Atlas środków doskonalących uderzenia i przyjęcia piłki(1).pdf

Atlas środków doskonalących

uderzenia i przyjęcia piłki

P a l u s z e k

Miłosz Stępiński, Krzysztof Paluszek

S t e p i n s k i

M .

Wydział Szkolenia

Dolnośląskiego Związku Piłki Nożnej

Wrocław 2008

& K .

„ We współczesnej piłce nożnej wszystko

zaczyna się i kończy na przyjęciu i uderzeniu piłki”

P a l u s z e k

Miłosz Stępiński

„ Liczba podań wykonanych na połowie przeciwnika i czas utrzymania

piłki podczas ataku pozycyjnego świadczy o poziomie zespołu”

Krzysztof Paluszek

Wprowadzenie

Pracując z grupami seniorskimi trener ma wiele możliwości oddziaływania na

zawodnika. Może wpłynąć na jego podejście do gry i treningu (motywacja), może nauczyć go

określonej taktyki, czy też poprawić poziom jego zdolności motorycznych. W tych

dziedzinach oddziaływanie szkoleniowca ma stosunkowo szeroki zakres. Inaczej jest jednak

& K .

ze sferą umiejętności technicznych. Tutaj oddziaływanie trenera jest bardzo ograniczone, co

wynika z faktu, że umiejętności techniczne jako nawyki ruchowe są po okresie dorastania

względnie stabilne i trudno podlegają oddziaływaniu treningowemu. Stąd m.in. w pracy

szkoleniowej z grupami młodzieżowymi na całym świecie podnosi się rolę szkolenia

S t e p i n s k i

technicznego, a nie kondycyjnego czy taktycznego. Jedna z podstawowych zasad teorii sportu

mówi bowiem, że każda nawet najprostsza umiejętność taktyczna nie może być zrealizowana

jeżeli zawodnik nie posiada optymalnego poziomu umiejętności technicznych. W piłce nożnej

za kluczowe elementy techniki można z pewnością uznać uderzenie i przyjęcie piłki. Bez nich

nie może zaistnieć żadna akcja ofensywna! Nie pomniejsza to naturalnie roli innych

elementów technicznych takich jak prowadzenie piłki, czy drybling lecz we współczesnej

piłce nożnej gdzie wszystko odbywa się szybko i na małym polu gry to właśnie uderzenie i

przyjęcie piłki urastają do miana „cichych” liderów w nieformalnych klasyfikacjach ważności

elementów technicznych. W pracy przedstawiono szereg ćwiczeń w formie ścisłej

(doskonalenie podań i podań połączonych z uderzeniami do bramki) oraz gier, które

prowadzą do doskonalenia tych elementów. Część ćwiczeń było wykorzystanych w zespole

mistrza Polski KGHM Zagłębie Lubin w sezonie 2006/07 i 2007/08 prowadzonym przez

M .

trenerów Czesława Michniewicza i Rafała Ulatowskiego. Ćwiczenia te były opracowywane i

wdrażane w każdą jednostkę treningową przez trenera przygotowania technicznego zespołu

Adama Fedoruka .

Autorzy: M. Stępiński, K. Paluszek

Uderzenia i przyjęcia piłki - teoria

Uderzenie piłki do partnera z zespołu jest nazywane podaniem piłki, natomiast

uderzenie skierowane w celu zdobycia bramki jest strzałem do bramki. Uderzenie piłki może

P a l u s z e k

być wykonane nogą lub głową . W teorii występuje kilka podziałów uderzeń piłki nogą.

Najczęściej wymienia się ten, którego punktem wyjścia jest uderzająca część ciała:

wewnętrzną częścią stopy,

wewnętrznym podbiciem,

zewnętrznym podbiciem,

prostym podbiciem,

sytuacyjne (zewnętrzną częścią stopy, szpicem, podeszwą, piętą, kolanem, udem, itp.).

Uderzenia prostym podbiciem są przeważnie używane do uderzeń piłki z powietrza – tzw.

wolejem (volleing – lofted pass) – przy wyprostowanym podbiciu stopy, z zachowaniem

pozycji zgiętych palców w kierunku do podeszwy stopy. Natomiast uderzenia piłki

& K .

wewnętrznym i zewnętrznym podbiciem stopy służą do nadania rotacji piłce wewnętrznej lub

zewnętrznej – kierunek lotu piłki po łuku z rotacją piłki w stosunku do bramki, np. przy

podaniach poprzecznych tzw. dośrodkowaniach (crossing pass) z bocznych stref boiska

(skrzydeł) w okolice pola karnego lub bramkowego albo przy wykonywaniu strzałów z

rotacją piłki do środka lub od środka bramki. W futbolu stosujemy również uderzenia piłki z

S t e p i n s k i

półobrotu z biodra, uderzenie piłki z przewrotki, podania o „ścianę” (wall pass) i podania górą

- ponad głową przeciwnika (chiping pass) (Wrzos 2006). Natomiast uderzenia piłki głową są

dzielona na uderzenia czołem, boczną powierzchnią głowy oraz sytuacyjne.

Ponadto uderzenia piłki można wykonać w miejscu lub w biegu, z ustawienia na wprost,

bokiem lub tyłem do bramki. Uderzenia piłki występują w połączeniu: z przyjęciem piłki, z

dryblingiem, z prowadzeniem piłki, ze zwodem, bez przyjęcia.

Gracz powinien stosować rodzaj uderzenia, który potrafi najlepiej wykonać (tzn.

skutecznie). Im szerszy jest jego repertuar uderzeń, tym łatwiej poradzi sobie w

najtrudniejszych sytuacjach. Obecnie przy bardzo agresywnej grze obrońców zawodnik musi

uderzać piłkę w bezpośrednim kontakcie z przeciwnikiem oraz najczęściej bez jej przyjęcia

(Paluszek 2003). Najczęściej popełniane błędy przy uderzeniu piłki to (Kollath 1998):

M .

noga postawna jest zbyt mocno zginana (słabe prostowniki mięśni podudzia),

zamach nogi uderzającej jest niewystarczający.

zawodnik ma zbyt słabe mięśnie tułowia, brzucha, pośladkowe.

Przyjęcia piłki wykorzystuje się w grze do opanowania piłki (bierne) lub zdobycia pola i

pozycji do dalszego działania (aktywne). Należy pamiętać, że we współczesnej piłce

bezpośrednio po przyjęciu piłki musimy wykonać następne działanie, dlatego te czynności

należy nauczać razem. Gracza przyjmującego piłkę obowiązują również określone zasady.

P a l u s z e k

Szczególnie zadbać należy o to, aby obrońca nie mógł wyprzedzić zawodnika do którego

adresowana jest piłka. Ponadto musimy partnerowi posiadającemu piłkę zwiększyć

możliwość wyboru kierunku podania. W celu niedopuszczenia do przyjęcia podanej piłki

przez kryjącego przeciwnika, należy przed przyjęciem wykonać ruch w jej stronę. Im

wcześniej i bardziej zdecydowanie zawodnik przyjmujący piłkę to uczyni, tym mniejsze

będzie prawdopodobieństwo przejęcia piłki przez przeciwnika. Przyjmując piłkę należy

wiedzieć co się chce z nią zrobić w dalszej kolejności. Jest to bardzo ważne, gdyż podczas

przyjmowania piłki należy ciało tak ułożyć, aby kolejny ruch był szybki i łatwy do

wykonania.

Przyjęcia piłki utrzymujące (bierne)

& K .

Przyjęcia piłki prowadzące do jej utrzymania wykonywane są najczęściej częściami ciała,

którymi wykonuje się uderzenia piłki, dodatkowo klatką piersiową lub głową.

Przyjęcia piłki wykonywane są dwoma zasadniczymi sposobami:

amortyzując piłkę poprzez wysunięcie, następnie szybkie cofnięcie (w chwili kontaktu z

piłką) i rozluźnienie części ciała przyjmującej piłkę,

S t e p i n s k i

amortyzując piłkę z wykorzystaniem podłoża i części ciała (“dociskanie” piłki do podłoża).

Przyjęcia piłki zdobywające (aktywne)

Przyjęcia piłki prowadzące do zdobycia pola i pozycji wykonywane są podobnie (w

początkowej fazie) do przyjęć utrzymujących. W końcowej fazie zawodnik przyjmujący

wykonuje ruch częścią ciała, którą przyjmuje piłkę w kierunku w którym chce ją przemieścić.

Jednocześnie popycha ją w tym kierunku i przemieszcza się za nią. Przyjęcie piłki

prowadzące do zdobycia pola i pozycji z piłką wykonuje się także przez właściwe ustawienie

najczęściej klatki piersiowej lub głowy. Powierzchnia przyjmująca przed przyjęciem jest tak

ustawiona, aby piłka odbiła się od niej i przemieściła w pożądanym kierunku.

Piłkę można przyjmować:

M .

nogą (wewnętrzną częścią stopy, wewnętrznym podbiciem, zewnętrzną częścią stopy,

zewnętrznym podbiciem, prostym podbiciem, podeszwą, udem),

klatką piersiową,

głową.

Przyjęcia piłki wykonuje się w połączeniu: z prowadzeniem piłki, z uderzeniem piłki do

bramki, z podaniem, walką “barkiem w bark” z przeciwnikiem.

W praktyce przyjęcia piłki dzieli się również z uwagi na fakt występowania zawodnika

drużyny przeciwnej (bez lub pod naciskiem przeciwnika) lub jego umiejscowienia w stosunku

P a l u s z e k

do zawodnika przyjmującego piłkę (z przeciwnikiem za plecami, z boku lub przed

przyjmującym). Dokładne przyjęcie i uderzenie piłki wykonane właściwą – stosowną do

danej sytuacji – częścią ciała jest podstawą każdej akcji ofensywnej zarówno w jej zarodku

(podania) jaki i fazie końcowej (strzał). Mówiąc o podaniach nie chodzi tylko o tzw. czystą

formę, ale o połączenie elementarnej techniki wykonania z innymi czynnościami

motorycznymi (sprinty, zwroty, balans ciałem), ale także z innymi elementami technicznymi

(podanie piłki poprzedzone prowadzeniem piłki lub przyjęciem itd.). We współczesnym

futbolu działania techniczne prawie zawsze występują w ruchu i tworzą sekwencje czynności

technicznych (np. przyjęcie piłki – prowadzenie – podanie - sprint na wolne pole, itd.).

& K .

sytuację boiskową i dokonać decyzji w które miejsce (gdzie) chce piłkę uderzyć oraz którą

częścią ciała (jak) ów uderzenie zamierza wykonać. Obie te czynności muszą być ponadto

wykonane z dobrym wyczuciem czasu i przestrzeni (kiedy). Analizując sytuację przed

S t e p i n s k i

wykonaniem np. podania zawodnik musi ocenić szanse powodzenia swojego zagrania. Przede

wszystkim czy piłka będzie w stanie wyminąć ewentualne przeszkody w postaci

przeciwników, a także możliwości SKUTECZNEGO (bezpiecznego) przyjęcia jej przez

partnera, który ma być adresatem podania. Efektywność podania szczególnie w sytuacjach

tzw. trudnych (na ograniczonym polu gry i pod naporem przeciwnika) zależy od wspólnego

zrozumienia się podającego i przyjmującego piłkę. Ów zrozumienie opiera się głownie na

wytrenowanych schematach, jednomyślności w zakresie rozwiązywania sytuacji taktycznych

związanych z organizacją gry ofensywnej w określonym systemie gry, a często także na

intuicji.

Podający, który w głównej mierze odpowiada za skuteczność działania, musi umieć

odróżnić działania pozorne przyjmującego od właściwych , np. podczas uwalniania się od

krycia przeciwnika (ryc. 1). Wychodząc na wolne pole, co we współczesnym futbolu coraz

M .

częściej wiąże się z próbą urwania się przeciwnikowi z krycia zawodnik musi zawsze starać

się pozostać w tzw. strefie widzenia i działania partnera z piłką. Oznacza to, że wychodząc na

wolne pole zawodnik nie może zniknąć z pola widzenia partnera, który jest przy piłce ani

uciec w sektor, w który on piłki posłać nie może.

Uderzający piłkę musi dokonać oceny szeregu czynników składających się na daną

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: