ZAGADNIENIA NA EGZAMIN Z PRAWA PRACY:
1. Przedmiot prawa pracy,
2. Rodzaje ryzyk pracodawcy,
3. Cechy prawa pracy,
4. Funkcje prawa pracy,
5. Umiejscowienie prawa pracy w systemie,
6. Zasady prawa pracy a zasady w rozumieniu art. 300 k. p. ,
7. Zasada uprzywilejowania pracownika jako zasada podstawowa,
8. Zasada uprzywilejowania pracownika jako zasada wyprowadzona z art. 300 k. p.,
9. Normy prawa pracy,
10. Normy bezwzględnie jednostronnie obowiązujące,
11. Normy granicznie zastępujące,
12. Zasada automatyzmu prawnego i uprzywilejowania pracownika,
13. Akty instrukcyjne w prawie pracy,
14. Pragmatyki służbowe (czy pragmatyka służbowa może tworzyć pracowniczą),
15. Relacja między powszechnie obowiązującymi przepisami prawa pracy a kodeksem pracy,
16. Relacja między umową o pracę, regulaminem, układem zbiorowym a układem ponad zakładowym,
17. Generalizacja układu zbiorowego pracy,
18. Zawieranie układu,
19. Zakres przedmiotowy układu zbiorowego,
20. Tryb rejestracji układu zbiorowego,
21. Wzajemna relacja między układami,
22. Rozwiązanie układu i wpływ na indywidualny stosunek pracy,
23. Ustawa o związkach zawodowych – zakładanie związków,
24. Kompetencje związków zawodowych (zakładowej organizacji związkowej),
25. Międzyzakładowa organizacja związkowa
26. Rola związków zawodowych w indywidualnych i zbiorowych sprawach pracowniczych,
27. Zdolność pracownicza,
28. Zdolność do bycia pracownikiem:
- osoby 13 letniej,
- osoby młodocianych i małoletnich( KODEKS PRACY – MŁODOCIANY),
29. Koncepcja faktycznego stosunku pracy,
30. Pracodawca – pojęcie, zdolność do bycia pracodawcą, wyodrębnienie,
31. Rodzaje umów o pracę,
32. Umowa o pracę a stosunek pracy,
33. Elementy podmiotowo istotne umowy o pracę( inne niż wymienione w art. 29 k. p. ),
34. Wymogi formalne wypowiadania umów zawartych na okres próbny, na czas określony i nieokreślony,
35. Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron,
36. Przesłanki pozytywne i negatywne rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 k. p.,
37. Rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika,
38. Procedura zwolnienia grupowego,
39. Różnice między wygaśnięciem a rozwiązaniem stosunku pracy,
40. Różnice między umową o pracę a powołaniem,
41. Powołanie na stanowisko członka zarządu,
42. Umowa o pracę a mianowanie,
43. Wybór,
44. Spółdzielcza umowa o pracę,
45. Metody ustalania wynagrodzenia,
46. Relacje między umową o pracę, a przepisami prawa pracy dotyczącymi wynagrodzenia,
47. Pojęcie wynagrodzenia,
48. Nagrody jubileuszowe,
49. Rodzaje wynagrodzeń – metody naliczania,
50. Ochrona wynagrodzenia – co się na nią składa,
a) zakaz przeniesienia tego prawa na inną osobę, zrzeczenia się,
b) termin, m – ce i czas wypłaty wynagrodzenia,
c) potrącenia – art. 87 k. p.
51. Kolejność potrąceń – z wynagrodzenia najpierw ustawowe potem ewentualnie dobrowolne, kwoty wolne od potrąceń – rozporządzenie
52. Rodzaje potrąceń (ustawowe, dobrowolne),
53. Ograniczenia potrąceń z wynagrodzenia (art. 87 k. p .) – co można potrącić bez zgody pracownika, ograniczenia potrąceń – rozporządzenie.
54. Zasady potrąceń w wypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej,
55. Obowiązki pracodawcy i pracownika (generalnie ochrona interesów pracownika, stwarza po stronie pracodawcy szereg obowiązków), szczególne obowiązki pracowników zatrudniających młodocianych
a) przed podjęciem pracy: wstępne badania lekarskie, przeszkolenie BHP, zakres obowiązków, umowa o pracę, akta osobowe – co pracownik musi przedstawić(kwestionariusz osobowy+ zdjęcie, świadectwo pracy, orzeczenie lekarskie, dokumenty potwierdzające uzyskane kwalifikacje )
b) w trakcie trwania – ułatwianie podnoszenia kwalifikacji zawodowych (urlopy szkoleniowe), przestrzeganie czasu pracy, urlop, odpowiednie warunki BHP,
c) ustanie stosunku pracy – wydanie świadectwa pracy, dokumentacja emerytalno – rentowa,
56. Podstawowe obowiązki pracownika (szczególne przepisy dotyczące BHP)
a) sumienne i staranne wykonywanie pracy,
b) obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych,
c) przestrzeganie czasu pracy, regulaminu, porządku, BHP,
d) obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy,
e) obowiązek przestrzegania tajemnicy,
f) obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego
57. Pogrupowanie obowiązków pracowniczych
58. Świadectwo pracy,
59. Świadectwo pracy – tryb jego wydawania i prostowania,
60. Porównaj przesłanki odpowiedzialności materialnej pracownika z k. p. i k. c.
W k. p. przesłanki tej odpowiedzialności to:
a) szkoda,
b) bezprawność – niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych,
c) wina (ujęcie karnistyczne),
d) związek przyczynowy – adekwatny,
W k. c. : szkoda, niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, związek przyczynowy
61. Przesłanki nabycia zasiłku dla bezrobotnych (ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu),
62. Formy przeciwdziałania bezrobociu,
63. Definicja bezrobotnego,
64. Staż pracy a staż urlopowy, od czego zależy staż urlopowy (wlicza się np. okres nie świadczenia pracy – zasiłek dla bezrobotnych),
65. Rodzaje urlopów bezpłatnych (na wniosek, za zgodą – różnice),
66. Pojęcie urlopu (urlopy innego rodzaju),
67. Rodzaje urlopów(wypoczynkowy, proporcjonalny, uzupełniający a dodatkowy – różnice)
68. Co to jest urlop cząstkowy –pracownicy sezonowi, w wymiarze 1, 5 dnia za każdy przepracowany miesiąc, gdy następnie podejmuje taki pracownik pracę w normalnym wymiarze, wlicza mu się te dni do urlopu
69. Zasady udzielania urlopów (pierwszy urlop, wymiar urlopu, plan urlopowy, przesunięcie terminu urlopu)
70. Jaka jest zasada gdy pracownik pracuje sezonowo a potem normalnie,
71. Zasady ogólne wypłacania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop (ekwiwalent przysługuje w razie niemożności realizacji przysługującego mu uprawnienia, w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, powołania pracownika do służby wojskowej, powołanie do przeszkolenia wojskowego trwającego ponad 3 miesiące)
72. Relacje między urlopem wypoczynkowym a bezpłatnym,
Wymiar urlopu wypoczynkowego może ulec proporcjonalnemu obniżeniu w przypadku gdy urlop bezpłatny lub inny okres niewykonywania pracy trwający co najmniej 1 miesiąc(np. urlop wychowawczy) przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, a pracownik nie wykorzystał jeszcze prawa do przysługującego mu urlopu. Obniżenie przysługuje tylko w roku, w którym miał miejsce fakt niewykonywania pracy, nie może być stosowane w stosunku do urlopów w kolejnych latach.
