Poradnik.doc

Poradnik: "Proekologiczna gospodarka odpadami w gminie"

mgr inż. Sławomir Pietrasik
Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Federacja Zielonych - Kraków

ABC SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW KOMUNALNYCH

Najbardziej korzystnym i trwałym sposobem rozwiązania problemu odpadów jest unikanie ich powstawania. Wszelkie technologie utylizacji powinny być stosowane dopiero dla tych odpadów, których nie da się uniknąć.

OGRANICZENIE NEGATYWNEGO WPŁYWU ODPADÓW NA ŚRODOWISKO
POPRZEZ ICH SELEKTYWNĄ ZBIÓRKĘ

Odpady można podzielić na trzy rodzaje:

1. komunalne (powstają w gospodarstwach domowych);
2. komunalnopodobne (posiadają cechy takie, jak komunalne lub zbliżone, ale powstają poza gospodarstwami domowymi);
3. przemysłowe (powstają w wyniku procesów produkcji).

Odpady komunalnopodobne można traktować tak jak komunalne i poddawać segregacji.

Modele segregacji odpadów

Istnieją dwa podstawowe modele segregacji odpadów:

1. selektywna zbiórka odpadów (odpady zbierane do oddzielnych, specjalnie do tego celu przeznaczonych pojemników, worków, przyjmowane do punktów skupu itp.);
2. sortowanie odpadów (odpady zbierane są tradycyjnie, do wspólnego pojemnika, a później sortowane w sortowni odpadów na papier, szkło, metal itp.).

Obydwa modele były stosowane w różnych krajach. Okazało się jednak, że ten pierwszy (selektywna zbiórka) przynosi znacznie lepsze efekty. Odzwierciedla się to przede wszystkim w jakości odzyskiwanych surowców. Dlatego też jest on stosowany w większości krajów, także w Polsce.

Próby z sortowaniem odpadów w sortowniach prowadzane były na dużą skalę w latach 1975 - 1980 w Szwecji, a później Norwegii oraz Danii. Stwierdzono przy tym, że rzadko dawały one satysfakcjonujące efekty. [2] Podstawowym problemem jest tu wysoki stopień zanieczyszczenia wysortowanych odpadów.

GŁÓWNE CELE I ZASADY SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW

Podstawowe cele, a zarazem korzyści wynikające ze selektywnej zbiórki odpadów komunalnych to przede wszystkim:

1. zmniejszenie ilości odpadów trafiających na składowisko;
2. zmniejszenie szkodliwości tych odpadów;
3. pozyskanie surowców wtórnych.

Zmniejszenie ilości odpadów trafiających na składowisko komunalne

W wyniku dobrze funkcjonującej selektywnej zbiórki odpadów komunalnych żywotność składowiska wydłuża się nawet o 50 - 60%. Jest to wskaźnik bardzo znaczący, biorąc pod uwagę, że koszty budowy nowych składowisk są bardzo wysokie i ciągle rosną. Ich budowa powoduje poza tym duże trudności np. jeśli chodzi o lokalizację, odpowiednie zabezpieczenie środowiska itp. Pod każdym względem warto więc wydłużać żywotność składowisk odpadów. Selektywna zbiórka jest jednym z najważniejszych działań w tym kierunku.

Zmniejszenie szkodliwości odpadów trafiających na składowisko komunalne

Selektywna zbiórka powinna obejmować również odpady tzw. niebezpieczne. Powoduje to m.in. znaczne zmniejszenie toksyczności odpadów komunalnych trafiających na składowisko. Obniża przez to koszty jego eksploatacji (utylizacja odcieków jest np. tym droższa im bardziej toksyczny jest ich skład) oraz zmniejsza negatywny wpływ na środowisko. Wysegregowane odpady niebezpieczne muszą jednak mieć zapewniony odbiór i być poddane przeróbce (np. akumulatory, oleje, rtęciówki) lub jeśli utylizacja jest niemożliwa, składowane w odpowiedni sposób. (Przez "składowanie w odpowiedni sposób" rozumie się tu po pierwsze: składowanie gwarantujące bezpieczeństwo dla środowiska, po drugie: takie składowanie, które jeśli to tylko możliwe, pozwala na odzyskanie lub utylizację tych odpadów w przyszłości. Często pewne technologie wykorzystania odpadów lub ich utylizacji są "w zasięgu ręki" a ich wdrożenie jest kwestią czasu).

Pozyskanie surowców wtórnych

Korzyści wynikających z pozyskania i przetwarzania surowców wtórnych nie trzeba chyba uzasadniać. Warto jednak zwrócić uwagę na parę ważnych elementów.

·         Selektywna zbiórka jest źródłem surowców, których przetworzenie ponownie na produkt wymaga najczęściej dużo mniejszych nakładów (energii, surowców itd.) niż w przypadku produkcji wykorzystującej surowce pierwotne. (Np. przy produkcji wyrobów szklanych ze stłuczki, oszczędność energii w procesie produkcyjnym w stosunku do produkcji z surowca pierwotnego wynosi około 30%, zaś przy wytopie stali ze złomu sięga ona aż 95%. Jest to szczególnie ważne wobec zagrożenia kryzysem surowcowym i energetycznym na świecie.

·         Dzięki wykorzystaniu surowców wtórnych zmniejsza się zanieczyszczenie środowiska. Dobrym przykładem może tu być makulatura. Przy jej zastosowaniu do produkcji papieru, zużycie energii zmniejsza się średnio 2,5-krotnie, zużycie wody w procesie produkcyjnym o około 60%, zanieczyszczenia powietrza o około 75%, toksycznych ścieków papierniczych o około 35%. Ograniczona zostaje także wycinka drzew.

·         Dzięki wykorzystaniu surowców wtórnych zmniejsza się udział surowców pierwotnych w produkcji, co stanowi ich oszczędność i nie wpływa na degradację krajobrazu.

Selektywna zbiórka odpadów opiera się głównie na:

1. Zbiórce surowców wtórnych do przeznaczonych specjalnie na ten cel pojemników, worków, paczek itp.
2. Zbiórce odpadów "niebezpiecznych", w zależności od rodzaju, do specjalnych pojmeników, wyznaczonych punktów w gminie, punktów utylizacji itp.
3. Dosortowaniu i przeładunku zebranych surowców wtórnych.
4. Transportu surowców wtórnych i odpadów "niebezpiecznych" do odbiorcy (producenta) lub miejsca utylizacji.

Najczęściej występującym przy selektywnej zbiórce problemem jest zanieczyszczenie surowców wtórnych innego rodzaju odpadami. Wynika to z tego, że mieszkańcy często z niedoinformowania, niezrozumienia lub po prostu lenistwa, wrzucają swoje odpady do nieodpowiednich pojemników. Dlatego niezbędne jest prowadzenie odpowiedniej edukacji i informacji o celach i metodach zbiórki. Mimo wszystko, nawet przy prowadzeniu akcji informacyjnej, konieczne jest w większości przypadków dosortowanie wyselekcjonowanych i zebranych surowców w specjalnie do tego celu przeznaczonej sortowni. Zawsze bowiem występuje pewien stopień zanieczyszczeń.

Według badań przeprowadzonych przez Duales System Deutschland (Niemcy) stopień zanieczyszczeń w przypadku selektywnej zbiórki szkła wynosiło przeciętnie:

·         szkło białe: ok. 1% szkła zielonego i 2% brązowego;

·         szkło zielone: 15% białego i 10% brązowego;

·         szkło brązowe: 3% białego i 5% zielonego;

·         papier: ok. 2% odpadów innego typu.

System zbiórki do pojemników odznacza się jednak mimo wszystko stosunkowo wysoką czystością odzyskiwanych surowców i zwykle, po pewnym czasie, przynosi zadowalające efekty.

Ważną zaletą selektywnej zbiórki jest fakt, że można ją wprowadzać stopniowo, włączając coraz to nowe obszary miasta i gminy. Umożliwia to rozłożenie kosztów na dłuższy okres czasu, przyzwyczajenie mieszkańców do nowego sposobu traktowania odpadów oraz korektę błędów popełnionych wcześniej w miarę nabierania doświadczeń. Pozwala to na bardziej harmonijne i optymalne rozwijanie systemu.

OGÓLNY SCHEMAT SYSTEMU SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW KOMUNALNYCH

System selektywnej zbiórki odpadów składa się w ogólnym zarysie z:

·         pojemników;

·         pojazdów i sprzętu;

·         stacji dosortowania surowców i ich przeładunku;

·         personelu;

·         informacji o zbiórce dla mieszkańców.

Przy wdrażaniu systemu selektywnej zbiórki odpadów należy zwrócić uwagę m.in. na:

·         stopień odzysku surowców i ich czystość;

·         komfort użytkowania systemu;

·         higienę użytkowania systemu;

·         opłacalność - oprócz bilansu kosztów ponoszonych na wdrożenie systemu i zysku ze sprzedaży odzyskanych surowców, należy uwzględniać także korzyści wynikające z wydłużenia żywotności gminnego składowiska odpadów, ochronę środowiska itp.;

·         podatność systemu na okresowe wahania ilości odpadów (szczególnie ich wzrost).

Ze względu na często zróżnicowaną strukturę urbanistyczną miast i gmin trzeba często kojarzyć różne modele selektywnej zbiórki, odpowiadające charakterowi poszczególnych rejonów danego miasta czy gminy. Najczęściej stosuje się trzy, uzupełniające się modele.

Model 1: donoszenie pojemników

Stosowany najczęściej w obszarach z zabudową jednorodzinną oraz w śródmieściu, gdzie przeważają kamienice z podwórzami. W systemie tym pojemniki, najczęściej o mniejszych pojemnościach (110 l), są wystawiane (donoszone) przez mieszkańców lub pracowników służb komunalnych w wyznaczone dni do miejsca (np. na ulicę), w którym są opróżniane i ponownie odstawiane na to same miejsce.

Model 2: wymiana pojemników

Stosowany najczęściej w obszarach z przewagą zabudowy osiedlowej. Model ten polega na zabraniu pojemnika zapełnionego i ustawieniu na tym miejscu innego, pustego pojemnika tego samego typu. Stosowane są najczęściej duże pojemniki lub kontenery.

Model 3: zbiórka bez pojemników

Stosowany w obszarach, jak w przypadku modelu 1. Jest to metoda efektywna i stosunkowo tania. Nie wymaga dużych nakładów na zakup pojemników czy specjalistycznego sprzętu. Polega na tym, że w określonym czasie ludność wystawia przygotowane w workach plastikowych (lub w przypadku makulatury np. w paczkach) surowce wtórne, po czym służby komunalne odbierają je. Stosowane jest to wyłącznie do zbiórki surowców wtórnych.

Na niskie koszty powyższej metody wpływa przede wszystkim to, że nie ma konieczności inwestowania w pojemniki do selektywnej zbiórki, zakupu specjalnych urządzeń do ich opróżniania i ich konserwacji. Wywóz może następować zwykłym ciężarowym samochodem.

Jeżeli stosowane są worki plastikowe, powinny one być przeźroczyste w celu łatwej kontroli ich zawartości, o zróżnicowanych kolorach według rodzaju zbieranych do nich odpadów. Zaopatrzenie w worki powinno być zagwarantowane przez służby organizujące zbiórkę i powszechne. Problemem jest konieczność ich późniejszego dodatkowego wyselekcjonowania z odpadów i składowania na składowisku. Przyrost objętości odpadów, wynikający z używania worków, wynosi ok. 3%. Koszty zakupu worków może ponosić ludność, gmina lub służby komunalne. (Dwa ostatnie warianty znacznie bardziej zachęcają do selektywnej zbiórki.)

Taki system może być stosowany jako uzupełniający zbiórkę selektywną do pojemników, oraz przy różnego rodzaju festynach, wystawach, parkingach, przy tzw. małej gastronomii itp., a także wszędzie, gdzie stawiane są duże wymogi co do higieny np. w szpitalu miejskim, przychodniach itp. [6] Może on znaleźć swoje zastosowanie również na wsiach oraz w zabudowie jednorodzinnej, gdzie ustawienie ewentualnych pojemników musiałoby być bardzo zagęszczone, aby było efektywne.

Efekty tego typu zbiórek zależą od częstotliwości ich prowadzenia. Można spodziewać się, że w odniesieniu o jednego mieszkańca wyniosą one w przybliżeniu:

- do 15 kg, gdy odbiór następuje co 2 miesiące;

- do 20 kg, gdy odbiór co miesiąc;

- do 25 kg, gdy odbiór co 2 tygodnie;

- do 30 kg, gdy odbiór co tydzień. [2]

Aby prowadzenie selektywnej zbiórki było efektywne, musi być wcześniej zapewniony rynek zbytu zebranych surowców.

Przewidując, że w najbliższej przyszłości nastąpi wzrost podaży surowców wtórnych (coraz więcej gmin zacznie prowadzić zbiórkę selektywną), należy wprowadzać w życie rozwiązania służące podniesieniu jakości wyselekcjonowanych odpadów. Przede wszystkim:

·         prowadzenie cyklicznej akcji informującej mieszkańców o segregacji odpadów;

·         wyraźne i jednoznaczne oznaczenie pojemników (na jakie surowce wtórne są one przeznaczone oraz czego do nich wrzucać nie należy);

·         zastosowanie pojemników o tak ukształtowanych otworach wrzutowych, aby ograniczyć wrzucanie do nich innych surowców wtórnych (np. okrągłe otwory w pojemnikach na szkło lub podłużne w pojemnikach na makulaturę);

·         zapewnienie dosortowania wyselekcjonowanych surowców wtórnych w specjalnie do tego celu przeznaczonych miejscach, w których powinien jednocześnie odbywać się przeładunek (np. bocznica kolejowa). Zanieczyszczenia w zebranych surowcach wynoszą średnio ok.1 - 10% wagowo w zależności od okresu trwania selektywnej zbiórki, intensywności akcji informującej dla mieszkańców, czynników społecznych oraz wielu innych.

CHARAKTERYSTYKA ZBIÓRKI POSZCZEGÓLNYCH SUROWCÓW WTÓRNYCH

Szkło

Szkło jest surowcem bardzo dobrze nadającym się do powtórnego przerobu. Wyroby ze szkła mogą być z powodzeniem wielokrotnie używane, a gdy ulegają zniszczeniu – ponownie przetwarzane, praktycznie w 100%.

Zdaża się, że wymogiem odbiorcy (przetwórcy) jest dostarczanie szkła rozdzielonego według koloru. Powoduje to konieczność ustawiania dwóch lub trzech pojemników na szkło, gdyż późniejsze rozdzielanie mieszanki szkła wielobarwnego, szczególnie gdy jest to stłuczka, jest kłopotliwe, praktycznie niemożliwe.

Ilość szkła zbieranego do pojemników jest zależna od m.in.:

·         gęstości rozstawienia pojemników;

·         czasu trwania selektywnej zbiórki (co wiąże się z przyzwyczajeniami mieszkańców);

·         informacji na ten temat;

·         ogólnej dostępności miejsca, gdzie stoi pojemnik i wygody w użytkowaniu.

Pojemniki przeznaczone do zbiórki szkła powinny być wyposażone w otwory o kształcie i wielkości przystosowanym do tego typu odpadów. Najczęściej stosowane są otwory okrągłe, dodatkowo zabezpieczone przed opadami lub dostawaniem się do wewnątrz zanieczyszczeń. Poza tym odpowiedni kształt i wymiar otworu ogranicza wrzucanie innego typu odpadów. Takie pojemniki dobrze nadają się do zastosowania na osiedlach mieszkaniowych oraz w śródmieściu, szczególnie w obrębie stref handlowych, gdzie występuje duża ilość tzw. fałszywych wrzutów.

W dzielnicach o zabudowie jednorodzinnej można stosować zwykłe pojemniki 110 l - 1100 l zamykane klapą lub worki na szkło.

Przy wyborze pojemników na szkło oraz miejsca ich ustawienia ważnym kryterium jest hałas, powstający zarówno przy wrzucaniu oraz opróżnianiu. Dostępne są pojemniki na szkło o ścianach dźwiękochłonnych są one jednak drogie. Dlatego ważne jest odpowiednie ustawienie pojemników, tak aby zmniejszyć tę uciążliwość. Można także stosować ekrany wyciszające (szczególnie jeśli pojemnik ma stać w pobliżu budynków mieszkalnych lub wykorzystywać istniejące już ścian i inne osłony).

W rejonach o charakterze osiedlowym, gdzie 1 pojemnik na szkło przeznaczony jest dla 500 - 3000 ludzi, stopień odzysku szkła szacowany jest na około 30% całej ilości szkła zawartej w odpadach. [6]

Na terenach wiejskich i zabudowy indywidualnej stopień ten jest wyższy, chociaż bardzo zróżnicowany i trudny do ścisłego określenia. Zależy od wielu różnych czynników. Może wynosić nawet powyżej 90%. [6]

Makulatura

Efektywność selektywnej zbiórki makulatury jest zależna od podobnych czynników, jak w przypadku szkła. Najczęściej stosowane pojemniki mają pojemności 110 l - 550 l i wydłużone otwory przystosowane do wrzucania makulatury i tektury. W dzielnicach domów jednorodzinnych można stosować pojemniki tradycyjne.

Pojemniki na makulaturę powinny być zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi. Trzeba też wziąć pod uwagę możliwość powstania w pojemniku ognia. W związku z tym pojemnik powinien być zbudowany z materiałów niepalnych i nietopliwych. Również przy usytuowaniu pojemników na makulaturę powinno się uwzględniać bezpieczeństwo pożarowe.

Ocenia się, że jeśli w zabudowie osiedlowej jeden pojemnik przypada na 500 - 3000 osób, to należy liczyć na odzysk makulatury w granicach 10% - 70% jej całkowitej ilości.[6]

Przy odbiorze makulatury korzystne jest, jeśli pojazdy zbierające ten surowiec wyposażone są w urządzenia zgniatające.

Tworzywa sztuczne

Mają one niewielki ciężar, a dużą objętość, co podnosi bardzo koszty wywozu. Ponadto są zwykle bardzo zanieczyszczone, często pozostałościami pochodzenia organicznego lub resztkami substancji szkodliwych, trujących albo niebezpiecznych dla zdrowia. W związku z tym należy traktować je jako odpady szczególnie szkodliwe dla środowiska.

Zanieczyszczenia organiczne powodują problemy natury sanitarnej. Konieczna jest większa częstotliwość opróżniania pojemników oraz ich dezynfekcji. Powstają także wody odciekowe, przy czym należy zadbać, aby nie przedostawały się one do środowiska.

Bardzo ważne jest aby brać pod uwagę możliwość zapalenia się odpadów z tworzyw sztucznych w pojemniku, co stwarza poważny problem w związku z wydzielaniem się gazów toksycznych.

Złom metali

Najczęściej pojawia się w formie puszek. Odbiorca wymaga zwykle, aby dostarczany złom był sprasowany.

Metale kolorowe

Przygotowanie tych metali nie jest w szczególny sposób określone. Znajdują one najczęściej zbyt w punktach skupu.

Jeśli chodzi o wymogi konstrukcyjne pojemników do zbiórki, to występuje tu większa dowolność, niż w przypadku szkła czy makulatury. Powinny być one jednak ujednolicone pod względem formy i sposobów eksploatacji z pozostałymi.

Odpady organiczne (inne używane nazwy: bioodpady, biomasa, biotona)

Wyselekcjonowanie i przetworzenie bioodpadów na produkt bardziej przyjazny środowisku - kompost, jest najbardziej efektywną formą ograniczenia ilości odpadów komunalnych deponowanych na składowisku. Do kompostowania nadają się przede wszystkim:

1. Odpady ogrodowe – liście, popiół drzewny, muł, trawy, drobne gałęzie itp.;
2. Odpady kuchenne – odpady z owoców, obierki i kawałki warzyw, fusy z kawy i herbaty wraz z filtrami i torebkami itp.

W wypadku, gdy w gminie planowana jest budowa kompostowni, należy wprowadzić zbiórkę bioodpadów. Należy zbierać do nich odpadki organiczne pochodzenia roślinnego.

Prowadzenie zbiórki bioodpadów wymaga dobrej organizacji. W przeciwnym razie uzyskuje się kompost zanieczyszczony i o niskiej wartości nawozowej, co stwarza trudności z jego zbytem. Aby otrzymać dobry jakościowo kompost, musi być zapewniony, już w fazie zbiórki, odpowiedni wstępny przebieg procesu kompostowania. Oznacza to, że ważny jest możliwie największy udział procesów tlenowych w procesach rozkładu substancji organicznej. Konstrukcja pojemników do zbiórki bioodpadów powinna być więc taka, żeby zagwarantować dobre napowietrzanie oraz możliwość odciekania substancji płynnych i zbierania się ich w dolnej części pojemnika.

Pojemniki na bioodpady powinny być opróżniane ze względów sanitarnych raz na 1 - 2 tygodni w zależności od warunków (np. atmosferycznych, pór roku itp.). Należy też wziąć pod uwagę, że z powodu zagniwania i strat wilgoci waga bioodpadu zmniejsza się po tygodniu przeciętnie o ok. 20%. Pojemnik na bioodpady powinien być dobrze zabezpieczony przed wpływami atmosferycznymi.

Ważnym uzupełnieniem kompostowni centralnej jest tzw. kompostowanie przydomowe. Prowadzą je sami mieszkańcy dla potrzeb swojego ogrodu czy sadu. Korzyści wynikające z kompostowania przydomowego to:

1. zmniejsza się ilości odpadów trafiających na składowisko;
2. brak kosztów po stronnie gminy, (jeśli nie liczyć ewentualnej akcji edukacyjnej);
3. nie ma problemów ze zbytem kompostu;
4. uzyskuje się kompost o wysokiej jakości w porównaniu z kompostownią centralną;
5. nie ma konieczności transportu kompostu do odbiorcy;

Ze względu na atrakcyjność i zalety tego typu kompostowania, gmina powinna na odpowiednio długi czas przed decyzją o budowie kompostowni centralnej propagować kompostowanie przydomowe. Można tu stosować różnego rodzaju preferencje i doradztwo dla osób podejmujących tego typu działalność.

Pozwala to ograniczyć ilość bioodpadów zawożonych do kompostowni centralnej, obniżając jednocześnie jej wielkość. Aby ustalić, jaka część bioodpadów w gminie może być kompostowana przydomowo, należy prowadzić ciągłą obserwację, która określałaby stan obecny i pozwalała przewidzieć rozwój sytuacji w przyszłości.

W jednej z gmin holenderskich kompostowało 23% społeczeństwa. Zmniejszyło to ogólną ilość odpadów w tej gminie o ok. 8%. Jest to bardzo dobry wskaźnik. Bardzo ważna jest edukacja i informacja na ten temat skierowana do mieszkańców.

Odpady resztkowe

Odpady resztkowe to wszystkie te odpady, które pozostają po segregacji odpadów komunalnych. Są one wywożone na składowisko odpadów. Mogą byc zbierane do tradycyjnych pojemników lub kontenerów.

INNE UWAGI
DOTYCZĄCE POJEMNIKÓW DO SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW KOMUNALNYCH

1. Jeżeli pojemniki lokalizowane są przy zatłoczonych ulicach, placach odwiedzanych często przez przyjezdnych (np. w śródmieściu), to ustawienie pojemników powinno zapewniać ich dobrą widoczność.
2. Powinna być zapewniona łatwość dostępu do pojemników. Zachęca to do korzystania z nich oraz ogranicza koszty dodatkowe, które musiałyby być poniesione na budowanie dodatkowej infrastruktury (dodatkowe dojścia, chodniki itp.).
3. Powinna być zapewniona odpowiednio duża przestrzeń wokół pojemników, tak aby umożliwić ich swobodne obejście oraz opróżnienie.
4. Podłoże powinno być utwardzone i płaskie, w miarę możliwości także izolujące grunt.
5. Powinien być zapewniony dozór kontenerów, najlepiej codzienny, aby w razie ich przepełnienia możliwy był jak najszybszy odbiór. Można w tym celu nawiązać współpracę np. z osobami mieszkającymi w pobliżu.
6. Usytuowanie kontenerów musi uwzględniać ochronę przed hałasem oraz możliwością powstania ognia.

Poza tym pojemniki powinny być tak ustawione, żeby spełniać następujące warunki:

·         powinny być funkcjonalne (stabilne, łatwe w obsłudze, dostępne dla dzieci i ludzi starszych);

·         trwałe;

·         posiadać ujednolicone barwy na terenie całej gminy, w zależności od rodzaju odpadów, dla którego są przeznaczone oraz jako jeszcze jeden czynnik informacyjny dla ludności; ułatwia to również odbiór odpadów służbom komunalnym;

·         powinny być estetyczne, zachęcając do korzystania z nich (doświadczenia gmin, które wprowadziły selektywną zbiórkę pokazują, że pojemniki o estetycznym wyglądzie nie są dewastowane i przyciągają uwagę);

·         korzystne jest kojarzenie barwy pojemnika z jego przeznaczeniem np:

niebieski: makulatura
biały: szkło białe
zielony: szkło zielone i brązowe
pomarańczowy: złom lub tworzywa sztuczne
brązowy: bioodpady
czarny: odpady resztkowe

Taka kolorystyka jest w chwili obecnej w Polsce oraz w innych krajach najbardziej rozpowszechniona.

 

ODPADY SZCZEGÓLNIE SZKODLIWE DLA ŚRODOWISKA

Do odpadów szczególnie szkodliwych dla środowiska można zaliczyć m.in.:

·         zużyte i przeterminowane baterie oraz akumulatory;

·  &#x...