Rozwój zaburzony i prawidłowy - info dlastudentów.doc

TREŚCI PROGRAMOWE

1. Pojęcie rozwoju

1.1.  Rozwój, dojrzewanie, uczenie się

1.2.  Okresy krytyczne w ontogenezie

2. Pojęcie normy i psychopatologii rozwojowej
3. Różnice indywidualne a nieprawidłowości rozwojowe (zaniedbania środowiskowe, rozwój nieharmonijny, fragmentaryczne deficyty, opóźnienia, zaburzenia rozwoju)
4. Czynniki zaburzeń rozwoju
5. Charakterystyka prawidłowego rozwoju psychoruchowego dziecka w wieku przedszkolnym w poszczególnych sferach

5.1.  Sprawność ruchowa (motoryka duża),

5.2.  Sprawność manualna i grafomotoryczna (motoryka mała),

5.3.  Percepcja wzrokowa,

5.4.  Orientacja w schemacie ciała i kierunkach w przestrzeni,

5.5.  Percepcja słuchowa,

5.6.  Mowa,

5.7.  Myślenie,

5.8.  Sfera emocjonalno – społeczna.

6. Zaburzenia rozwoju w poszczególnych sferach

6.1.  Zaburzenia rozwoju ruchowego

6.1.1.      Niezręczność manualna

6.1.2.      Niezręczność ruchowa całego ciała

6.2.  Zaburzenia lateralizacji

6.3.  Zaburzenia percepcji wzrokowej

6.4.  Zaburzenia percepcji słuchowej

6.5.  Zaburzenia rozwoju mowy i myślenia

6.6.  Zaburzenia rozwoju emocjonalno - społecznego

7. Wybrane inne zaburzenia wieku dziecięcego

7.1.  Zaburzenia kontaktu i komunikacji

7.2.  Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi

7.3.  Zaburzenia integracji sensorycznej

8. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna dla dzieci z zaburzeniami rozwoju.
9. Współpraca z rodzicami dziecka z zaburzeniami w rozwoju.

Literatura obowiązkowa:

1.      Przetacznikowa M., Podstawy rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1973, s. 12-138.

2.      Brzezińska A., Trempała J., Wprowadzenie do psychologii rozwoju, (w:) Psychologia. Podręcznik akademicki, red. J. Strelau, GWP, Warszawa 2000, t.1; Podrozdziały: Pojęcie zmiany rozwojowej, s. 229 – 238, Koncepcje rozwoju człowieka, s.256 - 283.

3.      Kościelska, M., Psychologia kliniczna dziecka, (w:) Psychologia. Podręcznik akademicki, red. J. Strelau, GWP, Warszawa 2000, t.3; Podrozdziały: Zaburzenia rozwoju u dzieci. Elementy psychopatologii rozwojowej i pomoc psychologiczna, s. 632 - 648.

4.      Smykowski, B., Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać potencjał dziecka?, (w:) Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, red. A. I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2005, s.165-205.

5.      Smykowski, B., Wiek przedszkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać?, (w:) Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, red. A. I. Brzezińska, GWP, Gdańsk 2005, s.207-258.

6.      Kendall, P.C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP, Gdańsk 2004.

7.      Kielar – Turska M., Średnie dzieciństwo. Wiek Przedszkolny, (w:) Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, red. B. Harwas – Napierała J. Trempała, PWN, Warszawa 2009, s.83-129

8.      Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1991.

9.      Włoch S., Włoch A., Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 2009, s. 32 -104.

Literatura uzupełniająca:

1.      Matczak A. Zarys psychologii rozwoju. Podręcznik dla nauczycieli. Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2003.

2.      Kielar – Turska, M., Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia, (w:) Psychologia. Podręcznik akademicki, red. J. Strelau, GWP, Warszawa 2000, t.1; Podrozdziały: Średnie dzieciństwo, s. 299 – 306, Późne dzieciństwo, s.306 - 309.

3.      Wolańczyk, T., Kołakowski, A., Skotnicka, M., Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, Wydawnictwo BiFolium, Lublin 1999.

4.      Pisula, E., Małe dziecko z autyzmem, GWP, Gdańsk 2005.

5.      Gruszczyk-Kolczyńska E., Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci wolniej rozwijających się. WSiP, Warszawa 2000.

6.      Gruszczyk-Kolczyńska E., Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków. WSiP, Warszawa 2004.

7.      Natowska H., Różnice indywidualne czy zaburzenia rozwoju dziecka przedszkolnego. WSiP, Warszawa 1980.

ZALICZENIE

1.      Egzamin ustny –

Zakres:

·  znajomość literatury obowiązkowej

·  pojęcie rozwoju; różnice pomiędzy rozwojem, dojrzewaniem a uczeniem się

·  pojęcie okresów krytycznych w ontogenezie

·  czynniki zaburzeń rozwoju

·  ogólne prawidłowości rozwojowe dziecka w wieku przedszkolnym w następujących sferach: sprawność ruchowa, sprawność manualna i grafomotoryczna, percepcja wzrokowa, orientacja w schemacie ciała i kierunkach w przestrzeni, percepcja słuchowa, mowa, myślenie, sfera emocjonalno – społeczna.

·  nieprawidłowości w rozwoju, jakie mogą wystąpić w poszczególnych sferach (tj. zaburzenia rozwoju ruchowego, zaburzenia lateralizacji, zaburzenia percepcji, zaburzenia mowy i myślenia, zaburzenia emocjonalno – społeczne)

·  inne zaburzenia: zaburzenia kontaktu i komunikacji, Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Deficytem Uwagi, zaburzenia integracji sensorycznej.

·  formy i sposoby udzielenie pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla dzieci z zaburzeniami rozwoju.

2.      Praca w zespołach podczas zajęć

·  Projekt – studium przypadków, różnicowanie rozwoju prawidłowego i zaburzonego

·  Projekt –przygotowanie planu postępowania diagnostycznego dla dziecka z nieprawidłowym rozwojem

·  Projekt –przygotowanie scenariusza zajęć dla konkretnego dziecka z nieprawidłowościami w rozwoju

·  Projekt –przygotowanie planu działań naprawczych dla konkretnego dziecka u którego występują deficyty rozwojowe.

·  Projekt –przygotowanie planu rozmowy z rodzicami, mającej na celu przekazanie im informacji o zaobserwowanych nieprawidłowościach w rozwoju oraz włączenie ich w proces wspomagania dziecka

3.      Obecność – dopuszczalna jest jedna nieobecność (każda następna wpływa na obniżenie oceny końcowej)

3