73. Wpływ urlopu bezpłatnego na urlop wypoczynkowy,
74. Pojęcie czasu pracy (co to znaczy gotowość – obiektywnie , subiektywnie) Obiektywnie gotowość oznacza zdolność pracownika do wykonywania pracy, zaś subiektywnym pojęciu gotowości możemy mówić gdy pracownik wyraża chęć podjęcia pracy poprzez stawienie się do pracy w miejscu wyznaczonym mu przez pracodawcę
75. Pojęcie pracy w nadgodzinach, niedziele, święta,
76. Dopuszczalność pracy w nadgodzinach, niedziele, święta, w porze nocnej,
77. Praca ciągła,
78. Normy czasu pracy – są to ustalone prawem mierniki czasu pracy, inne znaczenie – zespół warunków charakteryzujących zarówno różne wymiary czasu pracy jak i sposoby ich realizacji (rozkłady czasu pracy)
W takim ujęciu wyróżniamy: podstawową normę czasu pracy oraz skrócone normy czasu pracy – związane ze szczególnie szkodliwymi lub uciążliwymi warunkami wykonywania pracy np. młodociani, osoby niepełnosprawne
Jeśli u danego pracodawcy jest natomiast stosowany np. 7 godzinny rozkład czasu pracy – to należy mówić o obniżonej normie czasu pracy.
Określony prawem sposób realizacji normy czasu pracy to rozkład czasu pracy. Wyróżniamy następujące rozkłady:
a) typowy art. 129 i 1291 k. p.
b) równoważny art. 1294 k. p i 142 k. p.
c) przerywany art. 1295 k. p. (kierowcy)
d) zadaniowy art. 1298 k. p.
e) w ruchu ciągłym art. 132§ 2 k. p. art. 134§4 k. p.
79. Co to jest praca w czasie przerywanym (kierowcy),
80. Spór indywidualny a spór zbiorowy – różnice(3 kryteria a)przedmiot sporu, b) strony sporu c) tryb rozwiązywania sporu),
81. Na czym polegają: rokowania(koncyliacja), mediacja, arbitraż,
82. Warunki legalności strajku, inne akcje nie strajkowe – akcje protestacyjne,
STRAJK – polega na zbiorowym powstrzymaniu się od wykonywania pracy w celu realizacji żądań zgłoszonych w sporze.
Warunki legalności:
a) przewidziany jest jako środek ostateczny co przejawia się w konieczności zrealizowania 2 pierwszych faz sporu: rokowań i mediacji,
b) Upływ 14 dni od dnia zgłoszenia sporu
Wyjątkowo w przypadku bezprawnego utrudniania przez pracodawcę rokowań czy mediacji lub zwolnienia działacza związkowego – możliwe jest wszczęcie strajku z pominięciem tych warunków
c) współmierność żądań do strat wynikających ze strajku,
d) uzyskanie zgody większości załogi – przy co najmniej 50% quorum
e) upływ co najmniej 5 dni pomiędzy ogłoszeniem strajku a jego rozpoczęciem,
f) strajk – w celu realizacji określonych praw i interesów (art. 1 ustawy: warunki pracy i płacy, świadczenia socjalne, prawa i wolności związkowe pracowników i innych grup mających prawo zrzeszania się w związkach)
83. Na jakim etapie najwcześniej można proklamować strajk,
84. Rodzaje strajków, (strajk ostrzegawczy, zakładowy, wielozakładowy, solidarnościowy)
85. Czy w Polsce jest możliwość lokautu, co to jest lokaut nie istnieje, lokaut to możliwość zamknięcia zakładu pracy przez pracodawcę w obawie przed strajkiem – Włochy tak)
86. Wzmożona ochrona pracy kobiet (ochrona życia, zdrowia, trwałości stosunku pracy),
87. Ogólna ochrona pracy kobiet (zatrudnienie w szczególnych warunkach, wykaz prac wzbronionych),
88. W jakich sytuacjach można rozwiązać stosunek pracy w okresie ciąży,
89. Świadczenie wyrównawcze a dodatek wyrównawczy,
90. Renta inwalidzka a renta z tytułu niezdolności do pracy,
91. Renta rodzinna(ustawa wypadkowa), a renta rodzinna z FUS,
92. Świadczenia przewidziane ustawą wypadkową,
93. Postępowanie w sprawach świadczeń i ich wypłata,
94. Pojęcie wypadku przy pracy,
95. Urlop wychowawczy,
96. Urlop macierzyński,
97. Funkcje urlopu macierzyńskiego
(1. regeneracja sił fizycznych i psychicznych 2. opieka nad dzieckiem)
kasialeg