porad4.pdf

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

00-701 Warszawa, ul. Czerniakowska 16

Ubezpieczenia społeczne

i ubezpieczenie zdrowotne osób

prowadzących pozarolniczą

działalność i osób z nimi

współpracujących

Poradnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2009 r.

Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących

Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób

z nimi współpracujących.

Poradnik

data aktualizacji: 01.09.2009 r.

Poradnik dostępny bezpłatnie w serwisie http://www.zus.pl

Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2009 r.

Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących

Spis treści

WSTĘP ........................................................................................................................................................................ 5

I. POJĘCIA „OSOBA PROWADZĄCA POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ”, „OSOBA

WSPÓŁPRACUJĄCA” ............................................................................................................................................. 5

1. O SOBA PROWADZĄCA POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ ............................................................................................ 5

2. O SOBA WSPÓŁPRACUJĄCA ..................................................................................................................................... 7

II. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE OSÓB, DLA KTÓRYCH PROWADZENIE POZAROLNICZEJ

DZIAŁALNOŚCI LUB WSPÓŁPRACA PRZY PROWADZENIU TEJ DZIAŁALNOŚCI JEST JEDYNYM

TYTUŁEM DO OBJĘCIA UBEZPIECZENIAMI ................................................................................................. 8

III. UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE OSÓB, DLA KTÓRYCH PROWADZENIE POZAROLNICZEJ

DZIAŁALNOŚCI LUB WSPÓŁPRACA PRZY PROWADZENIU TEJ DZIAŁALNOŚCI NIE JEST

JEDYNYM TYTUŁEM DO OBJĘCIA UBEZPIECZENIAMI .......................................................................... 10

1. Z BIEGI TYTUŁÓW UBEZPIECZEŃ ........................................................................................................................... 10

A. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej i umowa o pracę..................................... 11

B. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej i umowa-zlecenie ................................... 12

C. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej oraz umowa o pracę i umowa-zlecenie.. 17

D. Kilka rodzajów pozarolniczej działalności .................................................................................................... 19

E. Współpraca z kilkoma osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność..................................................... 19

F. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej i bycie duchownym................................. 19

G. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej i przebywanie na urlopie wychowawczym

lub pobieranie zasiłku macierzyńskiego bądź zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego......................... 19

H. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej i pozostawanie w stosunku służbowym .. 21

I. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej i praca nakładcza................................... 21

J. Zbiegi innych tytułów ubezpieczeń (przykłady)............................................................................................... 22

K. Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej i prawo do emerytury lub renty ............. 23

2. Z AKRES UBEZPIECZEŃ ......................................................................................................................................... 26

IV. ZASADY OPŁACANIA SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE OSÓB PROWADZĄCYCH

POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ I OSÓB Z NIMI WSPÓŁPRACUJĄCYCH ........................................... 26

1. P ODSTAWA WYMIARU SKŁADEK .......................................................................................................................... 26

A. Zasady ustalania podstawy wymiaru składek................................................................................................. 26

B. Zmiany wprowadzone 24 sierpnia 2005 r. ..................................................................................................... 27

2. W YSOKOŚĆ SKŁADEK .......................................................................................................................................... 31

3. Z ASADY FINANSOWANIA SKŁADEK ...................................................................................................................... 33

4. T ERMINY PŁATNOŚCI SKŁADEK ........................................................................................................................... 33

V. UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE OSÓB PROWADZĄCYCH POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ I

OSÓB Z NIMI WSPÓŁPRACUJĄCYCH ............................................................................................................. 34

1. O SOBY UBEZPIECZONE ......................................................................................................................................... 34

2. P ODSTAWA WYMIARU SKŁADKI ........................................................................................................................... 34

3. S KŁADKA NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE I ZASADY JEJ FINANSOWANIA ........................................................... 35

4. S KŁADKI NA UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE A TYTUŁY UBEZPIECZENIA ................................................................ 36

A. Kilka rodzajów pozarolniczej działalności..................................................................................................... 36

B. Prowadzenie pozarolniczej działalności przez osobę mającą ustalone prawo do emerytury lub renty ......... 40

C. Prowadzenie pozarolniczej działalności przez osobę mającą ustalony umiarkowany lub znaczny stopień

niepełnosprawności ........................................................................................................................................ 40

D. Prowadzenie pozarolniczej działalności przez osobę duchowną................................................................... 41

E. Prowadzenie pozarolniczej działalności przez rolnika................................................................................... 41

5. T ERMINY OPŁACANIA SKŁADEK ........................................................................................................................... 41

VI. SKŁADKA NA FUNDUSZ PRACY............................................................................................................... 41

Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2009 r.

Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących

VII. ZGŁASZANIE I WYREJESTROWYWANIE Z UBEZPIECZEŃ OSÓB PROWADZĄCYCH

POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ I OSÓB Z NIMI WSPÓŁPRACUJĄCYCH ........................................... 42

VIII. DOKUMENTY ROZLICZENIOWE......................................................................................................... 44

IX. ROZLICZANIE SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I UBEZPIECZENIE

ZDROWOTNE ORAZ FUNDUSZ PRACY OSÓB PROWADZĄCYCH POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ

GOSPODARCZĄ W FORMIE SPÓŁKI CYWILNEJ......................................................................................... 47

X. KONTYNUOWANIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH ........................................................................... 49

XI. TRYB DOKONYWANIA WPŁAT Z TYTUŁU SKŁADEK....................................................................... 50

XII. ZASADY PRZEKAZYWANIA DOKUMENTÓW UBEZPIECZENIOWYCH...................................... 51

WYKAZ OBOWIĄZUJĄCYCH AKTÓW PRAWNYCH ................................................................................... 53

Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2009 r.

Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących

WSTĘP

Celem poradnika jest omówienie obowiązujących od 1 stycznia 1999 r. zasad ubezpieczeń

społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi

współpracujących. Przedstawione zagadnienia dotyczą zarówno osób prowadzących działalność

indywidualnie, jak i w ramach np. spółki cywilnej (obowiązujący tryb postępowania w zakresie

dokonywania rozliczeń składek na ubezpieczenia przez wspólników spółek cywilnych zawiera rozdział

IX).

Istotnym elementem poradnika jest część poświęcona zbiegom tytułów do podlegania

ubezpieczeniom społecznym (patrz: rozdział III). Omówiono w niej m.in. sytuacje, gdy osoba prowadząca

pozarolniczą działalność lub współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności nie podlega

obowiązkowo ubezpieczeniom z tego tytułu.

Ponadto w opracowaniu podane zostały stopy procentowe składek oraz zasady ustalania

podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność, w tym dla osób, które rozpoczęły

wykonywanie działalności gospodarczej po 24 sierpnia 2005 r.

Wymieniono w nim również obowiązki spoczywające na osobach prowadzących pozarolniczą

działalność, a więc obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i

Fundusz Pracy oraz obowiązek sporządzania i przekazywania do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych.

W opracowaniu poinformowano także o możliwości dobrowolnego kontynuowania ubezpieczeń

po ustaniu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności,

podając jednocześnie obowiązujący w tym zakresie tryb postępowania (patrz: rozdział X).

W dwóch ostatnich rozdziałach poradnika przedstawiono zasady dokonywania wpłat z tytułu

składek oraz zasady przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych.

I. POJĘCIA „OSOBA PROWADZĄCA POZAROLNICZĄ DZIAŁALNOŚĆ”, „OSOBA

WSPÓŁPRACUJĄCA”

Obowiązujące od 1 stycznia 1999 r. zasady ubezpieczeń społecznych osób prowadzących

pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących zawarte są w ustawie z dnia 13 października

1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).

Powołana ustawa, oprócz wprowadzenia obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych

dla osób fizycznych, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą

działalność oraz osobami z nimi współpracującymi, określiła również kogo należy uważać za wymienione

osoby.

Należy pamiętać, że osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i osobami

współpracującymi przy prowadzeniu tej działalności – jeżeli spełniają podane niżej warunki – są nie tylko

obywatele polscy, ale również obcokrajowcy.

1. Osoba prowadząca pozarolniczą działalność

Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą

pozarolniczą działalność uważa się:

• osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności

gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,

• twórcę i artystę,

• osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:

- w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów

osiąganych przez osoby fizyczne,

- z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów

o podatku dochodowym od osób fizycznych,

• wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,

• wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

• osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o

systemie oświaty (od 1 marca 2009 r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych 2009 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: