SEMINARIUM  04 - PODSTAWOWE ODCHYLENIA W BADANIU NEUROLOGICZNYM

BADANIE POLA WIDZENIA / lokalizujemy uszkodzenie/

Objawy zróżnicowane zależne od lokalizacji uszkodzenia :

1)   przecięcie n. II  - ślepota oka po tej samej stronie

2)   ucisk na skrzyżowanie od strony bocznej ( obustronne uszkodzenie włókien nieskrzyżowanych) – niedowidzenie połowicze różnoimienne dwunosowe

3)  przerwanie skrzyżowania wzrokowego pośrodku– niedowidzenie połowicze różnoimienne dwuskroniowe

4)  przerwanie drogi między skrzyżowaniem wzrokowym a korą – niedowidzenie połowicze jednoimienne

5)  uszkodzenie włókien  z górnych kwadrantów siatkówki – niedowidzenie kwadrantowe dolne

6)  uszkodzenie włókien z dolnych kwadrantów siatkówki- niedowidzenie kwadrantowe górnych

7)   uszkodzenie końcowego odcinka promienistości wzrokowej, kory wzrokowej ( duża reprezentacja części wzrokowej) - niedowidzenie połowicze / kwadrantowe z zaoszczędzeniem  cz. Środkowej pola

DROGA WZROKOWA :

Siatkówka- n. II- skrzyżowanie wzrokowe- pasmo wzrokowe – ciało kolankowate boczne- promienistość wzrokowa – torebka wew. ( cz. Zasoczewkowata/ podsoczewkowata) – kora wzrokowa dookoła bruzdy ostrogowej – pole 17 – kora asocjacyjna ( pole 18, 19) – płat potyliczny i częściowo- skroniowo- ciemieniowy.

BADANIE N. III, IV, VI

     -    uszkodzenie n. III często w cukrzycy

-          zez zbieżny przy patrzeniu na wprost

-          szeroka źrenica przy uszkodzeniu jądra N. III, przy uszkodzeniu samego nerwu źrenica rozszerza się jako ostatni objaw 

Odruch źrenic na światło pozwala różnicować uszkodzenie n. III i IV. 

Podwójne widzenie – przy porażenie n. III, n. VI podczas patrzenia na wprost. Dwojenie nasila się podczas kierowania oka w stronę porażonego mięśnia.

Gdy zez długo trwa chory nie ma dwojenia , widzi pojedynczo; zmiany świeże powodują dwojenia obrazu.

Za szerokość szpary powiekowej odpowiada mm. dźwigacz powieki ( podnosi)  i mm. okrężny ( zaciska). Porażenie n. III- opuszczona powieka górna, dolna bez zmian. Porażenie n. VII- opuszczona powieka górna i dolna , widać śluzówkę.

NERW V

Unerwienie czuciowe n. V :

1.    twarz, małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny

2.    zęby, zębodoły, dziąsła

3.    błona śluzowa j. Ustnej

4.    opony mózgowe

Unerwienie ruchowe n. V :

1.    żwacze

2.    m. Żuchwowo- gnykowy, przedni brzusiec m. Dwugłowego

3.    napinacze podniebienia i błony bębenkowej

Zaburzenia czucia :

1.    ośrodkowe – pasma pionowe= cebulowate zaburzenia czucia na twarzy przy uszkodzeniu pnia mózgu . Objawy : zaburzenia czucia, zniesienie odruchu rogówkowego, porażenie żwaczy.

2.    obwodowe – pasma poziome

Obszar zaburzania czucia mówi nam z jakim uszkodzeniem w obrębie pnia mamy do czynienia.

