encyklopedia pi�karska FUJI 14 nak�ad w twardej op>:rawie numerowan/y od OOOl do lOOO wsp�tw�rcy 14 tomu encyklopedii pi�karskiej FUJIFILM POLSKA oraz BELVEDERE BRABORK BROWARY WARSZAWSKIE CERAMIKA OPOCZNO ELEKTRIM FSO GLOB BANK PEKAES BUS PKO BP RAFINERIA JEDLICZE ROBAK & ROBAK TOTALIZATOR SPORTOWY WARTA � WSZELKIE PRAWA ZASTRZE�ONE. �adna cz�� tej publikacji nie mo�e by� kopiowana, przechowywana w systemie wyszukiwania danych ani przekazywana w �adnej formie lub jakimikolwiek �rodkami elektronicznymi czy mechanicznymi, poprzez fotokopiowanie, rejestracj� na ta�mie lub w jakikolwiek inny spos�b, bez uprzedniego pisemnego zezwolenia w�a�ciciela praw autorskich, jak r�wnie� nie mo�e by� rozpowszechniana w oprawie lub ok�adce innej ni� ta, w kt�rej zosta�a wydana i bez podobnego warunku, obejmuj�cego niniejsze zastrze�enie w stosunku do kolejnego wydawcy. ALL R1GHTS RESERVED. No part of this pub-lication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form, or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise without the prior permission in writing of the Copyright holders, nor be otherwise circulated in any form or binding or cover other than in which it is published and without a similar condition including this condition being imposed on the subse�uent publisher. � copyright by Andrzej Gowarzewski katowice 1995 NA OK�ADCE: przed meczem eliminacji MS'70 z Bu�gari� (3:0 na Stadionie Dziesi�ciolecia, 9 listopada 1969), od lewej: Zygfryd Szo�tysJk, Bronis�aw Bula, Henryk Latocha, W�odzimierz Luba�ski. Zygmunt Anczok, Kazimierz Deyna. Janusz �mijewski, Andrzej Jarosik, Walter Winkler, Hubert Kostka, Stanis�aw O�liz�o (kapitan): w ramce trener Ryszard Koncewicz � na zdj�ciach Eugeniusza Warmi�skiego. encyklopedia pi�karska FUJI tom 14 BIA�O-CZERWONI DZIEJE REPREZENTACJI POLSKI (2) 1947-1970 FUJI FOOTBALL ENCYCLOPEDIA HISTORY OF THE POLISH NATIONAL TEAM (2) WHITEand RED Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie wydawnictwo ffj|/\ katowice 1995 1000391161 Grl/ � GrG5" /IS9� 794288 autorzy Andrzej GOWARZEWSKI oraz Henryk BILI�SKI redakcja Andrzej J�ZEFOWICZ Marek KRZY�K�W Jan LIS + koordynacja Andrzej MARKOWSKI wsp�praca autorska konsultanci zdj�cia i reprodukcje � �� >-,>' 'S/2 �� 1 ,:� grafika i karykatury t�umaczenia sk�ad komputerowy korekta oprogramowanie druk i oprawa Krzysztof M�TRAK Marek MICHALSKI ok�adka Bo�ena SZMEL Eugeniusz WARMI�SKI fotografie Ewa Adamska, Jerzy Cierpiatka, Gerard Cie�lik, Ma�gorzata Dziewit, Wojciech Filipiak, Bo�ena Kierzkowska, Ryszard Koncewicz, Zdzis�aw Krupi�ski, Ryszard �achut, Ewa Pentak, Kazimierz Romaniec, Stefan Szczep�ek, Joachim Waloszek ARG Julio Hector Macias, Eva Sobota-Onyszkiewicz * AUT Erich Kamper * BEL Stanis�aw Gzi� * BR A Airton Silveira Fontenele, Jouca Kfouri * BUL Dimitr Popdimitrow * CZE Lubo� Jerabek * GER Marian Pilarski * ENG L. Frank Tivey * FIN Esko S. Lahtinen * GRE Jorgios E. Kusunelos * HOL Hendricus Moer * HUN Gyorgy Ingelberg * IRL Paul Buttner * ISR Zygmunt Schafer * ITA Gabriele Crocco, Alfonso A. Spadoni * JUG Vasa Stojkovi� * NIR Shawn Carey * NOR Kar� M. Torgrimsen * ROM Frederic Moises * SCO Ernie Walker * SUI Guido Tognoni * SWE Andrzej Dybisz, Hans-Christer Sj�berg * TUR Teoman Hunal * UKR Aleksander Pauk * USA Dennis Adam Witkowski Norbert Boronowski, Jerzy Bydli�ski, Vaclav Chochola CZE, Czes�aw Datka, Edward Franckowiak, Jan Kauder, Marian Ko�kiewicz, Waldemar Kompa�a, Jacek Kozio�, J�zef Krzywdzi�ski, Wies�aw Ksi��ek, Gerard Kulpok, ? Metel-mann, W�adys�aw �Otek" Morawski, Horst Muller, ? Osma�ski, Halina Pind�r-�ruborz, Tadeusz Szwed, Mieczys�aw Szymkowski, Mieczys�aw �widerski, Eugeniusz Warmi�ski, E. Wo�oszczuk, J�zef Wr�bel, Jerzy Zar�bski; agencje � API, CAF (Bierut, D�browiecki, Matuszewski, Seko), Foto �Urszula" Bytom; archiwa � Ewalda Cebuli, Gerarda Cie�lika, Jana Kaudera, Ryszarda Koncewicza, Jana Liberdy, Stefana Szczep�ka, Joachima Waloszka, redakcji SPORT w Katowicach, Archiwum Dokumentacji Mechanicznej w Warszawie oraz wydawnictwa GiA Edward A�aszewski, Bicke�s, Eryk Lipi�ski, Marek Michalski, Waldemar Walczak Witold G�recki, Antoni Pyci�ski Wioletta G�yk, El�bieta Liersz, Maciej Liersz, Jolanta Matusiak, Aleksandra Uku� Marek Krzy�k�w, Barbara Zieli�ska Miros�aw Korbel LUBELSKIE ZAK�ADY GRAFICZNE rada programowa encyklopedii pi�karskiej FUJI Henryk Bili�ski Andrzej Gowarzewski Zygmunt Lenkiewicz Jan Lis Antoni Piontek Stefan Szczep�ek W�odzimierz Trzci�ski Tomasz Wolek � copyright by Andrzej Gowarzewski katowice 1995 buw-eo- OO/^TiO-zlO ISBN 83-902751-4-7 AKoO Szanowni Pa�stwo, grali�my w pi�k�, aby zwyci�a�, cieszy� si� sportow� rywalizacj�, poznawa� ludzi i �wiat, a nade wszystko radowa� z nowych przyja�ni. Wiem, bo znam kulisy wsp�czesnego sportu, �e dzi� trudno w tak� deklaracj� uwierzy� bez w�tpliwo�ci, ale � prosz� mi wierzy� � tak w�a�nie by�o! Marzenia o wyst�pie w narodowym zespole stanowi�y dla ka�dego pi�karza mojego pokolenia najwa�niejszy cel. By� reprezentantem znaczy�o tak wiele, �e dla niekt�rych nawet jeden wyst�p w mi�dzypa�stwowym meczu, jedno udane zagranie czy zdobyta bramka, s� wspomnieniem do dzi� niezwyk�ym i �wie�ym, nagradzaj�ce wieloletni trud na treningach. Pami�tam, �e po latach nasi nast�pcy mieli wi�ksze osi�gni�cia, a i moje pokolenie patrzy na sw�j dorobek przez pryzmat medali w mistrzostwach �wiata i na olimpiadach. Mam jednak nadziej�, �e bez naszego trudu, w tak ci�kim okresie, gdy zniszczenia lat wojennej po�ogi i polityczne ograniczenia nie pozwala�y w pe�ni wykorzysta� wszystkich talent�w Polak�w, bez naszej ambicji � nie by�oby p�niejszych sukces�w na miar� medali w �wiatowej rywalizacji. Nie ma wa�niejszej sprawy ni� narodowa dru�yna! Pragn� to przypomnie� dzisiejszym reprezentantom, ale te� m�odym ch�opcom, kt�rzy dopiero marz� o s�awie. Tak�e kibicom, dla kt�rych rado�ci gra�o ju� kilka pokole� kadrowicz�w. Oet^� P1^ -OD AUTORA Druga cz�� �Bia�o-czerwonych" tworzy fragment opisu dziej�w narodowej reprezentacji Polski, obejmuj�cego lata 1947-1970. W pierwszej cz�ci, kt�ra ukaza�a si� jako tom drugi �encyklopedii pi�karskiej FUJI", pod tym samym tytu�em prezentowano lata 1921-1939, a w trzeciej, kt�r� pragn� opublikowa� w przysz�ym roku, znajdzie si� historia od 1971 do dnia ukazania si� tego tomu. O ile w pierwszej cz�ci oficjalnych spotka� w okresie niespe�na dwudziestu lat by�o ledwie 84, w drugiej w czasie niespe�na �wier� wieku ju� ponad 150, to w trzeciej, kt�ra r�wnie� obejmie okres dwudziestu pi�ciu lat � b�dzie ich blisko trzysta! Narzuca to nieco inny uk�ad i zawarto�� poszczeg�lnych tom�w, aby ka�dy z nich przy por�wnywalnej obj�to�ci zawiera� najistotniejsze dla danego okresu tre�ci. Pami�tajmy te�, �e zdarzenia opisywane w pierwszej cz�ci to �zamierzch�a" przesz�o�� dla wsp�czesnego Czytelnika, okres opisywany w cz�ci drugiej jest ju� lepiej znany, cho� nie zawsze zgodnie z prawd�. Tom trzeci b�dzie za� ledwie powt�rk� z w�asnych wspomnie�, cho� staram si� pami�ta� o najm�odszych, dopiero wchodz�cych w �ycie sympatykach futbolu. Ten tom opracowany zosta� zgodnie z sugestiami Czytelnik�w, jakie pojawi�y si� po publikacji pierwszej cz�ci �Bia�o-czerwonych". Poprawiono usterki, prezyzyjniej udokumentowano wiele zdarze�, zamykaj�c opis niemal dok�adnie w p� wieku po pierwszym oficjalnym meczu reprezentacji Polski. Oczywi�cie, nie jest to opis �mecz po meczu", bo wystarczaj�co bogata jest, moim zdaniem, nota dokumentacyjna ka�dego spotkania. Bardziej zale�a�o mi na przedstawieniu okoliczno�ci i fakt�w, wp�ywaj�cych na wyniki narodowej dru�yny, a tak�e na pr�bie uporz�dkowania i�cie �augiaszowej stajni", jak� przez lata tworzyli niesolidni, a w niekt�rych przypadkach tak�e �wiadomie fa�szuj�cy prawdziw� histori� �opisywacze". To ciekawe, ale po ukazaniu si� w ko�cu 1991 roku pierwszej cz�ci �Bia�o-czerwonych" nikt nie podj�� merytorycznej dyskusji, jakby fachowcy, na co dzie� �yj�cy z pisania o futbolu, przyj�li bez zastrze�e� zaprezentowan� i udokumentowan� na �amach tego tomu wersj�. Okazuje si� jednak, �e autorzy dokumentacji �zarysu historii PZPN" raz jeszcze �sprzedali" opracowanie, kt�re mam prawo nazwa� skandalicznym. Wszyscy pope�niamy b��dy, ale miar� uczciwo�ci autora winna by� rzetelna analiza powszechnie dost�pnych �r�de�. Oczywi�cie, mo�na pr�bowa� udowodni�, �e bia�e jest czarne, ale w�wczas trzeba si� liczy� z publiczn� krytyk�. Dokumentacja �zarysu historii PZPN" w �adnym szczeg�le nie jest wiarygodna i got�w jestem to udowodni�, je�li kto� podejmie rzeczow� dyskusj�. Pragn� podzieli� si� te� spostrze�eniem, kt�rego os�d pozostawiam nie tylko Czytelnikom. Lista reprezentant�w w wydawnictwie PZPN zawiera setki b��d�w. Tak, setki nieprawdziwych danych dotycz�cych pisowni nazwisk czy imion, klub�w, a tak�e rocznik�w urodzenia. Ciekawe � w cz�ci najtrudniejszej do zdokumentowania, a wi�c tycz�cej lat 1921-39, jest ich ledwie kilka, ale wcze�niej ukaza� si� przecie� tom drugi �encyklopedii FUJI" zatytu�owany �Bia�o-czerwoni", gdzie podano poprawne informacje. Okres 1947-1970, a wi�c znacznie �atwiejszy do opracowania, zw�aszcza dla autor�w posiadaj�cych podobno �solidne archiwa", zawiera tych b��d�w zdecydowanie wi�cej. Jest to, nie tylko moim zdaniem, opracowanie wo�aj�ce o pomst� do nieba. Jestem g��boko przekonany, �e po prostu nie by�o �r�d�a, tak jak by�a nim pierwsza cz�� �Bia�o-czerwonych", sk�d mo�na by�oby wzi�� dane, cho� jako zbi�r s� one chronione nie tylko prawem autorskim. B��dne s� roczniki, a nie daty dzienne, tak znanych graczy, jak Anio�a, Banisz, Filek, Florenski, Fo�tyn, Gawro�ski, Jezierski, Korynt, Machowski, aby pozosta� przy postaciach o wielkich zas�ugach � reprezentantach, olimpijczykach, trenerach, dzia�aczach. Licz� na dalsze uwagi i �yczliwo�� Czytelnik�w, kt�rzy s� najsolidniejszymi analitykami i krytykami naszej serii �encyklopedii"...
Grzesmen