Germanizacja, rusyfikacja i autonomia galicyjska - str. 290- 295
germanizacja administracji- niemiecki językiem urzędowym,
- rusyfikacja administracji państwowej
- rządy kolejnych rosyjskich generałów- gubernatorów z nieograniczoną władzą,
- wprowadzenie stanu wojennego
1869- wprowadzenie języka polskiego jako urzędowego w administracji i sądownictwie,
- polscy urzędnicy, namiestnicy Galicji- * hr Agenor Gołuchowski, ważne funkcje w rządzie austriackim: premier Kazimierz Badeni
- własny Sejm Krajowy- lojalizm wobec zaborcy- tzw. stańczycy ( konserwatywni politycy, popierający ideę współpracy z zaborcą, od zbioru pism pt.” Teka Stańczyka)
germanizacja szkolnictwa- nauka w języku niemieckim nawet języka polskiego i religii
rusyfikacja szkolnictwa- nauka w języku rosyjskim, język polski jako nadobowiązkowy, wykładany po rosyjsku- tzw. * Noc Apuchtinowska ( nazwisko warszawskiego kuratora zwalczającego wszelkie przejawy polskości)
- przekształcenie Szkoły Głównej Handlowej w Carski Uniwersytet Warszawski
-przejęcie władzy Polaków nad oświatą
- uniwersytety w Krakowie i we Lwowie,
WALKA O ZIEMIĘ
osadnictwo niemieckie:
- działalność Komisji Kolonizacyjnej ( 1886)
( wykupywanie ziemi od polskich właścicieli i osadnictwo ludności z Niemiec, nikłe skutki )
- działalność HAKATY- Niemieckiego Związku Kresów Wschodnich- (nazwa od inicjałów nazwisk założycieli: Hansemann, Kennemann, Tiedemann)- społeczna organizacja antypolska, wspierająca germanizację, jak Komisja Kolonizacyjna wykupywała ziemię od polskich właścicieli i sprowadzała osadników z głębi Niemiec
- ustawa z 1904 r. – zakaz budowy nowych domów przez Polaków bez zgody administracji
- wywłaszczanie, wysiedlenia i zesłania ziemiaństwa na katorgę w głąb Rosji,
- osadnictwo wojskowych rosyjskich w majątkach polskich ziemian
- zakaz zakupu i dzierżawienia ziemi przez Polaków
- uprzywilejowana pozycja ziemiaństwa galicyjskiego, - - trudne położenie chłopstwa ( „bieda galicyjska)
Rugi pruskie ( 1885)- usunięcie z terenu zaboru pruskiego polskich chłopów, urodzonych w innych zaborach, a pracujących w majątkach tego zaboru
KULTURA / KOŚCIÓŁ
Kulturkampf- walka z polskością, walka o kulturę, prowadzona przez „żelaznego kanclerza” Otto von Bismarcka, skierowana głównie przeciw ostoi polskości- Kościołowi katolickiemu
- represje wobec duchownych ( uwięzienie arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego), likwidacja zgromadzeń zakonnych; skutek: umocnienie katolicyzmu
- ingerencja w kwestie wyznaniowe Kościoła katolickiego,
- walka z Kościołem katolickim jako ostoją polskości
- likwidacja zakonów katolickich, zesłania w głąb Rosji księży,
- dzieci z małżeństw mieszanych, były chrzczone i wychowywane w obrządku prawosławnym,
- wcielenie do prawosławia Kościoła unickiego( grekokatolickiego
- ostra cenzura w kulturze
Obrona polskości- „najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”
„Nie rzucim ziemi skąd nasz ród, nie damy pogrześć mowy- walka o polskość w kulturze – Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz ( ku pokrzepieniu serc”), Wojciech Kossak, Jan Matejko)
- strajk dzieci we Wrześni- 1901 ( protest przeciwko germanizacji szkolnictwa i nauki religii w języku niemieckim
- * strajki szkolne w Wielkopolsce i na Pomorzu- 1906 r.
- tajne nauczenie języka polskiego,
- tajne nauczanie języka polskiego – kółka samokształceniowe,
- sieć bibliotek i czytelni- przemyt z Galicji
- * polska prasa i wydawcy ( Gazeta Świąteczna- Konrad Prószyński, Kazimierz Promyk
- działanie towarzystw śpiewaczych ( Harmonia) i gimnastycznych ( Sokół)
- działalność bibliotek i muzeów- Kórnik, Rogalin,
- * budzenie świadomości narodowej na Mazurach i Pomorzu: Wojciech Korfanty, Krzysztof Mrongowiusz, Józef Lompa, Michał Kajka, Wojciech Kętrzyński, Gustaw Gizewiusz
- wsparcie polskich właścicieli ziemskich- banki spółdzielcze i spółki ( udzielanie kredytów)
- idea pracy organicznej- Bazar ( Tytus Działyński, Hipolit Cegielski, Karol Marcinkowski), nowoczesne rolnictwo- Dezydery Chłapowski,
- sprawa Michała Drzymały- mieszkał w wozie cyrkowym, gdyż nie otrzymał pozwolenia na budowę
Idea pracy organicznej – zamiast kolejnych powstań praca nad rozwojem gospodarczym, kulturalnym, oświatowym społeczeństwa polskiego ( Leopold Kronenberg, Hipolit Wawelberg- założyciele szkół wyższych
Praca u podstaw- wsparcie najuboższych warstw społeczeństwa ( czyli chłopstwa i rodzącej się klasy robotniczej)- edukacja- problematyka w literaturze: Eliza Orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus
licealista123