Metodologia nauk – teoria metod nauko-wych, analizuje nie tylko procedury badawcze lecz także jej wytwory: poję-cia, hipotezy, prawa, twierdzenia.
Podział metodologii: *szczegółowa(m.historii, fizyki, itp.), *ogólna(logiczna)- teoria metod naukowych stosowanych w większo-ści nauk.Ogólna m. nauk jest teorią zastosowania reguł semiotycznych oraz praw i reguł logiki formalnej do działalno-ści naukowej. Interesuje ją poprawne formułowa-nie problemów nauko-wych, poprawność ro-zumowań, zasady dyskusji.
Podział rozumowań:
1) tradycyjnie:
*dedukcyjne- od ogól-nych przesłanek do szczegółowych wnio-sków,
*indukcyjne- od szczegółowych przes-łanek do ogólnych wniosków.
Podział ten jest niedos-konały - nie uwzględnia niektórych rozumowań, wiec:
2) Obecnie:
*dedukcyjne- za pomo-cą racji logicznej uzasad-nia się następstwo logi-czne(kierunek uzasad-niania zgodny jest z kie-runkiem wynikania logi-cznego-zdanie stanowią-ce rację logiczną jest już uznane za prawdziwe i na tej podstawie uzasad-nia się następstwo.
*redukcyjne- za pomocą następstwa logicznego uzasadnia się częściowo rację logiczną kierunek uzasadniania jest przeciwny do kie-runku wynikania, nastę-pstwo uznane jest za prawdziwe i na jego podstawie próbuje się uznać za prawdopodo-bną rację logiczną. W obydwu przypadkach (redukcji i dedukcji) można rozumować progresywnie- wychodzić od racji logicznej i dobierać następstwo logiczne(np. wnioskowanie dedukcy-jne-dedukcja progresyw-na, sprawdzanie-weryfi-kacja- redukcja progre-sywna), lub regresywnie- wychodzić od następstwa logiczne-go i dobierać dla niego rację logiczną(np. dowo-dzenie-dedukcja regres-ywna, wyjaśnianie- redukcja regresywna).
kali73