1. Definicje przedsiębiorstw.................................................................................... 4
2. Formy prawne przedsiębiorstw............................................................................ 5
3. Funkcje przedsiębiorstw...................................................................................... 6
4. Cele przedsiębiorstw............................................................................................ 8
5. Zasoby przedsiębiorstw....................................................................................... 9
5.1. Wybór rynku docelowego- segmentu................................................... 9
5.1.1. Wielkość i dynamika segmentu............................................. 9
5.1.2. Atrakcyjność strukturalna segmentu...................................... 19
5.1.3. Zasoby przedsiębiorstw z punktu widzenia marketingu........ 10
6. Kategorie ekonomiczne występujące w przedsiębiorstwie................................. 11
6.1. Przychód............................................................................................... 11
6.2. Koszty................................................................................................... 12
6.3. Zatrudnienie.......................................................................................... 13
6.4. Płace...................................................................................................... 13
6.5. Wydajność pracy................................................................................... 14
6.6. Zysk....................................................................................................... 15
7. Charakterystyka przedsiębiorstwa Polnord-Bud.................................................. 16
II Model ekonometryczny.................................................................................................... 18
1. Historia ekonometrii............................................................................................ 18
2. Właściwości modelu ekonometrycznego............................................................. 19
3. Składowe modelu ekonometrycznego................................................................. 20
4. Etapy budowy modeli ekonometrycznych........................................................... 22
5. Klasyfikacja modeli ekonometrycznych.............................................................. 23
6. Estymacja i weryfikacja modeli ekonometrycznych........................................... 24
7. Model ekonometryczny przedsiębiorstwa budowlanego Polnord-Bud............... 38
7.1. Przychód................................................................................................ 30
7.2. Koszty................................................................................................... 33
7.3. Zatrudnienie.......................................................................................... 36
7.4. Płace...................................................................................................... 39
7.5. Wydajność pracy................................................................................... 42
7.6. Zysk....................................................................................................... 45
8. Podsumowanie wyników analizy ekonomicznej................................................. 48
III Prognozowanie ekonometryczne.................................................................................... 49
1. Istota i rola prognozy........................................................................................... 49
2. Rodzaje prognoz.................................................................................................. 51
3. Etapy procesu predykcji ekonometrycznej.......................................................... 52
4. Błędy prognozy.................................................................................................... 54
4.1. Źródła błędó.......................................................................................... 54
4.2. Błędy prognozy..................................................................................... 55
4.2.1. Błędy prognozy ex ante i ex post........................................... 56
6. Prognoza przedsiębiorstwa budowlanego Polnrd-Bud........................................ 57
6.1. Wyniki prognozy przychodu przedsiębiorstwa Polnord-Bud............... 59
Zakończenie......................................................................................................................... 61
Celem tej pracy jest przedstawienie zależności zachodzących pomiędzy podstawowymi kategoriami ekonomicznymi w Przedsiębiorstwie Budowlanym Polnord-Bud. W tym celu zbudowano modele ekonometryczne wybranych kategorii ekonomicznych. Badanie to przeprowadzono na podstawie danych kwartalnych w latach 1997-2003. Dane źródłowe uzyskano z działu ekonomiczno-księgowego przedsiębiorstwa budowlanego Polnord-Bud.
Praca składa się trzech rozdziałów. Pierwszy rozdział ujmuje podstawowe charakterystyki przedsiębiorstwa . Dwa kolejne rozdziały poświęcono ekonometrycznej analizie i prognozowaniu podstawowych kategorii ekonomicznych przedsiębiorstwa.
W pracy tej omówione zostały definicje przedsiębiorstwa, rodzaje przedsiębiorstw, cele działania oraz funkcje. Ujęto również informacje ogólną dotyczącą przedsiębiorstwa budowlanego Polnord-Bud.
W części dotyczącej ekonometrii zawarte są definicje modelu ekonometrycznego, zasady jego budowy i estymacji oraz weryfikacji. Przedstawione są równania podstawowych kategorii ekonomicznych wchodzących w skład tego przedsiębiorstwa.
W ostatniej części pracy ujęto dane teoretyczne dotyczące prognozy, jak również samą prognozę przedsiębiorstwa budowlanego Polnord-Bud na okres 2003Q4-2004Q4.
Nauka o przedsiębiorstwie ujmuje je jako produktywny i społeczny system, przedsiębiorstwo produkuje i rozdziela dobra rzeczowe, oferuje i świadczy usługi służące zaspokojeniu ludzkich potrzeb. [Problemy efektywnego zarządzania majątkiem obrotowym w przedsiębiorstwie. M.Krajewski]
1.Definicje przedsiębiorstw
Definicję przedsiębiorstwa można znaleźć w wielu opracowaniach, między innymi w Kodeksie Cywilnym(artykuł 55)[1]:
Przedsiębiorstwo definiowane jest jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, w szczególności:
· firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo,
· księgi handlowe,
· nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały,
· patenty, wzory użytkowe i zdobnicze,
· zobowiązania i obciążenia, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
· prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo.
Według słownika ekonomicznego przedsiębiorstwo[2] jest to niezależna jednostka gospodarcza utworzona po to, aby drogą zespolenia czynników produkcji wytwarzać dobra i usługi o charakterze rynkowym. Tak rozumiane przedsiębiorstwo powinno być odróżnione od zakładu, który jest technicznie wyodrębnioną, ale nie posiadającą osobowości prawnej jednostką produkcyjną
W encyklopedii PWN przedsiębiorstwo[3]- jest to podmiot gospodarczy wyodrębniony pod względem ekonomicznym, organizacyjnym i prawnym, obejmujący jeden zakład produkcyjny bądź większą ich liczbę.
Przedsiębiorstwa istniały już w starożytności, jednak ostatecznie ukształtowały się w okresie kapitalizmu, w wyniku rozwoju gospodarki towarowej.
Pierwotnie przedsiębiorstwo stanowiło własność jednego przedsiębiorcy, potem pojawiły się przedsiębiorstwa należące do kilku właścicieli. Początkowo przyjmowały formę
· spółek osobowych, tzw. spółek cywilnych ( często rodzinnych)
· w okresie kapitalizmu pojawiły się nowe formy spółek osobowych (ograniczające odpowiedzialność majątkową wspólników)
· spółki kapitałowe
· przedsiębiorstwa spółdzielcze.
Początkowo największe znaczenie miały przedsiębiorstwa jednoosobowe. Z rozwojem kapitalizmu coraz większe znaczenie w gospodarce nabierały spółki akcyjne ( pierwsze z nich powstały na przełomie XVI i XVII w.)
Rozróżniamy również osobną kategorię przedsiębiorstwa państwowego. Ten rodzaj przedsiębiorstwa szczególną rolę odgrywał w okresie kształtowania się stosunków kapitalistycznych.
2.Formy prawne przedsiębiorstw
Każde przedsiębiorstwo w momencie rozpoczynania działalności potrzebuje określonej wielkości kapitału, w celu sfinansowania rozwoju firmy, zakupu zapasów, maszyn, zareklamowania firmy. Fundusze pieniężne mogą zostać zgromadzone ze środków własnych wspólników i uzupełnione kredytem bankowym. W zależności od rodzaju zebranego kapitału rozróżniamy różne formy prawne przedsiębiorstw.
Działalność gospodarcza prowadzona jest przez:
· firmę jednoosobową[4]- przedsiębiorstwo należące do jednego właściciela, który ma prawo do całości dochodów, a także ponosi pełną odpowiedzialność za poniesione straty.
· spółkę jawną- przedsiębiorstwo, które tworzą dwie lub więcej osób, będących współwłaścicielami spółki. Dzielą one pomiędzy siebie zyski i ponoszą wspólną
odpowiedzialność za straty. Spółka jawna jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, dlatego w przypadku bankructwa jej właściciele musza spłacić długi firmy, sprzedając, jeżeli to konieczne, również swój majątek osobisty.
· spółkę kapitałową-organizacja prowadząca zgodnie z prawem działalność produkcyjną i handlową. W spółce tej osobowość prawna jest oddzielona od osobowości prawnej jej właścicieli. Własność jest rozdzielona pomiędzy akcjonariuszy. Sprzedaż prawna do udziału w zyskach staje się źródłem nowych funduszy do przedsiębiorstwa. Odpowiedzialność akcjonariuszy za straty spółki jest ograniczona do wysokości sum wydanych pierwotnie na zakup akcji. Akcjonariusze nie mogą być zmuszeni do sprzedaży majątku osobistego, aby spłacić dług spółki. Przy spółkach publicznych akcje mogą zostać odsprzedane na giełdzie.
3. Funkcje przedsiębiorstw[5]
W każdym przedsiębiorstwie niezależnie od jego wielkości, występuje zespół funkcji, który determinuje jego działalność. W zależności od wielkości firmy, funkcje te mogą mieć różne znaczenie oraz są w różny sposób zorganizowane i realizowane z zastosowaniem różnych środków. Funkcje każdego przedsiębiorstwa są rezultatem społecznego podziału pracy, który doprowadził do ich powstania[6]
Według H. Fayola rozróżniamy trzy rodzaje funkcji przedsiębiorstwa:
a) Funkcje zarządzania:
· Przewidywanie (planowanie)- polega na formułowaniu celu lub celów, które będą realizowane w bliższym lub dalszym horyzoncie czasu, na określeniu przyszłych wariantów i sposobów działania, a także wskazówek dotyczących realizacji wybranych rozwiązań [Hammer R.M.,1992 s.13]
· Organizowanie (połączone z koordynowaniem)- dobór wszystkich elementów działania, ich uporządkowanie, koordynowanie przebiegu w czasie do osiągnięcia założonych celów [B. Piasecki str.173],
· Rozkazywanie (decydowanie),
· Kontrolowanie i motywowanie- oddziaływanie na członków firmy, zachęcanie ich do podejmowania działań dla nich korzystnych i ograniczania lub likwidowania zachowań niekorzystnych.[B.Piasecki str.194].
b) Funkcje działania:
· Produkcja- wytwarzanie dóbr lub usług mogących zaspokoić daną potrzebę. Produkcja jest procesem tworzenia wartości użytkowych[7]
· Sprzedaż i marketing, zaopatrzenie,
· Badanie i rozwój,
· ...
Staszekgp