw spo-

łecznych kluczem do rozwoju ekonomii społecznej finansowanego w ramach

Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Realizowanego przez Stowarzyszenie na

rzecz spółdzielni socjalnych ul. Ostrówek 15, 61-121 Poznań. Dziękujemy za

nieodpłatne udostępnienie publikacji do wydania w ramach Zachodniopomor-

skiej Biblioteki Ekonomii Społecznej.

Wydanie II. Szczecin 2010

Publikacja wydana w ramach środków własnych OWES.

Kilka słów wprowadzenia

Dużo ostatnio słyszy się o spółdzielniach socjalnych. Uchwalone regulacje prawne, dzia-

łania promocyjne, możliwości finansowe powinny zachęcać do działań. Z drugiej strony

pojawiają się jednak liczne głosy, że spółdzielnie się nie udają, że to bez sensu. Często

pojawiają się informacje, że większość spółdzielni socjalnych upada, że urzędnicy nie

rozumieją spółdzielców, że uprawnienia są nie takie jakbyśmy oczekiwali. Ogólnie mó-

wiąc: jedno wielkie zamieszanie. Dlatego też należy się zastanowić, dlaczego warto

utworzyć spółdzielnię socjalną? Znać wszystkie uwarunkowania i możliwości zanim po-

dejmie się ostateczną decyzję. Najczęstszym błędem, jest tworzenie spółdzielni socjal-

nych w wyniku „zaciągu” na szkoleniach. Skoro nas namawiają to zróbmy to. Potem zo-

baczymy, co z tego wyniknie. Niestety takie eksperymenty bardzo rzadko się udają.

Spółdzielnia - a spółdzielnia socjalna w szczególności - o czym się przekonamy – to

podmiot dający szansę na rozwiązanie wielu problemów, ale jest to również podmiot

wymagający posiadania pomysłu na działanie, a przede wszystkim wymagający wza-

jemnego zaufania. Jeśli jednak podejdziemy do tego poważnie, jeśli będziemy otwarci na

społeczność i podmioty działające w naszym środowisku (władze lokalne, organizacje

pozarządowe i przedsiębiorców) to sukces jest gwarantowany. Dzisiaj coraz częściej

pokazuje się spółdzielnię socjalną, jako wzór do naśladowania. I nie chodzi tu o działal-

ność charytatywną, ale normalne działanie na rynku, na którym w inny sposób ciężko

byłoby nam się odnaleźć. Bo nie tylko produkuję jakieś dobro czy usługę, ale są one na

tyle dobre, że znajdują się osoby chętne, które chcą je nabyć. Bo dostaję za to wynagro-

dzenie. Bo jestem tak samo ważny jak każdy inny przedsiębiorca. Bo mam przyjaciół i

szanują mnie w mojej gminie czy mieście. Bo znalazłem swoje miejsce w życiu. Bo odzy-

skałem wiarę w siebie. To oczywiście mogą być tylko hasła, którymi nikt się nie nakarmi.

Dlatego warto podejść do sprawy racjonalnie.

Spróbujmy, zatem, po kolei zastanowić się, dlaczego warto założyć spółdzielnię socjalną.

Dlaczego to może być szansa dla mnie, dla moich znajomych, organizacji czy lokalnego

samorządu?

1. Bo to zupełnie nowy pomysł na działanie

Pierwsze pytanie, jakie sobie zadajemy, to właściwie, dlaczego spółdzielnia socjalna?

Tyle jest form prawnych, które powalają coś robić, więc czemu mam wybrać akurat tę

formę, która jak wiemy budzi liczne emocje? Dobre pytanie. Warto na nie odpowiedzieć

zanim podejmiemy dalsze działania.

Spółdzielnia socjalna, jako nowa formuła gospodarowania powstała 1 maja 2004 r. ale

był to pomysł jeszcze w powijakach. Tak naprawdę spółdzielnie ruszyły po uchwaleniu

ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych. A drugi bieg włączyła

nowelizacja z 7 maja 2009 r., która wprowadziła szereg korzystnych rozwiązań praw-

nych, umożliwiając działanie na szerszą skalę.

Odmienność pomysłu na działalność w formie spółdzielni socjalnej od pomysłów na

prowadzenie działalności w innej formie gospodarowania, polega na prostych zasadach

łączących ze sobą zarówno zalety tego, co mogą robić stowarzyszenia, jak również spół-

dzielnie pracy. Oznacza to, że mogę prowadzić działalność gospodarczą polegającą na

tworzeniu jakiegoś produktu: posiłków, bombek choinkowych, stron internetowych,

koszulek itp. Mogę realizować również usługi: remonty budowlane, catering, czyli do-

starczanie posiłków, szkolić, realizować usługi opiekuńcze czy asystenckie dla osób star-

szych lub niepełnosprawnych. Pomysłów są tysiące, ale zawsze to normalna działalność

gospodarcza. Jednak spółdzielnia socjalna dodatkowo powinna prowadzić działania re-

integracyjne na rzecz swoich członków. Będzie jeszcze o tym mowa później. Taka dzia-

łalność to już nie działalność gospodarcza, a co więcej nadwyżka bilansowa, czyli zysk,

który osiągniemy w spółdzielni i przeznaczymy na działania dla członków spółdzielni

zmniejszają nam podatek dochodowy, który spółdzielnia powinna zapłacić.

Ale to nie wszystko. Spółdzielnia socjalna może prowadzić działalność społeczną i

oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków oraz ich środowiska lokalnego i to

również nie jest działalność gospodarcza. Możemy zatem kupić i bilety do kina dla na-

szych członków i ich rodzin, możemy wykupić udział w imprezie lub nawet zorganizo-

wać ją dla społeczności lokalnej..

Co więcej spółdzielnia może prowadzić działalność społecznie użyteczną w sferze zadań

publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku

publicznego i o wolontariacie. Co to oznacza? To proste, w tym przypadku działamy po-

dobnie jak organizacja pozarządowa, czyli możemy zgłaszać pomysły na realizację róż-

nych zadań samorządu jak i odpowiadać na oferty konkursowe zgłaszane przez samo-

rząd. Zwróćmy uwagę, że w ramach spółdzielni socjalnej jak normalni przedsiębiorcy

możemy stawać do przetargu o zorganizowanie, np. dostarczania posiłków dla miesz-

kańców lub na imprezy samorządowe. Możemy również w ramach konkursu realizować

usługi dla osób niepełnosprawnych zlecone przez gminę. Czyż nie jest to sytuacja, która

stwarza wiele możliwości? Prowadzić jednocześnie biznes i organizację pozarządową w

jednym. Nie ma takiej drugiej możliwości dzisiaj. Warto to przemyśleć.

- Wykluczony to brzydkie słowo, ale prawdziwe. Dla takich właśnie ludzi są spółdzielnie

socjalne. Ich celem jest przywracanie na rynek pracy osób długotrwale bezrobotnych i

tych, które z różnych przyczyn na przykład choroby psychicznej mają trudności z podję-

ciem zatrudnienia - mówi Aneta Englot, wiceszefowa spółdzielni socjalnej Konar w

Tarnobrzegu , jaka powstała 2,5 roku temu.

Trzy lata temu Aneta była trenerem Europejskiego Funduszu Społecznego. Prowadziła

szkolenie dla bezrobotnych, którzy słuchając jej narzekali "po co to wszystko, skoro i tak

nie znajdziemy pracy”. Odparowała im wtedy - nie płaczcie, tylko załóżcie spółdzielnię

socjalną.

- To sami bezrobotni zmusili mnie do tego, żeby działać. Razem założyliśmy bar, dowo-

zimy też jedzenie na telefon - mówi Englot. Wygrali też przetarg na dostawę posiłków do

Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego. Tarnobrzeski "Konar” miał olbrzymie trudności z

rozpoczęciem działalności. Powiatowy Urząd Pracy w Tarnobrzegu odmówił bezrobot-

nym udzielenia dotacji na rozkręcenie interesu, uznając, że ich biznes nie rokuje do-

brze… Zaczynali więc od zera. Miski przynieśli z domu, i do dziś są wdzięczni przedsię-

biorcy ze Słupska, który bez ceregieli dał im kuchenny sprzęt na kredyt. - Dzisiaj waż-

niejsze od tego, jak zaczynaliśmy jest to, że spółdzielnia, w którą nikt nie wierzył udo-

wodniła, że pracą własnych rąk można osiągnąć wiele

Wioletta Wojtkowiak, Spółdzielnia socjalna "Konar” nagrodzona, Echo Dnia” 22 grudnia

2008

2. Bo samemu nie damy rady

No dobrze, formuła mi się podoba, ale czy mogę temu podołać? Przyjmijmy zatem, że

mam dobry pomysł na produkt i wiem jak go sprzedać na rynku. Mogę założyć własną

działalność gospodarczą i to robić. Jest tylko jedno „ale”. W takiej sytuacji muszę nie

tylko sam myśleć o stworzeniu produktu, sam myśleć o jego sprzedaży, ale również o

ubezpieczeniu, podatkach i dziesiątkach innych rzeczy, które ma na głowie przedsię-

biorca. Gdyby to było takie oczywiste i proste to znakomita większość ludzi byłaby

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: