Czynna eutanazja.pdf

Czynna eutanazja

Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy

Czynna eutanazja

Data utworzenia: 15.10.2001

Ostatnia modyfikacja: 30.04.2007

Ogłoszenia dla lekarzy

N O W O Ś Ć

KLARIN perfekt

wspomaga ochronę i

odżywia oko

- najbogatszy skład

- tylko 1 tabletka dziennie

- miesięczna kuracja - ok.

31 zł

Cykl konferencji "Nowe

możliwości terapii

nadciśnienia tętniczego w

2008 roku"

Mężczyzna, 45 lat, cierpiący na stwardnienie zanikowe boczne w stadium zaburzeń

fonacji i połykania prosi o przeprowadzenie czynnej eutanazji. Wyniki badania

psychologicznego chorego nie odbiegają od normy.

1. Prawo międzynarodowe

W kilku przepisach obowiązującego prawa międzynarodowego stwierdza się, że nikogo

nie można samowolnie pozbawiać życia (patrz art. 6 Międzynarodowego Paktu Praw

Obywatelskich i Politycznych oraz art. 4 (1) Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka)

[1].

W przypadku czynnej eutanazji jest bardzo wątpliwe, czy - po pierwsze - możliwe jest

zrzeczenie się podstawowego prawa do życia, prosząc o interwencję inną osobę

posiadającą wynikające z ustawodawstwa prawa i obowiązki oraz, czy - po drugie -

osoba przeprowadzająca interwencję może zgodnie z prawem podjąć takie działanie, będąc w pełni świadomą

konsekwencji swojego czynu. Należy odnotować, że w niektórych systemach prawa krajowego zakończenie życia na

prośbę chorego nie jest definiowane jako eutanazja ale jako morderstwo za zgodą ofiary.

Wątpliwe jest ponadto, czy prośbę chorego należy traktować jako ważną w sensie prawnym, doznawane cierpienie może

bowiem zaburzyć ludzką świadomość i umysł.

W przedstawionym przypadku wyniki badania psychologicznego są w normie; nie zmienia to jednak faktu, że obowiązkiem

lekarza jest leczyć i uśmierzać cierpienie. Wynika to jasno z art. 4 Konwencji o prawach człowieka i biomedycynie

odnoszącego się do "standardów zawodowych". W tym kontekście w pkt. 31 raportu wyjaśniającego stwierdza się, że

"lekarze oraz ogółem wszystkie osoby zawodowo uczestniczące w procedurze medycznej podlegają nakazom prawnym i

etycznym. Muszą oni działać z troską i kompetencją oraz starannie zwracać uwagę na potrzeby każdego chorego".

Chociaż w tym samym punkcie autorzy przyznają, że "standardy zawodowe nie są identyczne we wszystkich krajach", w art.

1 Konwencji o prawach człowieka i biomedycynie stwierdza się, że "Strony niniejszej konwencji chronią godność i

tożsamość osoby ludzkiej i gwarantują każdej osobie, bez dyskryminacji, poszanowanie dla jej integralności oraz innych

podstawowych praw i wolności wobec zastosowań biologii i medycyny" [2].

Nie dopuszczono żadnych wyjątków od obowiązku ochrony ludzkiego życia zapisanego w art. 2 Europejskiej konwencji o

ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, jak również nałożono na państwa członkowskie formalny obowiązek

wprowadzenia ustawodawstwa, które gwarantowałoby de facto taką ochronę.

Jeśli chodzi o europejskie prawo zwyczajowe, patrz podsumowanie faktów w raporcie Europejskiej Komisji Praw Człowieka

Rady Europy z 17.05.1995 r. dotyczącym decyzji o dopuszczalności skargi nr 25949/94 (Sampedro Camean przeciwko

Hiszpanii).

2. Etyka

Organizacja World Medical Association po raz pierwszy odniosła się do problemu eutanazji w Nowym Jorku w 1950 r.

Potępiono ją "w każdych okolicznościach".

W Lizbonie (2 października 1981 r.) w Deklaracji Praw Pacjenta, World Medical Association (WMA) uznała prawo do

godnej śmierci (w oryginale punkt e). Pacjent ma prawo odmówić poddania się leczeniu (w oryginale punkt c).

W Wenecji (1983 r.) wydano deklarację dotyczącą chorób nieuleczalnych oraz przerywania leczenia. Według Deklaracji

Weneckiej [3], obowiązkiem lekarza jest leczyć oraz, jeśli jest to możliwe, łagodzić cierpienie, jak również działać w celu

ochrony interesów pacjenta. Od tej zasady nie ma wyjątków, nawet w razie nieuleczalnej choroby lub ułomności.

W Deklaracji z Marbelli (1992) dotyczącej samobójstwa wspieranego medycznie, WMA uznała, że jest ono tożsame z

eutanazją, sprzeczne z etyką i powinno być potępione przez środowisko lekarskie. Działanie lekarza, który pomaga

choremu zakończyć życie, uznano za nieetyczne.

3. Moralność religijna

1 z 3

Czynna eutanazja

a. Moralność katolicka

Z punktu widzenia moralności katolickiej niedopuszczalne jest wymaganie dla siebie lub kogoś innego interwencji, które

bezpośrednio prowadzą do śmierci osoby nawet nieuleczalnie chorej lub umierającej [4]. Niezależnie od sytuacji, nie można

zaakceptować prośby chorego o przeprowadzenie czynnej eutanazji; jest ona ponadto niezgodna z prawem.

b. Moralność protestancka

Należy uczynić wszystko, aby umożliwić człowiekowi przedstawionemu w tym przypadku pozostanie sobą aż do końca

życia. Poza problematyką czynu jako takiego, pojawia się równie złożona, aczkolwiek bardziej skomplikowana kwestia

tożsamości człowieka i rodzi się pytanie, jak pomóc chronić jego tożsamość w różnych momentach życia aż do śmierci.

c. Moralność żydowska

Z punktu widzenia judaizmu poszanowanie ludzkiego życia jest wartością absolutną, świętą i nienaruszalną, gdyż życie jest

darem Boga.

Rabin Józef Karo w Shulchan Aruch pisze: "Zakazane jest dokonywanie wszelkich czynów, które przyspieszą śmierć".

Zalegalizowanie eutanazji pociągnęłoby za sobą nadużycia tej procedury. Lekarz nie ma prawa opierać swojego stanowiska

na pojęciu uleczalności i nieuleczalności.

Jeśli życie pacjenta jest zagrożone, obowiązkiem lekarza jest działanie w celu przekonania chorego lub jego rodziny o

konieczności leczenia i uzyskania na nie ich zgody. Należy uczynić wszystko w celu ratowania życia. Powołaniem lekarza

jest walka z chorobą i śmiercią.

W judaizmie kategorycznie zabroniono czynnej eutanazji. Obowiązkiem lekarza jest jednak łagodzenie cierpienia fizycznego

i psychicznego chorych za pomocą wszystkich dostępnych środków medycznych, psychologicznych i społecznych; nie

można pozwalać cierpieć żadnej żyjącej istocie. Zasad moralnych obowiązujących w judaizmie, które stanowią zachętę do

działania i okazywania solidarności w obliczu cierpienia bliźniego, nie można używać jako pretekstu do unikania działania,

którą to postawę niektórzy uważają za przejaw litości.

d. Moralność muzułmańska

W islamie nikt nie jest upoważniony do zakończenia swojego lub cudzego życia, nawet jeśli osoba ta cierpi na nieuleczalną

chorobę. Ponadto z doświadczenia wynika, że nie można być całkowicie pewnym rokowania. Nie należy sugerować się

psychicznym stanem osłabionej fizycznie osoby proszącej o eutanazję.

e. Moralność buddyjska

W buddyzmie żadne okoliczności nie usprawiedliwiają samobójstwa, co jest zrozumiałe, jeśli przyjmiemy, że zgon nie jest

punktem końcowym umysłowego kontinuum danej osoby. Samobójstwo jednak nie wynika z tych samych pobudek, co na

przykład morderstwo dokonane z nienawiści. Należy rozpatrzyć w tym przypadku kwestię intencji i jej odcieni

znaczeniowych.

W przypadku czynnej eutanazji lekarz lub zespół medyczny przyjmuje na siebie odpowiedzialność za czyn, którego

konsekwencje oceniane będą pod kątem motywu, a jest nim zasadniczo zakończenie cierpienia chorego.

4. Moralność agnostyczna

Pod pewnymi warunkami prawnymi w Holandii akceptuje się świadomą prośbę o przeprowadzenie eutanazji. Podobnie jest

w niektórych stanach Australii i USA.

Wielu ludzi uważa czynną eutanazję czy wspomagane samobójstwo za ostateczny przejaw wolności przytomnej i

świadomej osoby nieakceptującej braku godności, który według niej towarzyszy końcowemu stadium choroby. We Francji

nie akceptuje się uporczywego przedłużania życia - pojęcia przeciwstawianego lekarskiej wytrwałości.

W praktyce, zarówno w szpitalach, jak i poza nimi bardzo często dokonuje się eutanazji.

Komentarz

Piśmiennictwo

1. Co do użycia siły podczas operacji policyjnych i wojskowych, których celem jest schwytanie osób podejrzanych o

terroryzm i które kończą się śmiercią podejrzanych (zapobieganie terroryzmowi a art. 2 EKPC), patrz decyzja nr 324 z

27.09.1995 r. w sprawie McCann i inni (Komisja przeciwko Zjednoczonemu Królestwu).

2 z 3

Czynna eutanazja

2. Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie, tłum. Marek Antoni Nowicki

3. WMA Declaration on the terminal phase of illness, Wenecja, Włochy, październik 1983 r.

4. Deklaracja Kongregacji Nauki Wiary o eutanazji, nr 2.

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie http://www.mp.pl

3 z 3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: