21. OBRONA CYWILNA
Temat: H i s t o r i a O b r o n y C y w i l n e j
Carl von Clausewitz
O wojnie (Vom Kriege) Carl von Clausewitz 1827r
„Wojna jest tedy aktem przemocy, mającym na celu zmuszenie przeciwnika do spełniania naszej woli. Przemoc uzbraja się w wynalazki sztuki i nauki,
aby stawić czoło przemocy.”
Ograniczenia nakładane przez tak zwane traktaty międzynarodowe towarzyszą jej nie ograniczając w zasadzie jej siły.
W wojnie w zwarcie wzajemne wchodzą siły, do których zaliczamy:
-właściwe siły zbrojne,
-kraj z jego obszarem i ludnością,
-sojuszników.
Kraj ze swoim obszarem i zaludnieniem staje się nie tylko źródłem sił zbrojnych, ale również sam staje się częścią sił działających, która tworzy teatr wojny lub wywiera na niego znaczący wpływ.
„W dwóch narodach i państwach może się nagromadzić takie napięcie i tyle wrogich wzajemnie czynników, że jakiś w istocie swej zupełnie błahy motyw wojny wywoła skutek wybiegający znacznie poza właściwy jego charakter i może spowodować prawdziwy wybuch.”
Celem prowadzenia wojny jest zniszczenie siły zbrojnej przeciwnika, lub załamanie jej woli walki, zdobycie kraju oraz załamanie lub doprowadzenie do zmiany woli społeczeństwa zamieszkującego ten kraj.
Społeczeństwo zamieszkujące na terenie na którym dzieje się wojna jest zmuszone do ponoszenia kosztów wojny: jest ofiarą plądrowania przez przeciwnika, zaopatruje wojska własne, uzupełnia zapasy przeciwnika, wspierając wojska własne w tworzeniu rubieży obronnych, ponosi ofiary przy ostrzale miejsc zamieszkania itp.
Walter Aschoff,
„Landaufflüge 1917 –aus dem Fliegertagebuch“,
Potsdam 1940.
Wspomnienia pilota członka eskadry angielskiej.
W I wojnie światowej.
Autor za czasów III Rzeszy był pułkownikiem
w Ministerstwie Lotnictwa Rzeszy.
„Jak mocno spięci strachem przed śmiercią
i nienawiścią, mogą być teraz ludzie w tym
morzu domów, szukający w tej chwili jakiejkolwiek
ochrony i schronienia (Londyn 13 czerwca 1917r.).
Nalot na magazyny i obiekty portowe.
Cel został osiągnięty, widoczne są dym i ogień
wydostające się z hal. Opis wrażeń – miasto ogarniają chmury dymó
w sposób trudny do wyobrażenia.
Prasa angielska pisała o pierwszym nalocie z użyciem
większych sił: godzina rozpoczęcia 11.35, oprócz celów
pojedynczych główny atak przypuszczono na City, straty
162 zabitych, 432 rannych. Najtragiczniej było przy Upper
North Street, 50 kg bomba przebiła dach i 3 piętra budynku
szkoły. W trakcie przebijania zabiła 2 dzieci i rozpołowiła
się. Druga część eksplodowała wśród 64 dzieci –
z tego 6 zginęło na miejscu.
Zaprzeczeniem, że Londyn był od początku miastem
zamkniętym, jest słaba reakcja artylerii przeciwlotniczej,
jak również myśliwców, których 30 znajdowało się
w powietrzu, w sąsiedztwie bombowców. Wielu mieszkańców
miasta nie spodziewając się nalotu wyszło na ulice
z ciekawości, jakie samoloty powodują hałas w powietrzu.
W odpowiedzi gabinet wojenny Anglii wydał decyzje mające na celu rozwój sił powietrznych i obrony przeciwlotniczej. Na odpowiedź – odwet na miastach niemieckich, przemysł i lotnictwo i przemysł angielski były w tym czasie za słabe. Niemcy zostali oskarżeni jako jedyni sprawcy zaatakowania miasta otwartego.
Autor wyraźnie przyznał, że naloty miały na celu osłabienie woli obrony narodu angielskiego.
Ludendorf E.
„Über Unbotsmäßigkeit im Kriege”,
München 1935.
Niemcy rozpoczęły w 1914r. ze swoim Wermachtem wojnę,
która nie obejmowała wszystkich sił społecznych zdolnych
do obrony, która do 1918 stała się wojną totalną obejmującą
wszystkie fizyczne, gospodarcze, duchowe i moralne siły
społeczeństwa, wymagającą całkowitego podporządkowania
i działania z wymaganą siłą.
Należy zauważyć, że państwo wszystkie siły fizyczne,
gospodarcze, duchowe i moralne społeczeństwa utrzymuje
w czasie pokoju dla samostanowienia i rozwoju, a w czasie
wojny stawia naczelnemu dowódcy do dyspozycji.
W czasie pokoju należy zapewnić rozwój sił społeczeństwa.
Wiedza z nauki o wojnie totalnej nie może być
własnością grona polityków, wojskowego
przywódcy narodu lub przyszłego wodza,
ale musi stać się własnością całego społeczeństwa.
J.F.C. Fuller (generał angielski)
„Pierwsza wojna narodów. Jej oznaki i wypływające nauki”.
Berlin 1938 (tłumaczenie i wydanie niemieckie).
Wojnę włosko – abisyńską nazywa pierwszą oznaką przyszłej
wielkiej tragedii. Według niego była to walka na śmierć i życie
między faszyzmem i bolszewizmem. Zastosowano totalitarną
taktykę walki – broń wykorzystywana była bez zahamowań
moralnych, do zniszczenia ludności wroga.
Potwierdza, że włoscy piloci używali gazu musztardowego.
Jednocześnie stwierdza, że: Opłacalnym celem nalotu będą miejsca dużej
koncentracji ludności.
Siła wojny powietrznej leży w terrorze, a nie w zniszczeniach. Bomby zapalające będą odgrywały decydującą rolę przy atakach na miasta. Ich moc będzie leżała nie tylko w nieludzkich szkodach, ale także w niewyobrażalnej sile demoralizującej.
Doskonalenia wymagać będzie technika zrzutu; ciężkie bomby burzące, mogą służyć do niszczenia ludności w piwnicach, bomby zapalające do zabijania w budynkach, bomby gazowe do zaskoczenia na zewnątrz, bomby z opóźnionym do uniknięcia chwili spokoju dla ludności.
William Beveridge
(w I wojnie światowej był ministrem amunicji
i wyżywienia),
na podstawie doświadczeń z wojny 1914 – 1918
przewidywał możliwe skutki kolejnej wojny:
1) w przyszłej wojnie ludność cywilna zostanie poddana nalotom powietrznym w niespotykanej dotąd skali. Znaczenie mieć będzie nie tylko obrona przeciwlotnicza, ale także zwalczanie pożarów i broni chemicznej;
2) wcześniejsze bezpośrednie niszczenie środków spożywczych do zaopatrzenia ludności przyjmie nowe formy;
3) na każdego żołnierza na froncie przypadać będzie więcej kobiet i mężczyzn na froncie domowym – produkcja wojskowa;
Front wewnętrzny atakowany będzie bez konieczności przerywania linii frontu wojennego.
Jest prawdopodobne, że wojna, jeżeli nastąpi, to przyjmie także formę nalotów lotniczych na ludność cywilną w dużych miastach. Przewidywał konieczność rozbudowania straży pożarnej, ratownictwa medycznego, samoobrony i służb odkażania. Atak na miasta może mieć za cel nie tylko zniszczenia, ale także wywołanie paniki wśród mieszkańców oraz wywołanie niekontrolowanej ewakuacji.
Douhet Giulio, „Panowanie w powietrzu”
Włoski teoretyk wojskowy (1869-1933r.), w 1918r.
powołany na szefa włoskiej służby lotniczej,
w 1921r. otrzymuje awans na stopień generała,
po przewrocie faszystowskim szef włoskiego lotnictwa,
w służbie czynnej do 1923r.
