KOMPATYBILNOŚĆ ELEKTROMAGNETYCZNA (EMC)
Dopuszczalne poziomy emisji harmonicznych prądu
(fazowy prąd zasilający odbiornika < 16 A)
(materiał dydaktyczny opracowany na podstawie normy PN-EN 61000-3-2)
1. Zakres normy
Niniejsza część IEC 61000 dotyczy ograniczenia harmonicznych prądu wprowadzanych do publicznych sieci rozdzielczych.
Ustalono w niej dopuszczalne poziomy harmonicznych prądu zasilającego, które mogą być wytwarzane przez odbiorniki badane w określonych warunkach.
Harmoniczne prądu są mierzone zgodnie z załącznikami A i B.
Niniejsza część IEC 61000 dotyczy sprzętu elektrycznego i elektronicznego o fazowym prądzie zasilającym nie przekraczającym 16 A, przeznaczonego do przyłączenia do publicznych sieci rozdzielczych niskiego napięcia.
Nieprofesjonalny sprzęt spawalniczy o fazowym prądzie zasilającym nie przekraczającym 16 A jest objęty zakresem niniejszej normy.
Sprzęt spawalniczy przeznaczony do zastosowań profesjonalnych, określony w IEC 60974-1, jest wyłączony z zakresu niniejszej normy i może być instalowany warunkowo, jak podano w IEC 61000-3-4.
UWAGA 1 Przewiduje się zastąpienia raportu technicznego IEC 61000-3-4 normą międzynarodową IEC 61000-3-12 (w opracowaniu).
Badania zgodne z niniejszą normą są badaniami typu. Warunki badań dla poszczególnych odbiorników zostały podane w załączniku C.
Nie ustalono jeszcze poziomów dopuszczalnych dla sieci o napięciach znamionowych mniejszych niż 220 V (między fazą i przewodem neutralnym).
UWAGA 2 W niniejszej normie są stosowane określenia: aparat, przyrząd, urządzenie i sprzęt i dla celów niniejszej normy mają one to samo znaczenie.
Do niniejszej normy wprowadzono, drogą datowanego lub niedatowanego powołania, postanowienia zawarte w innych publikacjach. Te powołania normatywne znajdują się w odpowiednich miejscach w tekście normy, a wykaz publikacji podano poniżej.
UWAGA: WYKAZ POMINIĘTO
W niniejszej części IEC 61000 mają zastosowanie poniższe definicje, jak również definicje zawarte w IEC 60050 (161):
3.1 narzędzie przenośne
narzędzie elektryczne, które podczas normalnej pracy trzyma się w rękach i używa tylko przez krótki czas (kilka minut)
3.2 lampa
źródło wytwarzające światło
3.3 lampa samostatecznikowa
urządzenie, które nie może zostać rozmontowane bez trwałego uszkodzenia, składające się z trzonka lampy, źródła światła i dodatkowych elementów koniecznych do zapłonu i stabilnej pracy źródła światła
3.4 oprawa oświetleniowa
urządzenie (inne niż lampa) rozprowadzające, filtrujące lub transformujące światło wytwarzane przez jedną lampę lub więcej lamp, które ma wszystkie części potrzebne do podtrzymania, zamocowania i zabezpieczenia lamp i, jeśli jest to konieczne, obwody pomocnicze, łącznie ze środkami do ich przyłączenia do źródła zasilania
3.5 półoprawa oświetleniowa
urządzenie podobne do lampy samostatecznikowej zaprojektowane w sposób umożliwiający zastosowanie wymiennych źródeł światła i/lub zapłonników
3.6 statecznik
urządzenie włączane między źródło zasilania a jedną lampę lub więcej lamp wyładowczych, które służy głównie do ograniczenia prądu lampy (lamp) do wymaganej wartości. Może ono zawierać elementy do transformowania napięcia zasilającego i/lub częstotliwości, do poprawy współczynnika mocy oraz, samo lub w połączeniu z zapłonnikiem, może stwarzać warunki potrzebne do zapłonu lampy (lamp)
3.7 przekształtnik obniżający napięcie dla sprzętu oświetleniowego
urządzenie włączone między źródło zasilania a jedną lampę lub więcej lamp wolframowych, halogenowych, lub lampę żarową, które służy do zasilania lampy (lamp) napięciem znamionowym, przeważnie o wysokiej częstotliwości. Może składać się z jednego elementu lub wielu oddzielnych elementów składowych. Może zawierać elementy przeznaczone do ściemniania światła, poprawy współczynnika mocy i tłumienia zakłóceń radioelektrycznych
3.8 jednostka oświetleniowa
urządzenie oświetleniowe składające się z lampy samostatecznikowej lub kombinacji jednego urządzenia sterującego (statecznik, półoprawa, transformator lub podobne) współpracującego z jedną lampą lub większą liczbą lamp
3.9 lampa odniesienia
lampa wyselekcjonowana do badania stateczników, która w połączeniu ze statecznikiem odniesienia ma charakterystyki elektryczne zbliżone do parametrów lampy podanych w odpowiedniej specyfikacji
3.10 statecznik odniesienia
specjalny statecznik typu indukcyjnego skonstruowany w celu umożliwienia porównania wymagań norm stosowanych w badaniach stateczników i w doborze lamp odniesienia. Charakteryzuje się stałym stosunkiem napięcia do prądu, mało wrażliwym na zmiany prądu, temperatury i środowiska magnetycznego
3.11 prąd zasilający
prąd zasilający urządzenie lub jego część przyłączoną bezpośrednio do sieci rozdzielczej prądu przemiennego
3.12współczynnik mocy obwodu
jest to iloraz zmierzonej wejściowej mocy czynnej i iloczynu skutecznych wartości napięcia i prądu zasilającego
3.13moc czynna
wartość mocy chwilowej uśredniona w jednym okresie przebiegu czasowego napięcia zasilającego [IEV 131-03-18]
UWAGA Wejściowa moc czynna jest mocą czynną zmierzoną na wejściowych zaciskach zasilających badanego sprzętu.
3.14 symetryczny sprzęt trójfazowy
urządzenie, którego moduły znamionowych prądów fazowych różnią się nie więcej niż o 20 %
3.15 sprzęt profesjonalny
urządzenie do stosowania w handlu, wykonywania zawodu lub stosowane w przemyśle, które nie jest przeznaczone do publicznej sprzedaży. Przeznaczenie powinno być podane przez producenta
3.Z1 całkowity prąd harmoniczny
całkowita wartość skuteczna składowych harmonicznych prądu o rzędach od 2 do 40
3.Z2 wbudowany ściemniacz
ściemniacz zawierający układ do sterowania przez użytkownika, w całości zawarty w obudowie
3.Z3 niecałkowity prąd harmonicznych nieparzystych
całkowita wartość skuteczna nieparzystych harmonicznych prądu o rzędach od 21 do 39
3.Z4 sprzęt oświetleniowy
sprzęt, którego podstawową funkcją jest wytwarzanie i/lub regulacja i/lub rozprowadzenie promieniowania widzialnego, za pomocą lamp żarowych, lamp wyładowczych lub diod elektroluminescencyjnych (LED)
Należą do niego:
- lampy i oprawy oświetleniowe;
- części oświetleniowe wielofunkcyjnego sprzętu, którego jedną z głównych funkcji jest oświetlenie;
- niezależne stateczniki lamp wyładowczych i niezależne transformatory lamp halogenowych;
- sprzęt emitujący promieniowanie ultrafioletowe (UV N10)) i podczerwone (IR N11));
- oświetlenie znaków reklamowych;
- ściemniacze do lamp innych niż żarowe.Nie należą do niego:
- urządzenia oświetleniowe wbudowane w sprzęt o innym podstawowym przeznaczeniu, takie jak fotokopiarki, rzutniki do przeźroczy i rzutniki slajdów, lub stosowany do oświetlenia skali albo jako wskaźniki;
- ściemniacze do lamp żarowych.
3.Z5 stan gotowości
stan urządzenia charakteryzujący się małym poborem energii, nie będący trybem jego pracy (zazwyczaj w określony sposób sygnalizowany), który może trwać nieograniczenie długo
UWAGA Ten tryb pracy jest niekiedy nazywany "stanem spoczynku".
Celem niniejszej normy jest określenie dopuszczalnych poziomów emisji harmonicznych prądu przez urządzenia określone w zakresie niniejszej normy w taki sposób, aby wraz z uwzględnieniem emisji innych urządzeń, sumaryczne poziomy zaburzeń harmonicznych nie przekroczyły poziomów kompatybilności elektromagnetycznej podanych w normie IEC 61000-2-2.
Sprzęt profesjonalny, który nie spełnia wymagań według niniejszej normy, może uzyskać zgodę na przyłączenie do pewnych rodzajów układów zasilających niskiego napięcia, jeżeli instrukcja obsługi zawiera wymóg uzyskania zgody dostawcy energii na przyłączenie. Zalecenia dotyczące tego zagadnienia są zawarte w Raporcie Technicznym IEC 61000-3-4 lub w normie (IEC 61000-3-12, będzie opublikowana), która go zastąpi.
W celu ograniczenia harmonicznych prądu, sprzęt jest sklasyfikowany w następujący sposób:
Klasa A:
- symetryczny sprzęt trójfazowy;
- sprzęt do zastosowań domowych, z pominięciem przynależnego do klasy D;
- narzędzia z pominięciem narzędzi przenośnych;
- ściemniacze do żarówek;
- sprzęt akustyczny.
Sprzęt, który nie jest wyszczególniony w jednej z trzech pozostałych klas powinien być traktowany jako przynależny do klasy A.
UWAGA 1 Klasyfikacja sprzętu, w przypadku którego można wykazać, że ma on znaczący wpływ na sieć zasilającą, może być zmieniona w przyszłym wydaniu normy. Czynniki, które są brane pod uwagę to:
- liczba zastosowań;
- czas stosowania;
- jednoczesność stosowania;
- pobór energii;
- widmo harmoniczne wraz z fazami.
-
Klasa B:
- narzędzia przenośne;
- nieprofesjonalny sprzęt spawalniczy.
Klasa C:
- sprzęt oświetleniowy.
Klasa D:
Sprzęt, o mocy określonej zgodnie z 6.2.2, mniejszej lub równej 600 W, następującego rodzaju:
- komputery osobiste i monitory do komputerów;
- odbiorniki telewizyjne.
UWAGA 2 Ograniczenia klasy D są zarezerwowane dla sprzętu, w przypadku którego, na podstawie danych wyszczególnionych w uwadze 1, można wykazać, że ma on znaczący wpływ na publiczną sieć zasilającą.
Wymagania i dopuszczalne poziomy podane w niniejszym rozdziale dotyczą zacisków wejściowych urządzeń przeznaczonych do przyłączenia do sieci zasilającej 220/380 V, 230/400 V i 240/415 V o częstotliwości 50 Hz lub 60 Hz. Wymagania i dopuszczalne poziomy dotyczące innych przypadków nie są jeszcze rozważane.
6.1 Metody sterowania
Niżej podane ograniczenia są stosowane także do urządzeń, których nie dotyczą ograniczenia pr...
jj72