ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE
PRAWO ADMINISTRACYJNE GOSPODARCZE
[ Rok akademicki: 2009 / 2010 ]
1.Pojęcie administracji gospodarczej i jej główne obszary.
2.Prawo publiczne - prawo prywatne w sferze gospodarczej.
3.Prawo administracyjne gospodarcze jako część prawa publicznego.
4.Pojęcie prawa administracyjnego gospodarczego.
5.Zasady prawa administracyjnego gospodarczego.
6.Władztwo publiczne w administracji gospodarczej.
7.Ustawy i rozporządzenia jako źródło prawa administracyjnego gospodarczego.
8.Akty prawa miejscowego jako źródło prawa administracyjnego gospodarczego.
9.Uchwały Rady Ministrów i zarządzenia ministrów jako .źródło prawa
administracyjnego gospodarczego.
10.Rola norm sytuujących i wskazujących w prawie administracyjnym
gospodarczym.
11.Prawo Unii Europejskiej (wspólnotowe) w obszarze prawa
administracyjnego gospodarczego
12.Prawo pierwotne jako źródło prawa administracyjnego gospodarczego.
13.Prawo wtórne jako źródło prawa administracyjnego gospodarczego.
14.Stosowanie prawa administracyjnego gospodarczego w warunkach Unii
Europejskiej.
15.Organy administracji gospodarczej.
16.Minister Skarbu Państwa jako organ administracji gospodarczej.
17.Jednostki organizacyjne wykonujące funkcje państwa.
18.Minister Gospodarki jako organ administracji gospodarczej.
19.Podmioty prawa administracyjnego gospodarczego.
20.Zadania i kompetencje organów samorządu terytorialnego w sferze
działalności gospodarczej.
21.Osoba fizyczna jako podmiot prawa administracyjnego gospodarczego.
22.Spółki osobowe handlowe jako podmioty prawa administracyjnego
gospodarczego.
23.Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna jako podmioty
prawa administracyjnego gospodarczego.
24.Przedstawicielstwa i oddziały przedsiębiorców zagranicznych.
25.Osoby zagraniczne i przedsiębiorcy zagraniczni jako podmioty
26.Przedsiębiorstwo państwowe jako podmiot prawa publicznego gospodarczego.
27.Jednoosobowa spółka Skarbu Państwa jako podmiot prawa administracyjnego
28.Działalność gospodarcza fundacji.
29.Działalność gospodarcza organizacji społecznych.
30.Samorząd gospodarczy i izby gospodarcze.
31.Gmina jako podmiot działalności gospodarczej.
32.Pojęcie gospodarki komunalnej.
33.Organizacyjno - prawne formy wykonywania zadań gminy w sferze
użyteczności publicznej i poza tą sferą.
34.Umowne powierzanie wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej
35.Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej a zakład administracyjny.
36.Charakterystyka norm materialnoprawnych kształtujących sytuację
administracyjno - prawną przedsiębiorcy.
37.Nakazy i zakazy o charakterze generalnym jako źródło obowiązków
przedsiębiorców.
38.Obowiązek a warunek w administracyjnym prawie gospodarczym.
39.Decyzja administracyjna jako źródło praw i obowiązków przedsiębiorców.
40.Podstawy prawne decyzji administracyjnych w prawie administracyjnym
41.Treść decyzji administracyjnych w prawie administracyjnym gospodarczym.
42.Prawa podmiotowe w prawie administracyjnym gospodarczym.
43.Administracyjno - prawne formy ochrony interesów przedsiębiorców.
44.Nadzór administracyjny nad działalnością gospodarczą.
45.Stosunek prawny kontroli.
46.Kryteria kontroli gospodarczej w prawie administracyjnym gospodarczym.
47.Decyzje nadzorcze.
48.Wolność gospodarcza jako prawo podstawowe w unijnym porządku prawnym
49.Swobody rynku wewnętrznego.
50.Pojęcie działalności gospodarczej.
51.Pojęcie przedsiębiorstwa.
52.Pojęcie przedsiębiorcy i rodzaje przedsiębiorców.
53.Mikro, mali i średni przedsiębiorcy.
54.Wpis do rejestru przedsiębiorców i jego skutki, ewidencja działalności
gospodarczej.
55.Przedmiotowe ograniczenia wolności gospodarczej.
56.Podmiotowe ograniczenia wolności gospodarczej.
57.Prawne warunki podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej.
58.Dopuszczalność ograniczeń wolności gospodarczej w prawie polskim i
wspólnotowym.
59.Kompetencje kontrolne organów gminy wobec przedsiębiorców.
60.Pojęcie reglamentacji gospodarczej i jej główne obszary.
61.Instrumenty prawne reglamentacji.
62.Działalność gospodarcza regulowana.
63.Koncesjonowanie działalności gospodarczej.
64.Koncesja a zezwolenie.
65.Koncesja jako prawna forma działania administracji gospodarczej.
66.Prawne warunki udzielenia koncesji.
67.Postępowanie w sprawach o uzyskanie koncesji.
68.Trwałość decyzji koncesyjnej.
69.Nadzór organu koncesyjnego.
70.Zezwolenie jako prawna forma działania administracji gospodarczej.
71.Prawne warunki udzielenia zezwolenia.
72.Trwałość zezwolenia.
73.Nadzór nad wykonaniem zezwolenia.
74.Akty kwalifikujące (kwalifikacyjne) jako forma działania administracji
75.Praktyki ograniczające konkurencję.
76.Antykonkurencyjna koncentracja gospodarcza.
77.Organy ochrony konkurencji i ich kompetencje.
78.Reglamentacja zatrudnienia cudzoziemców w Polsce.
79.Warunki prawne nabywania nieruchomości przez podmioty zagraniczne.
80.Reglamentacja cen.
81.Pojęcie policji administracyjnej w gospodarce i jej rodzaje.
82.Ciężary policyjne.
83.Prewencyjno-zachowawczy charakter działalności organów policyjnych.
84.Policja urządzeń technicznych (dozór techniczny).
85.Policja handlowa.
86.Policja sanitarna.
87.Sposoby nabycia mienia publicznego ze szczególnym uwzględnieniem nacjonalizacji i komunalizacji
88.Pojecie mienia publicznego jego rodzaje i przeznaczenie.
89.Podmioty zarządu mieniem publicznym i ich organy.
90.Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych.
91.Spółki Skarbu Państwa, ich ustrój i sytuacja prawna.
92.Zasady prywatyzacji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa.
93.Prywatyzacja bezpośrednia.
94.Pojęcie i zakres zamówień publicznych.
95.Zasady i tryb udzielania zamówień publicznych.
96.Pomoc publiczna dla przedsiębiorców i zasady jej udzielania.
załączniki:
- wykład prof. Kieresa o Unii Europejskiej - (27 s.)
- prezentacja "Działalność gospodarcza i inwestycje zagraniczne w Polsce" - mgr T. Sobel
(29 s.)
- prezentacja " Elementy prawa ochrony konkurencji i konsumentów" - mgr T. Sobel
(34 s.)
- policja administracyjna a reglamentacja administracyjna (40 s.)
- Dopuszczalność prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu
terytorialnego (42 s.)
strony wyszczególnione na podstawie podręcznika:
A. Borkowski, A. Chełmoński, M. Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T.
Kocowski, M. Szydło, Administracyjne prawo gospodarcze, L. Kieres (red.),
Wrocław 2008.
Administracja publiczna jest to:
i. w znaczeniu podmiotowym:
· struktury organów powołanych i wyodrębnionych do realizacji zadań publicznych
· ludzie zatrudnieni w tych organach
ii. w znaczeniu przedmiotowym:
· przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach
Administracja gospodarcza jest pojęciem węższym w stosunku do adminisrtracji publicznej. Administracja gospodarcza to ta część administracji, która dotyczy przedsiębiorców i prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Administracja gospodarcza regulowana jest prawem administracyjnym gospodarczym.
Organy administracji gospodarczej:
· naczelni ministrowie
· terenowe organy administracji ogólnej
· wojewodowie
· jednostki samorządu terytorialnego
· jednostki administracji nie zespolonej (np. urzędów miar)
Funkcje administracji gospodarczej:
· policja
· ochrona życia i zdrowia ludzkiego oraz środowiska naturalnego
· zapewnienie spokoju, porządku i bezpieczeństwa publicznego
· reglamentacja ochrona rynku wewnętrznego
· przeciwdziałanie praktykom monopolistycznym i nieuczciwej konkurencji
· stabilizacja rynku
· zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego
· piecza administracyjna
· zapewnienie ludności odpowiednich świadczeń materialnych i niematerialnych
· zarząd mieniem publicznym
· opieka nad majątkiem powszechnego użytku (np. drogi publiczne)
· opieka nad mieniem podmiotów użyteczności publicznej (np. szkoły, szpitale)
· zarząd publicznym majątkiem produkcyjnym (np. przedsiębiorstwa państwowe)
· prowadzenie działalności gospodarczej
· utrzymywanie przedsiębiorstw o niskiej rentowności, ale niezbędnych ze względu na interesy zbiorowe interwencjonizm państwowy
· roboty publiczne
· prowadzenie działalności gospodarczej w celu zwiększenia dochodów budżetowych
Najważniejszymi instrumentami osiągania celów administracji gospodarczej są:
· wydawanie aktów administracyjnych
· pomoc finansowa (dotacje, subwencje, ulgi, itp.)
· pomoc niematerialna (np. w zakresie doradztwa i szkoleń, promocja eksportu)
· interwencja na rynku (np. zakupy interwencyjne w razie załamania cen na rynku)
Główne obszary administracyjnego prawa gospodarczego:
· reglamentacja - ochrona interesów zbiorowych przed konkurencją zewnętrzną oraz przed wewnętrznymi praktykami nieuczciwej konkurencji
· policja - nadzór nad różnymi obszarami działalności gospodarczej sprawowany ze względu na bezpieczeństwo, ochronę środowiska naturalnego oraz porządek i spokój publiczny
· piecza administracyjna - organizowanie dostępu do świadczeń ze strony państwa np. za pośrednictwem przedsiębiorstw użyteczności publicznej, gromadzenie środków i zarząd własnością publiczną
strona: 17-18
strona: 13,33
Prawo administracyjne gospodarcze to przepisy regulujące podstawy funkcjonowania tej sfery administracji, która wiąże się z działalnością podmiotów gospodarczych. Normuje stosunki pomiędzy organami administracji publicznej, a podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą. Administracyjne prawo gospodarcze jest prawem gospodarczym publicznym. Normy administracyjnego prawa gospodarczego można podzielić na:
· ustrojowe - regulują organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do czuwania nad podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej
· materialne - regulują uprawnienia i obowiązki organów administracji gospodarczej oraz przedsiębiorców
procesowe (formalne) - regulują tok czynności podejmowanych przez organy administracji i przedsiębiorców w celu realizacji norm prawa materialnego
strona: 51-65
strona: 12
Władztwo publiczne to atrybut organu władzy publicznej polegający na możliwości jednostronnego określenia praw i obowiązków innego podmiotu jako uczestnika stosunku publicznoprawnego.Rola organów władzy publicznej w stosunkach publicznoprawnych:1. Mogą one na podstawie i w granicach przyznanych im przez prawo kompetencji określać za pomocą aktów generalnych i indywidualnych szczegółowe prawa i obowiązki.2. Polega na sprawowaniu nadzoru nad przestrzeganiem przez uczestników obrotu publicznoprawnego (gospodarczego) ustalonych dla nich praw i obowiązków
strona: 38-40
strona: 40-41
Akty prawa miejscowego są stanowione przez wojewodów, organy administracji niezespolonej oraz przez organy jednostek samorządu terytorialnego na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie. Akty te są wydawane z uwagi na zróżnicowanie kraju i brak możliwości wydawania optymalnych przepisów, dostosowanych do wymagań lokalnych na szczeblu centralnym. Akty prawa miejscowego dziela się na:
i. Stanowione przez organy administracji rządowej:
· Wydawane przez wojewodę:
· Rozporządzenia wykonawcze
· Rozporządzenia porządkowe
· Wydawane przez organy administracji niezależnej:
ii. Stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego:
· Przepisy prawa miejscowego wydawane przez:
· Radę gminy
· Radę powiatu
· Sejmik województwa
· Przepisy prawa miejscowego porządkowe wydane przez:
· a w sprawach nie cierpiacych zwłoki przez:
· Zarząd gminy
· Zarząd powiatu
Porządkowe akty prawa miejscowego mają ze swej istoty charakter policyjny. Wydawane są w celu ochrony dóbr o szczególnej wartości, takich jak np. życie i zdrowie ludzkie, bezpieczeństwo i spokój publiczny, środowisko naturalne itp., gdy brak jest odpowiednich przepisów ustawowych. Zwykle wchodzą w życie z chwila ogłoszenia przez rozplakatowania, w środkach masowego przekazu lub w sposób zwyczajowo przyjęty. Wykonawcze akty prawa miejscowego wydawane są na podstawie ustaw i w celu ich wykonania. Co do zasady wchodzą w życie 14 dni po ich ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. W sytuacjach nie cierpiących zwłoki przepisy wykonawcze mogą wejść w życie w trybie przewidzianym dla przepisów porządkowych.
9.Uchwały Rady Ministrów i zarządzenia ministrów jako źródło prawa
strona: 40
Uchwały rady Ministrów i zarządzenia ministrów nie stanowią źródeł prawa powszechnie obowiązującego - są prawem wewnętrznym, obowiązującym jedynie jednostki organizacyjne podlegające organowi, który taki akt wydał. Akty prawa wewnętrznego nie mogą zawierać norm sytuujących, a jedynie normy wskazujące. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli w zakresie ich zgodności z prawem powszechnie obowiązującym. Uchwały Rady Ministrów mogą być wydawane bez szczegółowego upoważnienia ustawy. Są one wydawane na podstawie ogólnych norm kompetencyjnych. Zarządzenia wydawane są na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie. Uchwały i zarządzenia nie mogą stanowić podstawy do wydawania decyzji administracyjnych, ale mogą one wpływać na treść decyzji ograniczając swobodę organu orzekającego.
strona: 50
Norma sytuująca to norma określająca zakres kompetencji organu administracji gospodarczej i wskazująca warunki oraz formy działania tego organu. Normy sytuujące są skuteczne względem wszystkich - wiążą zarówno organ administracji, jak i podmiot gospodarczy. Stanowią podstawę stosunku prawnego pomiędzy państwem, a przedsiębiorcą. Normy sytuujące zawarte są w ustawach lub aktach wykonawczych. Normy wskazujące to reguły postępowania wskazujące organowi administracji, czym ma się kierować korzystając z przyznanego normami sytuującymi zakresu samodzielności. Są uzupełnieniem norm sytuujących. Normy wskazujące wiążą jedynie organ administracji, ale wywierają pośrednio wpływ na sytuację prawna przedsiębiorcy. Nie mogą stanowić samodzielnej podstawy stosunku prawnego. Mogą być zawarte w aktach powszechnie obowiązujących (zwykle w formie odesłania do pozaprawnego systemu norm - np. wartości chrześcijańskiej, moralności, itp.) lub w przepisach wewnętrznych.
załącznik -wykład prof. Kieresa o Unii Europejskiej (27 s.)
Organami administracji gospodarczej są te organy administracji publicznej, których władcze działania odnoszą się do przedsiębiorcow w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą oraz organy upoważnione do dysponowania majątkiem publicznym.
...
borewicz44