Biblioteka Księgowego 8_2012 z 15.08.2012.pdf

BIBLIOTEKA

KSIĘGOWEGO

nr 8

www.bk.infor.pl

sierpień 2012 Rok 5

Emilia Bartkowiak

radca prawny

Kto odpowiada

za sprawozdawczość

finansową

w spółkach handlowych

ISSN 1898-2794

Chcesz wiedzieć,

jaką dostaniesz emeryturę?

Zamów e-book

Nowe emerytury

– praktyczny przewodnik

Uchwalone niedawno przepisy dotyczące

wydłużenia i zrównania powszechnego

wieku emerytalnego zaczną obowiązywać już

od 2013 roku. Docelowo zarówno dla kobiet,

jak i mężczyzn ma on wynosić 67 lat.

Z naszej publikacji dowiesz się:

Kiedy najwcześniej możesz przejść

na emeryturę

Na jakich warunkach możesz

skorzystać z emerytury częściowej

oraz wcześniejszej

Ile pieniędzy otrzymasz z ZUS,

a ile z OFE

tylko

9,90 zł

Jak uzyskać emeryturę z ZUS

– instrukcja „krok po kroku”

Ponadto przeczytasz o szczególnych zasadach

nabywania emerytur:

t przez rolników, sędziów i prokuratorów oraz kolejarzy, górników i nauczycieli,

t z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Informacje i zamówienia: Biuro Obsługi Klienta, ul. Okólna 40, 05-270 Marki, 801 626 666,

22 761 30 30, 22 212 07 30, e-mail: bok@infor.pl, GG 5117020

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Rozdział I. Obowiązki sprawozdawcze i audyt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. Podstawy rzetelnej sprawozdawczości finansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.1. Zasada ostrożności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.2. Zasada kontynuacji działalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. Zasada ciągłości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.4. Zasada memoriału – współmierności przychodów i związanych

z nimi kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

1.5. Zasada wyższości treści nad formą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

1.6. Zasada istotności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

2. Elementy składowe sprawozdania finansowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

3. Kontrola wewnętrzna – audyt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Rozdział II. Podstawy odpowiedzialności sprawozdawczo–finansowej . . . . . 19

1. Odpowiedzialność organów nadzorczych, zarządzających

i administrujących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

1.1. Odpowiedzialność cywilna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

1.2. Odpowiedzialność karna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Odpowiedzialność podmiotów uprawnionych do usługowego

prowadzenia ksiąg rachunkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

2.1. Zasady odpowiedzialności księgowych w ramach stosunku pracy . . 28

2.2. Zasady odpowiedzialności księgowych w ramach usługowego

prowadzenia ksiąg rachunkowych (zewnętrzne biuro rachunkowe) . 30

2.2.1. Obowiązkowe ubezpieczenie OC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

2.2.2. Odpowiedzialność karna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Rozdział III. Odpowiedzialność za zobowiązania wobec spółki

i wobec wierzycieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

1. Odpowiedzialność za zobowiązania finansowe w spółkach osobowych. . . 34

1.1. Spółka jawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

1.2. Spółka partnerska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1.3. Spółka komandytowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

www.bk.infor.pl

2 Spis treści

1.4. Spółka komandytowo-akcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

2. Odpowiedzialność za zobowiązania finansowe w spółkach kapitałowych . 44

2.1. Odpowiedzialność cywilnoprawna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

2.1.1. Odpowiedzialność wewnętrzna – wobec spółki . . . . . . . . . . . . 45

2.1.2. Odpowiedzialność zewnętrzna – wobec wierzycieli spółki . . . 48

2.1.3. Odpowiedzialność karna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Rozdział IV. Wyłączenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki . . . . . . . 52

1. Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

2. Brak winy w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości . . . . . . . . . . . . 56

3. Brak powstania szkody po stronie wierzycieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Rozdział V. Wzory. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

1. Wniosek o zmianę wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym

– SPRAWOZDANIA FINANSOWE I INNE DOKUMENTY . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

2. Wezwanie do zapłaty za zobowiązania spółki skierowane

do członka zarządu spółki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

3. Pozew o zapłatę przeciwko członkowi zarządu spółki z art. 299 Ksh . . . . 66

4. Wniosek członka zarządu spółki o ogłoszenie upadłości spółki

w związku z zaistnieniem jej niewypłacalności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Rozdział VI. Odpowiedzialność za sprawozdawczość finansową

– praktyczne aspekty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

1. Odpowiedzialność organów zarządzających

oraz nadzorujących i badających jednostkę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

1.1. Odpowiedzialność kierownika jednostki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

1.2. Odpowiedzialność organów nadzorujących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

1.3. Odpowiedzialność biegłego rewidenta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

2. Jaki jest zakres odpowiedzialności księgowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

2.1. Kogo należy uważać za kierownika jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

3. Czy zatrudnienie księgowego z licencją MF zwalnia kierownictwo jednostki

z odpowiedzialności za prowadzenie ksiąg rachunkowych . . . . . . . . . . . . . 86

4. Zasady odpowiedzialności pracownika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

4.1. Odpowiedzialność materialna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

4.2. Kiedy można mówić o winie nieumyślej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.3. Odpowiedzialność regresowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.4. Odpowiedzialność wobec osób trzecich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4.5. Odpowiedzialność porządkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

4.6. Odpowiedzialności inne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

BIBLIOTEKA KSIĘGOWEGO nr 8(56)

sierpień 2012

Wstęp 86d8651b-0e68-4728-8313-1dcc2a4724c4

Zarejestrowanie działalności gospodarczej staje się coraz prostsze, a droga do

bycia przedsiębiorcą coraz krótsza. Ustawodawca nieustannie wprowadza nowe

rozwiązania prawne ułatwiające podjęcie działalności gospodarczej (zasada tzw.

jednego okienka, rejestracja spółki z o.o. przez internet), co sprzyja rozwojowi go-

spodarki wolnorynkowej. Z prowadzeniem działalności gospodarczej wiążą się jed-

nak liczne obowiązki, obwarowane reżimami odpowiedzialności karnej i cywilnej,

w tym – w razie ich niedopełnienia – odszkodowawczej. Wiedza w przedmiocie

rodzajów tych obowiązków, w tym terminów ich dopełnienia, ma fundamentalne

znaczenie w obrocie gospodarczym. Ze strony organów/władz danego podmio-

tu prawnego funkcjonującego w obrocie pozwala bowiem uniknąć przykrych do-

świadczeń, jak przykładowo odpowiedzialność osobista za zobowiązania spółki,

a ze strony wierzycieli tego podmiotu ułatwia dochodzenie roszczeń, także z ma-

jątków osobistych wspólników czy członków organów danego podmiotu.

W rozdziałach I i II niniejszej publikacji poruszono problematykę rzetelnej spra-

wozdawczości (która wskazując wyniki finansowe firmy odzwierciedla jej faktyczną

kondycję finansową), omówiono obowiązki sprawozdawczo-finansowe (elementy

prawidłowego i rzetelnego rocznego sprawozdania finansowego), w tym także kwe-

stie związane z odpowiedzialnością sprawozdawczo-finansową organów nadzor-

czych, zarządzających i administrujących w spółkach oraz odpowiedzialność pod-

miotów uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (tj. m.in.

księgowych, doradców podatkowych).

Z kolei w rozdziałach III i IV omawiane są zasady i podstawy wyłączenia odpo-

wiedzialności za zobowiązania w spółkach. Odrębnie scharakteryzowana została

odpowiedzialność za zobowiązania w spółkach osobowych i w spółkach kapitało-

wych, w tym odpowiedzialność zarówno wobec samej spółki (odpowiedzialność

wewnętrzna), jak i wobec wierzycieli spółki (odpowiedzialność zewnętrzna).

Omówione zostały również warunki, od spełnienia których ustawodawca uzależnił

całkowite wyłączenie odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Rozdział V zawiera wzory, które od strony praktycznej ukazują, w jaki spo-

sób (w jakiej formie, w jakim terminie, jakimi dokumentami) należy dopełnić

obowiązku sprawozdawczego w spółce (złożenie sprawozdania finansowego

w KRS).

W rozdziale VI zamieszczono rozwiązanie kilku praktycznych problemów,

które wpłynęły do redakcji w związku z tytułowym zagadnieniem.

www.bk.infor.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: