Kody Kreskowe

UCC/EAN-128

                                                                                    Spis treści

                                                                                                                                                                      Strona:

Spis treści              2

1  Wstęp              3

2  Specyfikacja Kodu 128              3

3  Specyfikacja kodu UCC/EAN-128              11

3.1              Struktura kodu  UCC/EAN-128              11

3.2              Struktura znaków              12

3.3              Łączenie ciągów elementów              13

4              Drukowanie              16

4.1              Techniki drukowania              16

4.2              Wymiary symbolu kodu kreskowego UCC/EAN-128              16

4.3              Lokalizacja symbolu kodu kreskowego              17

5              Odczyt kodu UCC/EAN-128              17

5.1 Czytniki kodów kreskowych              17

5.2              Połączenie czytnika z komputerem              19

5.3              Transmisja danych z dekodera              19

6              Prefiksy wybranych krajów              20

1  Wstęp

W obecnych czasach globalizacji informacji pojawiła się potrzeba używania symboliki kodów kreskowych, w której można by zapisywać informacje o strukturze i zawartości zrozumiałej na całym świecie. Wymagania te spełnia symbolika  kodu kreskowego UCC/EAN-128. Podstawowym atutem tej symboliki  są tzw. Identyfikatory Zastosowania UCC/EAN  globalnego systemu  EAN·UCC.

W nowoczesnej gospodarce występuje potrzeba nie tylko automatycznej identyfikacji dóbr, ale również przedstawienia w postaci symboli kodu kreskowego informacji dotyczących np. daty trwałości, numeru serii produkcyjnej, miar handlowych i logistycznych, numerów lokalizacyjnych, relacji usługowych itp. Służą temu właśnie standardowe Identyfikatory Zastosowania (tzw. IZ). IZ są prefiksami jednoznacznie definiującymi znaczenie i format występujących po nich pól danych. Pozwala to na wykorzystanie informacji zawartych w kodzie UCC/EAN-128 w każdym zakątku świata bez konieczności wcześniejszego kontaktowania się ze sobą kontrahentów w celu uzgodnienia formatów danych. System ten jest tak zbudowany, że można go stosować w każdej branży przemysłu i handlu, a wszelkie zmiany w systemie są wprowadzane w taki sposób, aby nie przysparzać problemów aktualnym użytkownikom. Standardowe Identyfikatory Zastosowania EAN·UCC są uniwersalnym narzędziem, przeznaczonym do usprawnienia przepływu towarów oraz informacji.

Każdy IZ składa się z 2 do 4 cyfr. Dane następujące po IZ mogą być znakami alfabetycznymi lub numerycznymi o długości stałej lub zmiennej. Ciągi elementów (czyli fragmenty danych o zdefiniowanej strukturze i znaczeniu) o stałej długości muszą zawierać dane o przypisanej im długości, a w przypadku ciągów elementów o zmiennej długości określona jest ich długość maksymalna, wyznaczona w celu ułatwienia projektowania zastosowań. IZ są  narzędziem komunikowania się, umożliwiają łączenie informacji i produktów, których te informacje dotyczą. Mogą być stosowane w elektronicznej wymianie danych  EDI.  Oczywiście standardowe Identyfikatory Zastosowania opracowane zostały w celu uzupełnienia, a nie zastąpienia, innych standardów EAN·UCC.

Szczegółowo struktury IZ zostały przedstawione w „Specyfikacji ogólnych EAN·UCC” w punkcie 6  Rozdziału 3, a ich  zastosowania w Rozdziale 2  Informacje na ten temat zostały również umieszczone w broszurze wydanej przez Instytut Logistyki i Magazynowania – EAN Polska, a zatytułowanej  „Identyfikatory  Zastosowania EAN. Znakowanie produktów, dokumentów i usług kodami uzupełniającymi EAN”. Obie te publikacje są dostępne na stronach internetowych CKK ( www.ean.pl )

2  Specyfikacja Kodu 128

Kod 128 (Code 128)  pozwala na  zakodowanie wszystkich 128 znaków  ASCII, tj. znaki ASCII od 0 do 127 włącznie. Po zastosowaniu znaku funkcyjnego FNC4 mogą być także zakodowane znaki ASCII o wartości od 128 do 255 zgodnie z ISO 8859 .

Kod 128 cechuje się dużym zagęszczeniem informacji (zwłaszcza numerycznych). Był on początkowo stosowany tylko w systemach zamkniętej dystrybucji w USA (np. wydawnictwa naukowe w USA zastosowały ten kod do identyfikowania artykułów naukowych), a dzięki wykorzystaniu go w systemie EAN·UCC, stał się
w latach dziewięćdziesiątych jednym z najpopularniejszych kodów na świecie. Poprzez kod UCC/EAN-128 można identyfikować  jednostki logistyczne, opakowania zwrotne, numery serii, daty produkcji, okresy trwałości, różne wymiary, lokalizacje, usługi, zasoby itp. 

Wymagania dotyczące symboliki Kod 128  określa norma europejska ustanowiona jako norma polska
PN-EN 799 : 1995.

Cechy charakteryzujące kod:

1)     Kod umożliwia zakodowanie 128 znaków ASCII, występujących w trzech  zestawach znaków: A, B i C.

-          Zestaw A zawiera wszystkie standardowe znaki alfanumeryczne górnego rejestru klawiatury
i znaki interpunkcyjne, łącznie ze znakami sterującymi, tj. znaki o wartościach ASCII od 00 do 95
i siedem znaków specjalnych: FNC1, FNC2, FNC3, FNC4, SHIFT, CODE B, CODE C.

-          Zestaw B zawiera wszystkie standardowe znaki alfanumeryczne górnego rejestru klawiatury łącznie z małymi literami alfabetu (tj. znaki ASCII od 32 do 127 włącznie) i siedmioma znakami specjalnymi: FNC1, FNC2, FNC3, FNC4, SHIFT, CODE A, CODE C.

-          Zestaw  C zawiera 100 dwucyfrowych liczb, od 00 do 99 oraz trzy znaki specjalne: FNC1, CODE A, CODE B.  Zbiór ten umożliwia zakodowanie par cyfr z podwójną gęstością - dwie cyfry przypadają na jeden znak kodu kreskowego.

W Kodzie 128 występują trzy znaki Start (A, B i C) i jeden znak Stop oraz osiem znaków specjalnych (Code A, CodeB, Code C, . Shift, FNC1, FNC2, FNC3, FNC4). Znaki te nie powinny być transmitowane przez dekoder.

O tym, który zestaw znaków jest zastosowany, informuje odpowiedni znak startu (Start A, Start B lub Start C).

W celu zmiany w obrębie symbolu kodu kreskowego jednego zestawu na inny stosowane są  znaki zestawu kodu: Code A, Code B, Code C i znak Shift.

a)               Znaki zestawu kodu: Code A, Code B lub Code C zmieniają zestaw znaków kodowanych ze zbioru określonego pierwotnie na nowy zbiór zdefiniowany przez ten znak zestawu kodu. Zmiana ta dotyczy wszystkich znaków następujących po znaku zestawu kodu aż  albo zakończy się symbol albo napotkany zostanie inny znak zestawu kodu.

b)               Znak Shift: Znak Shift zmienia znak zestawu z A na B lub B na A dla pojedynczego znaku następującego po znaku Shift. Następne znaki występujące po tym pojedynczym znaku powracają do określonego wcześniej, przed  zastosowaniem znaku  Shift zestawu znaków  A lub B.

W Kodzie 128 występują jeszcze cztery  znaki funkcyjne : FNC 1, FNC 2, FNC 3 i FNC 4.

-  FNC 1 przeznaczony jest wyłącznie dla systemu EAN·UCC i tworzy kod UCC/EAN-128. Na podstawie porozumienia AIM (ang. Automatic Identification Manufacturers) i Stowarzyszenia EAN·UCC  z roku 1988, wszelkie inne zastosowania tego znaku są zabronione, z wyjątkiem sytuacji, kiedy jest to obliczona wartość znaku kontrolnego symbolu lub stosowany jest w połączonym ciągu elementów jako znak rozdzielający;

-  FNC 2 służy do łączenia kilku symboli, jeżeli dane kodowane są więcej niż w jednym symbolu kodu,
a przez dekoder mają być odczytywane jako informacja łączna. Jest to sygnał dla czytnika, że dane zawierające znak FNC 2 mają być czasowo przechowane w pamięci i dołączone do danych z kolejnego symbolu;

-  FNC 3 zarezerwowany jest dla inicjowania funkcji dekodera;

-  FNC 4 zarezerwowany jest  do wykorzystywania w systemach zamkniętych i nie jest stosowany
w systemie EAN·UCC. Po napotkaniu znaku FNC4 do wartości ASCII następującego po nim znaku danych dodawana jest wartość 128.

2)     W Kodzie 128 występuje obowiązkowo  znak  kontrolny, kodowany na końcu symbolu kodu kreskowego (przed znakiem stop).  Znak kontrolny liczony jest według algorytmu modulo 103. Znak kontrolny symbolu nie powinien być przedstawiany w postaci czytelnej wzrokowo, ani transmitowany przez dekoder.

Znak kontrolny symbolu „Kod 128” powinien być obliczony zgodnie następującymi zasadami:

a)               Każdy znak symbolu ma nadaną wartość (patrz: Tabela 1).

b)               Każda pozycja znaku symbolu ma nadany współczynnik ważony. Znak Start ma współczynnik ważony „1”. Następnie, zaczynając od lewej strony od pierwszego znaku występującego po znaku Start, współczynniki ważone przybierają wartość 1, 2, 3, 4 .... n, dla wszystkich kolejnych znaków symbolu aż do, lecz go nie włączając, znaku kontrolnego symbolu; n oznacza liczbę znaków w symbolu reprezentujących dane lub specjalną informację w symbolu, wyłączając znaki Start/Stop i znak kontrolny. Należy tu zaznaczyć, że zarówno znak Start, jak i następujący po nim pierwszy znak symbolu mają współczynnik ważony "1".

c)               Każda wartość znaku symbolu jest mnożona przez współczynnik ważony tego znaku.

d)               Wyniki obliczeń według c) są sumowane.

e)               Powyższa suma jest podzielona przez 103.

f)       Reszta pochodząca z obliczeń według e) jest wartością znaku symbolu, który jest znakiem kontrolnym symbolu.

PRZYKŁAD: obliczenie znaku kontrolnego dla danych „CEN”:

                                          Znaki                                                                      Start B                            C              E              N

                                          Wartości znaków (krok a)                            104                            35              37              46

                                          Współczynniki ważone (krok b)              1                            1              2              3

                                          Wyniki (krok c)                                          104                            35              74              135

                                          Suma wyników (krok d)                            351

                                          Podzielenie przez 103 (krok e)                            351/103 = 3    reszta  42

                                          Reszta = znak kontrolny symbolu              42 (J w Kodzie B)

Znak kontrolny symbolu powinien znajdować się bezpośrednio za końcem danych lub znakiem specjalnym i przed znakiem Stop.

Tabela 1  Kodowanie znaków   Kodu 128