Maksymilian.doc

AKCJA - REAKCJA

              Prawie każda relacja między ludzka jest uwarunkowana relacją interesowną: „coś za coś”. Rzadko się zdarza, aby człowiek sam z siebie mógł coś dać innym nie żądając w zamian jakiegoś wynagrodzenia. A jednak istnieje w ludzkim wnętrzu taka rzeczywistość, która jest w stanie ponieść największe konsekwencje nawet utraty życia w celu zdobycia dobra wyższego nie wymagając żadnego dobra fizycznego. Tą rzeczywistością ogarniającą całego człowieka jest miłość. Można postawić pytanie: czy miłość ma jakieś znaczenie dla człowieka XXI wieku? Zapewne ma, tylko wydaje się, iż „współczesny” o tym jeszcze nie wie albo już nie pamięta, że to Przykazanie miłości Boga i człowieka jest największe, jakie człowiek mógł otrzymać od Boga i to Przykazanie konstytuuje cały ludzki fundament relacji i wzajemnych dążeń do osiągnięcia celu, jakim jest życie wieczne. Czym jest miłość? To słowo, chrześcijaństwo szczególnie przypisuje świętemu Janowi, który określił w Pierwszym swoim Liście Powszechnym naturę Boga słowem agape: Bóg jest miłością (1J 4, 7-8). Ta miłość to samodarowanie się osoby - osobie. To darowanie Boga, Jego miłości nie jest tylko wewnętrzne w relacji do Osób Trójcy Świętej, ale także zewnętrzne w relacji do ludzi. Owa miłość jawi się jako miłość bezinteresowna, bo Bóg pierwszy umiłował człowieka i powołał go do miłości. Inaczej Bóg stworzył człowieka z miłości i dał człowiekowi życie wieczne, stanowiące ostateczny cel jego dążeń.

Sprawdźmy, zatem co na temat relacji miłości między stworzeniem a Stwórcą może nam powiedzieć św. Maksymilian. Sam autor tego artykułu, choć nie jest kwalifikowanym filozofem ni teologiem, nie mniej pragnie podzielić się analizą poszczególnych tekstów wielkiego franciszkańskiego Świętego. Zakres analizy dotyka relacji miłości Boga do człowieka i człowieka do Boga, jak również miłości Maryi do Boga, która w zamyśle maksymilianowskim jest najlepszym wzorem do naśladowania.

              Bóg źródłem miłości – „akcja” stwórcza

Ojciec Maksymiliana w swoim nauczaniu określa relację miłości Boga do człowieka i człowieka do Boga, mianem: „akcji – reakcji”[1]. To prawo stanowi jakby naczelną zasadę funkcjonowania wszystkich bytów we wszechświecie[2]. „Akcja” przypisana jest Trójjedynemu Bogu, bo to Bóg w dziele stwórczym dokonał „akcji” na zewnątrz, która to wyraża się w trzech etapach: Bóg wie czym jest podobieństwo Boże w stworzeniu, miłuje to podobieństwo i powołuje do bytności[3]. Cały świat, zatem nosi Boże podobieństwo, bo jest dziełem Boga. Człowiek w tym dziele stwórczym zajmuje miejsce nadrzędne, gdyż jest nie tylko podobieństwem, ale i obrazem samego Boga (por. Rdz 1, 26a). Dlatego oprócz życia fizycznego, Bóg obdarzył rodzaj ludzki szczególnym życiem, życiem nadprzyrodzonym, życiem duchowym[4]. To życie duchowe stanowi płaszczyznę, na której każdy ma możliwość dania odpowiedzi Bogu na Jego „akcję” stwórczą. Ta odpowiedź („reakcja”) dokonuje się przy udziale łaski, która usprawnia władze duchowe człowieka do obcowania w naturze Boga i do pełnego powrotu do Stwórcy przez „reakcję” miłości[5]. Inaczej mówiąc w myśl nauczania ojca Kolbego, to Bóg przez akt miłości wychodzi do człowieka wypełnia przestrzeń dzielącą Boga i człowieka, a przez łaskę czyni go swoim dzieckiem[6]. Święty Maksymilian prawo „akcji i reakcji” uważa za pieczęć Trójcy Świętej, wpisaną w naturę ludzką, zanurzającą w Miłości samej Trójcy Świętej: od Ojca przez Syna i Ducha miłość Boga ku stworzeniu zstępuje na ziemię, tak przez Ducha i Syna do Ojca wstępuje odpowiedź na tę miłość, reakcja, miłość stworzenia ku Ojcu[7].

              „Reakcja” Niepokalanej na „akcję” Bożą

Maryja jest najlepszym wzorem danym przez Boga człowiekowi do naśladowania. Ojciec Kolbe widzi w Niepokalanej doskonałą odpowiedź Bogu na Jego miłość, jest szczytem miłości stworzenia wracającej do Boga[8]. Żadne z bytów stworzonych nie było w stanie dać tak radykalnej odpowiedzi miłości, jak Maryja i ta „reakcja” miłości przewyższyła wszystkie stworzenia. Jej służebna postawa, jaką ofiarowała w momencie Zwiastowania, niech mi się stanie według słowa Twego (Łk 1,38.), ukazuje szczególną otwartość na działanie Boże i dyspozycje wyrzeczenie się własnej wolnej woli dla pełnienia Woli samego Boga. Ojciec Maksymilian twierdzi, że ta „akcja” Boża dokonała się przez zstąpienie boskości Ojca na Syna i Ducha Świętego, a z Trójcy Świętej na Maryję, przez co Maryja jest pełna łaski (Łk 1, 49)[9]. Maryja oddaje się cała Bogu z miłości, staje się narzędziem Boga, bo pozwala się w sposób nieograniczony prowadzić Bogu[10]. Maryja przez miłość pragnie oddać Bogu to, co od Niego otrzymała i dlatego w swej „reakcji” wykorzystuje pełnię łask i jednoczy się z Bogiem. Szczególne jednak zjednoczeni O. Kolbe widzi w relacji Niepokalanej i Ducha Świętego. To zjednoczenie jest jak gdyby zjednoczeniem całego stworzenia z Bogiem, nie tylko miłość łączy te dwie istoty, ale jedna z nich to cała miłość Trójcy Świętej, a druga to cała miłość stworzenia, i tak w tym zjednoczeniu łączy się niebo z ziemią, cała Miłość Odwieczna z całą miłością stworzoną. To miłości szczyt[11].

              „Reakcja” stworzenia na „akcję” Boga

              Bóg przez łaskę daje człowiekowi możliwość odpowiedzi, czyli w ujęciu maksymilianowskim dokonuje się „reakcja na akcję” Boga. Dusza człowieka przyglądająca się objawieniu stwórczej miłości, odpłaca miłością na Miłość[12]. Święty Maksymilian mówi, że Króla miłości można uczcić tylko miłością, można Mu złożyć tylko miłość[13]. Człowiek w sposób świadomy i dobrowolny odpowiada na Bożą miłość, lecz ta odpowiedź jawi się jako nie kompletna, gdyż jest na rażona na ludzką słabość, grzech. Ta zerwana więź z Bogiem winna korzystać z pośrednictwa Niepokalanej, która sprawi w mocy Ducha Świętego, że ta „reakcja” będzie niepokalana, czyli godna Jej Syna Jezusa Chrystusa, natomiast sam Chrystus nada tej odpowiedzi wartość nieskończoną, uwielbiającą, godną samego Boga - Ojca[14]. Zatem można stwierdzić, że ludzka „reakcja” skierowana wprost do Boga jest oczyszczana przez Maryję, podniesiona do Boskości w Chrystusie i dana Bogu staje się przedmiotem upodobania całej Trójcy Świętej[15]. Ojciec Maksymilian widzi w każdej ludzkiej „reakcji” działanie Niepokalanej. To Maryja jest tą szczególną drogą w mocy Ducha Świętego do Chrystusa, a przez Chrystusa do Boga – Ojca i każda odpowiedź stworzenia płynie tą drogą[16]. Mistyczne zjednoczenie się z Niepokalaną sprawia, że człowiek staje się narzędziem, w którym Maryja miłuje swego Syna, a Jezus miłuje nas przez Nią umiłowaną swą Matką. Miłość łącząca człowieka z Maryją jest miłością wiążącą z samym Chrystusem[17].

Prawdziwa „reakcja na akcję” dokona się dopiero w niebie przez zjednoczenie z Bogiem[18]. Święty Maksymilian zauważa, że niebo nie jest niczym innym, jak coraz większym zjednoczeniem z Bogiem przez miłość[19]. W niebie każdy pozna Boga w pełni, a ludzka miłość będzie doskonała przez to, że będzie miłością samego Boga[20].

              Warto słuchać świętych i warto się od nich uczyć, bo przekazują nam prawdy proste, a które mogą rozwiązać wiele naszych zawiłych dróg. Dziś, kiedy przeżywa się kryzys wartości, człowiek łatwo może się zagubić i zamiast miłować Boga i człowieka może go nienawidzić. I święty Maksymilian opiera swą teorię na swoim własnym mistycznym doświadczeniu Boga i Jego miłości. Nie będziemy w pełni