Aldrich Robert (red.) Geje i lesbijki - życie i kultura.pdf - A - kiciaa84

POD REDAKCJ ROBERTA ALDRICHA

Geje i lesbijki: YCIE I KULTURA

253 illustracje, w tym 127 kolorowych

TUMACZENIE PIOTR NOWAKOWSKI

Universitas

SPIS TRECI

01 Historia gejów i lesbijek

ROBERT ALDRICH

02 Homoseksualizm w Grecji i Rzymie

CHARLES HUPPERTS

03 redniowiecze

BERND-ULRICH HERGEMÖLLER

04 Wczesnonowoytna Europa, 1400–1700

HELMUT PUFF

05 Mski homoseksualizm w dobie Owiecenia

i Rewolucji, 1680–1850

103

MICHAEL SIBALIS

06 Lesbijki we wczesnonowoytnej Europie,

1500–1800

125

LAURA GOWING

07 Dwie Ameryki: od czasów kolonialnych po wiek XX

145

BRETT GENNY BEEMYN

08 Era homoseksualizmu, 1870–1940

167

FLORENCE TAMAGNE

09 Przestrzenie publiczne a polityka gejowska

po II wojnie wiatowej

197

DOMENICO RIZZO

10 Kochajce kobiety w wiecie wspóczesnym

223

LEILA J. RUPP

11 Odkrywanie homoseksualizmu: porównanie

kultur oraz historii seksualnoci

249

LEE WALLACE

12 Homoseksualizm na Bliskim Wschodzie

i w pónocnej Afryce

271

VINCENZO PATANÈ

13 Homoseksualizm w Azji

303

ADRIAN CARTON

14 wiat gejów: od 1980 po chwil obecn

333

GERT HEKMA

Przypisy i bibliografia

365

Podzikowania za udostpnienie ilustracji

378

Indeks nazwisk

380

Historia gejów i lesbijek

ROBERT ALDRICH

Iliada (napisana okoo VIII w. p.n.e.)

opowiada o bliskiej przyjani Achillesa

z jego towarzyszem Patroklosem. Istota

owej przyjani nie zostaje sprecyzowana,

lecz w póniejszych wiekach obu

bohaterów czsto okrelano mianem

kochanków. Na przedstawionym tu

pucharze (dzieo Sosiasa, pochodzce

z okoo 500 p.n.e.) Achilles opatruje rany

Patroklosa.

Od niepamitnych czasów na wiecie yj ludzie odczuwajcy potrzeb nawizy-

wania intymnych kontaktów – zarówno emocjonalnych, jak i cielesnych – z oso-

bami tej samej pci: mczyni podajcy innych mczyzn oraz kobiety po-

dajce innych kobiet. Poemat Gilgamesz , którego najwczeniejsz pen wersj

datuje si na rok 1700 p.n.e., opowiada o losach mitycznego króla, który, zgodnie

z proroctwem objawionym mu we nie, poznawszy dzikiego czowieka imieniem

Enkidu, „pokocha go niczym maonk”. 1 Podobne opowieci o powinowactwie

cia i dusz spotykamy równie w tradycji greckiej oraz judeochrzecijaskiej, na

których opiera si kultura Zachodu. Przykadowo, homerycka Iliada opisuje zwi-

zek Achillesa z Patroklosem w kontekcie wojny trojaskiej, datowanej na XII wiek

p.n.e. yjca w VI wieku p.n.e. Safona tak zrcznie opisywaa w swoich poematach

mio do innych kobiet, e od nazwy jej macierzystej wyspy, Lesbos, wywiedziono

stosowane po dzi dzie okrelenie kobiecego homoseksualizmu. Zwizki midzy

mczyznami równie nie byy w tradycji greckiej niczym wstydliwym: szacunek

dla mskiego ciaa (opiewanego m.in. przez Platona w Uczcie ) traktowano jako

inicjacj w wiat filozofii. Judaizm potpia sodomi, lecz w jego witych tekstach

(m.in. w Starym Testamencie) odnajdujemy przykady kobiecej obsesji na punkcie

innych kobiet (jak choby zwizek midzy Izraelitk Noemi oraz jej owdowia

synow Rut), a take wzajemnej serdecznoci mczyzn (np. przyja pasterza–ol-

brzymobójcy Dawida z Jonatanem, synem króla Saula, stanowica – jak trzy tysice

lat póniej pisa Oscar Wilde – „mio wstydzc si wasnej nazwy”).

Po drugiej stronie wiata, w Chinach, ju w III wieku p.n.e. opowiadano histori

o romantycznej przyjani midzy ksiciem Lingiem (yjcym w czasach Konfucju-

sza) oraz jego faworytem Mizi Xia. Pewnego dnia, kroczc przez gaj owocowy, Ling

zaofiarowa swojemu towarzyszowi brzoskwini – z tego powodu w tradycji chiskiej

utaro si okrelanie homoseksualizmu mianem „mioci nadgryzionej brzoskwini”.

Hinduska Mahabharata (ok. roku 200 p.n.e.) dokumentuje zwizek midzy Kryszn

a Ardun, upatrujc w nim ródo siy, która powioda obu ku niemiertelnoci. 2

Wida zatem, e w czasach staroytnych intymne zwizki kobiet z kobietami oraz

mczyzn z mczyznami traktowano jako tworzywo heroicznych legend, nieod-

zowny element kultury w gimnazjum lub na dworze – a niekiedy wrcz przyczynek

do duchowego i filozoficznego owiecenia. Zdaniem nowoytnych obserwatorów,

takich jak Wilde (w jego refleksjach nad Bibli), badaczy tumaczcych poematy

greckie czy te lesbijek interpretujcych teksty Safony, fizyczny i emocjonalny

popd do przedstawicieli tej samej pci stanowi jedn z immanentnych cech czo-

wieczestwa. Jednoczenie wielu historyków podkrela fakt, e ów popd przejawia

16 Robert Aldrich

Kultura gejowsko-lesbijska rozkwitaa

w barach i klubach Republiki

Weimarskiej. T krótk, lecz burzliw

epok opisa w swoich pamitnikach

i powieciach Christopher Isherwood;

utrwalali j te na swoich obrazach

niektórzy artyci – jak Otto Dix i George

Grosz. Reprodukowany tu obraz Diksa

przedstawia sawny kabaret Eldorado

u szczytu popularnoci, w 1927 roku.

wadzy przez Hitlera) w Berlinie (np. Christopher Isherwood). Po II wojnie wia-

towej kulturowi i seksualni ekspatrianci podyli ladami Paula Bowlesa, udajc

si do Tangeru. U szczytu amerykaskiej rewolucji seksualnej homoseksualici

cigali do San Francisco i Nowego Jorku, za osoby o bardziej egzotycznych

gustach poszukiway towarzystwa w metropoliach Wschodu, takich jak Bang-

kok i Manila. Seksualne peregrynacje nie ograniczay si zreszt do mczyzn:

pod koniec XIX wieku na Capri funkcjonowaa niewielka komuna lesbijska, za

w latach midzywojennych odrbn spoecznoci lesbijsk – zrzeszajc m.in.

Gertrude Stein, Alice B. Toklas, Natalie Clifford Barney i Agnes Goodsir – móg

poszczyci si Pary. Niektóre kobiety podróoway jeszcze dalej: Francuzka Isabelle

de Puygoudeau szukaa spenienia wród piasków Sahary, za Szwajcarka Anne-

marie Schwarzenbach opisywaa erotyczne przygody na terenie ówczesnej Persji.

Aldrich Robert (red.) Geje i lesbijki - życie i kultura.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: