hałas w miejscu pracy inf wstępne.pdf

E u r o p e j s k a A g e n c j a B e z p i e c z e ń s t w a i Z d r o w i a w P r a c y

Hałas w miejscu pracy – uwagi wstępne

Codziennie miliony pracowników w Europie są narażone na ha-

łas w miejscu pracy oraz wszelkie ryzyko z nim związane. Hałas

niewątpliwie jest problemem w takich gałęziach przemysłu, jak

przetwórstwo przemysłowe i budownictwo, może on jednak do-

tyczyć wielu innych środowisk pracy, począwszy od centrów ob-

sługi telefonicznej, poprzez szkoły i fosy orkiestrowe aż po bary.

mi zagrożeniami na stanowiskach pracy, zwiększając tym samym

stopień ryzyka. Przykłady:

˛ wzrasta ryzyko wypadków na skutek maskowania sygnałów

ostrzegawczych

˛ jednoczesne działanie hałasu i niektórych substancji chemicz-

nych zwiększa ryzyko uszkodzenia słuchu

Co piąty pracownik w Europie aby być słyszanym, jest zmuszony

podnosić głos przynajmniej przez połowę czasu pracy, zaś 7%

cierpi z powodu zaburzeń słuchu związanych z wykonywaną

pracą ( 1 ). Uszkodzenie słuchu wywołane hałasem to najczęściej

zgłaszana choroba zawodowa w Europie ( 2 ).

˛ hałas staje się czynnikiem przyczynowym stresu związanego

z pracą.

Jakie mogą być skutki hałasu?

W niniejszym opracowaniu przedstawiono podstawowe kwestie

związane z hałasem w miejscu pracy, w tym informacje nt. zagro-

żeń, odpowiedzialności prawnej i stosowanych rozwiązań. Bar-

dziej szczegółowe opracowania dotyczące hałasu, uzupełnione

poradami, można znaleźć w Internecie (http://ew2005.osha.

eu.int).

˛ Uszkodzenie słuchu. Nadmierny hałas prowadzi do uszko-

dzenia komórek słuchowych rzęsatych w ślimaku, (części ucha

wewnętrznego), a tym samym do uszkodzenia słuchu. W wie-

lu krajach uszkodzenie słuchu wywołane hałasem to najbar-

dziej rozpowszechniona nieodwracalna choroba zawodowa.

( 3 ) Szacuje się, że liczba osób w Europie, które mają kłopoty ze

słuchem, przewyższa liczbę ludności Francji ( 4 ).

Czym jest hałas?

˛ Skutki ﬁzjologiczne. Istnieją dowody na to, że narażenie na

hałas wpływa na układ krążenia, poprzez uwalnianie katecho-

lamin prowadzi do podwyższenia ciśnienia tętniczego krwi.

Poziomy katecholamin we krwi – łącznie z epinefryną (adre-

naliną) – mają związek ze stresem.

Hałas to niepożądany dźwięk. Poziom hałasu jest mierzony w dB.

Skala decybelowa jest logarytmiczna, tak więc wielokrotnemu

wzrostowi natężenia (głośności) hałasu towarzyszy stosunkowo

niewielki wzrost poziomu mierzonego w dB.

O tym, czy hałas stanowi zagrożenie nie decyduje wyłącznie jego

poziom. Bardzo ważny jest też czas ekspozycji. Z tego względu

stosuje się poziomy dźwięku uśrednione w czasie. W przypadku

hałasu w miejscu pracy zwykle bierze się pod uwagę ośmiogo-

dzinny dzień pracy.

˛ Stres związany z pracą. Stres związany z pracą rzadko miewa

tylko jedną przyczynę. Zwykle jest wynikiem połączenia kilku

Inne czynniki, które mogą mieć wpływ na stopień zagrożenia ha-

łasem, to:

˛ impulsowość – występowanie „impulsów” dźwiękowych (na

przykład spowodowanych łukami elektrycznymi)

˛ częstotliwość – mierzona w hertzach (Hz). Częstotliwość wy-

znacza postrzeganą wysokość dźwięku. Na przykład częstotli-

wość 440 Hz kamertonu odpowiada wysokości tonu a1 po-

wyżej środkowego c1

˛ rozkład w czasie – kiedy i jak często dźwięk występuje.

Hałas nie musi być nadmiernie głośny, aby spowodować proble-

my w miejscu pracy. Może bowiem wchodzić w interakcję z inny-

( 1 ) Dane dla UE-15. Wg danych Eurostatu, Praca i zdrowie w UE: portret statystyczny , ISBN

92-894-7006-2.

( 2 ) Dane dla UE-15. Wg danych Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, Dane

służące do opisania relacji między zagadnieniami bezpieczeństwa i zdrowia w pracy

a możliwościami zatrudnienia 2002 , ISBN 92-95007-66-2.

( 3 ) Światowa Organizacja Zdrowia, Zapobieganie utracie słuchu spowodowanej hałasem , 1997.

( 4 ) Grupa badawcza SIHI przy Uniwersytecie w Maastricht (1999).

promujący bezpieczeństwo w miejscu pracy – Centralnego Instytutu Ochrony Pracy –

Państwowego Instytutu Badawczego, Polska.

http://agency.osha.eu.int

FACTS 56

czynników ryzyka. Hałas w środowisku pracy może być

czynnikiem stresującym nawet przy stosunkowo niskich

poziomach.

ß zapewnienia pracownikom środków ochrony indywi-

dualnej jako środka ostatecznego,

˛ prowadzić działalność informacyjną, konsultacyjną i

szkoleniową w zakresie istniejących zagrożeń, a także

działań zmierzających do obniżenia poziomu hałasu oraz

sposobów stosowania środków ochrony przed hałasem,

˛ Podwyższone ryzyko wypadków. Wysokie poziomy

hałasu, wpływając na zdolność słyszenia i komunikowa-

nia się, zwiększają prawdopodobieństwo wypadków.

Stres związany z pracą (podczas której występuje hałas)

może ten problem spotęgować.

˛ monitorować zagrożenia i dokonywać przeglądów za-

stosowanych środków zapobiegawczych — może to

obejmować opiekę zdrowotną pracowników.

Kto jest zagrożony?

Każda osoba narażona na hałas potencjalnie należy do grupy

podwyższonego ryzyka. Im wyższy poziom hałasu i dłuższy

czas ekspozycji, tym większe ryzyko uszkodzenia słuchu. W

przetwórstwie przemysłowym i górnictwie 40% pracowników

jest narażonych na znaczne poziomy hałasu przez ponad poło-

wę czasu pracy, w budownictwie – 35%, a w wielu innych sek-

torach, takich jak rolnictwo, transport i łączność – 20%. Problem

hałasu nie dotyczy wyłącznie przetwórstwa przemysłowego i

innych tradycyjnych sektorów gospodarki. Hałas jest postrze-

gany jako problem także w sektorach związanych z usługami

(edukacja, służba zdrowia, gastronomia itd.).

Zaangażowanie pracowników

Przeprowadzanie konsultacji z pracownikami jest wymaga-

ne przez prawo; konsultacje pomagają zapewnić zaangażo-

wanie pracowników w opracowywanie procedur i ulepszeń

dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdro-

wia, a korzystanie z wiedzy pracowników pomaga uzyskać

pewność, że zagrożenia są poprawnie identyﬁkowaneoraz

że stosowane są odpowiednie rozwiązania. Przedstawiciele

pracowników odgrywają ważną rolę w tym procesie. Wszel-

kie działania dotyczące ochrony zdrowia i zapewnienia bez-

pieczeństwa powinny być konsultowane z pracownikami

przed wprowadzeniem nowych technologii i produktów.

Jak głośno?

Producenci maszyn i innych urządzeń również mają obo-

wiązek obniżać poziom hałasu. Zgodnie z dyrektywą 98/37/

WE, maszyny powinny być „zaprojektowane i skonstruowa-

ne w taki sposób, aby ograniczać zagrożenia wynikające z

emisji hałasu do jak najniższego poziomu”.

˛ Według badań, średni poziom hałasu w przedszkolach

wynosi ponad 85 dB.

˛ Ustalono, że dyrygent w trakcie przedstawienia baletu „Je-

zioro łabędzie” był narażony na hałas o poziomie 88 dB.

˛ Kierowcy ciężarówek bywają narażeni na hałas o pozio-

mie 89 dB.

˛ Personel klubów nocnych może być narażony na hałas o

poziomie około 100 dB.

˛ Hałas w chlewniach osiąga poziom 115 dB.

Ustawodawstwo

W 2003 r. przyjęto dyrektywę 2003/10/WE Parlamentu Euro-

pejskiego i Rady w sprawie minimalnych wymagań w za-

kresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących nara-

żenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami

ﬁzycznymi(hałasem).Dyrektywatamazostaćprzeniesiona

do ustawodawstwa krajowego wszystkich państw człon-

kowskich do dnia 15 lutego 2006 r. ( 1 )

Obowiązki pracodawców

Pracodawcy są prawnie zobowiązani do ochrony zdrowia i

zapewnienia bezpieczeństwa pracowników zatrudnionych

w warunkach narażenia na hałas. Powinni oni:

Artykuł 5 ust. 1 dyrektywy postanawia, że biorąc pod uwagę

postęp techniczny oraz dostępne środki ograniczenia ryzyka

u źródła, należy podjąć takie działania, aby „ryzyko wynikające

z narażania na hałas zostało wyeliminowane u źródła lub zre-

dukowane do minimum”. Dyrektywa ustala również wartość

graniczną dziennej ekspozycji na hałas o poziomie 87 dB.

˛ przeprowadzać ocenę ryzyka, co oznacza dokonywanie

pomiarów hałasu, z uwzględnieniem wszelkich poten-

cjalnych zagrożeń wynikających z działania tego czynni-

ka (np. wypadki, uszkodzenie słuchu),

˛ na podstawie oceny ryzyka wprowadzać programy zmie-

rzające do:

ß wyeliminowanie źródeł hałasu wszędzie tam, gdzie

jest to możliwe,

ß redukcji hałasu u źródła,

ß ograniczania narażenia pracowników na hałas poprzez

działania organizacyjne na stanowiskach pracy,

z uwzględnieniem oznaczania i ograniczania dostępu

do tych części zakładu, w których pracownicy mogą

być narażeni na poziomy hałasu przekraczające 85 dB,

( 1 ) W miejsce dyrektywy 86/188/EWG.

Gdzie można znaleźć dalsze informacje?

Niniejsze opracowanie stanowi materiał informacyjny Europej-

skiego Tygodnia Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy 2005.

Dodatkowe opracowania i informacje na temat hałasu są do-

stępne na stronie http://ew2005.osha.eu.int .

Informacje dotyczące ustawodawstwa UE w sprawie bezpie-

czeństwa i zdrowia są dostępne na stronie http://europa.eu.int/

eur-lex/

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy

Gran Vía, 33, E-48009 Bilbao

Tel.: (34) 944 79 43 60, faks:

E-mail: information@osha.eu.int

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Powielanie materiału jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Wydrukowano w Belgii , 2005 r.

http://agency.osha.eu.int

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: