Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005.pdf

(187 KB) Pobierz
Microsoft Word - DP2005.doc
„Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005”
Dobre praktyki w spó ł łkach
publicznych 2005
opracowane przez Komitet Dobrych Praktyk
Forum – Corporate Governance
Warszawa, październik 2004
Komitet Dobrych Praktyk
288401876.001.png
„Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005”
D O B R E P R A K T Y K I W S P ÓŁK A C H P U B L I C Z N Y C H 2 0 0 5
Preambu ł ła
Postępowanie przyzwoite, uwzględniające w odpowiednim stopniu różne interesy, służy wszystkim
podmiotom zaangażowanym w spółce. Wiąże się to z postulatami kompromisu i umiaru, które są
niezbędne, skoro spółka akcyjna ze swej natury jest polem gry różnych interesów gospodarczych.
Utrwalaniu dobrych obyczajów korporacyjnych służy tworzenie reguł postępowania, zwanych
współcześnie "dobrymi praktykami" ( best practices ). Reguły te są na ogół "miękko" redagowane, aby
uniknąć niepotrzebnego rygoryzmu i umożliwić ich elastyczne zastosowanie w różnych sytuacjach i w
spółkach obardzo odmiennym charakterze. Niektóre szczegółowe reguły mogą być jednak
wykorzystywane przy formułowaniu statutów spółek oraz regulaminów działania ich organów. "Dobre
praktyki" stanowią bowiem zbiór szczegółowych zasad zachowania, kierowanych zarówno do organów
spółek oraz członków tych organów, jak i do większościowych i mniejszościowych akcjonariuszy.
Niniejszy zbiór "dobrych praktyk", ustanowionych na potrzeby polskiego rynku kapitałowego przedstawia
podstawową część standardów ładu korporacyjnego ( corporate governance ) w spółce akcyjnej, będącej
spółką publiczną. Nie jest to katalog zamknięty; zbudowany na podstawie dotychczasowych polskich
doświadczeń powinien on być stale wzbogacany o nowe treści, wynikające ze zmieniających się potrzeb
rynku.
Proces wdrożenia zbioru zasad corporate governance na polskim rynku rozpoczął się jesienią
2002 r. Wszystkie spółki giełdowe zadeklarowały przestrzeganie większości zasad dobrych praktyk.
Zawarte w „Dobrych praktykach” zasady stały się przedmiotem niezwykle ważnej krytycznej refleksji
ze strony spółek publicznych, które jednocześnie podjęły trud uporządkowania swoich praktyk
korporacyjnych i przeprowadzenia wewnętrznego dialogu na temat dobrych praktyk.
Zgodnie z zawartą powyżej deklaracją nawiązującą do Preambuły do dokumentu „Dobre praktyki
w spółkach publicznych w 2002”, Komitet Dobrych Praktyk postanowił dokonać weryfikacji
i modyfikacji przedstawionego rynkowi w 2002 r. zbioru zasad. Niniejszy dokument zatytułowany
„Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005” jest owocem szerokich konsultacji środowiskowych.
Dokonane zmiany i modyfikacje uwzględniają zebrane w ciągu 2 lat doświadczenia praktyczne,
opinie i sugestie uczestników rynku oraz ostatnie rekomendacje Komisji Europejskiej w tym
zakresie.
Komitet Dobrych Praktyk Forum – Corporate Governance:
prof. Grzegorz Domański – Partner, Kancelaria Domański, Zakrzewski, Palinka sp. k.
Henryka Bochniarz – Prezydent, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych
Krzysztof A. Lis – Prezes, Polski Instytut Dyrektorów
Wiesław Rozłucki – Prezes, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
Jacek Socha – Minister Skarbu Państwa
prof. Stanisław Sołtysiński – Partner, Kancelaria Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak
Warszawa, 29 października 2004 r.
Komitet Dobrych Praktyk
1
„Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005”
Zasady ogólne
I.
Cel spółki
Podstawowym celem działania władz spółki jest realizacja interesu spółki, rozumianego jako
powiększanie wartości powierzonego jej przez akcjonariuszy majątku, z uwzględnieniem praw
iinteresów innych niż akcjonariusze podmiotów, zaangażowanych w funkcjonowanie spółki,
w szczególności wierzycieli spółki oraz jej pracowników.
II.
Rządy większości i ochrona mniejszości
Spółka akcyjna jest przedsięwzięciem kapitałowym. Dlatego w spółce musi być uznawana zasada
rządów większości kapitałowej i w związku z tym prymatu większości nad mniejszością. Akcjonariusz,
który wniósł większy kapitał, ponosi też większe ryzyko gospodarcze. Jest więc uzasadnione, aby jego
interesy były uwzględniane proporcjonalnie do wniesionego kapitału. Mniejszość musi mieć
zapewnioną należytą ochronę jej praw, w granicach określonych przez prawo i dobre obyczaje.
Wykonując swoje uprawnienia akcjonariusz większościowy powinien uwzględniać interesy
mniejszości.
III.
Uczciwe intencje i nienadużywanie uprawnień
Wykonywanie praw i korzystanie z instytucji prawnych powinno opierać się na uczciwych intencjach
(dobrej wierze) i nie może wykraczać poza cel i gospodarcze uzasadnienie, ze względu na które
instytucje te zostały ustanowione. Nie należy podejmować działań, które wykraczając poza tak
ustalone ramy stanowiłyby nadużycie prawa. Należy chronić mniejszość przed nadużywaniem
uprawnień właścicielskich przez większość oraz chronić interesy większości przed nadużywaniem
uprawnień przez mniejszość, zapewniając możliwie jak najszerszą ochronę słusznych interesów
akcjonariuszy i innych uczestników obrotu.
IV.
Kontrola sądowa
Organy spółki i osoby prowadzące walne zgromadzenie nie mogą rozstrzygać kwestii, które powinny
być przedmiotem orzeczeń sądowych. Nie dotyczy to działań, do których organy spółki i osoby
prowadzące walne zgromadzenie są uprawnione lub zobowiązane przepisami prawa.
V.
Niezależność opinii zamawianych przez spółkę
Przy wyborze podmiotu mającego świadczyć usługi eksperckie, w tym w szczególności usługi
biegłego rewidenta, usługi doradztwa finansowego i podatkowego oraz usługi prawnicze spółka
powinna uwzględnić, czy istnieją okoliczności ograniczające niezależność tego podmiotu przy
wykonywaniu powierzonych mu zadań.
Komitet Dobrych Praktyk
2
„Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005”
Dobre praktyki walnych zgromadzeń
1. Walne zgromadzenie powinno odbywać się w miejscu i czasie ułatwiającym jak najszerszemu
kręgowi akcjonariuszy uczestnictwo w zgromadzeniu.
2. Żądanie zwołania walnego zgromadzenia oraz umieszczenia określonych spraw w porządku jego
obrad, zgłaszane przez uprawnione podmioty, powinno być uzasadnione. Projekty uchwał
proponowanych do przyjęcia przez walne zgromadzenie oraz inne istotne materiały powinny być
przedstawiane akcjonariuszom wraz z uzasadnieniem i opinią rady nadzorczej przed walnym
zgromadzeniem, w czasie umożliwiającym zapoznanie się z nimi i dokonanie ich oceny.
3. Walne zgromadzenie zwołane na wniosek akcjonariuszy powinno się odbyć w terminie
wskazanym w żądaniu, a jeżeli dotrzymanie tego terminu napotyka na istotne przeszkody –
w najbliższym terminie, umożliwiającym rozstrzygnięcie przez zgromadzenie spraw wnoszonych
pod jego obrady.
4. Odwołanie walnego zgromadzenia, w którego porządku obrad na wniosek uprawnionych
podmiotów umieszczono określone sprawy lub które zwołane zostało na taki wniosek możliwe jest
tylko za zgodą wnioskodawców. W innych przypadkach walne zgromadzenie może być odwołane,
jeżeli jego odbycie napotyka na nadzwyczajne przeszkody (siła wyższa) lub jest oczywiście
bezprzedmiotowe. Odwołanie następuje w taki sam sposób, jak zwołanie, zapewniając przy tym
jak najmniejsze ujemne skutki dla spółki i dla akcjonariuszy, w każdym razie nie później niż na trzy
tygodnie przed pierwotnie planowanym terminem. Zmiana terminu odbycia walnego zgromadzenia
następuje w tym samym trybie, co jego odwołanie, choćby proponowany porządek obrad nie
ulegał zmianie.
5. Uczestnictwo przedstawiciela akcjonariusza w walnym zgromadzeniu wymaga udokumentowania
prawa do działania w jego imieniu w sposób należyty. Należy stosować domniemanie, iż dokument
pisemny, potwierdzający prawo reprezentowania akcjonariusza na walnym zgromadzeniu, jest
zgodny z prawem i nie wymaga dodatkowych potwierdzeń, chyba że jego autentyczność lub ważność
prima facie budzi wątpliwości zarządu spółki (przy wpisywaniu na listę obecności) lub
przewodniczącego walnego zgromadzenia.
6. Walne zgromadzenie powinno mieć stabilny regulamin, określający szczegółowe zasady
prowadzenia obrad i podejmowania uchwał. Regulamin powinien zawierać w szczególności
postanowienia dotyczące wyborów, w tym wyboru rady nadzorczej w drodze głosowania oddzielnymi
grupami. Regulamin nie powinien ulegać częstym zmianom; wskazane jest, aby zmiany wchodziły
w życie począwszy od następnego walnego zgromadzenia.
Komitet Dobrych Praktyk
3
„Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005”
7. Osoba otwierająca walne zgromadzenie powinna doprowadzić do niezwłocznego wyboru
przewodniczącego, powstrzymując się od jakichkolwiek innych rozstrzygnięć merytorycznych lub
formalnych.
8. Przewodniczący walnego zgromadzenia zapewnia sprawny przebieg obrad i poszanowanie praw
i interesów wszystkich akcjonariuszy. Przewodniczący powinien przeciwdziałać w szczególności
nadużywaniu uprawnień przez uczestników zgromadzenia i zapewniać respektowanie praw
akcjonariuszy mniejszościowych. Przewodniczący nie powinien bez ważnych powodów składać
rezygnacji ze swej funkcji, nie może też bez uzasadnionych przyczyn opóźniać podpisania protokołu
walnego zgromadzenia.
9. Na walnym zgromadzeniu powinni być obecni członkowie rady nadzorczej i zarządu. Biegły rewident
powinien być obecny na zwyczajnym walnym zgromadzeniu oraz na nadzwyczajnym walnym
zgromadzeniu, jeżeli przedmiotem obrad mają być sprawy finansowe spółki. Nieobecność członka
zarządu lub członka rady nadzorczej na walnym zgromadzeniu wymaga wyjaśnienia. Wyjaśnienie
to powinno być przedstawione na walnym zgromadzeniu .
10. Członkowie rady nadzorczej i zarządu oraz biegły rewident spółki powinni, w granicach swych
kompetencji i w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia spraw omawianych przez zgromadzenie,
udzielać uczestnikom zgromadzenia wyjaśnień i informacji dotyczących spółki.
11. Udzielanie przez zarząd odpowiedzi na pytania walnego zgromadzenia powinno być dokonywane
przy uwzględnieniu faktu, że obowiązki informacyjne spółka publiczna wykonuje w sposób wynikający
z przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a udzielanie szeregu informacji
nie może być dokonywane w sposób inny niż wynikający z tych przepisów.
12. Krótkie przerwy w obradach, nie stanowiące odroczenia obrad, zarządzane przez przewodniczącego
w uzasadnionych przypadkach, nie mogą mieć na celu utrudniania akcjonariuszom wykonywania ich
praw.
13. Głosowania nad sprawami porządkowymi mogą dotyczyć tylko kwestii związanych z prowadzeniem
obrad zgromadzenia. Nie poddaje się pod głosowanie w tym trybie uchwał, które mogą wpływać na
wykonywanie przez akcjonariuszy ich praw.
14. Uchwała o zaniechaniu rozpatrywania sprawy umieszczonej w porządku obrad może zapaść
jedynie w przypadku, gdy przemawiają za nią istotne powody. Wniosek w takiej sprawie powinien
zostać szczegółowo umotywowany. Zdjęcie z porządku obrad bądź zaniechanie rozpatrywania
sprawy umieszczonej w porządku obrad na wniosek akcjonariuszy wymaga podjęcia uchwały
walnego zgromadzenia, po uprzednio wyrażonej zgodzie przez wszystkich obecnych
akcjonariuszy, którzy zgłosili taki wniosek, popartej 75% głosów walnego zgromadzenia.
15. Zgłaszającym sprzeciw wobec uchwały zapewnia się możliwość zwięzłego uzasadnienia sprzeciwu.
Komitet Dobrych Praktyk
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin