Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl <<<>>> Zacznij zarabiać http://partner.e-sciagi.pl

Dziedziczenie beztestamentowe

Dziedziczenie beztestamentowe – bonorum possessio ab intestato – zachodzi wówczas gdy spadkodawca umarł nie pozostawiając ważnego testamentu, lub też gdy testament przez niego pozostawiony stracił moc wiążącą po śmierci spadkodawcy                z jakiego kolwiek powodu.

W prawie rzymskim wyróżnić można trzy systemy dziedziczenia beztestamentowego:

1)   system agnacyjny ( ustawowy )

2)   system agnacyjno – cognacyjny ( dziedziczenie wg. Prawa pretorskiego )

3)   system cognacyjny ( oparty na Nowellach justyniańskich )

Agnacja – więzy krwi – naturalne pokrewieństwo

Cognacja – przysposobienie – np.: adopcja

I ) System agnacyjny – wyróżnia trzy stopnie bliskości:

a)    sui heredes – osoby znajdujące się pod władzą spadkodawcy – dziedzice konieczni

·         synowie

·         córki

·         żona z małżeństwa cum manu

·         dzieci po zmarłym synu ( wnukowie )

    Dziedziczenie odbywało się według:

·         głów ( in capitia )

·         szczepów ( in stripes ) – jeśli byli powołani „sui” kilku stopni następował podział na szczepy, a dział majątkowy przypadający na dany szczep dzielono w równych częściach pomiędzy członków szczepu ( wg. Głów ? )

b)   proximi agnati – najbliższy boczny krewny pozostający ze spadkodawcą                  w najbliższym stopniu pokrewieństwa

·         brat

·         siostra

·         syn emancypowany

     Dziedziczenie odbywało się według:

·         głów ( in capita ) – jeżeli było kilku gnatów tego samego stopnia pokrewieństwa to dzielą oni spadek na równe części wg. Głów

    Również kobieta mogła dziedziczyć jako najbliższa krewna agnacyjna.

c)    gentiles – osoby należące do tego samego rodu co spadkodawca. Mieli wspólnego przodka i nosili to samo nazwisko rodowe.

II ) System agnacyjno – cognacyjny – dziedziczenie to następowało wg. czterech klas:

a)    unde liberi – wszyscy krewni zstępni (descendenci ) spadkodawcy, bez względu na to czy byli pod jego władzą ojcowską czy też nie ( w chwili śmierci )

·         dzieci

·         wnukowie

·         prawnukowie

·         syn emancypowany

          Nie dziedziczyła natomiast żona spadkodawcy ponieważ nie była jego descendentką

          Zstępni stopnia bliższego wykluczali tych stopnia dalszego.

      Dziedziczenie odbywało się według:

·         szczepów ( in stripes ) – jeśli dziedzice po zmarłym ojcu wstępują w jego dział spadkowy

·         głów ( in capita ) – podział przez descendentów tego samego stopnia

b)   unde legitimi – wszystkie osoby uprawnione według ius civile

·         sui

·         proximus agnatus

·         gentiles

c)    unde cognati – wszyscy krewni cognacyjni ( przysposobieni ) do 6-go stopnia bez wyjątku. Do 7-go stopnia tylko prawnukowie rodzeństwa. Krewni cognacyjni bliższego stopnia wykluczali tych dalszego stopnia.

Sui heredes byli powoływani we wszystkich trzech wyżej wymienionych klasach dziedziczenia 

d)   unde vir et uxor – dziedziczenie małżonków po sobie – z braku krewnych uprawnionych do dziedziczenia. Uxor in manu spadkodawcy ( żona in manu ) dziedziczyła w klasie drugiej jako filia familias.

Stosunek  klas pretorskiego dziedziczenia beztestamentowego był taki, że klasa poprzednia wykluczała następną.

III ) System cognacyjny

1)   Dziedziczenie beztestamentowe zwyczajne – cztery klasy bliskości:

a)    descendenci spadkodawcy – wszyscy krewni zstępni bez względu na płeć         i stopień pokrewieństwa oraz toczy znajdowali się pod władzą ojcowską czy nie.

·         Dzieci

·         Wnuki

·         Prawnuki

·         Itd.

           Dziedziczenie odbywało się według głów i szczepów

b)   ascendenci spadkodawcy – wstępni

·         rodzeństwo rodzone ( bracia i siostry po jednej matce i ojcu )

·         dzieci pierwszego stopnia rodzeństwa rodzonego. 

           Wszyscy ci dziedzice dziedziczyli obok siebie wedle głów ( in capita ). Dzieci po zmarłych braciach czy siostrach otrzymywały na dział spadkowy przypadający na ich ojca czy matkę.

c)   rodzeństwo przyrodnie

·         bracia -  tylko po ojcu lub po matce

·         siostry -  tylko po ojcu lub po matce

·         ich potomstwo ( ich dzieci pierwszego stopnia )

d)   krewni cognacyjni – dalsi krewni – bez ograniczenia stopnia bliższości  - bliższy stopień pokrewieństwa wykluczał dalszy.

Podział następuje tu zawsze wedle głów ( in capita )

2)   Dziedziczenie beztestamentowe nadzwyczajne

a)    uboga wdowa – w przypadku gdy nie otrzymała posagu po zmarłym mężu przypadała jej ¼ spadku – nie więcej niż 100 funtów złota. Jeśli spadkodawca miał dzieci to nie mogła odziedziczyć więcej niż otrzymywało jedno dziecko.

b)    Liberi naturales – dzieci nieślubne zrodzone w konkubinacie – bez stosunku kazirodczego. Otrzymywały wraz ze swoją matką  ¼  spadku po ojcu nieślubnym, jeżeli uznał je za swoje i nie pozostawił i dzieci ślubnych.

c)     Quarta divi Pii – czwarta część spadku należna osobie niedojrzałej, arogowanej    i wyzwolonej bez słusznego powodu przed dojściem do dojrzałości.   

2