Zestawy pytań na egzamin z D.D.:
1. Pojęcie i periodyzacja literatury staroruskiej. Poematy romantyczne Lermontowa.
2. Działalność prototopa Awwakuma. Twórczość Puszkina podczas zesłania na Południe.
3. Polemika Mickiewicza z Puszkinem w ,,Jeźdźcu miedzianym". Klasycyzm w Rosji i jego przedstawiciele.
4. "Dama pikowa" jako nowela romantyczna. Gatunek żywotu w literaturze staroruskiej.
5. Sentymentalizm. Martwe dusze - coś o artystycznym i ideowym opisie tych postaci.
6. Literatura podróżnicza. Dramaty Gogola.
7. Powieść lat minionych. Oniegin.
8. Prozę Lermontowa. Klasycyzm rosyjski i przedstawiciele. Twórczość Puszkina.
9. Symeon Połocki. Literatura dekabrystów i jej przedstawiciele.
10. Michał Łomonosow jako praktyk i teoretyk klasycyzmu. Poematy Puszkina.
11. Proza Lermontowa i Słowo o wyprawie Igora-artyzm i idea.
12. Książka staroruska. Dramaty Lermontowa.
13. Okres panowania Piotra I. Twórczość Żukowskiego.
14. Klasycyzm rosyjski - przedstawiciele. Miednyj wsadnik A.S.Puszkina i jaki miał związek z Mickiewiczem.
DOBA STARORUSKA1) Ruś Kijowska od ok. X w do 1240 2)Niewola Tatarska od XII w do XIV w (1380 pobija Tatarów Dymitr Doński)3) Księstwo Moskiewskie od XV 4)Państwo Moskiewskie do XVI (Iwan Groźny)5)XVII w – konflikt o Ukraine między Polska a Moskwą
1453 – Upadek Konstantynopola988- chrzest Rusi, Włodzimierz
1) Ruś Kijowska od ok. X w do 1240
Literatura tłumaczona
· NT- ewangeliarze ; Ostromira, Ewangelia Archanielska, Ewangelia Halicka, Listy apostolskie, Psałterz
· ST-5-cioksiąg Mojżesza, przypowieści
· Księgi liturgiczne z zawartymi w nich utworami bizantyjskiej poezji religijnej – modlitwami i pieśniami; Mineje liturgiczne ,Nabożeństwa dobowe ,Mineje nowogrodzkie,
· Literatura hagiograficzna - Czetij-Mineje ,Prolog ,Pojedyncze, nie włączone do żadnego zbioru żywoty: Aleksego, Jana Złotoustego, Mikołaja Cudotwórcy, Wacława czeskiego, Patyryki(synajski,egipski,rzymski), Apokryficzne żywoty świętych(nienatchnione->> Wyniesienie Eljasza, Wędrówka Bogurodzicy po piekle, Dzieje Jana i Tekli, O pobycie apostoła Pawła na Rusi), Apokryfy , legendy apokryficzne
· Literatura Patrystyczna- Izborniki (Platon, Eurypides,Sokrates, Traktat Jerzego Charoboskosa,Światosława) Literatura patrystyczna (z Bizancjum,Jana Złotoustego, Bazylego Wielkiego)
· Piśmiennictwo historyczne-wojna Żydowska( Józefa Flawiusza)Kroniki bizantyjskie ( Jana Malalasa, Jerzego Hamartolosa)Początkowo „wojna Żydowska” Józefa Flawiusza) Aleksandreida – fantastyczny romans o życiu i wyprawach wojennych Aleksandra Macedońskiego (opowieśc histoyczno-wojenna)Heksameron- opowieśc o 6 dniach tworzenia,Kosmos Idebustes – napisał „Topografię chrześcijańską”
Rodzime piśmiennictwo ruskie
· Kazania-Łukasza Żydiaty- „Do braci”
Homilie - HilarionŻywoty-św. Olga.św. Włodzimierz,św. Borys i Gleb Patyryki-korespondencja pomiędzy Simonem a jego przyjacielem Polikarpem, kijowsko-pieczerskim Kroniki-Kroniki Jana Malalasa i Hamarbolosa ,Latopis NikonaLatopis Nikona->Latopis Nestora(Powiesc) -> Latopis Kijowski, Słowo o wyprawie Igora,Wędrówka ihumena jednego z klasztorów ruskich-Daniela
Wędrówka za trzy morza” – Atanazy Nikitin ( pochodziłz Księstwa Twerskiego) - dotarł aż do centralnych Indii ( na 20 lat przed Vasco da Gama). Tekst odkryty przez Karamzina. „Wędrówka..” jest w formie gawędy, duża tolerancja religijna, zwrócenie uwagi na gołe głowy zamężnych kobiet w Indiach – niedopuszczalne na Rusi
2)Niewola Tatarska od XII w do XIV w (1380 pobija Tatarów Dymitr Doński)a)włodzimiersko suzdalskie-kroniki
b)halicko-wołyńskie- latopis halicko wołyński= kontynuacja latopisu kijowskiego
c)Nowogrodzkie„Cykl opowieści o najeździe Tatarskim”
§ „Opowieść o klęsce nad Kałką”
§ „Opowieśc o zburzeniu Riazania przez Batu- chana”
§ „Homilie Serapiona Włodzimierskiego”
§ „Słowo o ruinie ruskiej”
§ Żywot Aleksandra Wielkiego
Moskwa – (Zadońszczyzna, Opowieśc kronikarska, Opowieśc o bitwie z Mamajem, Słowo o żywocie i zgonie wielkiego księcia Dymitra Iwanowicza, cara dońskiego”, „Płacz Jewdoki” XVI CHRONOGRAFYTeoria Moskwy jako trzeciego Rzymu; „Opowiesc o grodzie Babilonie”, „Opowieśc o książętach Włodzimierskich”, „Listy do Wasyla III od Filoteusza” Teorię tę realizuje w XVI w, kiedy izoluje się od
Nowogród- chcieli pozostac centrum religijnym, „Opowieśc o arcb nowogrodzkim Joanie”„Opowieśc o Nowogrodzkim kłobuku”
Twer- „Słowo pochwalne mnicha Tomasza”
Murom-podporządkowane Moskwie w Pol XV w , „O Piotrze i Fiewroni”, „O biskupie Wasilii”Upadek Konstantynopola 1453;„O Carogrodzie – zbudowaniu go i zdobyciu przez Tatarów” Nesto Iskander
Książka staroruska; pisana na osobnych kartach, później łączono ja w jedną całość, oprawiana w deski, zdobione w skóre, kamienie , jak dzieła sztuki, łączone zapinkami, typ pisma usta-drukowane, półusta- pochylone zaokrąglone, pismo odręczne !!!wjaz-zaplątane, na początku na pergaminie, pozniej lepszy papier za Iwana IV,anonimowe, pisano atramentem ,różne redakcje (drukowac zaczęto dopiero w Pol XVI w- ikunabych- druk sprzed XVIw.)
Pierwsze drukarnie za Iwana Groznego, Iwan Fiodorow rosyjski GutenbergKorespondencja Iwan kontra Kurbski
WIELKA SMUTA wiek XVII
Opowiesc 1606, Opowiesc o widzeniu jakie miał pewien duchowny, Historia ku pamieci przyslzych pokolenOpowiesc o Julianie Lazariewskiej, Opowiesc historyczno wojenna, Opowiesc o oblezeniu Azowa, Opowiesc o Krusłanie Łazariewiczu
Nurt Satyryczno Plebejski- Opowiesc o Jazgonie Jazgonowiczu(sadownictwo) Opowiesc o pijaku (duchowienstw) Nabozenstwo do szynku (duchowieństwo) suplika kazańska (klasztor) Opowiesc o karpie (erotyka), opowiesc o Sowie Grudcynie (erotyka ), „Opowiesc o niedoli złym losie „(obyczaj, reprezentant .iteratury barokowej)
LITERATURA BAROKOWA ( XVII w)
-chciano połączyc antropocentryzm i teocentryzm-dwa nurty religijny i sensualistyczny-początkowo tylko religijny, po reformach Piotra I (17/18w) zachodzą zmiany- barok świecki, poezja miłosna (18w)- poezja,ody,panegiryki,epitafia,elegia,poemat eschatologiczny-duże znaczenie formy (wiersze w kształcie serca)
Symeon Połocki. (1629 -1680 ))- Rymologion(zbiór okolicznościowych wierszy), Ogród wielu kwiatów (różnorodna tematyka, encyklopedia poetycka) ,Psałterz rymowanyTematyka- religijna, memento Mori, pamiętaj o duszy,przemijanie czasu, danse macabre.
Sylwester Miediediew, Karlon Istonic,
Barok świecki
Stefan Jaworski
Teofan Prokopiewicz; (od 1681) De arte poetica libri tres – traktat ,Słowa i mowy – kazania i mowy zebrane,Epinikion – wydany w 3. w/w językach,Włodzimierz – tragikomedia(KLASYKA??) ,Dialogi: Rozmowa pana z wieśniakiem a śpiewakiem czyli diakiem cerkiewnym oraz Perora tektona, to znaczy drwala z kupcem
KLASYCYZM
-bajki, dramaty(komedie, tragedie, poematy), ody, satyry-powrót do tradycji antycznej, mimetyzmu,powielanie schematów, wzorców, dobre to co zgodne z naturą, rozum kryterium wartościowania dzieła, poetyka normatywna > co wolno-wzorowanie się na tematyce i architekturze starożytnej Grecji i Rzymu -chęć wiernego odwzorowania elementów dekoracji, stroju czy architektury Antyku, -statyka zamiast dynamizmu, -oszczędność wyrazu, -spokój - przeciwieństwo barokowej ekspresji, -uwypuklenie cnót obywatelskich w przeciwieństwie do rokokowej frywolności, -obraz idealistyczny,-kształt ważniejszy niż barwa, -tematyka moralizatorska, często propagandowa-ukazywanie momentu przed ważnym wydarzeniem lub akcją -używanie silnego strumienia, "snopu" światła
CZASY PIOTRA I
ANTIOCH KANTEMIR 1708-1744-Konkordacja do psałterza,Przekład Fontenelle’a Rozważania o wielości światów ,Satyry Do swego rozumu, Na ganiących naukę i Filaret i Eugeniusz. Na zawiść i hardość szlachciców o złych obyczajach, Przekład Listów Perskich Monteskiusza,Pietriada ,Listy o naturze i człowieku ,Przekłady Lisów Horacego
WASILIJ TREDIAKOWSKI 1703-1769- Nowy a krótki sposób składania wierszy rosyjskich z objaśnieniami nazw do tego przynależnych ,Tłumaczenie Podróż na Wyspę Miłości,Oda panegiryczna Oda triumfalna nad kapitulacją miasta Gdańska,Listy poetyckie, elegie, stance, sonety, epigramaty, madrygały, ronda,bajki,Dramat Deidamia, ...
madlen30