kryteria_ekolandu(1).pdf

(100 KB) Pobierz
kryteria_ekolandu
KRYTERIA ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO
STOWARZYSZENIA EKOLAND
Niniejsze Kryteria zostały opracowane na bazie wytycznych Międzynarodowej
Federacji Rolnictwa Ekologicznego (IFOAM), której Stowarzyszenie EKOLAND jest
członkiem. Wzięto równieŜ pod uwagę odpowiednie regulacje prawne Unii Europejskiej, a w
szczególności Rozporz ą dzenie EWG nr 2092/91 w sprawie rolnictwa ekologicznego i
znakowania jego produktów . Przestrzeganie Kryteriów przez producentów rolnych i
przetwórców jest nieodzownym warunkiem stosowania znaku towarowego (logo)
EKOLAND na produktach oferowanych do sprzedaŜy.
1. Ogólne zasady ochrony agroekosystemów przed degradacj ą
1.1. Ochrona krajobrazu i bioró Ŝ norodno ś ci
1.1.1. Rolnictwo ekologiczne ma przyczyniać się do polepszenia jakości agroekosystemów.
W tym celu producenci rolni powinni przeznaczyć część powierzchni gospodarstwa na rzecz
ochrony bioróŜnorodności. W uzasadnianych przypadka cenne przyrodniczo fragmenty
gospodarstwa (odpowiednie działki, zarówno uŜytkowane rolniczo jak i nieuŜytki) naleŜy
uŜytkować w sposób słuŜący zachowaniu bioróŜnorodność ekosystemów rolnych. Do takich
powierzchni zalicza się:
a/ ekstensywnie uŜytkowane trwałe łąki i pastwiska, stare ekstensywnie uŜytkowane sady,
Ŝywopłoty, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, stromizny, strefy buforowe
b/ ekologicznie cenne odłogi
c/ ekologicznie cenne obrzeŜa pól
d/ cieki wodne, oczka wodne, stawy, bagna, łąki zalewowe, które nie są intensywnie
wykorzystywane ani do produkcji rolnej ani gospodarki rybackiej
e/ siedliska dzikiej flory
f/ korytarze ekologiczne zapewniające łączność pomiędzy siedliskami naturalnymi
1.1.2. Minimalny obszar wyŜej wymienionych rodzajów siedlisk słuŜących zachowaniu
bioróŜnorodności ustala się na 5% całkowitej powierzchni gospodarstwa.
1.1.3. Wypas zwierząt naleŜy tak zaplanować, by nie zagraŜał ptakom łąkowym i cennym
gatunkom roślinności dzikiej (odpowiedni termin i obciąŜenie pastwiska).
1.1.4. Wypalanie traw i nieuŜytków jest zabronione.
1.2. Organizmy transgeniczne (GMO)
1.2.1. Organizmy transgeniczne i ich produkty nie mają zastosowania w ekologicznej
produkcji rolnej. Zakazuje się zarówno świadomego jak i przypadkowego wprowadzania na
teren gospodarstwa ekologicznego organizmów transgenicznych i ich produktów, a w
szczególności: zwierząt, nasion, pyłku, materiału rozmnoŜeniowego, nawozów, polepszaczy
gleby, szczepionek, środków ochrony roślin.
1.2.3. W przetwórstwie Ŝywności ekologicznej zabronione jest stosowanie transgenicznych
składników, jak równieŜ dodatków i substancji wspomagających będących produktami
inŜynierii genetycznej (GMO).
1.2.4. Zanieczyszczenie produktów rolnictwa ekologicznego przez GMO, nawet ze źródeł nie
kontrolowanych przez producenta rolnego, moŜe spowodować utratę certyfikatu
gospodarstwa / produktu.
1.3. Ochrona gleby i wody
1.3.1. Celem rolnictwa ekologicznego jest ochrona gleby przed degradacją, jak równieŜ
zachowanie wysokiej jakości zasobów wodnych i oszczędne gospodarowanie wodą.
1.3.2. Rolnicy powinni minimalizować procesy degradacji wierzchniej warstwy gleby
poprzez zmniejszenie liczby zabiegów uprawowych, właściwy dobór roślin jak równieŜ
skrócenie okresu czasu, w którym gleba pozostaje bez okrywy roślinnej.
1.3.3. NaleŜy przedsiębrać odpowiednie środki na rzecz ochrony gleby przed erozją wodną i
wietrzną oraz przeciwdziałać nadmiernemu ubiciu gleby.
1.3.4. Przetwórcy rolni powinni instalować systemy pozwalające na oszczędne
gospodarowanie wodą, produkcję w obiegu zamkniętym, ochronę wody przed
zanieczyszczeniem środkami chemicznymi lub patogenami zwierzęcymi i ludzkimi.
1.3.5. Plan rolno-środowiskowy dla gospodarstwa ekologicznego musi zawierać zasady
stosowania nawozów organicznych (stałych i płynnych), maksymalną obsadę zwierząt,
warunki stosowania dozwolonych nawozów mineralnych, zagospodarowania odcieków z
przetwórni.
1.3.6. Gospodarstwo ekologiczne powinno:
a/ posiadać płytę gnojową do składowania obornika oraz zbiorniki na gnojówkę, które muszą
posiadać taką pojemność, by zabezpieczać wody przed skaŜeniem, tak w drodze spływu
powierzchniowego jak i przesiąkania
b/ minimalna pojemność płyty gnojowej wynosi 3 m 2 na 1 SD (wymóg ten nie dotyczy
gospodarstw z oborami głębokimi)
c/ posiadać odpowiednie, pod względem pojemności i szczelności, zbiorniki na nawozy
płynne (gnojówkę, wodę gnojową), o minimalnej pojemności 2 m 3 na 1 SD (wymóg ten nie
dotyczy gospodarstw z oborami głębokimi)
d / Całkowita ilość nawozów zwierzęcych stosowanych w gospodarstwie nie moŜe
przekroczyć 170 kg azotu na hektar na rok. Odpowiada to obsadzie zwierząt równej 2 SD/ha
e/ nie stosować nawozów płynnych poza okresem wegetacji
d/ dawki nawozów organicznych nie mogą przekraczać: w przypadku obornika 35 t na 1 ha;
kompostu 40 t na 1 ha; nawozów płynnych – 30 m 3 na 1 ha.
f/ dozwolone nawozy mineralne moŜna stosować dopiero po stwierdzeniu w glebie
znaczących niedoborów danego składnika /składników, których uzupełnienie niemoŜliwe jest
w drodze stosowania ani nawozów własnych ani płodozmianu. Z punktu widzenia analizy
chemicznej gleby, uzasadnieniem zastosowania nawozów mineralnych jest obniŜenie wartości
przyswajalnych form danego składnika do poziomu poniŜej zawartości średniej.
g/ warunkowo, w drodze odstępstwa, w okresie przejściowym upływającym 25 października
2008 roku, gospodarstwo rolne moŜe nie spełniać warunków podanych w punkcie b i c.
2. Ogólne zasady uprawy ro ś lin i chowu zwierz ą t w rolnictwie
ekologicznym
2.1. Gospodarstwo ekologiczne powinno wytworzyć stabilny agroekosystem, aktywnie
stosując ekologiczne metody gospodarowania, współdziałając z naturalnymi cyklami
biologicznymi. W tym celu wszelka działalność gospodarcza w zakresie uprawy roślin,
chowu zwierząt i zachowania walorów środowiskowych i przyrodniczych powinna być tak
zorganizowana, by poszczególne składowe agroekosystemu pozytywnie na siebie
oddziaływały. Wymaga to posiadania szerokiej wiedzy i umiejętności ze strony producentów
rolnych – pozwalają one na prowadzenie produkcji rolnej bez uŜycia środków chemicznych.
2.2. Przestawianie gospodarstwa z dotychczasowej metody produkcji na rolnictwo
ekologiczne musi być zakończone w określonym czasie. Okres przestawiania musi trwać
przynajmniej dwa lata przed wysiewem, a w przypadku upraw wieloletnich innych niŜ
pastwiska, co najmniej przez trzy lata przed pierwszym zbiorem produktów. W określonych
przypadkach okres ten moŜna przedłuŜyć lub skrócić, uwzględniając wcześniejsze
zagospodarowanie danego gruntu.
2.3. Okres przestawiania moŜe zostać skrócony do minimum 1 roku w sytuacjach, gdy grunty
nie były traktowane produktami niewymienionymi w Załącznikach 1 i 2.
2.4. Tylko gospodarstwo prowadzone w cało ś ci jako ekologiczne mo Ŝ e ubiega ć si ę o
prawo u Ŝ ywania znaku EKOLAND
2.5. Za początek okresu przestawiania uznaje się datę zgłoszenia gospodarstwa do
uprawnionej jednostki kontrolnej.
3. Uprawa ro ś lin
3.1. Bioró Ŝ norodno ść w uprawie ro ś lin
3.1.1. Ekologiczna uprawa roślin jest nierozerwalnie związana z glebą. Dbałość o glebę
przejawia się m.in. poprzez mnogość uprawianych gatunków oraz recykling składników
pokarmowych, jak równieŜ minimalizację strat składników z gleby.
3.1.2. Gatunki i odmiany roślin uprawiane w gospodarstwie ekologicznym muszą być
odpowiednio dobrane do warunków glebowych i klimatycznych. Ponadto powinny się
cechować szeroką odpornością na najwaŜniejsze choroby i szkodniki. Materiał siewny i
rozmnoŜeniowy musi pochodzić z produkcji ekologicznej.
3.1.3. W drodze wyjątku, do dnia 30 października 2007 roku, o ile wykaŜe się niedostępność
materiału siewnego i rozmnoŜeniowego w jakości ekologicznej, dopuszcza się stosowanie
niezaprawianego chemicznie materiału z produkcji konwencjonalnej.
3.1.4. Zabrania się uprawy odmian wyhodowanych metodami inŜynierii genetycznej (GMO).
3.2. ś yzno ść gleby i gospodarka nawozowa
3.2.1. Celem gospodarki nawozowej w rolnictwie ekologicznym jest podnoszenie aktywności
biologicznej gleby. Podstawą podtrzymywania/zwiększania Ŝyzności i urodzajności gleby w
gospodarstwach ekologicznych jest materia organiczna (resztki roślinne, nawozy zwierzęce)
wyprodukowana w myśl zasad rolnictwa ekologicznego. Straty składników pokarmowych
poza gospodarstwo naleŜy minimalizować, stosując odpowiednie formy, dawki i czas
stosowania nawozów.
3.2.2. Nawozy organiczne i mineralne pochodzące z zakupu powinny być traktowane jako
jedna z wielu metod słuŜących utrzymaniu Ŝyzności gleby, jako uzupełnienie, a w Ŝadnym
wypadku nie jako zastąpienie recyklingu składników pokarmowych.
3.2.3. Stosowanie dozwolonych nawozów mineralnych musi mieć miejsce w ramach
wieloletniego programu gospodarki nawozowej i w powiązaniu z tak podstawowymi
metodami zapewnienia Ŝyzności gleby jak: stosowanie nawozów organicznych, poprawnego
płodozmianu, uprawy roślin wiąŜących azot i międzyplonów.
3.2.4. Dla zapewnienia odpowiedniego zaopatrzenia w azot, udział roślin motylkowatych
uprawianych w plonie głównym nie moŜe być mniejszy niŜ 20%. Uprawa międzyplonów (z
udziałem lub bez udziału roślin motylkowatych) musi obejmować, co najmniej 20%
powierzchni gruntów ornych.
3.2.5. Dozwolone nawozy mineralne mogą być stosowane wyłącznie w naturalnej postaci, a
ich rozpuszczalność nie moŜe być zwiększana metodami chemicznymi.
3.2.6. Saletra Chilijska oraz wszystkie syntetyczne nawozy azotowe są zabronione.
3.2.7. Nawozy zawierające odchody ludzkie nie mogą być stosowane do nawoŜenia roślin
przeznaczonych bezpośrednio do spoŜycia przez ludzi, jak równieŜ do uŜyźniania gleby, na
której będą uprawiane rośliny jednoroczne w okresie najbliŜszych 6-ciu miesięcy. Ten ostatni
warunek nie dotyczy nawozów uzyskiwanych w drodze kompostowania na gorącą (w
pryzmach).
3.2.8. Do aktywizacji kompostu mogą być uŜyte odpowiednie preparaty na bazie
mikroorganizmów lub roślin. Preparaty biodynamiczne wytworzone z mączki skalnej,
obornika lub roślin mogą być równieŜ stosowane.
3.2.9. NaleŜy zapobiegać akumulacji metali cięŜkich w glebie.
3.2.10. Wykaz dopuszczonych nawozów i środków polepszających Ŝyzność gleby zawarto w
Załączniku 1.
3.3. Zwalczanie chorób, szkodników i chwastów
3.3.1. Rolnictwo ekologiczne akceptuje następujące metody zapobiegania zbyt duŜym stratom
powodowanym przez szkodniki, choroby i chwasty stosując:
a/ odpowiednio dobrane gatunki i odmiany roślin uprawnych (o wysokiej dynamice wzrostu i
dobrze zacieniające glebę)
b/ właściwą gospodarkę płodozmianową
c/ sąsiedztwo roślin
e/ zrównowaŜony program nawozowy
f/ kompostowanie materiałów organicznych
g/ czyszczenie materiału siewnego
h/ pielęgnację mechaniczną
i/ stosowanie pułapek, barier, światła i dźwięku
j/ ochronę naturalnych wrogów szkodników roślin uprawnych przez stworzenie im
korzystnych warunków bytowania (np. Ŝywopłoty, miejsca gniazdowania, strefy buforowe,
zachowanie naturalnej roślinności)
k/ wprowadzanie organizmów poŜytecznych
l/ ściółkowanie i przykaszanie
m/ wypasanie
n/ odchwaszczanie płomieniowe
o/ stosowanie preparatów biodynamicznych
3.3.2. O ile wyŜej wymienione metody okaŜą się niewystarczające dozwolone jest stosowanie
biologicznych środków ochrony roślin wymienionych w Załączniku nr 2.
3.4. Zbiór surowców ro ś linnych ze stanu naturalnego
3.4.1. Zbiór jadalnych roślin dziko rosnących, w tym ich części, z naturalnych siedlisk, lasów
i terenów rolniczych, jest traktowany jako produkcja metodami ekologicznymi, pod
warunkiem, Ŝe:
a/ przez ostatnie trzy lata przed zbiorem roślin na terenach tych nie stosowano innych
środków niŜ wymienione w Załącznikach nr 1 i 2
b/ zbiór nie narusza stabilności naturalnego ekosystemu i zachowania gatunków w terenie
zbioru.
3.5. Ekologiczna uprawa grzybów
3.5.1. Do uprawy grzybów moŜna stosować podłoŜa złoŜone wyłącznie z następujących
komponentów:
a/ obornik i odchody zwierzęce z gospodarstw ekologicznych
b/ produkty pochodzenia rolniczego, inne niŜ wymienione w pkt. a (np. słoma) z gospodarstw
ekologicznych
c/ torf nie traktowany substancjami chemicznymi
d/ drewno, nie traktowane substancjami chemicznymi po wyrębie
e/ gleba i woda
e/ związki mineralne wymienione w Załączniku nr 1
Zgłoś jeśli naruszono regulamin