GAZ ŁUPKOWY - PODSTAWOWE INFORMACJE.pdf

(1381 KB) Pobierz
512575848 UNPDF
Gaz
łupkowy
podstawowe informacje
512575848.001.png
Gaz łupkowy
Podstawowe informacje
WARSZAWA, LIPIEC 2010
1
PRZEDMOWA
Polski Koncern Naftowy ORLEN zamierza aktywnie uczestniczyć w projektach
poszukiwawczych gazu niekonwencjonalnego w Polsce. Jest to jeden ze strategicznych
priorytetów Grupy. Już teraz spółka ORLEN Upstream odpowiedzialna za projekty
w sektorze poszukiwań i wydobycia węglowodorów prowadzi poszukiwania na terenie
pięciu koncesji na Lubelszczyźnie.
Niniejszy raport jest pierwszą podjętą w Polsce próbą usystematyzowania dostępnej
wiedzy i informacji na temat poszukiwań i wydobycia gazu łupkowego. Zależy nam
na przekazaniu wszystkim zainteresowanym rzetelnych i kompletnych informacji na
temat gazu łupkowego i działalności PKN ORLEN na tym polu.
W pierwszej części raportu przedstawiona jest charakterystyka gazu łupkowego
– pochodzenie geologiczne, technologia wydobywcza, parametry opłacalności
wydobycia oraz – co wzbudza w Polsce największe emocje i nadzieje – potencjalne
skutki ekonomiczne i polityczne.
Pierwszym krajem, który rozpoczął wydobycie gazu łupkowego na skalę przemysłową
były Stany Zjednoczone. Dlatego też poświęciliśmy temu rynkowi cały osobny rozdział.
Gaz łupkowy stanowi tam obecnie ok. 14% całkowitej produkcji gazu ziemnego. Według
szacunków Departamentu Energii USA, większość (60%) wydobywalnych zasobów
gazu ziemnego ulokowana jest w złożach niekonwencjonalnych ( shale gas i tzw. tight
gas ).
W ostatniej części raportu opisujemy perspektywy rozwoju poszukiwań i wydobycia
gazu niekonwencjonalnego w Polsce. Podawane dotychczas do wiadomości publicznej
szacunki potencjalnych zasobów gazu łupkowego, silnie podziałały na wyobraźnię.
Należy jednak pamiętać, że proces rozpoznawania potencjalnych złóż gazu łupkowego
na terenie Polski dopiero się rozpoczyna.
W raporcie wskazujemy zarówno na szanse jak i potencjalne bariery dla rozwoju
poszukiwań gazu łupkowego w Polsce – natury geologicznej, ekonomicznej oraz
administracyjnej. Warto jednak podkreślić, że nawet jeśli potwierdzą się najbardziej
konserwatywne oceny złóż gazu niekonwencjonalnego, zasoby te – o ile ich wydobycie
będzie opłacalne – mogą być wystarczające, by zmienić rynek gazu ziemnego
w Polsce.
Jacek Krawiec
Prezes Zarządu PKN ORLEN
2
Niniejszy raport został przygotowany przez PKN ORLEN SA na podstawie
własnych informacji oraz danych i opinii publicznie dostępnych.
Prace nad stworzeniem raportu realizowane były w okresie od maja do
lipca 2010 roku.
3
PODSUMOWANIE RAPORTU
CZĘŚĆ 1: GAZ Z ŁUPKÓW (SHALE GAS) – PODSTAWOWE INFORMACJE
Gaz z łupków – Charakterystyka
Ze względu na charakter skał, w których występują nagromadzenia węglowodorów,
y
shale gas ),
gaz uwięziony w izolowanych porach skalnych ( tight gas ), gaz z pokładów węgla
( coalbed methane ) oraz hydraty gazowe .
Obecny poziom zaawansowania technologicznego pozwala na wydobywanie gazu
y
ze źródeł niekonwencjonalnych na skalę przemysłową .
Technologia wydobycia
Rozwój wydobycia gazu z łupków stał się możliwy dzięki obniżeniu kosztów
y
technologii wykonywania odwiertów poziomych oraz szczelinowania
hydraulicznego.
Technika wiercenia otworów poziomych polega na początkowym odwierceniu
y
pionowego odcinka otworu wiertniczego, a następnie po osiągnięciu zakładanej
głębokości na zmianie trajektorii na poziomą i wierceniu w wybranej warstwie
skalnej.
Szczelinowanie hydrauliczne polega na wtłoczeniu do wybranej sekcji otworu
y
wiertniczego cieczy pod bardzo wysokim ciśnieniem, składającej się z nośnika
(głównie wody) z dodatkiem materiałów wypełniających szczeliny (głównie piasku
o odpowiednio dobranej granulacji i wytrzymałości mechanicznej) oraz dodatków
chemicznych (głównie celem poprawienia lepkości). Ciecz pod ciśnieniem tworzy
szczeliny w strukturach skalnych, natomiast piasek wypełnia i podtrzymuje szczeliny
tworząc nowe drogi migracji gazu do otworu.
Do jednego otworu podczas zabiegu szczelinowania średnio wtłacza się od 7,5 do
11,3 mln litrów płynu szczelinującego oraz od 450 do 680 ton piasku.
4
y
złoża dzielimy na konwencjonalne oraz niekonwencjonalne. Wydobycie gazu
niekonwencjonalnego jest technicznie trudniejsze i droższe.
Wśród niekonwencjonalnych złóż gazu można wyróżnić: gaz w łupkach (
y
Zgłoś jeśli naruszono regulamin