Badanie czucia :

V1- nad łukami brwi

V2- blisko skrzydełek nosa

V3- blisko kąta ust ( kat żuchwy – C1,2 )

NERW  VII

- Unerwienie korowe mięśni mimicznych górnej części twarzy ( mm. Czoła, nosa, m. Okrężnego oka ) jest obustronne, natomiast  części dolnej (mm. Ust, warg, bródki, policzka i mm. Szerokiego szyi) jest jednostronne. Tzn. górna cześć jądra n. VII , do której biegną włókna skrzyżowane ( z półkuli przeciwległej) i nieskrzyżowane ( z tej samej półkuli ) – unerwia mm. górnej części twarzy. Dolna część jądra , która otrzymuje pobudzenia wyłącznie przez włókna skrzyżowane- unerwia mm. dolnej części twarzy.

W porażeniu ośrodkowym symetria twarzy :

a)    podczas spoczynku – zależna od woli- droga piramidowa

b)    mimiczna – przy rozmowie ( wywiad)- musi być dostosowana do emocji –zależna od układu pozapiramidowego, nie od woli .

Objaw Bella- podczas zamykania oczu po stronie porażenia-  odruch polegający na uniesieniu gałki do góry i na zew. Często z ochłodzenia ( e frigore ) – występuje niedowład połowiczy twarzy bez pozbawiania smaku; odwraca się zazwyczaj po kilku dniach.

Przebieg nerw twarzowego : opuszcza mózgowie w kącie mostowo-móżdżkowym i wnika przez otwór słuchowy wewnętrzny do przewodu słuchowego zewnętrznego, a dalej do kanału kostnego przebiegającego w piramidzie kości skroniowej (kanał Fallopa). Ze względu na anatomiczny przebieg tego kanału dzielimy go na trzy części: część błędnikową, bębenkową oraz sutkową. Nerw twarzowy opuszcza czaszkę przez otwór rylcowo-sutkowy, dzieląc się na trzy gałęzie w obrębie miąższu ślinianki przyusznej.

Uszkodzenie nerwu w obrębie kanału , porażenie obwodowe ( ucisk na kanał) – chory ma niedowład połowiczy twarzy i zaburzenia smaku.

Ucisk na pień n. VII – chory nie podaje zaburzeń smaku, ma niedowład połowiczy twarzy – objaw guza kata mostowo- móżdżkowego.

NERW XII

Tylko n. VII ( cz. Dolna ) i XII- posiadają prezentację jednopółkulową- nerwy wskaźnikowe.

Porażenie:

a) wysunięciu języka do przodu zbacza w stronę porażoną , zanik języka po stronie uszkodzenia w jednostronnym obwodowym porażeniu

b) zanik języka, bezwładny na dnie jamy ustnej , mowa dyzartryczna, utrudnione połykanie- porażenie obustronne obwodowe

c) porażenie połowicze mózgowe – uszkodzenie włókien korowo- jądrowych; język zbacza w stronę nie uszkodzonej półkuli, ruchy języka nieuszkodzone

DROGI PIRAMIDOWE ZSTĘPUJĄCE

Układ kieruje ruchami dowolnymi,  w zakresie kończyn i głowy. Jego składnikami są drogi piramidowe rozpoczynające się w korze mózgu. Dochodzą one do rdzenia kręgowego ( droga korowo- rdzeniowa) i do jąder ruchowych nerwów czaszkowych w pniu mózgowia ( droga korowa- jądrowa) .

Droga korowo rdzeniowa dzieli się na :

a)    boczną – tylna cześć sznura bocznego

b)   przednia- w sznurze przednim rdzenia

Włókna dróg kończą się na :

a)    bezpośrednio na komórkach ruchowych rogów przednich

b)   neuronach wstawkowych krótkoaksonalnych – informacje do mm. tej samej kończyny 

c)    neuronach wstawkowych długoaksonalnych – koordynują ruchy oraz statykę mięsni tułowia i kończyn w całości

W drodze korowo- rdzeniowej mamy dwa neurony :

1)   ośrodkowy, górny  -kora ruchowa ( zakręt  przedśrodkowy)

2)   obwodowy, dolny  - rogi przednie rdzenia

Reprezentacja korowa :

1.    płacik okołośrodkowy – kończyna dolna

2.    twarz i dłoń – duża cześć kory

3.    brzuch, bark, ramię – niewielka część