Celami dla napadów powietrznych powinny być rozległe obszary, na których znajdują się obiekty mieszkalne, przemysłowe, występuje znaczna koncentracja ludzi. W nalotach należy stosować: bomby burzące do wywołania wstępnych zniszczeń; bomby zapalające do wywołania ognisk pożarów; bomby chemiczne do utrudniania prowadzenia działań ratunkowych.
Bomby powinny posiadać zapalniki o działaniu
natychmiastowym oraz opóźnionym, nie pozwalając
ludności na odpoczynek po nalocie. Zastosowanie
lotnictwa dysponującego odpowiednią ilością
(i składem jakościowym) bomb, zdolne jest skutecznie
niszczyć cele wysoce zurbanizowane (przykład Paryż,
Londyn), w znacznym oddaleniu od linii frontu.
Znaczącą rolę dla powodzenia wojny przypisywał osłabieniu morale społeczeństwa poprzez bezpośrednie ataki na zaplecze przeciwnika, które oddziaływają na ogół społeczeństwa.
Twierdził, że:
„Użycie środków pozwalających na szybsze porażenie morale społeczeństwa spowoduje większą humanizację wojny.” Używane środki można dzielić jedynie według ich skuteczności, celność i wielkości powodowanych strat. Przyznaje prawo stronie napadniętej do nieprzestrzegania praw
i konwencji międzynarodowych w użyciu dostępnych środków zniszczenia w celu obrony.
Przyszłą wojnę widział jako związaną z totalnym wykorzystaniem broni chemicznej na szeroką skalę. Eugen Bircher szwajcarski specjalista w zakresie historii wojen
„Krieg ohne Gnade - von Tannenberg zur Schlacht der Zukunft”, Zürich 1937r
Wojny nie muszą być wypowiadane,
przykładem jest wojna japońsko – chińska.
Istnienie państw totalitarnych zmusza pozostałą
część do totalnego zdyscyplinowania
swoich społeczeństw.
U Clausewitza celem wojny było zniszczenie sił
wroga, natomiast już w wojnie w Stanach
Zjednoczonych celem było zniszczenie gospodarki
przeciwnika, a tym samym zniszczenie jego armii.
Jednocześnie można zauważyć, że postęp nauk jest
nośnikiem zdarzeń wojennych.
Prędzej czy później wszystkie armie będą miały
taką samą broń, o tym wiedział Cluasewitz jeszcze
przed wynalezieniem dział dalekiego zasięgu,
Zeppelinów, samolotów, okrętów podwodnych,
czołgów.
Bircher przewidywał możliwe schematy przyszłych wojen:
a) wojna lokalna lub zlokalizowana – wojna między państwami
sąsiednimi, państwa sąsiadujące z walczącymi zajmują się
zaopatrzeniem lub blokowaniem, w zależności od gry
interesów;
b) wojna, która podzieli narody świata na 2 części,
oprócz podziału na państwa totalitarne i nie totalitarne,
znaczenia nabierze ochrona źródeł surowców wtórnych.
Twierdził, że: lotnictwo jest jednym z rodzajów broni,
a jednocześnie najszybszym środkiem transportu.
Oprócz zalet ma wady, można ją zobaczyć i jest wrażliwa,
pozostanie ważnym instrumentem prowadzenia działań,
ale nie będzie rozstrzygać o losach wojny.
Przedstawia swoją wizję zniszczenia Londynu,
gdzie gaszenie pożarów przestrzennych możliwe będzie
poprzez burzenie budynków. Dopełnieniem zniszczeń
ma być użycie bomb gazowych.
Zagrożenie poważnymi nalotami istnieje z każdej strony.
Troska o ojczyznę jest jednakowa po każdej stronie.
To ogranicza wolę ataku.
Dziś polityka stała się narzędziem wojny. Będzie tak długo dopóki państwa europejskie w swojej totalności nie dojdą do nowej dyscypliny. Nową dyscypliną będzie wola oporu narodu, ale nie przed napaścią, a przed upadkiem wspólnym.
Przy jednakowych zasobach ludzkich, surowców, pieniędzy, jednakowo przygotowanych armiach, jednakowo funkcjonujących gospodarkach przewagę będzie miał ten, kto posiada ujednoliconą strukturę moralną, a w związku z tym zamkniętą siłę oporu.
W historii wojny domowej w Ameryce Północnej dostrzec można
wszystko, co znajdziemy w wojnie światowej:
- teatr działań wojennych obejmujący obszar o znacznych rozmiarach;
- punkty, o które prowadzone są walki znacznie oddalone są od siebie;
- próba desantu armii inwazyjnej w Richmond;
- znaczne zaangażowanie sił wojskowych szacunek 1500000 osób;
- środki szybkiego przemieszczania wojsk – statki parowe, pociągi;
- zastosowanie nowoczesnej techniki – pierwszy opancerzony okręt;
- wykorzystanie narzędzi ekonomicznych – wykorzystanie wojny pieniężnej;
- początek wojny propagandowej;
- nowe strategie – na przykład blokada tras zaopatrywania.
Albert Kesselring, „Żołnierz do końca”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1996, (tytuł oryginału „Soldat bis zum letzten Tag”).
Kesselring przyznaje, że zaangażowanie wojskowe Niemiec w wojnę domową w Hiszpanii było wielką okazją (pomimo trudności organizacyjnych) do sprawdzenia ludzi i sprzętu pod względem taktycznym i technicznym. Była to jednocześnie okazja przetestowania sprzętu w działaniach bojowych, co dawało podstawy do doskonalenia taktyki zastosowania danego typu uzbrojenia. Udzieloną pomoc uznaje za powód do chwały dla wszystkich zaangażowanych w zwycięstwo Franco.
Tłumaczy możliwość bombardowania budynków
mieszkalnych zgodnie z prawem „rozrzutu”.
Lotnictwo atakowało tylko cele wojskowe określone
w rozkazach, co nie wykluczało możliwości
oddziaływania na obiekty mieszkalne położone
w ich pobliżu. Flota atakowała obiekty, które nie
mogły być rażone przez artylerię lądową, lub cele
punktowe, które mogły być skutecznie rażone
wyłącznie z powietrza.
Autor tłumaczy fakt zniszczenia Rotterdamu,
przerwami w łączności z dowódcą natarcia
gen. Studentem, co spowodowało naloty stanowiące
uzupełnienie ostrzału artylerii i wsparcie
wojsk lądowych.
W ataku lotniczym na Rotterdam Luftwaffe zastosowała, w sposób sprawdzony w Polsce, masowe naloty na ludność cywilną; zabito 917 mieszkańców miasta, a 78 000 straciło dach nad głową. Rotterdam obok Warszawy stał się symbolem brutalności Luftwaffe .
Uzasadnieniem ataku na miasta był fakt, że stanowiły one centra kierowania administracją, obroną państwa, zlokalizowane były w nich ośrodki formowania wojsk, stanowiły ważne węzły komunikacyjne, zlokalizowane w nich były radiostacje cywilne i wojskowe. Z tych względów stawały się celami wojskowymi.
„LD 50”, nr 2/97
„Chemische Waffen und ihre Entwicklung, Teil II – ab 1918“
W okresie międzywojennym praktycznie we wszystkich armiach na wyposażeniu znajdowały się mniejsze lub większe zapasy broni chemicznej.
W wielu laboratoriach trwały prace nad doskonaleniem „skuteczności” posiadanych środków oraz opracowywaniem nowych rozwiązań.
Konwencja genewska z 1925r. zakazywała użycia broni chemicznej, jednakże w wielu armiach nie zastanawiano się nad dochowaniem postanowień w przyszłości.
Nawet w okresie trwania II wojny światowej w Niemczech prowadzono z pozytywnym efektem prace nad nowym środkami bojowymi.
Najbardziej zastanawiający był fakt, że pomimo znacznych zapasów środków bojowych nie doszło w II wojnie do celowego uż...
stary_hipis