8. Decyzje producenta na rynku i koszty
I. Uzupełnij zdania
1. Przedsiębiorstwo jest to podmiot ekonomiczny, który ……………………………………..
…………………………………………………………………………………………………...
2. Do ekonomicznych celów przedsiębiorstwa należą m.in. a) ………………………………, b) ………………………………………..., c) ..………………………………………………. .
3. W prawie handlowym wyróżnia się dwa rodzaje spółek: ……………….. i ……………….
4. Do spółek kapitałowych zalicza się ………………………………………………………...
5. Podstawowym dokumentem sporządzanym w przedsiębiorstwie, stanowiącym zestawienie aktywów i pasywów przedsiębiorstwa, jest ………………………………………..
6. Źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa dzielą się na: …………… i …………..
7. Funkcja produkcji przedsiębiorstwa może przyjmować postać funkcji …………………… lub ………………………
8. Różne kombinacje pracy i kapitału, które można nabyć przy danym poziomie nakładów i określonych cenach czynników wytwórczych tworzą ………………………………………….
9. Uwzględniając zależność kosztów od rozmiarów produkcji, w analizie przedsiębiorstwa wyróżnia się koszty ………………………… i ………………………….
10. …………..………………………………….. otrzymujemy w wyniku podzielenia kosztów całkowitych przez wielkość produkcji z danego okresu.
11. Dopóki koszt marginalny jest mniejszy od kosztu przeciętnego, to koszt przeciętny …………………………………..
12. Długookresowy koszt marginalny zrównuje się z długookresowymi kosztami przeciętnymi, gdy długookresowe koszty przeciętne osiągają …………………………………
13. Utarg marginalny obliczany jest jako stosunek …………………………………………….
14. Zysk księgowy jest dodatni, gdy ……………………………………………………………
15. Przedsiębiorstwo osiąga optimum ekonomiczne, jeśli …………………………………...
II. Wybierz prawidłową odpowiedź
1. Zysk przedsiębiorstwa:
a) pełni funkcję agregacyjną,
b) decyduje o stopniu samofinansowania działalności przedsiębiorstwa,
c) pełni funkcję alokacyjną.
2. Do celów zewnętrznych przedsiębiorstwa można zaliczyć:
a) zdobywanie nowych rynków zbytu,
b) wprowadzanie nowych technologii,
c) obronę środowiska.
3. Wspólnicy za zobowiązania spółki odpowiadają całym swoim majątkiem w przypadku:
a) spółki akcyjnej,
b) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
c) spółki jawnej.
4. Do zewnętrznych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstwa należą:
a) zysk przedsiębiorstwa,
b) leasing,
c) przychody ze sprzedaży elementów majątku przedsiębiorstwa.
5. Bilans przedsiębiorstwa jest to:
a) zestawienie przychodów ze sprzedaży wytworzonych dóbr i kosztów ich wytworzenia,
b) zestawienie zysków i strat,
c) zestawienie majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego pochodzenia.
6. Okres, w którym zmianie ulegają nakłady tylko jednego czynnika produkcji, pozostałe czynniki wytwórcze oraz technologia nie ulegają zmianie to:
a) okres ultrakrótki,
b) okres krótki,
c) okres długi.
7. W II etapie produkcji:
a) funkcja produktu całkowitego jest rosnąca,
b) produkt marginalny czynnika zmiennego przyjmuje wartości ujemne,
c) funkcja produktu całkowitego jest malejąca.
8. Malejący odcinek krzywej produktu marginalnego czynnika zmiennego jest obrazem graficznym:
a) prawa nieproporcjonalnej wydajności,
b) prawa malejących przychodów,
c) prawa proporcjonalnej wydajności.
9. Optimum produkcji:
a) wyznacza taką kombinację czynników produkcji, która przy najniższych z możliwych nakładach czynników wytwórczych pozwala osiągnąć maksymalny poziom produkcji,
b) wyznacza najefektywniejszą (optymalną) kombinację dwóch czynników produkcji,
c) jest graficznie wyznaczane jako punkt przecięcia izokoszty z izokwantą.
10. Zbiór punktów efektywności technicznej dla różnych poziomów produkcji przedsiębiorstwa to:
a) izokwantą,
b) izokosztą,
c) ścieżką ekspansji produkcji.
11. Wraz ze wzrostem wielkości produkcji:
a) koszt marginalny najpierw rośnie, a później maleje,
b) koszt marginalny najpierw maleje, a po osiągnięciu swojego minimum zaczyna rosnąć,
c) całkowity koszt stały najpierw rośnie, a później maleje.
12. Gdy produkt marginalny czynnika zmiennego osiąga maksimum, to swoje minimum osiąga:
a) koszt marginalny,
b) koszt całkowity,
c) koszt całkowity przeciętny.
13. W przypadku, gdy przeciętne koszty całkowite obniżają się, to koszt marginalny:
a) jest niższy niż przeciętne koszty całkowite,
b) jest wyższy niż przeciętne koszty całkowite,
c) przyjmuje wartości ujemne.
14. Przedsiębiorstwo osiąga zerowy zysk ekonomiczny, gdy:
a) utarg całkowity jest równy kosztom księgowym,
b) utarg całkowity jest większy od kosztów ekonomicznych,
c) zysk księgowy jest równy kosztowi alternatywnemu.
15. Przedsiębiorstwo maksymalizuje zysk lub minimalizuje stratę w krótkim okresie, gdy:
a) znajduje się w swoim optimum technicznym,
b) krótkookresowy koszt marginalny zrównuje się z krótkookresowymi całkowitymi kosztami przeciętnymi,
c) krótkookresowy koszt marginalny zrównuje się utargiem marginalnym.
III. Zadania do rozwiązania
Zadanie 1
Przygotuj rachunek wyników przedsiębiorstwa produkcyjnego Gelmex za rok 2008 dysponując następującymi danymi:
Czynsz 36 tys. zł
Koszty podróży 20 tys. zł
Płace 435 tys. zł
Materiały biurowe 15 tys. zł
Telefon 10 tys. zł
Reklama 34 tys. zł
Koszty półfabrykatów 220 tys. zł
Przedsiębiorstwo wytworzyło 5 tys. sztuk dobra X, które sprzedało po 200 zł za sztukę.
Oblicz wielkość zysku przed i po opodatkowaniu, zakładając, że podatek dochodowy od osób prawnych wynosi 19%.
Zadanie 2
Ewa Nowak prowadzi samodzielnie biuro rachunkowe. Oblicz zysk księgowy i ekonomiczny tego przedsiębiorstwa za ubiegły rok wiedząc, że:
a) utarg firmy wyniósł 150 tys. zł,
b) koszty bezpośrednie kształtowały się na poziomie 40 tys. zł,
c) kapitał finansowy włożony w działalność zakładu wyniósł 25 tys. zł,
d) nominalna stopa procentowa wynosiła 10%,
e) roczne wynagrodzenie Ewy Nowak, które uzyskałaby, gdyby zdecydowała się podjąć pracę zarobkową w dużej firmie, mieszczącej się nieopodal, wyniosłoby 72 tys. zł.
Zadanie 3
Zakład stolarski wytwarza meble drewniane według następującej funkcji produkcji:
Q = 4K + 2L
gdzie: K – nakłady kapitału,
L – nakłady pracy.
a) Oblicz wielkość nakładów pracy niezbędnych do wyprodukowania 1000 półek, przy założeniu, że K = 200.
b) Właściciel zakładu wprowadził nową technologię, która pozwala wytworzyć 2000 półek przy ilości czynnika pracy z punktu a). Oblicz nakłady kapitału niezbędne do wyprodukowania tej ilości półek według wcześniejszej funkcji produkcji.
c) Czy kombinacje kapitału i pracy z punktów a) i b) leżą na tej samej izokwancie?
Zadanie 4
W tabeli 1 przedstawiono kształtowanie się produktu całkowitego, jaki może uzyskać przedsiębiorstwo produkcyjne w krótkim okresie czasu, przy różnym nakładzie pracy i stałym nakładzie kapitału (2 maszyny produkcyjne). Dla uproszczenia przyjmujemy, że dzienna stawka płac każdego pracownika wynosi 30 zł, a koszty zużycia maszyn wynoszą 10 zł.
a) Wypełnij puste kolumny poniższej tabeli.
b) Na jednym wykresie narysuj krzywe produktu przeciętnego i produktu marginalnego i opisz związek między tymi wielkościami.
c) Na jednym wykresie narysuj krzywe kosztów krańcowych i kosztów przeciętnych zmiennych i opisz związek między tymi wielkościami. (Wykreślając krzywe wielkości marginalnych należy zwrócić uwagę na to, aby punkty oznaczające wartość tych wielkości każdorazowo umieszczać w połowie odpowiedniego przedziału wielkości produkcji).
Tabela 1. Wielkość produkcji i poziom kosztów przedsiębiorstwa produkcyjnego w krótkim okresie
szczigaa