LESNICTWO I LOWIECTWO EGZAMIN DO DRUKU.doc

LEŚNICTWO I ŁOWIECTWO:

Wykład1: Łowiectwo

Historia łowiectwa:

-polowania – prof. Samsonowicz – UW

-wcześniej – pierwsze wytwory sztuki – rysunki zwierząt(30 000 lat p.n.e.)

-pierwsze zwierzyńce powstają(możliwe oglądanie) około 1000 p.n.e., Chiny(na kamieniu), Syria, aby ludzie mogli oglądać zwierzęta, których nie mogą oglądać na co dzień

Grecja – Mykeny – 1200-1500 p.n.e. – zęby dolne dzików(kły-szable) – trofea łowieckie, Delfy – muzeum, odlewy metalowe figurki

Rzym – utrzymywanie egzotycznych zwierząt, ministerstwo, urząd do spraw zwierząt, leporalia – króliki utrzymywane, ptaki – pawie, z Azji bażanty; Pliniusz Starszy i Młodszy – walki organizowane, aby wzbudzić męstwo, agresja u narodu; Pompejusz – 600 lwów, Cezar – 400 lwów, Neron – 300, Skaurus – 500 zabitych w 5 dni, Trajan – 11 500 zwierząt

Wenecja – hodowla lwów;

Później z rozwojem chrześcijaństwa przenoszone tradycje, powstają zwierzyńce(okres średniowiecza), prekursor zakładania – Kościół, największy zwierzyniec – Alpy, zwierzyńce w Polsce – miejscowe oraz: lwy, wielbłądy(środek transportu, udźwig do 500 kg), tury.

Najstarszy – Alba – majątek Radziwiłłów: żubry, łosie, renifery, daniele, jelenie, sarny, bawoły, koziorożce, konie zamorskie(pewnie zebry); zaprzęg z 8 niedźwiedzi; wtedy trafiły bażanty, daniele, króliki – jedzono mięso małych zw., jedzono mięso bobrów

Teraz przed zwierzyńcami powstają nowe zadania

Afryka – Safari – Libia, RPA

Wyrasta idea ZOO, 2 połowa XIX w. – Poznań, Warszawa, Wrocław

Zwierzęta częste i rzadkie:

-in situ – w środowisku naturalnym

-eks-situ – poza środowiskiem

Problem z żubrami

Koń Przewalskiego – restytucja w Mongolii

Chiny – 2 razy zrzucane poroże – jeleń

Polska:

-Za Piastów – prawo jak w Europie, można było użytkować zwierzęta, polować mogli: - rolnicy(bez własności ziemi) na zwierzęta drobne, - pozostałe 2 grupa – posiadacze ziemi mogli polować na zwierzynę;

-bobry zapewniały pieniądze

-szlak bursztynowy – handel zwierzętami, główny rynek zbytu – basen Morza Śródziemnego; urząd łowczego, bobrowni czego, coś z psami, sokolniczego, Jaśko z Makowa – 251 bobrów naliczył,

K. Mazowiecki – wiedzieli u bobrów jaka wielkość rozrodu, ile mogą użyć

-zasada racjonalnego postępowania ze zwierzętami

Dalsze wydarzenia z łowiectwem związane:

-określenie czasu polowań i ochrony – od św. Wojciecha(23 kwietnia) do czasu zbioru plonów

-zniesienie kary śmierci za kłusownictwo

-książki o łowiectwie, „Myślistwo ptasie”

-święty Eustachy – patron myśliwych, teraz św. Hubert, organizacja łowiecka – ostatni potomek Piastów – książę Jerzy Wilhelm, siedziby w Brzegu, Zakon Kawalerów Orderu Złotego Jelenia – cel – kontynuacja kultury łowieckiej

-targi w Niemczech

-ochrona tura – Puszcza Jaktorowska(Mazowsze) – liczenie turów dwa razy do roku, zakaz polowań w puszczy, zakaz wypasania na terenie puszczy, zakaz wykaszania łąk, zakaz wstępu ludzi – musiały

być wydawane zgody, do dziś panują takie zasady; możemy dziś tylko wprowadzić zwierzęta, 27 turów, potem 24; przyczyna wyginięcia – chów

-objęcie ochroną gatunkową zwierząt: kozice, świstaki 19 lipca 1869 rok, Sejm Krajowy Galicyjski, izolowane są te populacje; świstaki – tłuszcz jako lekarstwo

-ochrona żubra – XX w. – przez carów, po wojnie ostatni zabity w 1919 roku 9 lutego, powołano Międzynarodowe  Towarzystwo Ochrony Żubrów w Berlinie, Jan Stoltz, około 2000 na świecie, trudno chronić, bo mała różnica genetyczna, pochodzi on od 10 gatunków, żubr występuje w Puszczy Białowieskiej, Bieszczadach; Polski Związek Łowiecki – ochrona zwierząt w środowisku naturalnym

-akcje dla szkół

-głuszec – Fundacja Ochrony Głuszca

Organizacje łowieckie:

-zrzeszają myśliwych(powstały w XIX w.) – Koło Myśliwych we Lwowie 1838, Towarzystwo Isowieckie 1871 – dokumentacje prowadzili „pedantyczną”(polowania, liczba myśliwych, liczba pędzeń, oddawanych strzałów)

-Moskwa – Cesarskie Towarzystwo Myśliwskie, oddział w Warszawie

-czasopismo „Łowiec polski” 1889 rok.

Polski Związek Łowiecki – do dziś funkcjonuje – 85-lecie, jeden z najstarszych na świecie

-1928 – Polarykowo – zjazd założycieli organizacji europejskich, Międzynarodowa Rada Łowiecka(Czechosłowacja, Rumunia, Francja, Polska), muzeum

-ostatni kongres w Marakeszu

-FACE – Federacja Związków Myśliwskich, od 1994 roku Polska należy

-największa organizacja w Stanach – international cośtam J, 20 mln myśliwych

Dwa systemy łowieckie:

-system licencyjny – nie ma dzierżawy terenów, administracja państwowa sprawuje piecze, mogą się zrzeszać w organizacje łowieckie, można polować za wykup licencji na określony gatunek i teren, najwięcej w Ameryce

-system rewirowy – Europa, ze średniowiecza, z prawem własności ziemi wiąże się obowiązek określania liczebności, odstrzału, gospodarki

Zarządzanie – myśliwi z zagranicy – system licencyjny

Wykład 2:

Funkcje łowiectwa:

-kształtowanie łowiectwa

-utrzymywanie gatunków zwierząt dzikich, aby nie było kolizji z innymi dziedzinami gospodarki narodowej(rolnictwo, leśnictwo, rybactwo), bo może być za dużo zwierząt, więc szkody w uprawach polnych czy lasach – aby nie było degradacji zwierząt

Ekologia stosowana – by przez działalność łowiecką utrzymać liczebność i strukturę zwierząt równą do tych występujących w warunkach naturalnych; aby warunki były zbliżone do naturalnych

-jednostki zajmujące się łowiectwem w niektórych krajach przy jednostkach weterynaryjnych, np. w Austrii czy UJ na kierunku biologii

-zwierzęta – doskonały wskaźnik zmian zachodzących w środowisku(np. zając szarak)

*znaczenie społeczne: -na kilku płaszczyznach:

-skupianie ludzi zrzeszających się w organizacjach PZŁ

-organizacja festiwalów

-zawody, konkursy, sprawdziany z psami myśliwskimi

-Kongres Kultury Łowieckiej, w ubiegłym roku odbył się pierwszy

-Muzeum łowiectwa i jeździectwa w planach

-Kozłówka

*gospodarczo:

-zakłady przemysłowe produkujące na zlecenie ubiór, również dla myśliwych z zagranicy; obuwie, broń myśliwska – Turcja nowym producentem, tradycja w Niemczech i Rosji, ostatnio Chiny; Polska – rzemieślnicy wykonują cenioną w świecie broń – głównie Śląsk i Pomorze – surowce pozyskiwane z zachodu lub na polskiej stali.

*aspekt finansowy:

-myśliwi prowadzą gospodarkę w łowiskach; paśniki produkowane jako gotowe, lecz u nas myśliwi sami je budują; w Szwecji plastikowe; produkcja jedzenia dla zwierzyny – lizawki lub granulaty

*działania gospodarcze:

-wyhodowanie zwierząt wypuszczanych do łowisk naturalnych(bażanty) – w Polsce 200 000 ptaków(niewiele), sprzedawane w części na rynek krajowy i na zachód, tani w Polsce, najwięcej produkują Anglicy – 20 mln rocznie, Hiszpania – produkcja kuropatw

-restytucja zająca(hodowla klatkowa), drugi typ – kwaterowa – w Nadleśnictwie Świebodzin

-Związek hodowców zajęcy we Francji; Czesi – hodowla na dużą skale, Rosja – zając bielak

-inkubatory

-Targi Łowieckie w Europie – 10 dni – 180 000 osób

-rynek polowań dewizowych: -sprzedaż polowa – polowanie na obwodach wyłączonych, cudzoziemcy muszą płacić; -obcokrajowiec – musi być zawarta umowa, ma być pobyt zarezerwowany i określone na jakie zwierzęta może polować

-zwierzyna trofeowa – samce jelenia, dziki – wartość uzależniona od jakości trofeum – wycena musi być przy polowaniu dewizowym; cena w granicach kilku tysięcy euro

Liczba myśliwych i wydatki(w euro)

Polska na 16 pozycji w Europie: -90 000 myśliwych, 0,3 myśliwych na kilometr, 2,4 myśliwych na 1000 mieszkańców; mało w porównaniu z UE, chociaż zmienia się na plus.

Polowania dewizowe:

- myśliwi jeżdżą do Bułgarii i Estonii, przyjeżdżają Niemcy, Austria, USA, Hiszpania, Włochy

-dochody w euro: Chiny – 800 000, Bułgaria – 2-3 mln(przed 1988 dochód wynosił 7,5 mln), Ukraina – 1 mln, Węgry – najwyżej wykazany dochód – 60 mln euro, Kazachstan – 1,5 – 2 mln, Rosja – 3-7 mln, Rumunia – 1-2 mln

-popyt wzrósł w: Białoruś, Chiny, Chorwacja, Rosja, Iran, Kazachstan, Kirgistan, Mongolia, Słowenia, Turcja, Ukraina, Pakistan, Tadżykistan

-Chorwacja – największa liczba myśliwych roczne – 3000

-w Albanii polowania na ptactwo

-Czechy – bardzo kosztowne polowania na ptactwo, chociaż popyt zmalał

-Macedonia – ze względu na wojnę popyt zmalał

-Mongolia – duży popyt, ale granice wyznaczają populacje zwierzyny

Mięso – dziczyzna – plusy: niższa zawartość tłuszczu, większa smakowitość, tańsze, odbiorcy: Niemcy, Francuzi, Anglicy, kraje Skandynawskie, wzrosła podaż dziczyzny, potentaci: Austria, Nowa Zelandia, ceny uległy obniżeniu:

-1 kg sarny – 15-18 zł.

- jeleń – 6-9 zł.

- dzik – 1-2 zł

głównie w skupie sprzedawane, sprzedawane na rynek

Łowiectwo – myślistwo + gospodarowanie zwierzętami

Myślistwo – pozyskiwanie zwierząt

Łowiectwo:

-w oparciu o ustawę z 1995 roku, zatwierdzono 31 stycznia 2009 – Ustawa o Prawie Łowieckim – 11 rozdziałów, 64 artykuły; mówi m.in. o:

-funkcjonowaniu łowiectwa w Polsce

-zwierzęta w stanie wolnym należą do państwa

-łowiectwo – gospodarowanie w zgodzie z zasadami ekologii, gospodarki leśnej, rolniczej i rybackiej

-podział kraju na obwody łowieckie, obwód co najmniej 3 tys. hektarów, wydzierżawić może tylko koło łowieckie, nie może osoba prywatna; w Polsce tylko członek PZŁ może uprawiać łowiectwo(nie dotyczy dyplomacji)

-gospodarka skierowana na PZŁ, organy kontrolujące Administracji Państwowej na Szczeblu Wojewódzkim – zapisane w ustawie – Nadleśnictwa – dowodzący są zobligowani do nadzoru

-jest realizowana na podstawie planów:

1 rodzaj – okresy 10-letnie, plany dla rejonów wytyczane, zawarte są informacje o liczebności zwierząt

2 rodzaj – roczne – dla każdego obwodu łowieckiego, sporządzone przez dzierżawce, opiniowane przez Wójta gminy, zatwierdzane przez Nadleśnictwo

Minister Środowiska wydaje rozporządzenia do tej ustawy(bo łowiectwo podlega temu Ministerstwu), np. Rozporządzenie o warunkach łowu; ponadto:

Aby realizować gospodarkę łowiecką, realizuje się ustawy:

-o Ochronie Przyrody(12 kwietnia 2004 r.)

-Prawo o Ochronie Środowiska(2001)

-Ustawa o Lasach – 2001, modyfikacja 8 grudnia 2008

Nazewnictwo:

-zwierzęta łowne(synonim zwierzyna), zwierzyna łowna – określenie błędne!

3 kategorie:

-łowne

-objęte ochroną

-nie mają określonego statutu prawnego

Zwierzęta Polski – 34 tys. gatunków(gatunki szkodliwe – drapieżniki)

Lista gatunków łownych(czas polowań), kiedyś:

-jelenie-byki, daniele-rogacze, sarny-kozły, zające szaraki, bielaki, borsuki, głuszcze-koguty, cietrzewie-koguty, cietrzewie-kury, jarząbki, bażanty-koguty, kuropatwy, przepiórki

Aktualne(11 marca 2005) – Rozporządzenie Ministra Środowiska:

1)      Zwierzyna gruba:

a)      Łoś

b)      Jeleń szlachetny

c)      Jeleń sika

d)      Daniel

e)      Sarna

f)       Dzik

g)      Muflon (do sarny należą do jeleniowatych)

2)      Zwierzyna Drobna

a)      Lis (rodzimy)

b)      Jenot

c)      Borsuk (rodz)

d)      Kuna leśna (rodz)

e)      Kuna domowa (rodz)

f)       Norka amerykańska

g)      Tchórz zwyczajny (rodz)

h)      Szop pracz

i)        Piżmak

j)        Zając szarak (rodz)

k)      Dziki królik

l)        Jarząbek (rodz)

m)    Bażant

n)      Kuropatwa (rodz)

o)      Gęś gęgawa (reszta rodzima)

p)      Gęś zbożowa

q)       

r)       Gęś biatoczelna

s)       Kaczka krzyżówka

t)        Cyraneczka

u)      Głowienka

v)       

w)    Czernica

x)      Gołąb Grzywacz

y)      Słonka

z)      Łyska

Gatunki – ilość – 31, znaczna ilość gatunków obcych

Podsumowanie: 1. Polowanie można wykonywać na podstawie planu rocznego

2. Objęta jest tam ilość jaką można pozyskać na terenie obszaru łowieckiego

3. Polowanie w sposób indywidualny lub zbiorowy

- W sposób indywidualny nie można na zające;

- indywidualnie – potrzebne jest zezwolenie (dla kogo, w którym obwodzie łowieckim, w jakim terminie – 2 tygodnie do miesiąca ważne, opis zwierzęcia – czy dla samca – w jakim wieku – selekcyjny czy łowny, zameldowanie, wpis do książki polowań na przyjazd i wyjazd, co się upolowało, liczba zwierząt do upolowania na zezwoleniu, obowiązek dostarczenia do punktu skupu lub wzięcia na swój użytek, odkup tylko przez koło łowieckie, jak na swój użytek – trzeba zbadać).

Organizacja łowiecka w Polsce:

-myśliwi członkami

-aby zostać – staż w kole lub ośrodku zwierzyny

-jak są po jakimś kursie łowiectwa(np. my ;]) –to wtedy ze stażu zwolnieni, zdaje się egzamin związkowy z uczestnictwem osób z policji, urzędu i lasów państwowych

-zdaje się: teorie – egzamin pisemny i ustny, potem sprawdzenie umiejętności posługiwania się bronią myśliwską(całość 3 tygodnie); w Niemczech rok czasu

-aby broń uzyskać – badania lekarskie, potem do Komendy Wojewódzkiej Policji, dostaje się zezwolenie i dopiero można ubiegać się o przyjęcie do koła, w kole trzeba pracować, płacić składki, muszą być 2 osoby wprowadzające do koła(muszą ręczyć za tą osobę)

-można być członkiem niestowarzyszonym

-ośmiu myśliwych na koło, dzierżawią oni obwód łowiecki(dzierżawa 10 lat) lub nawet 3 obwody, płaci się dzierżawę zależną od jakości terenu(jakie zwierzęta i w jakim zagęszczeniu-średnia na Lubelszczyźnie – 4000-5000 zł.), mniej za polny, więcej za leśny

-w kole (2500 w Polsce)do 60 osób, więcej tylko w Warszawie

-władza koła wybierana raz na 4 lata, realizowanie i prowadzenie gospodarki łowieckiej, władza składa się z prezesa, łowczego, skarbnika i sekretarza, zebrania co roku – zdają sprawozdanie z działalności, raz na 4 lata wybierani są w kołach delegaci na zjazdy okręgowe(okręgi funkcjonują w ramach ubiegłych województw – 49)

-dokonywany wybór Rady Okręgowej(z łowieckiej 3) – składa się z 15 członków, wybiera przewodniczącego, zarząd powołuje, przewodniczący – etatowy, reszta – działacze społeczni, na szczeblu Okręgu działają komisje problemowe, np.: szkoleniowa, kynologiczna, strzelecka, hodowlana, propagandy, wyceny i oceny trofeów łowieckich – wszystkie trofea do niej dostarczane, jak złe to kary; sądy łowieckie – za wykroczenia wynikające z ustawy łowieckiej, jak wykroczenia karne to sąd.

-szczebel krajowy – raz na 4 lata wybierani delegaci do Naczelnej Rady Łowieckiej, która powołuje komisje problemowe i Zarząd Główny PZŁ, naczelny etatowy, reszta społeczni; nadaje Odznaczenia Łowieckie:

*ZŁOM

*Złoty, Srebrny, Brązowy Medal Zasług

*93 rok – 70 lecie PZŁ – medal św. Huberta za zasługi kulturalne.

WYKŁAD 3:

Osobniki stanowiąc populację nie są zróżnicowane pod wzgl. Budowy morfologicznej

Eksterier- budowa zewnętrzna i interier- bud. wewnętrzna

Współczynnik odziedziczalności- danej cechy badanej przez różnych autorów w różnych populacjach będzie  się różnic

Eksterier u zwierząt jest determinowany czynnikami środowiskowymi. pod wpływem  tych czynników w obrębie danego gatunku wykształcają się  cechy, które sprawiają że zwierzęta się różnią i dlatego wyodrębniono podgatunki (wyróżniane na podstawie cech zwierząt)

Np. głuszce nizinne różnią się od górskich. Większe zróżnicowanie osobników jest w obrębie jednego stanowiska niż pomiędzy  stanowiskami.

Np. rasy psów też sie znacznie różnią miedzy sobą, patrząc na jamnika i na doga można byłoby sądzić że są to odrębne gatunki.

Interier- jest to genotyp , a kiedyś były to inne cechy budowy wewnętrznej np. grupy krwi

Cechy populacji :

1.       Ciągłość występowania

2.       W obrębie populacji następuje wymiana materiału genetycznego

3.       Zbliżona dynamika liczebności – poprzez nią rozumie się zmiany liczebności w czasie

4.       Możliwość reagowania na czynniki  chorobotwórcze – np. występowanie poszczególnych patogenów i wykształcenie przez osobniki populacji przeciwciał

Subpopulacja meta populacja- wiąże się ze strukturą przestrzenną występowania populacji i wymiana materiału genetycznego.

Metapopulacja występuje u  głuszców które nie mogą wymienić między sobą materiału genetycznego miedzy stanowiskami.

Subpopulacja- pomiędzy stanowiskami może istnieć wymiana materiału genetycznego np. w przypadku niektórych gatunków ptaków, bo łatwo się przemieszczają i mogą się krzyżować łatwo.

Meta populacja- zabezpieczano zróżnicowanie materiału genetycznego i funkcjonują w lepszej kondycji genetycznej.

Cechy opisujące populację:

a)areał jej występowania (zasięg, opisane to jest na mapach)

b)liczebność populacji – ma fundamentalne znaczenie bo decyduje o trwaniu danej populacji, programy symulacyjne pozwalają ocenić trwanie populacji ( im mniejsza populacja tym  mniejsze szanse jej przetrwania- spadek liczebności)

populacja może funkcjonować w sposób ciągły gdy jest do 100 osobników, ale trzeba co pokolenia dodawać samca  o tym samym genotypie do danej populacji.

Metoda próbnych pędzeń jest właściwa dal saren i przy okazji dla zajęcy.

W stosunku do poszczególnych gatunków trzeba stosować inne metod szacowania liczebności populacji. Dla głuszców nie ma metody oceny liczebności.

Nawet dla tego samego gatunku w specyficznych warunkach trzeba stosować inne metody oceny liczebności. Wszystkie metody oceny liczebności. Wymagają czasu i nakładu finansowego np. w Afryce filmowanie ze śmigłowca (to jest możliwe na terenach otwartych) inna metoda to fotografowanie (na podstawie zdjęć się liczy)

c) zagęszczenie zwierząt- każda populacja może spełniać prawidłowo swoje funkcje w zakresie pewnego zagęszczenia (reguła Allego)

zagęszczenie progowe- minimalne i maksymalne

każda populacja ma tendencje do utrzymywania zagęszczenia strefie tolerancji. Jak zostaje przekroczona to następują mechanizmy autoregulujące liczebność . Inna będzie przy zwiększeniu, a inna przy zmniejszeniu zagęszczenia.

...