Stary_czlowiek_i_morze - test.pdf - Lektury w pdf lub doc - edmund144

Ernest Hemingway

Stary człowiek i morze

JAK Z£OWIÆ MARLINA ? INSTRUKCJA

1. Podczas czytania książki zgromadź informacje będące odpowiedzią na znajdujące się poniżej pytania.

a) Co zabrał ze sobą Santiago, wypływając w morze? W SKAZÓWKA : Wymieniając sprzęt, zwróć

uwagę na liczbę poszczególnych elementów, grubość, długość. Potrzebne informacje pojawiają się

nie tylko na początku książki, ale niejednokrotnie dopiero w tych jej fragmentach, w których narra-

tor wspomina o wykorzystaniu sprzętu.

b) Kiedy Santiago wypłynął na swój połów (chodzi o porę dnia lub nocy)?

86 E r n e s t H e m i n g w a y S t a r y c z ł o w i e k i m o r z e

c) Jakich wskazówek poszukiwał na morzu?

d) Jakie informacje na temat marlina jako gatunku ryb (wielkość, waga, wygląd) zawiera książka He-

mingwaya?

e) Jakie cechy charakteru pozwoliły Santiago złowić marlina?

f) Jakie cechy ﬁzycznebohateraokazałysięprzydatne?

2. Poszukaj w dostępnych źródłach naukowych informacji na temat marlina (wielkość, wygląd, gdzie wy-

stępuje, czym się żywi, dlaczego jest poławiany itp.).

MARLIN:

3. Analizując odpowiedzi z poleceń 1 d) i 2, wyciągnij wnioski wynikające z zestawienia informacji

z książki Hemingwaya i ze źródła naukowego.

J a k z ł o w i ć m a r l i n a ? I n s t r u k c j a 87

4. Jakich błędów Santiago mógł uniknąć? Wypisz je, a następnie zaproponuj, jak można było ich unik-

nąć. Bądź w zgodzie z realiami książki. W SKAZÓWKA : Zwróć uwagę między innymi na to, co utrudniało

bohaterowi połów, czego lub kogo mu brakowało, dlaczego nie mógł wciągnąć ryby i jaki był tego skutek.

BŁĘDY

SPOSÓB ICH UNIKNIĘCIA

Nie zadbał o to, by zabezpieczyć dłonie. Miał je

poprzecinane linką, co sprawiało mu ból i utrud-

niało dalszy połów.

Mógłby zabrać grube rękawice, które przynajmniej

w części zmniejszyłyby dyskomfort pracy. Mógł też

owinąć ręce grubym suknem.

5. Zanim przystąpisz do wykonywania tego ćwiczenia, przejrzyj dostępne instrukcje obsługi (musiały być

dołączone do każdego urządzenia, które znajduje się w twoim domu). Zwróć uwagę na ich zawartość oraz

charakterystyczny język, realizujący zasady obowiązujące w stylu urzędowym.

CECHY STYLU URZĘDOWEGO:

kategoryczność, precyzja, jednoznaczność sformułowań;

bezosobowy charakter wypowiedzi;

schematyczność;

nakazy, zakazy, przyzwolenia wprowadzane przez słowa: wolno , powinien , winien , należy , trzeba itp.;

wypowiedzenia w stronie biernej;

podział tekstu na punkty, podpunkty, paragrafy.

W tabeli na następnych stronach znajdują się cytaty opisujące kolejne działania rybaka. Twoim zadaniem

będzie wybranie z nich istotnych informacji dotyczących połowu marlina i zapisanie ich w języku charakte-

rystycznym dla stylu urzędowego.

88 E r n e s t H e m i n g w a y S t a r y c z ł o w i e k i m o r z e

CYTATY I INFORMACJE SUGERUJĄCE TREŚĆ

PUNKTU W INSTRUKCJI

TREŚĆ PUNKTU W INSTRUKCJI

(INFORMACJA W STYLU URZĘDOWYM)

Umocował wiązadłami wiosła w dulkach

i pochyliwszy się do przodu, zagarnął wodę

piórami wioseł i zaczął w ciemnościach wy-

pływać z przystani 1 .

W SKAZÓWKA : Zwróć uwagę na czas wy-

płynięcia.

Gdzie należy zarzucić przynętę?

W SKAZÓWKA : Wykorzystaj informacje,

które są odpowiedzią na pytanie z zadania 1.:

Jakich wskazówek poszukiwał na morzu?

Zanim się na dobre rozwidniło, zarzucił już

przynęty i dryfował z prądem.

[…] wiosłował powoli, aby utrzymać lin-

ki pionowo na ich właściwych głębokościach.

[…]

Utrzymywał je [linki] bardziej pionowo niż

inni rybacy, ażeby na każdym poziomie w ciem-

nościach nurtu przynęta czekała na wszelkie

przepływające ryby dokładnie tam, gdzie chciał

ją mieć.

[…] jeden ze sterczących zielonych patyków

wygiął się raptownie w dół. […]

Unikając wstrząsów, złożył wiosła na dnie

łodzi. Sięgnął po linkę i przytrzymał ją deli-

katnie między dużym i wskazującym palcem

prawej ręki. […]

Stary przytrzymał linkę miękko, delikatnie,

a lewą ręką odwiązał ją ostrożnie z patyka. Te-

raz mógł ją przepuszczać między palcami, nie

dając rybie wyczuć napięcia.

[…] marlin wypłynął. […] Stary próbował

oburącz przytrzymać linkę, uważając, żeby nie

przekroczyć granicy jej wytrzymałości. Wie-

dział, że jeśli stałym naciskiem nie zmusi ryby

do zwolnienia, marlin wybierze mu całą linkę

i wreszcie się urwie.

1 Wszyst-

kie cytaty

z książki Stary

człowiek i morze

w przekładzie

Bronisława

Zielińskiego.

Od dawna już przygotował harpun; zwój lek-

kiej liny harpunowej leżał w okrągłym koszyku,

a koniec jej uwiązany był do kołka na dziobie.

J a k z ł o w i ć m a r l i n a ? I n s t r u k c j a 89

Za każdym spokojnym, nieśpiesznym okrą-

żeniem, jakie robiła ryba, wybierał kawał linki

[skracał ją] i pewien był, że jeszcze dwa kręgi

i zdoła uderzyć harpunem.

Ale muszę go ściągnąć blisko, blisko […].

Nie wolno mi mierzyć w głowę. Muszę go tra-

ﬁć wserce. […] Stary puścił linkę, przycisnął

ją stopą, podniósł harpun najwyżej, jak mógł,

i wbił go z całej mocy, ze wszystkich sił, jakie

jeszcze w tej chwili przywołał, w bok ryby, tuż

za wielką płetwą piersiową, która sterczała

w powietrzu na wysokości jego własnej piersi.

Poczuł, że grot wchodzi, wsparł się na harpu-

nie i wepchnął go głębiej, a potem wcisnął ca-

łym swoim ciężarem.

Co należy zrobić po zabiciu marlina, by reki-

ny nie pożarły zdobyczy? Weź pod uwagę błędy,

które popełnił Santiago (m.in. dotyczące załogi

i wielkości łodzi) oraz opisane sposoby ich unik-

nięcia (zadanie 3.).

6. Podaj na podstawie słownika języka polskiego lub encyklopedii znaczenie wyrazu „sążeń”.

sążeń —

7. Instrukcja często zawiera schematyczne rysunki ułatwiające zrozumienie zawartych w niej treści. Na

podstawie zacytowanego poniżej opisu sposobu zarzucania przynęty opracuj rysunek. Poszczególne elemen-

ty zaznacz kolejnymi cyframi, a następnie opisz je bezpośrednio pod nim.

Zanim się na dobre rozwidniło, zarzucił już przynęty i dryfował z prądem. Jedną opuścił na czter-

dzieści sążni. Druga była na siedemdziesięciu pięciu, a trzecia i czwarta znajdowały się w błękitnej

wodzie na głębokości stu i stu dwudziestu pięciu sążni. Każda przynęta zwisała głową w dół, trzon

haka tkwił w rybie, mocno przytwierdzonej i zaszytej, a całą jego wystającą część, krzywiznę i ostrze

pokrywały świeże sardynki. Wszystkie nanizane były przez oczy, tak że tworzyły półkolistą girlan-

dę na sterczącej stali. […]

Chłopiec dał mu dwa małe, świeże tuńczyki, czyli albacore’y, i te wisiały na obu najdłuższych linkach

niby ciężarki, na pozostałych zaś miał jedną dużą błękitną i jedną żółtą makrelę, których już przedtem

używał. […] Każda linka, grubości dużego ołówka, przyczepiona była pętlą do świeżo uciętego, zielo-

nego patyka, tak że wszelkie pociągnięcie czy dotknięcie przynęty musiałoby go wygiąć, każda mia-

ła dwa czterdziestosążniowe zwoje, do których można było przywiązać inne, zapasowe, toteż w razie

potrzeby ryba mogła wybrać ponad trzysta sążni linki.

90 E r n e s t H e m i n g w a y S t a r y c z ł o w i e k i m o r z e

Stary_czlowiek_i_morze - test.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: