Imię i nazwisko, klasa
Oto fragment epopei narodowej Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”. Przeczytaj uważnie zamieszczony opis burzy i wykonaj związane z nim polecenia.
„Nagle wichry zwarły się, porwały się w poły,Borykają się, kręcą, świszczącymi kołyKrążą po stawach, mącą do dna wody w stawach,Wpadli na łąki, świszczą po łozach i trawach,Pryskają łóz gałęzie, lecą traw przekosyNa wiatr, jako garściami wyrywane włosy,Zmieszane z kędziorami snopów; wiatry wyją,Upadają na rolę, tarzają się, ryją,Rwą skiby, robią otwór wichrowi trzeciemu,Który wydarł się z roli jak słup czarnoziemu,Wznosi się, jak ruchoma piramida toczy,Łbem grunt wierci, z nóg piasek sypie gwiazdom w oczyCo krok wszerz wydyma się, roztwiera ku górzeI ogromną swą trąbą otrębuje burzę.Aż z całym tym chaosem wody i kurzawy,Słomy, liścia, gałęzi, wydartej murawy,Wichry w las uderzyły i po głębiach puszczyRyknęły jak niedźwiedzie. A już deszcz wciąż pluszczy,Jak z sita, w gęstych kroplach; wtem rykły pioruny,Krople zlały się razem; to jak proste strunyDługim warkoczem wiążą niebiosa do ziemi,To jak z wiader buchają warstwami całemi.Już zakryły się całkiem niebiosa i ziemia,Noc je z burzą od nocy czarniejszą zaciemnia.Czasem widnokrąg pęka od końca do końca,I anioł burzy na kształt niezmiernego słońcaRozświeci twarz, i znowu okryty całunemUciekł w niebo i drzwi chmur zatrzasnął piorunem.Znowu wzmaga się burza, ulewa nawalnaI ciemność gruba, gęsta, prawie dotykalna.Znowu deszcz ciszej szumi, grom na chwilę uśnie;Znowu wzbudzi się, ryknie i znów wodą chluśnie.Aż się uspokoiło wszystko; tylko drzewaSzumią około domu i szemrze ulewa.”
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, księga X, opis burzy
1.Opis burzy zbudowany jest z obrazów. Wyodrębnij je w kilku punktach planu. Zastosuj równoważniki zdań.(0-3)
……………………………………………………………………………………………………………………………………
2.Czy zacytowany opis jest statyczny czy dynamiczny? Uzasadnij odpowiedź przytaczając odpowiednie wyrazy, wyrażenia, zwroty.(0-2)
3.Poeta użył wielu ciekawych środków stylistycznych, abyśmy mogli tytułową burzę wyobrazić sobie i usłyszeć.
Podaj przykłady tych środków.(0-5)
Epitety – ……………………………………………………………………………………………………………………….
Porównania – …………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Przenośnie – ………………………………………………………………………………………………………………….
Onomatopeje – ………………………………………………………………………………………………………………..
Wyrazy nacechowane (oddające nastrój) – ……………………………………………………….……………………….
4. Zachowanie wichrów przypomina zachowanie …………………………………………………………………….……
Taka metafora to ……………………………………………………………………………………………………….. (0-2)
5. Jakie uczucia wzbudza w Tobie zjawisko burzy. Posłuż się rzeczownikami. (0-1)
6.Jaka część mowy dominuje w przytoczonym fragmencie opisu burzy? (0-1)
Dominuje …………………..…………….
7. Jakie rymy dostrzegasz w cytowanym tekście? Omów rodzaj i układ rymów. (0-2)
8. „Pryskają łóz gałęzie, lecą traw przekosy
Na wiatr, jako garściami wyrywane włosy.”
W przytoczonym dwuwersie poeta zastosował ………………………………………………………………………(0-1)
9. Jakimi częściami mowy i częściami zdania są podkreślone wyrazy? (0-5)
część mowy
wyrażenie
część zdania
wichry zwarły się
ciszej szumi
tym chaosem
zatrzasnął piorunem
w las uderzyły
10. Utwórz dwa związki frazeologiczne z wyrazem burza.(0-1)
patera5