Farmakologia OgĂłlna - semestr 1 - poprawione 2010 (1).pdf - 1. Farmakokinatyka - Medicina

FARMAKOLOGIA OGÓLNA

Tablice v 2.5 /2010

nixon.SUM@gmail.com

1 – NIESTEROIDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE

2 – OPIOIDOWELEKIPRZECIWBÓLOWE

3 – UKŁDUTONOMICZNY

4 – LEKI PSYCHOTROPOWE

5 – ANTYBIOTYKI

N IESTEROIDOWE L EKI

P RZECIW Z APALNE

COX 1

Ketonal

ASA

Indometacyna

Naproxen

Piroksykam

Ibuprom

Sulindak

Diklofenak

COX2

N L P Z

Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne

Non Steroidal AntiInflammatory Drugs

COX1 :

ekspresja konstytutywna - aktywnyprzedewzytkimwukładziepokarmowym,nerkach,płytkachkrwi,

cianienaczyniowej - bierzeudziałwwytwarzaniuprotanoidówoznaczeniuochronnym(regulacyjnym)

Szlak Cyklooksygenazy i Lipoksygenazy 2009 by nixon

NLPZ TXA2 (kurcznaczyoiokrzeli,agregacjapłytek)

COX2 :

ekspresja indukowalna w odpowiedzi na cytokiny prozapalne - pełniitotnąrolwproceachzapalnych

PLA2 COX 1,2 PGI2 (rozkurcznaczyo,hamujeagregacje)

Fosfolipidy AA Cykliczne Endonadtlenki

(PGG2, PGH2) PGE2, D2, F2 (rozkurcznaczyo,wzrot

przepuzczalnoci,obrzki,

hiperalgia/obniżają prógbólu/,

BlokCOX=, 5-LOX cytoprotekcjaiprodHCL

któryjetmetabolizowany skurcze macicy/głównieE2)

Na szlaku lipoksygenazy. – NLPZwydłużająciąż

PowtajedużoLTcojet Syntaza LT

powodemnapadówatmy 5-HPETE LTA4 LTB4 (chemotakjaleukocytów,eoz,mono)

COX3 :

jego transkrypt powstaje w wyniku alternatywnego splicingu mRNA COX1 - obecnawmózgu– rola w

percepcjibólu- odwracalnie hamowana przez acetaminofen (paracetamol)

- pochodnekwaów– dobrze

kumulująiwmiejcy

zmienionym zapalnie (niskie pH)

- 1897 – synteza przez Hoffmana,

1899 – produkcja(Bayer), 1970 –

utaleniemechanizmudział

Działania farmakologiczne

Działania niepożądane

- Uzkodzeniebłonyluzowejżołądkaijelit(20%)

- Wydłużenieczaukrwawienia(elektywne

blokerycox2/kokyby/niewydłużająBT)

- Hamująakcjporodową

- Mogąwywoładreakcjnadwrażliwoci

- Uzkadzająwątrobinerki(działająjakhapteny+

PGE2 ->przepływuiprzeączaniawnerce->

peruzjiwnerceiwydalaniaH2OiNa,

Interakcje wypierająinnezwiązkizalbumin,Cpantykoagul,lekówhipoGlc,diuretyków,CEI,β-lityków

- p/bólowe (łabodziałająnabólemocneikolkowe)

- p/gorączkowe (u dzieci po ASA obserwowano z.Reya )

- p/zapalne (łabzeodterydów,wkazania

- Gociecprzewlekły,dna(nietoujemy!)

- p/płytkowe (ASA – profilaktyka ChNS)

CIĄŻ

- W III trymestrze nie podajemy

- W I i II – można

ASA/acetaminofen/ketoprofen

LTC4, D4, (kurcznaczyowieocowych

LTE4, F4 skurcz oskrzeli )

Antipyretica

I generacja

II generacja

III generacja

- podwzgórze– orodektermoregulacji

- PGE1,2 – koocowemediatorytermotatu

- lekip/gorączkoweązatemniekuteczne

w„gorączkachobwodowych”(zatrucia

fenolem, krezolem – rozpad glikogenu w

tkankachiwątrobie),powyiłkuizycznym

iwhipertermiizłoliwej(lekdentrolen)

nieswoiste inhibitory COX

preferencyjne inhibitory COX 2

WybiórczeinhibitoryCOX2 /sulfonamidy/

Salicylany

- kora wierzby (Salix alba) -> gorzki glikozyd -> hydroliza i utl. -> kw. salicylowy-> ASA

- kwaalicylowyjetilniedrażniący– stosujemy miejscowo (działakeratolitycznie,

możnatoowadwgrzybicach)

- nawettoowanymiejcowomożepowodowaddziałanieogólne/zatrucie(dobrze

wchłaniaiprzezkór)

1. Etodolak

- długoprzenikadotawów,długotrwałaterapia

- 400mgłagodzibólpooperacyjnynaok6h

- możebydtoowanydługotrwalewchorobachreumatycznych

- +preparatyCu(nailająjegodziałanie),+lukrecja(chronibłluzową)

- możepowodowadzaburzeniazmyłówizabpychoruchowe

Doustne

1. Celekoksib

- powinowactwo do COX 2 (300xilniejzeniżdoCOX1)

- toowadmintydzieo(łabadytrybucja)

- metabolizm przez *P450 do:

1. alkoholu

2. kw. karboksylowego

3kwkarbokylowegoprzgnitegozglukuronianem

*niewydolnodwątroby=wikzabiodotpnod(trzebadawke)

5. wydalaniezkałem (57%) i moczem

- działanianiepożądane - podobne do ibuprofenu

- nailaagregacji zwikzaryzyko zawału

- wskazania:

- RZ,ChZgdyniemożnatoowadinnychNLPZ

- przeciwwskazania:

- leczeniebólu(bo iła=)

- astma, uczulenia na sulfonamidy,

- ciąża(IIItrymetr– ryzykoprzedwczenegozamkniciaprzewoduBotala)

Pochodne p-aminofenolu

2. Meloksykam

- dobrzeprzenikadotawówobjtychproceemzapalnym

- wydalany z kałemi moczem (nefrotoksyczny +wydalaniaNaiH 2 O!)

1. Fenacetyna ( Acetylofenetydyna)

- T,działaupokajając,NIEdziałap/zapalnie

- max dawka – 3g

- wycoanaprzeznadużywanieoraztokycznod

- możepowodowad

- hemolizimethemoglobinemi

- cztaprzyczynaródmiążzowego

zapalenianerek(zwłazcza+)

1. ASA (acidum acetylosalicylicum)

- nieodwracalny inhibitor COX

- blokujeTXaleniewpływanaPGI!

- wskazania: umiarkbóle,nadkrzepliwod,zawał(375-500mg = inaktywacja 80% PLT)

- p/wskazania: choroby wirusowe u dzieci (z.Reya), Astma, Cukrzyca, Tżyczka,

Dna (jako jedyny NLPZ powoduje ↑kw. moczowego) , Wrzody, ciąża(III)

- zatrucie: szum w uszach, poty, wymioty, hiperwentylacja – Dosis Letalis: 10-30g

3. Nabumeton

- Prolek -> lek: kw. 6-metoksynaftylooctowy (6-MNA)

- 99%metabolizowany,przganyiwydalanyprzeznerki

- małonerotokyczny(tylko1%aktzwiązkuwydalanezmoczem)

- napoczątkuilniejdziałapzapalnieniżp/bólowo(powinnoigopodawad

z paracetamolem)

- możepowodowadobrzkiicinienia(zatrzymujewod),objdypept,

Objawykórne(zLyella,zteven-Johnona),eozynoilowezappłuc

Pochodne kw. aminosalicylowego

- blokery LOX/COX , hamująyntezIL-1,TNFα,NFκB,LT,PGE2/yntezyIgiIgG

- terapia otrychrzutówColitiUlceroa / łabiejna ch. Leniewkiego-Crohna

2.Paracetamol (Acetaminofen)

- metabolit fenacetyny, mniej toksyczny

- inhibitorCOX3(niedziałap/zapalnie)

- eektpułapowy(poprzekroczeniu1g

brakdalzycheektówp/gorączkowych)

- niewytpujezReya,możnapodawad w astmie,

chorobie wrzodowej, etc. (niedziałaobwodowo)

- dawkatokyczna5g,miertelna15g

- swoista odtrutka = n-acetylocysteina

- wotrymzatruciumożnapodadbloker

CYP450(cymetydyn)

- dobrzejetpodawadParacetamol ZMETIONINĄ

4. Nimesulid

- łabyinhibitorCOX,ilnyinhibitorMETLOPROTEZ i PLA2

- niewpływanaagregacjpłytek

Sulfasalazyna (AS+sulfapirydyna) - miejcedziałaniaj. grube

- dz. niepożądaneprzejciowaoligopermia,rzadkoagranulocytoza,hemoliza

Mesalazyna (kwas 5-aminosalicylowy, aminowa pochodna kw. salicylowego)

- konieccienkiego,okrżnica,jgrube

- dzniepożądaneu20%biegunki,rzadkonerotokyczna

Olsalazyna (dimer kwasu 5-aminosalicylowego)

Pochodne kw. fenylooctowego

2. Rofekoksib

- powinowactwo do COX 2 (800xilniejzeniżdoCOX1)

- nailaagregacjPLT

- metabolizm przezP450,wydalanyzmoczem(70%)ikałem(rezta)

- i nterakcje:

Pochodne kw. fenylopropionowego

- rodkialkalizujące- biodotpnod rofekoksibu

- rifampicyna - eliminacji rofekoksibu

- Metotreksat tajeibardziejtokyczny

- Kumarynyzwikzająwojedziałaniep/zakrzepowe

- działanianiepożądane– podobne do wszystkich NLPZ

- wskazania: RZS (stan stacjonarny po 3 dniach),ChZ,bolenemieiączki

1. Ibuprofen (deksibuprofen - odmianaprawokrtna)

- najkorzystniejszy stosunek hamowania COX2/COX1 <2

- najmniejdziałaoubocznych

- ilniejzylekp/bólowyniżparacetamolczy(maxdziałaniaprzy400mg)

- niełączydz(ibupromznoidziałaniep/płytkowe)

- maxnadob1200-2400 mg

- wskazania:

- choroby reumatyczne ( łabop/zapalnie(?))

- gorączkiudzieci

- ilnebóle(pooperacyjneimieiączkowe)

Paracetamol N-Acet ylo -Benzochinon (toksyczny)

Metionina Glutation

1. Diklofenak (diclofenacum)

- działagłówniep/zapalnie ip/bólowo

- wytpujeeektpierwzegoprzejcia (silnie HEPATO/NEFRO toksyczny)

- 6x silniej blokuje COX2

- wskazania : ilnebóle(dna,mieiączki,pooperacyjne),długotrwałetoowanie (RZS)

* Voltaren(tłuczenia,zwichnicia)

*arthrotec (mizoprostol/PGE1/ + diklofenak)

Pochodne kw. indolooctowego

1. Indometacyna (prolek: acemetacyna)

- niemalwybiórczyinhibitorCOX– ilnedziałaniep/zapalne,łabep/bólowe

- wskazania: zamykanieprzetrwałegopBotala,miejcowo(bóle),dna,ChReumat

- p/wskazania: uzkodzenienerek,wątroby,chorobykrwi

Pochodne pirazolonu

- bardzo toksyczne, toowadkrótko(kilkadawek/miejcowo)

- powodująurykozurie(leczeniedny)

- ozałamiają(niemożnaprowadzidauta)

- p/bólowe, (p/gorączkowe i p/zapalne - brak zastosowania)

3. Waldekoksib

- w USA wycofany(zbytdużoeektówubocznych)

- ciżkiereakcjeuczuleniowe

- rumieowielopotaciowyizłuzczającezapaleniekóry

- z. Stevensa-Johnsona i Lyela

2. Naproksen

3. Ketoprofen - ilnedziałaniep/bólowe

4. Flurbiprofen - odwracalnie blokujeagregacjpłytek

1. Fenazon (zaburza przew. nerw. i hemocytopoeze)

2. Metamizol (Pyralgin) + włspazmolityczne

(możewywoładwtrzą,agranulocytoz)

(upotomtwakobietprzyjmującychlek

cztowytpujeguzWilma /?/)

Pozajelitowo

4. Parekoksib

5. Oksaprozyna

- zybkiedziałaniep/bólowe

2. Sulindak

- aktywowanywwątrobie(doiarczku)

- nieczynne metabolity wydalane przez nerki (najmniej nefrotoksyczny NLPZ)

- prolek waldekoksibu

- wkazaniabólepooperacyjneikolkowe

6. Kw. Tiaprofenowy

- nie jest chondroprotekcyjny jak przypuszczano

- ilnienerotokyczny,cztowytpujezapaleniepcherza

- leczeniebólupourazowego,bóluzbów,bóluprzyzapaleniużyłetc

3. Propyfenazon (hemoliza, NIE uszkadza szpiku)

4. Azapropazon (stosowana przy kontuzjach)

5. Fenylbutazon (nieodwracalna agranulocytoza)

3. Tolmetyna - miejcowożel

- działaniejakindometacyna,cztowytpujązaburzeniawidzenia

O pioidowe l eki

p rzecwbólowe

OPIOIDOWE LEKI

PRZECIWBÓLOWE

Receptory Opioidowe (metabotropowe+białkoG)

- wytpująwOUNinaobwodie (płuca,erce,macica,ppokarmowyitd)

- mi(najlicnieje)wgóre,układlimbicnyiinne

- kappa: istotacarna,ciałomigdałowateihipokamp

- delta (najmniej): jądroogoniate,koracołowaigałkablada

- diałanie blokkanałówCaN (uwalnianiamediatorów), otwarcie [K] (hiperpolaryzacja)

mi, delta, kappa mi, delta

Mediatorybólu

1. Beporedniaaktnocyceptora: H, K, adrenalina, histamina, serotonina, bradykinina

2progupobudliwociProtaglandyny,ubtancjaP

TOLERANCJA

- Dużana wymioty ,diałanie p/kaszlowe i p/bólowe (którąnoąblokeryNMD)

Receptory Opioidowe 2009 by nixon

Mi (OP 3 , MOR)

morfina*

Kappa (OP 2 , KOR)

dynorfiny*

Delta (OP 1 , DOR)

Enkefaliny*

- Analgezja

- Zwżenierenic

- oddychania

- perytaltyki

- ależnod

- Analgezja

- Dysforia

- omamy

- Analgezja

Opioid – substancja o powinowactwie do receptora opioidowego

Opiat – substancje otrzymywane z maku lekarskiego

Analgezja – uuwaniebólubeutratyprytomnoci

*Najwikepowinowactwo

Drogiaerentnerdeniakrgowego

gyrus postcentralis

+ -

GONICI

AGO -NTGONICI „ ANTAGO -GONICI” NTGONICI

NALORFINA, LEWALORFAN

- diałaniep/bólowe

(15mg nalorfiny = ~10 mg morfiny)

- powoduje niewielkądeprejoddech

- komponenta agonistyczna powoduje

obniżenieTidiałap/kalowo

- dawkap/bólowawywołujetakżeobjawy

psychomimetyczne i dysforyczne

zastosowanie:

- noideprejoddechowąpomoriniei

pochodnych opium+ propiramie i

profadolu, znosi też deprej

oddechowąunoworodka,któregomatka

brałapetidyn

- noirównieżpiąck

- nailadeprejoddechowąwywołanąpre

lekiinneniżopioidy

- małedawkinailająepółabtynencji

MORFINA

- izolowana z maku lekarskiego. Inne alkaloidy:

fenantrenowe: Tebaina, Kodeina, Morfina

Benzyloizochinolinowe: papaweryna, noskapina,

narceina

- receptor seroswoisty – mi

- hamujeCpobudanąprePGE

(nailadiałanieNLPZ)

łabiejuależniająniż1grupa+ eektpułapowy

NALOKSON

- znosi objawy zatrucia opioidami

- diałado1,5h(ryykoremoriniacji)

- noitokycnediałanieetanolu

- niewywołujedyoriianiobjawów

psychomimetycznych

- nieuależnia,niepogłbiadeprejioddech

- noipiąckideprejoddechowąpo

barbituranach

- dużedawkiblokująprekanictwoGB

(diałanieanaleptycne)

Zastosowanie (podawaniewyłącnieim):

- w zatruciach i wymiotach morfinowych,

przede wszystkim w zatruciach mieszanych

(dominiowo,diałapo5minutach)

- znoszenie depresji oddechowej u

noworodków(kiedymatkabrałaopioidy)

diałanie p/bólowe

dawka

~ 15g morfiny

thalamus

diałanieamoogranicające- daledawkiniewikaeektu:

np. buprenorfina przy 0,2mg wysyca rec. i dalszy dawki nie

pogłbiadeprejioddechowej– możnapodadnawet7mg!

ANTAGO

(komponenta)

ŁBA

(poch. benzomorfanu)

dominujediałanieorodkowe :

1. p reciwbólowe (swoiste)

- bóletalamicneineuropatycnenie

poddająileceniu

MOCNA

(poch. fenantrenu)

NALBUFINA

-antago=¼naloriny

BUTORFANOL

-antagonista jak nalorfina

- eekt1’- prejcia

twóriatkowaty

PENTAZOCYNA

- antagonista delta

- p/bólowedo3h

- depresja oddechowa

przy dawce 30 mg

(~10 mg morfiny)

- wydielaniaN,

- nie hamuje akcji

porodowej,łabo

prenikadołożyka

- możnawkolkach

- objawy zatrucia znosi

jedynie nalokson

- u morfinitów– z.abst.,

omamy,niepokój

- łaboapierająca

2. upokajające

- wdużychdawkach– anestezja

- osoby starsze – pobudzenie psychoruch.

- euoria(głprypodaniu pozajelitowym)

- dyoria(natroju,lk,agreja)

medulla oblongata

UWAGA:

W zatruciach czystymi agonistami jest

nadużywany(niediałalepiejodnaloriny)

nucleus gracilis

nucleus cuneatus

3. Depresja oddechowa

- wrażliwocinapCO2 (receptory mi),

- gromadzenie CO2 ->roeżenie

nacyomógowych->

cinienia ródcakowego

BUPRENORFINA

- cciowyagonitamii

delta, antagonista kappa

- diałaniep/bólowe(6h)

- antagon = 3x nalokson!

- depresja RR rzadko

- noijątylko doksapram

- łabouależnia, znosi

euforie i nie dopuszcza

odepołuabtynencji

MEPTAZINOL

- 10x morfina

TRAMADOL

- potencjał=1/6moriny

- agonista mi, delta, kappa

+Hamuje wychwyt zwrotny NA i DA

- nie powoduje depresji oddech., nie

zaburza motoryki p.pokarm.

- dobreiwchłania,dialado4h

NALMEFEN

- długicadiałania(do8godin,

acynadiaładpook10minutach)

- wchłaniairównieżpopodaniupero

Zastosowanie:

- noidiałaniepoanetetycne(depreja

oddechowa,wiąd,abureniawiadomoci)

TRACTUS SPINOBULBARIS

czucie epikrytyczne

(ubtelne,dokładnydotyk)

4. DeprejaorodkakaluwRP

5. Diałanienaukładendokrynowy

- DH,FSH,LH,TSH,CTH

6. Wpływna Podwgóre (temperatury)

gracili(dolnychcciciała)

cuneatu(górnych– C, Th)

bodziec

włóknabemielinoweC

włmieliniowane(aΔ)

7 progu drgawkowego (blok GABA)

8. pilkowaterenice(mioa)

- j.dodatkowe nerwu okoruchowego

Metabolizm:

- wchłanianienadrodedyujibiernej

15-75%(ależyodeektupierwego)

- podanaimdiała1h

- podanaivdiałapre2h

- podanacdiałado5h

- morinałaboprenikadoOUN

(najlepiej haszysz)

Ostre zatrucie:

- bradypnoe (2-4/min)

- cinienia,napiciamm,T

- mioza i drgawki

Potpowaniewatruciach:

- opónieniewchłaniania/uunicieleku

+ZWSZEpłukanieżołądka

(wtórniewydielanadowiatła)

- tucneoddychania,leceniewtrąu

- podanieantagonity(małymidawkami)

LEKI SYNTETYCZNE

3.Pochodne Piperydyny

PETIDYNA

- diałajak morfina (do 4h)

- niewydłużaporodu,nie

prechodiprełożyko

- mawłcholinolitycne

- niediałaapierająco

- możnatoowadwkolkach!

- nie powoduje miozy

(uależnionym rozszerza renice)

DIFENOKSYLAT (+ATROPINA)

- silnie zapiera (p/biegunkowy)

LOPERAMID (łabodoOUN)

- silnie zapiera (bolesny skórc)

TILIDYNA – diałado5godin

+ nalokson (blok euforii przy

podaniu tilidyny i.v. -> narkotyk)

FENTANYL i jego pochodne

- p/bólowo=80xmorina

- stosowany główniew

anestezjologii (anestezja bez

uwalniania histaminy, bez

wpływunakrążenie)

- wywołujetywnodmm

(trzeba pacjenta dodatkowo

wiotcydD-tubokoraryną)

ALFENTANYL

- 3 razy słaby od fentanyly

- diałakiklanacieminut

SULFENTANYL

- włhipotenyjne

- niewywołujeDH

LOFENTANYL

- 20x silniejszy od fentanylu

- diałaniedo20h

8. Wymioty (diałaniedwuaowe)

- diałaniepierwotne(dawka>5mg)

Naileniewymiotów

- diałanie wtórneahamowanieorodka

wymiotnego (pole najdalsze komory IV)

1.Pochodne Morfinianu

LEWORFANOL

- diałajak morfina

DEKSTRORFAN ( izomer)

- tylko p/kaszlowy

G C

Diałanieobwodowe

1.↑napiciammgładkich

(poanacyniamiimacicą)

- kurceodwiernika,wieracaOddiego,

Zwieracapcheramocowegoetc

- zaparcia spastyczne jelit

2.↑ wydzielania histaminy

- kurcokreli,wiądkóry,BP

3. wpływnaporódipłód

- hamująkurcemacicy,depreja

oddechowapłodu

2.Poch.difenyloheptanonu

METADON

- agonista receptorówopioid

- blokuje NMDA

- lecenieuależnienia(noi

euforie bez zesp. abstynencji,

lek1⁰predpodaniemantago)

NORMETADON – p/kaszlowy

LEWOMETADYL – leczenie

uależnieo(1dawka/3dni!!)

motoneuron A

TRACTUS SPINOTHALAMICUS

czucie protopatyczne

Laterali(ból,T)

Anterior (ucisk)

Farmakologia OgĂłlna - semestr 1 - poprawione 2010 (1).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: